ANALIZA I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

ANALIZA I OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO w Zespole Szkół Miejskich nr 5 w Jaśle 0

Ryzyko zawodowe jest to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy. Ocena ryzyka jest szczegółowym i dokładnym sprawdzeniem i oceną tego co w miejscu pracy może zaszkodzić lub wyrządzić krzywdę pracownikom. Służy również, aby szkodliwe i niebezpieczne warunki ograniczyć do minimum lub wyeliminować. Ocena ryzyka powinna uświadomić pracodawcy, na jakie zagrożenia narażeni są pracownicy, a pracownikom jakie zagrożenia występują na ich stanowisku pracy, jakie są źródła zagrożeń, jakie powodują skutki i w jaki sposób należy się przed nimi chronić. Proces oceny ryzyka zawodowego nie jest procesem zamkniętym i jednorazowym. Jego istota polega na cyklicznym powtarzaniu wszystkich etapów oceny. Ocenę ryzyka wykonuje się dla wszystkich stanowisk pracy oraz kiedy wprowadzane są zmiany na stanowisku pracy. Ocena ryzyka zawodowego w szkole rozpoczyna się od ustalenia wszystkich zagrożeń i osób zagrożonych poprzez scharakteryzowanie stanowiska pracy. Trzeba wziąć pod uwagę: lokalizację stanowiska pracy osoby pracujące na stanowisku ich predyspozycje i poziom kwalifikacji, stosowane środki pracy, materiały i wykonywane operacje, wykonywane czynności oraz sposoby i czas wykonywania, możliwe skutki występujących zagrożeń, stosowane środki ochronne, przyczyny wypadków, awarii i zdarzeń potencjalnie wypadkowych, przyczyny chorób zawodowych. Podczas identyfikowania zagrożeń trzeba wziąć pod uwagę: czynniki i substancje chemiczne (np. środki do dezynfekcji), pyły (także pył kredowy), czynniki biologiczne, czynniki fizyczne (np. hałas), czynniki mechaniczne, zagrożenia wybuchem lub pożarem, czynniki uciążliwe ( praca przy monitorze ekranowym itp.). 1

Ocenę ryzyka wykonuje się: Przy tworzeniu nowych stanowisk pracy przed ich uruchomieniem. Przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy (nowe maszyny, urządzenia, zmiana technologii i organizacji pracy). Przy zmianie wymagań (norm, przepisów itp.). Przy wprowadzaniu zmian dotyczących stosowania środków ochronnych. Jeżeli ocena ryzyka nie została wykonana. Należy pamiętać o tym, że ocenę ryzyka wykonuje się dla wszystkich stanowisk pracy, dla których ocena nie była wykonana oraz wtedy, kiedy w miejscu pracy została wprowadzona zmiana mająca wpływ na bezpieczeństwo i występujące zagrożenie. Podstawa prawna: Na podstawie art. 226 Kodeksu Pracy pracodawca jest obowiązany: Ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosować niezbędne środki ochronne i profilaktyczne zmniejszające ryzyko powstania urazu lub choroby zawodowej. Poinformować pracowników o ryzyku zawodowym jakie występuje na stanowisku pracy oraz jakie są podjęte środki zmniejszające ryzyko. Na podstawie 39 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca jest obowiązany: Ograniczać ryzyko zawodowe poprzez właściwą organizację stanowiska pracy. Stosować odpowiednie środki minimalizujące ryzyko. Informować pracowników o ryzyku zawodowym. Szkolić pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy. 2

Ocenę ryzyka można przeprowadzić następującymi metodami: Graf Ryzyka metoda pięciu kroków PN-N-18002:2000 PHA FMEA Risk Score LMM NIOSH mapowania ryzyka RULA OCRA W Zespole Szkół Miejskich nr 1 w Jaśle ocenę ryzyka zawodowego przeprowadzono metodą Risk Score. W metodzie Risk Score do obliczenia ryzyka zawodowego należy wykorzystać następujący wzór: R = S x E x P R wskaźnik poziomu ryzyka, S potencjalne skutki zagrożenia straty, E ekspozycja na zagrożenie, P prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia. Poszczególne parametry są tu oceniane w kilkustopniowych skalach. Oto one w 4 poniższych tabelach. Tabela 1. Ocena potencjalnych skutków zagrożenia S Wartość SRodzaj skutków Charakterystyka strat Ludzkich Materialnych 100 Poważna katastrofa Wiele ofiar śmiertelnych Powyżej 30 mln PLN 40 Katastrofa Kilka ofiar śmiertelnych Od 10 do 30 mln PLN 15 Bardzo duże Ofiara śmiertelna Od 1 do 10 mln PLN 7 Duże Ciężkie uszkodzenie Od 30 tys. Do 1 mln ciała PLN 3 Średnie Absencja w pracy Od 3 do 30 tys. PLN 1 Małe Udzielenie pierwszej pomocy Poniżej 3 tys. PLN 3

Tabela 2. Ocena ekspozycji na zagrożenie E Wartość E Poziom ekspozycji 10 Stała 6 Częsta (codzienna) 3 Sporadyczna (raz w tygodniu) 2 Okazjonalna (raz w miesiącu) 1 Minimalna (kilka razy w roku) 0,5 Znikoma (raz w roku) Tabela 3. Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia P Wartość POpis Szansa w % 10 Bardzo prawdopodobne 50 6 Całkiem możliwe 10 3 Mało prawdopodobne, ale możliwe1 1 Tylko sporadycznie możliwe 0,1 0.5 Możliwe do pomyślenia 0,01 0.2 Praktycznie niemożliwe 0,001 0.1 Tylko teoretycznie możliwe 0,0001 Tabela 4. Ocena wartościowanie ryzyka R Wartość R Kategoria ryzykaprofilaktyka R < 20 Znikome Działania zbędne Działania profilaktyczne nie są 20 < R < 70 Małe konieczne Działania profilaktyczne wskazane, 70 < R < 200 Średnie potrzebna poprawa 200< R < 400 Duże Potrzeba natychmiastowej poprawy R >400 Bardzo duże Należy wstrzymać pracę Kryteria akceptacji ryzyka zawarte w kolumnie Ocena ryzyka tabeli nr 4 powinny zostać każdorazowo uzgodnione z pracodawcą w trakcie czynności przygotowawczych do oceny ryzyka. W przypadkach przekroczenia poziomu akceptowalnych kategorii ryzyka niezbędne jest zastosowanie środków i działań profilaktycznych, wg kryteriów określonych w kolumnie Profilaktyka tej tabeli. 4

Pracownik administracyjno-biurowy Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy: przyjmowanie i rozprowadzanie korespondencji wchodzącej do szkoły, wysyłanie korespondencji wychodzącej ze szkoły, rozdział nadchodzących do szkoły! Dzienników Urzędowych i Dzienników Ustaw, opracowanie korespondencji przydzielonej do załatwienia, praca przy komputerze (pisma, tabele, zestawienia, itp.). załatwianie spraw związanych z wydawaniem zaświadczeń pracownikom, prowadzenie ewidencji wydawanych dokumentów, sporządzanie i przechowywanie listy obecności pracowników administracji i obsługi, sporządzanie statystyk i sprawozdań GUS, rozdział prasy, załatwianie rozmów telefonicznych, udzielanie informacji potwierdzanie zatrudnienia w legitymacjach ubezpieczeniowych, prowadzenie terminarza prac dyrektora, załatwianie interesantów, prowadzenie ewidencji znaczków pocztowych, rozmów telefonicznych, prowadzenie ewidencji dotyczącej urlopów pracowników, prowadzenie archiwum akt, rejestrów, teczek osobowych pracowników, wystawianie i prowadzenie ewidencji delegacji służbowych, sporządzanie sprawozdań, przedkładanie materiałów organom kontroli lub osobom upoważnionym. SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO METODA OCENY RISC SCORE Stanowisko pracy: PRACOWNIK ADMINISTRACYJNO-BIUROWY, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE Występujące zagrożenia i ich źródła Możliwe skutki zagrożenia Ryzyko przed redukcją Środki profilaktyczne Ocena ryzyka po redukcji S E P R S E P R 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. CZYNNIKI URAZOWE 5

Upadek na tym samym poziomie (śliskie, nierówne nawierzchnie, progi pomiędzy pomieszczeniami, luźno ułożone przewody na posadzce, nierówności w posadzce). Upadek na niższy poziom (niesprawne siedziska. poruszanie się po schodach). Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia (wyposażenie biura, zastawione przejścia/ dojścia pomiędzy meblami biurowymi, otwarte szuflady). Potłuczenia, złamania kończyn, zwichnięcia, urazy wewnętrzne, urazy głowy. Potłuczenia, urazy głowy, obrażenia ogólne. Stłuczenia kończyn górnych, urazy stóp. Właściwe obuwie, porządek na stanowisku pracy, zachowanie szczególnej ostrożności, zabezpieczenie przewodów. Dostateczna stabilność siedziska przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi, zachowanie ostrożności podczas siadania oraz wstawania. Sprawne technicznie schody, poręcze przy schodach. Ostrożność podczas poruszania się po pomieszczeniu pracy, zapewnienie co najmniej 13 m 3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi. Zagrożenie elementami ostrymi (użytkowanie akcesoriów oraz materiałów biurowych, np. spinaczy, zszywaczy, pinezek, nożyczek). Prąd elektryczny (instalacja elektryczna, urządzenia zasilane energią elektryczną). Pożar (zaprószenie ognia, zbyt duże nagromadzenie materiałów łatwopalnych). Poparzenie czynnikiem gorącym (gorące napoje, przygotowywanie posiłków. gorące powierzchnie urządzeń). Rany cięte, zakłucia, urazy rąk oraz dłoni. Poparzenie, utrata przytomności, inne skutki porażenia prądem, śmierć. Poparzenia całego ciała, utrata przytomności, zaczadzenie, śmierć. 1 6 3 15 3 3 40 1 1 Poparzenia skóry. 40 MAŁE 135 ŚREDNIE 18 MAŁE Ostrożność podczas użytkowania akcesoriów oraz materiałów biurowych. Okresowe kontrole skuteczności ochron przeciwporażeniowych, zakaz stawiania napoi w bezpośrednim sąsiedztwie urządzeń zasilanych energią elektryczną, naprawa urządzeń wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. Użytkowanie urządzeń wyłącznie sprawnych technicznie. Przestrzeganie instrukcji ppoż., zakaz używania otwartego ognia w pomieszczeniach, wyposażenie pomieszczeń w podręczny sprzęt gaśniczy, prowadzenie terminowych przeglądów sprzętu gaśniczego, organizowanie próbnych ewakuacji. Zakaz stawiania gorących napoi na stanowisku pracy, obsługa urządzeń zgodnie z instrukcją. j 1 6 1 15 3 1 40 1 0,5 3 3 0,5 45 MAŁE 20 ZNIKOME 4,5 ZNIKOME CZYNNIKI FIZYCZNE Brak komfortu termicznego (niewłaściwa wentylacja/ klimatyzacja pomieszczeń pracy). Choroby układu oddechowego, przeziębienie. 3 2 3 Zapewnienie odpowiedniej wentylacji/klimatyzacji, zapewnienie temperatury nie mniejszej niż 18 C. 3 2 1 Hałas (urządzenia biurowe) Bóle głowy, nerwowość, drażliwość, trudności w koncentracji. 3 2 1 Kontrolowanie sprawności oraz naprawa wadliwych urządzeń biurowych, kontrola sprawności oraz naprawa wadliwej wentylacji/klimatyzacji. 3 2 0,5 6

Przeciążenie narządu wzroku (niedostateczne oświetlenie stanowiska) Osłabienie wzroku, zmęczenie oczu, zmniejszona koncentracja. 3 6 3 54 MAŁE Zainstalowanie odpowiedniego oświetlenia. CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE Obciążenie fizyczne (wymuszona pozycja ciała). Choroby układu mięśniowoszkieletowego 3 2 1 Wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów, regulacja wysokości płyty siedziska w zakresie co najmniej 40-50 cm od podłoża, regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia, wyprofilowana płyta siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360, podłokietniki. 3 2 0,5 Obciążenie nerwowopsychiczne (spiętrzenie prac, zbyt duże wymagania w stosunku do możliwości pracownika, nerwowość i pośpiech przy wykonywaniu prac, wadliwa praca sprzętu, konflikty międzyludzkie). Praca przy monitorze ekranowym (monitor ekranowy). Zmęczenie, frustracja, rozdrażnienie psychiczne, ból głowy, obniżona wydajność w pracy, stres, nerwice, zakłócenia snu. Osłabienie wzroku, łzawienie, zmęczenie oczu. 1 3 6 3 6 3 54 MAŁE Odpowiednia organizacja pracy, prawidłowa komunikacja, wydawanie jasnych, zrozumiałych poleceń. Prawidłowe oświetlenie stanowiska pracy, prawidłowe ustawienie monitora, znaki na ekranie wyraźne i czytelne, jaskrawość i kontrast znaków na ekranie łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy, obraz na ekranie stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności, regulacja ustawienia monitora, ekran monitora pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr, okresowe badania lekarskie okulistyczne, okulary korygujące, przerwy w pracy - 5 min. po każdej godzinie nieprzerwanej pracy. 1 3 3 CZYNNIKI CHEMICZNE Pyty i czynniki chemiczne (użytkowanie urządzeń biurowych: drukarki, faxu, ksero). Możliwość wystąpienia alergii skórnych oraz oddechowych. 3 2 1 Kontrolowanie sprawności urządzeń biurowych, skuteczna wentylacja. 3 2 0,5 CZYNNIKI BIOLOGICZNE 7

Wirus grypy (ludzie - droga zakażenia bezpośrednia). Grypa, zapalenie płuc. 3 6 3 54 MAŁE Profilaktyka, dobrowolne szczepienia. Sprzątaczka Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy: codzienne sprzątanie pomieszczeń, wietrzenie i zamiatanie, odkurzanie, mycie podłóg, schodów, wycieranie kurzu na mokro sprzętów pomocy dydaktycznych, mebli, wycieranie na sucho sprzętu elektrycznego, mycie urządzeń sanitarno-higienicznych, dezynfekcja, zamykanie okien, gaszenie świateł, zamykanie drzwi na klucz, przed zakończeniem pracy dokładna kontrola pomieszczeń przydzielonych do sprzątania poprzez sprawdzenie zabezpieczeń (zamknięcie okien, wyłączenie urządzeń elektrycznych z gniazdek, sprawdzanie kurków wodnych), czyszczenie sprzętu, mebli, gruntowne porządki podczas ferii, mycie okien, drzwi, ścian, podłóg. Ustawa z 26 czerwca 1974 Kodeks pracy (DzU 1998 nr 21, poz. 94 ze zm.) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU 2003 nr 169, poz. 1650 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (DzU 2005 nr 11, poz. 86 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (DzU 2005 nr 81, poz. 716 ze zm.). SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO METODA OCENY RISC SCORE Stanowisko pracy: SPRZĄTACZKA, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE 8

Występujące zagrożenia i ich źródła Możliwe skutki zagrożenia Ryzyko przed redukcją Środki profilaktyczne Ocena ryzyka po redukcji S E P R S E P R 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. CZYNNIKI URAZOWE Upadek na tym samym poziomie Potłuczenia, złamania (śliskie, nierówne nawierzchnie, kończyn, zwichnięcia, progi pomiędzy urazy wewnętrzne, pomieszczeniami, ubytki w urazy głowy. posadzce). 3 6 3 54 MAŁE Właściwe obuwie, zachowanie szczególnej ostrożności. Upadek na niższy poziom (poruszanie się po schodach, praca na drabinach podczas mycia okien). Potłuczenia, urazy głowy, obrażenia ogólne, kalectwo, śmierć. 15 1 3 45 MAŁE Sprawne technicznie schody, poręcze przy schodach. Użytkowanie drabin wyłącznie techniczne sprawnych, zakaz pracy na wysokości (mycie okien) bez odpowiednich zabezpieczeń. 15 1 1 15 ZNIKOME Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia (elementy wyposażenia pomieszczeń - meble, ławki, stoły, zastawione przejścia/ dojścia). Stłuczenia kończyn górnych, urazy stóp. Ostrożność podczas poruszania się po pomieszczeniu pracy, nie tarasowanie miejsca pracy. Zagrożenie elementami ostrymi (niesprawne akcesoria gospodarcze - połamane kije od szczotek bądź mopów, przedmioty znajdujące się w śmieciach, pęknięte szyby). Rany cięte, zakłucia, urazy rąk oraz dłoni. 1 6 3 Ostrożność podczas użytkowania akcesoriów gospodarczych oraz wykonywania codziennych obowiązków. 1 6 1 Prąd elektryczny (urządzenia użytkowane podczas sprzątania, urządzenia powszechnego użytku będące pod napięciem). Poparzenie, utrata przytomności, inne skutki porażenia prądem, śmierć. 15 3 6 270 DUŻE Nieużywanie wilgotnych ścierek do czyszczenia urządzeń będących pod napięciem, użytkowanie wyłącznie sprawnego sprzętu bez uszkodzeń izolacji na przewodach elektrycznych, naprawa urządzeń wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. 15 3 1 45 MAŁE Pożar (zaprószenie ognia, zbyt duże nagromadzenie materiałów łatwopalnych). Poparzenie czynnikiem gorącym (gorące napoje, przygotowywanie posiłków, użytkowanie myjek ciśnieniowych wytwarzających parę wodną). Poparzenia całego ciała, utrata przytomności, zaczadzenie, śmierć. 40 1 1 Poparzenia skóry. 7 3 1 40 MAŁE 21 MAŁE Przestrzeganie instrukcji ppoż., zakaz używania otwartego ognia w pomieszczeniach, zapewnienie podręcznego sprzętu gaśniczego oraz dokonywanie okresowych jego przeglądów, organizowanie próbnych ewakuacji. Obsługa urządzeń zgodnie z instrukcją, wzmożona uwaga podczas przygotowywania posiłków i napoi oraz obsługi myjek ciśnieniowych. 40 1 0,5 7 3 0,5 20 ZNIKOME 10,5 ZNIKOME CZYNNIKI FIZYCZNE Brak komfortu termicznego (ruch powietrza - przeciągi). Choroby układu oddechowego, przeziębienie, choroby reumatyczne. Dbanie o to, by nie tworzyć w czasie pracy przeciągów - szczególnie w okresie zimy i podczas chłodów. 9

Hałas (urządzenia służące do czyszczenia pomieszczeń - odkurzacze). Wzrost ciśnienia tętniczego krwi, bóle głowy, nerwowość, drażliwość, trudności w koncentracji. Kontrolowanie sprawności oraz naprawa wadliwych urządzeń. 3 6 0,5 Pyły (kurz). Podrażnienie górnych dróg oddechowych, stany zapalne i chorobowe dróg oddechowych. alergie. Utrzymywanie miejsc gromadzenia się kurzu w czystości, częste wietrzenie pomieszczenia, zamiatanie zawsze przy otwartych oknach (okna otwarte przez 15 min. po zakończeniu pracy). 3 6 0,5 CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE Obciążenie fizyczne j (wymuszona pozycja ciała, przesuwanie zbyt ciężkich przedmiotów, np. mebli, przenoszenie zbyt dużo ciężarów). Choroby układu mięśniowoszkieletowego. Przy przesuwaniu mebli lub przenoszeniu ciężarów korzystanie z pomocy drugiej osoby, przestrzeganie norm transportu wewnętrznego, prawidłowa pozycja dała podczas podnoszenia przedmiotów. 3 6 0,5 Obciążenie nerwowopsychiczne (spiętrzenie prac, zbyt duże wymagania w stosunku do możliwości pracownika, nerwowość i pośpiech przy wykonywaniu prac, wadliwa praca sprzętu, konflikty międzyludzkie). Zmęczenie, frustracja, rozdrażnienie psychiczne, ból głowy, obniżona wydajność w pracy. stres, nerwice, uszkodzenie ciała. pobicie. 1 3 3 Odpowiednia organizacja pracy, prawidłowa komunikacja, wydawanie jasnych, zrozumiałych poleceń. 1 3 1 CZYNNIKI CHEMICZNE Czynniki chemiczne - drażniące i żrące (detergenty, I środki do dezynfekcji urządzeń sanitarnych, środki do udrażniania rur). Zatrucie, oparzenia chemiczne. możliwość wystąpienia alergii skórnych oraz oddechowych. 7 3 1 21 MAŁE Stosowanie środków ochrony indywidualnej - rękawic ochronnych. użytkowanie wyłącznie środków w oznakowanych opakowaniach, zaznajomienie się z kartami charakterystyki użytkowanych substancji i preparatów chemicznych. 7 3 0,5 10,5 ZNIKOME CZYNNIKI BIOLOGICZNE Mikroorganizmy (roztocza, grzyby, bakterie). Kurz, brud, odpady. Czyszczenie pomieszczeń w sposób zapobiegający rozprzestrzeniania się kurzu, stosowanie rękawic ochronnych. 3 3 0,5 4,5 ZNIKOME 10

Konserwator Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy: dbałość o należyty stan techniczny oraz porządek w budynku szkoły i jego obejście a w szczególności: dokonywanie bieżących napraw uszkodzeń pomieszczeń, sprzętu i wyposażenia szkoły, dbałość o estetykę i bezpieczeństwo terenu szkoły, systematyczne koszenie trawy i konserwacja terenów zielonych, systematyczny przegląd wszystkich urządzeń w sanitariatach (muszle, deski klozetowe, pisuary, rury, baterie, umywalki, parapety okienne, kabiny itp.), systematyczna współpraca z opiekunami klas w zakresie utrzymania odpowiedniego stanu technicznego klas i wyposażenia, przygotowanie pomieszczeń do remontów oraz porządkowanie po remoncie, wykonywanie drobnych remontów, wygaszanie niepotrzebnych świateł, zgłaszanie wszystkich uszkodzeń instalacji elektrycznej, wodnokanalizacyjnej, grzewczej, zamków, drzwi, okien, tynków, których nie można usunąć doraźnie, lub jeśli prace wymagają wykonania przez osoby uprawnione, wykonywanie innych prac zleconych przez dyrektora szkoły. SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO METODA OCENY RISC SCORE Stanowisko pracy: KONSERWATOR, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE Występujące zagrożenia i ich źródła Możliwe skutki zagrożenia Ryzyko przed redukcją Środki profilaktyczne Ocena ryzyka po redukcji S E P R S E P R 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. CZYNNIKI URAZOWE Upadek na tym samym poziomie (śliskie, nierówne nawierzchnie, Potłuczenia, złamania progi pomiędzy kończyn, zwichnięcia, pomieszczeniami, ubytki w urazy wewnętrzne, posadzce, warunki urazy głowy. atmosferyczne). 3 6 3 54 MAŁE Właściwe obuwie, zachowanie szczególnej ostrożności. 11

Upadek na niższy poziom (poruszanie się po schodach, praca na drabinach podczas malowania oraz prac konserwacyjnych, prace na dachu budynku szkoły). Potłuczenia, urazy głowy, obrażenia ogólne, kalectwo, śmierć. 15 3 3 135 ŚREDNIE Sprawne technicznie schody, poręcze przy schodach. Użytkowanie drabin wyłącznie techniczne sprawnych, zakaz pracy na wysokości (malowanie, prace konserwacyjne, prace na dachu) bez odpowiednich zabezpieczeń. 15 3 1 45 MAŁE Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia (elementy wyposażenia pomieszczenia konserwatora oraz wyposażenia pomieszczeń, w których konserwator dokonuje napraw, zastawione przejścia/dojścia). Stłuczenia kończyn górnych, urazy stóp. Ostrożność podczas poruszania się po pomieszczeniu pracy, nietarasowanie miejsca pracy. Urządzenia mechaniczne (szlifierka, wiertarka, inne urządzenia użytkowane przez konserwatora). Urazy palców, dłoni - skaleczenia, rozcięcia, stłuczenia stóp od spadających narzędzi. Eksploatowanie urządzeń technicznych zgodnie z ich przeznaczeniem, systematyczne dokonywanie określonych przeglądów technicznych eksploatowanych urządzeń technicznych, stosowanie wyłącznie nieuszkodzonych tarcz, wierteł. Stosowanie narzędzi ręcznych (śrubokręty, młotki, obcęgi). Skaleczenia, rozcięcia, stłuczenia. 1 6 3 18 MAŁE Stosowanie nieuszkodzonych narzędzi ręcznych, przestrzeganie ładu i porządku na stanowisku pracy oraz właściwej organizacji pracy, stosowanie właściwych środków ochrony indywidualnej: rękawice ochronne. 1 6 1 Zagrożenie elementami ostrymi (nożyki do cięcia, elementy rozbitych szyb, metalowe elementy naprawianych przedmiotów, np. ławki szkolne, szafki). Rany cięte, zakłucia, urazy rąk oraz dłoni. 1 6 3 18 MAŁE Ostrożność podczas prac konserwatorskich, stosowanie środków ochrony indywidualnej: rękawice. 1 6 1 Uderzenie, przygniecenie przez Złamania, spadające przedmioty (szafy, zmiażdżenia, ogólne nieprawidłowo ułożone potłuczenia ciała, przedmioty na regałach, półkach). urazy głowy. 7 1 3 21 MAŁE Utrzymywanie porządku w pomieszczeniach oraz na stanowiskach pracy, nieprzeciążanie szaf, regałów, półek. 7 1 0,5 3,5 ZNIKOME Uderzenie przez poruszające się środki transportu (prace na zewnątrz budynku, poruszanie się po parkingu szkoły). Ogólne potłuczenia ciała, złamania, kalectwo, śmierć. 15 1 1 15 ZNIKOME Wzmożona uwaga podczas prac na zewnątrz budynku oraz poruszania się po parkingu. 15 1 0,5 7,5 ZNIKOME Prąd elektryczny (urządzenia zasilane energią elektryczną - elektronarzędzia, uszkodzona instalacja elektryczna, uszkodzone elementy urządzeń technicznych, wymiana bezpieczników, żarówek). Poparzenie, utrata przytomności, inne skutki porażenia prądem, śmierć. 15 3 6 270 DUŻE Uprawnienia energetyczne, grupa 1 - elektryczna kategoria E na stanowisku eksploatacji w zakresie elektroenergetycznym dla osób zajmujących się obsługą, konserwacją, naprawą urządzeń elektrycznych. Dobry stan techniczny instalacji, terminowe wykonywanie pomiarów przeciwporażeniowych, stosowanie sprawnego osprzętu elektrycznego typu wtyczki, przełączniki, urządzenia powszechnego użytku. Wzmożona uwaga podczas napraw urządzeń będących pod napięciem. 15 3 1 45 MAŁE 12

Pożar (zaprószenie ognia, zbyt duże nagromadzenie materiałów łatwopalnych). Poparzenia całego ciała, utrata przytomności, zaczadzenie, śmierć. 40 1 1 40 MAŁE Przestrzeganie instrukcji ppoż., zakaz używania otwartego ognia w pomieszczeniach, zapewnienie podręcznego sprzętu gaśniczego oraz dokonywanie okresowych jego przeglądów, organizowanie próbnych ewakuacji. 40 1 0,5 20 ZNIKOME Poparzenie czynnikiem gorącym (gorące napoje, przygotowywanie posiłków, gorące części maszyn i narzędzi). Poparzenia skóry. 7 3 1 21 MAŁE Obsługa urządzeń zgodnie z instrukcją, wzmożona uwaga podczas przygotowywania posiłków i napoi. Wzmożona uwaga podczas czyszczenia i konserwacji urządzeń i narzędzi. 7 3 0,5 10,5 ZNIKOME CZYNNIKI FIZYCZNE Brak komfortu termicznego (prace w zmiennych warunkach atmosferycznych - prace na zewnątrz budynku). Choroby układu oddechowego, przeziębienie, choroby reumatyczne. Ubranie dostosowane odpowiednio do pory roku, zimne napoje w okresie letnim. Hałas (elektronarzędzia). Wzrost ciśnienia tętniczego krwi, bóle głowy, nerwowość, drażliwość, trudności w koncentracji. 9 ZNIOME Kontrolowanie sprawności oraz naprawa wadliwych urządzeń. 3 3 0,5 4,5 ZNKOME CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE Obciążenie fizyczne (wymuszona pozycja ciała, przesuwanie lub noszenie zbyt ciężkich przedmiotów). Choroby układu mięśniowoszkieletowego. Przy przesuwaniu lub przenoszeniu ciężarów korzystanie z pomocy drugiej osoby, przestrzeganie norm transportu, prawidłowa pozycja ciała podczas podnoszenia przedmiotów. 3 6 0,5 Obciążenie nerwowo-psychiczne (spiętrzenie prac, zbyt duże wymagania w stosunku do możliwości pracownika, nerwowość i pośpiech przy wykonywaniu prac, wadliwa praca sprzętu, konflikty międzyludzkie). Zmęczenie, frustracja, rozdrażnienie psychiczne, ból głowy, obniżona wydajność w pracy, stres, nerwice, uszkodzenie ciała, pobicie. 1 3 3 Odpowiednia organizacja pracy, prawidłowa komunikacja, wydawanie jasnych, zrozumiałych poleceń. 1 3 1 CZYNNIKI CHEMICZNE Czynniki chemiczne: farby, lakiery, rozpuszczalniki, silikony, smary. Zatrucie, możliwość wystąpienia alergii skórnych oraz oddechowych. 7 1 1 7 ZNIKOME Stosowanie środków ochrony indywidualnej - rękawic ochronnych, masek z odpowiednim filtrem podczas malowania, użytkowanie wyłącznie środków w oznakowanych opakowaniach, zaznajomienie się z kartami charakterystyki użytkowanych substancji i preparatów chemicznych. 7 1 0,5 3,5 ZNIKOME 13

CZYNNIKI BIOLOGICZNE Mikroorganizmy (grzyby, bakterie, wirusy - występujące w toaletach, zlewach, umywalkach). Zakażenia. 3 1 1 Stosowanie rękawic ochronnych. 3 1 0,5 1,5 ZNIKOME SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO METODA OCENY RISC SCORE Stanowisko pracy: PRACE PORZĄDKOWE W OKRESIE ZIMOWYM - KONSERWATOR, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE Występujące zagrożenia i ich źródła Możliwe skutki zagrożenia Ryzyko przed redukcją Środki profilaktyczne Ocena ryzyka po redukcji S E P R S E P R 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. CZYNNIKI URAZOWE Upadek na tym samym poziomie (śliskie, oblodzone nawierzchnie, potknięcie się o elementy konstrukcyjne dachu, np. instalacje odgromowe) Potłuczenia, złamania kończyn, zwichnięcia, urazy wewnętrzne, urazy głowy 3 6 6 108 REDNIE Obuwie z podeszwą o zwiększonej powierzchni tarcia, posypywanie piachem z solą śliskich nawierzchni; zapoznanie się terenu dachu i rozmieszczenia wystających elementów) 3 6 3 54 MAŁE Upadek z wysokości (praca na drabinach - usuwania sopli, prace na dachu budynku - usuwanie śniegu) Potłuczenia, urazy głowy, obrażenia ogólne, kalectwo, śmierć 15 3 3 135 REDNIE Użytkowanie drabin wyłącznie techniczne sprawnych, zakaz pracy na wysokości bez zabezpieczeń (szelki, linki amortyzatory, kask) 15 3 1 45 ŚREDNIE Uraz spowodowany niską temperaturą Odmrożenia części ciała takich jak uszy palce u rąk i stóp 7 3 1 21 MAŁE Wyposażenie pracownika w ocieplaną czapkę, buty oraz rękawicę 7 3 0,5 10,5 MAŁE Uderzenie przez spadające przedmioty (sople) Urazy głowy 7 1 3 21 MAŁE Stosowanie ochron głowy (kask),. Zachowanie bezpiecznej odległości podczas usuwania sopli - nie stawanie bezpośrednio pod soplami 7 1 0,5 3,5 NIKOME Uderzenie przez poruszające się środki transportu (prace na zewnątrz budynku, poruszanie się po parkingu szkoły) Śmierć, kalectwo, ogólne potłuczenia ciała, złamania 15 1 1 15 NIKOME Wzmożona uwaga podczas prac za zewnątrz budynku oraz poruszania się po parkingu 15 1 0,5 7,5 IKOME CZYNNIKI FIZYCZNE Brak komfortu termicznego (prace na zewnątrz budynku) Choroby układu oddechowego, przeziębienie, choroby reumatyczne Ubranie chroniące przed zimnem (czapka, ocieplane spodnie i bluza, kurtka, rękawiczki, zimowe buty), zapewnienie miejsca do ogrzania 9 MAŁE 14

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE Obciążenie fizyczne (wymuszona pozycja ciała, prace związane z odśnieżaniem) Choroby układu mięśniowo - szkieletowego Zapewnienie odpowiednich narzędzi pracy, zapewnienie dodatkowych przerw w pracy w przypadku odśnieżania oraz zbijania lodu 3 6 0,5 9ZNIKOME Obciążenie nerwowopsychiczne (spiętrzenie prac przy obfitych opadach, zbyt duże wymagania w stosunku do możliwości pracownika, nerwowość i pośpiech przy wykonywaniu prac, wadliwa praca sprzętu) Zmęczenie, frustracja, rozdrażnienie psychiczne, ból głowy, obniżona wydajność w pracy, stres, nerwice 1 3 3 Odpowiednia organizacja pracy, prawidłowa komunikacja, wydawanie jasnych, zrozumiałych poleceń 1 3 1 Nauczyciel Opis czynności i zadań wykonywanych na stanowisku pracy: praca pedagogiczno wychowawcza, praca nad tekstami, obsługa urządzeń audiowizualnych, lekcje pokazowe z zastosowaniem pomocy naukowych z danego przedmiotu, ciągłe doskonalenie się, współpraca z rodzicami uczniów, obsługa urządzeń w pracowni komputerowej, osobiste prezentowanie wykonywanych na zajęciach ćwiczeń. SZCZEGÓŁOWA KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO METODA OCENY RISC SCORE Stanowisko pracy: NAUCZYCIEL, ogólne R max dla stanowiska: AKCEPTOWALNE Występujące zagrożenia i ich źródła Możliwe skutki zagrożenia Ryzyko przed redukcją Środki profilaktyczne Ocena ryzyka po redukcji S E P R S E P R 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. CZYNNIKI URAZOWE Upadek na tym samym poziomie (śliskie, nierówne nawierzchnie, progi pomiędzy pomieszczeniami, luźno ułożone przewody na posadzce, nierówności Potłuczenia, złamania kończyn, zwichnięcia, urazy wewnętrzne, urazy głowy. Właściwe obuwie, porządek na stanowisku pracy, zachowanie szczególnej ostrożności, zabezpieczenie przewodów. 15

w posadzce). Upadek na niższy poziom (niesprawne siedziska. poruszanie się po schodach). Uderzenie o nieruchome elementy wyposażenia (wyposażenie biura, zastawione przejścia/ dojścia pomiędzy meblami biurowymi, otwarte szuflady). Potłuczenia, urazy głowy, obrażenia ogólne. Stłuczenia kończyn górnych, urazy stóp. Dostateczna stabilność siedziska przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi, zachowanie ostrożności podczas siadania oraz wstawania. Sprawne technicznie schody, poręcze przy schodach. Ostrożność podczas poruszania się po pomieszczeniu pracy, zapewnienie co najmniej 13 m 3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m 2 wolnej powierzchni podłogi. Zagrożenie elementami ostrymi (użytkowanie akcesoriów oraz materiałów biurowych, np. spinaczy, zszywaczy, pinezek, nożyczek). Prąd elektryczny (instalacja elektryczna, urządzenia zasilane energią elektryczną). Rany cięte, zakłucia, urazy rąk oraz dłoni. Poparzenie, utrata przytomności, inne skutki porażenia prądem, śmierć. 1 6 3 15 3 3 135 ŚREDNIE 18 MAŁE Ostrożność podczas użytkowania akcesoriów oraz materiałów biurowych. Okresowe kontrole skuteczności ochron przeciwporażeniowych, zakaz stawiania napoi w bezpośrednim sąsiedztwie urządzeń zasilanych energią elektryczną, naprawa urządzeń wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje. Użytkowanie urządzeń wyłącznie sprawnych technicznie. 1 6 1 15 3 1 45 MAŁE CZYNNIKI FIZYCZNE Hałas (wysoki poziom db. podczas przerw) Przeciążenie narządu wzroku (niedostateczne oświetlenie stanowiska) Bóle głowy, nerwowość, drażliwość, trudności w koncentracji. Osłabienie wzroku, zmęczenie oczu, zmniejszona koncentracja. 3 2 1 3 6 3 54 MAŁE Wzmożona kontrola podczas dyżurów na przerwach. Zainstalowanie odpowiedniego oświetlenia. 3 2 0,5 18 ZNIKOME CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE Obciążenie fizyczne (wymuszona pozycja ciała). Choroby układu mięśniowoszkieletowego 3 2 1 Wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów, regulacja wysokości płyty siedziska w zakresie co najmniej 40-50 cm od podłoża, regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia, wyprofilowana płyta siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360, podłokietniki. 3 2 0,5 16

Obciążenie nerwowopsychiczne (spiętrzenie prac, zbyt duże wymagania w stosunku do możliwości pracownika, nerwowość i pośpiech przy wykonywaniu prac, konflikty międzyludzkie). Praca przy monitorze ekranowym (monitor ekranowy). Zmęczenie, frustracja, rozdrażnienie psychiczne, ból głowy, obniżona wydajność w pracy, stres, nerwice, zakłócenia snu. Osłabienie wzroku, łzawienie, zmęczenie oczu. 1 3 6 3 6 3 54 MAŁE Odpowiednia organizacja pracy, prawidłowa komunikacja. 1 3 3 Prawidłowe oświetlenie stanowiska pracy, prawidłowe ustawienie monitora. CZYNNIKI CHEMICZNE Pyty i czynniki chemiczne (ksero, pył kredowy). Możliwość wystąpienia alergii skórnych oraz oddechowych. 3 2 1 Kontrolowanie sprawności, skuteczna wentylacja. 3 2 0,5 CZYNNIKI BIOLOGICZNE Wirus grypy (ludzie - droga zakażenia bezpośrednia). Grypa, zapalenie płuc. 3 6 3 54 MAŁE Profilaktyka, dobrowolne szczepienia. 18 ZNIKOME Sporządził : Inspektor ds. bhp Dariusz Szeląg 17