INSTRUKCJA OBS UGI ELEKTROZAWORU SERII MT PRZEDSIÊBIORSTWO AUTOMATYZACJI I POMIARÓW INTROL Sp. z o.o. ul. Koœciuszki 112, 40-519 Katowice tel. 032/ 205 33 44, 78 90 000, fax 032/ 205 33 77 e-mail: introl@introl.pl, www.introl.pl Dzia³ armatura: tel. 032/ 78 90 103, e-mail: armatura@introl.pl 1 Wydanie styczeñ 2004r.
SPIS TREŒCI 1. Opis techniczny... 3 1.1. Przeznaczenie i zakres pracy.... 3 1.2. Zastosowanie.... 3 1.3. Charakterystyka techniczna cewki.... 3 1.4. Charakterystyka techniczna zaworu.... 3 1.5. Budowa, dzia³anie, materia³y.... 4 2. Wymiary... 5 3. Instrukcja monta u... 5 3.1. Monta zaworu.... 5 3.2. Pod³¹czenie si³ownika elektromagnetycznego (cewki).... 6 4. Uruchomienie, obs³uga i konserwacja... 6 4.1. Pierwsze uruchomienie.... 6 4.2. Niedomagania i ich usuwanie.... 6 4.2.1. Zanieczyszczenie wnêtrza zaworu.... 6 4.2.2. Przepalenie siê cewki si³ownika elektromagnetycznego.... 6 4.2.3. Brak styku pr¹dowego.... 6 4.2.4. Uszkodzenie sprê yn i uszczelnieñ.... 7 4.3. Obs³uga i konserwacja.... 7 2
1. Opis techniczny 1.1. Przeznaczenie i zakres pracy Zawory zaporowe elektromagnetyczne serii MT, s¹ zaworami poœredniego dzia³ania tzn. wymaga siê minimum 0,3 bar ró nicy ciœnieñ. Wykonywane s¹ w dwóch wersjach: pod pr¹dem otwarte NC (normalnie zamkniête) pod pr¹dem zamkniête NO (normalnie otwarte) Zastosowanie w/w wersji zale ne jest od charakteru pracy zaworu w instalacji. Zawory wersji NC zaleca siê do instalacji, w których przez wiêkszoœæ czasu pracy zawór pozostaje zamkniêty. Cewka elektromagnesu wraz z prawid³owo umieszczon¹ wtyczk¹ spe³nia wymagania stopnia ochrony IP65 zgodnie z norm¹ PN/E-08106. Dostêpne s¹ równie z cewkami o stopniu ochrony IP42. Zawory przewidziane s¹ zarówno do pracy ci¹g³ej jak i przerywanej. 1.2. Zastosowanie Zawory przeznaczone s¹ do otwierania i zamykania przep³ywu: pary wodnej, wody zimnej i gor¹cej, powietrza, olejów o lepkoœci kinetycznej nie wiêkszej ni 50 cst, innych czynników ciek³ych i gazowych o ile: nie reaguj¹ chemicznie z materia³ami u ytymi do budowy zaworów, nie zawieraj¹ zawiesin i wtr¹ceñ mechanicznych, które mog¹ osadziæ siê na elementach ruchomych zaworu, UWAGA: Zawory nie mog¹ pracowaæ w atmosferze wybuchowej poniewa obudowa nie spe³nia warunków przeciwwybuchowoœci. 1.3. Charakterystyka techniczna cewki napiêcie znamionowe: 220V AC ±10 oraz 24V DC rezystencja izolacji: 500V, 100M test napiêcia: 1500V/min temperatura otoczenia: -20 +50 C praca cewki: 1 rok lub 500 000 cykli cewka M17 stopieñ ochrony: IP65 1.4. Charakterystyka techniczna zaworu temperatura czynnika: T max = 200 C min. ciœnienie ró nicowe: dp min = 0,3 bar max. ciœnienie ró nicowe: para, gaz : dp max = 10,0 bar woda: dp max = 10,0 bar olej: dp max = 7,0 bar 3
Dopuszczalne ciœnienie dla obudowy zaworu wynosi: 1.5. Budowa, dzia³anie, materia³y 1,5 dp max bar Zawory serii MT sk³adaj¹ siê z kad³uba (16), pokrywy (8) wraz z zamontowanym zespo³em si³ownika cewka (4), zaworu g³ównego (15). Si³ownik cewka posiada przy³¹cze elektryczne wtykowe. Dwa boczne styki tego przy³¹cza to styki pr¹dowe, natomiast dolny styk (p³aski) s³u y do uziemienia. Trzy y³owy przewód elektryczny pod³¹cza siê do zacisków znajduj¹cych siê w kostce wtyczki (21), któr¹ nasuwa siê na styki cewki i zabezpiecza wkrêtem. Do uszczelnienia tego po³¹czenia s³u y uszczelka gumowa (20). Pod³¹czenie napiêcia do cewki powoduje przesuniêcie nurnika si³ownika i otwarcie kana³u zaworu. Po wy³¹czeniu napiêcia i zaniku pola magnetycznego, nurnik opada pod wp³ywem nacisku sprê yny i zamyka szczelnie zawór. UWAGA: Przep³yw czynnika przez zawór musi odbywaæ siê zgodnie z kierunkiem oznaczonym na kad³ubie. Zaleca siê zamontowaæ przed elektrozaworem odpowiedni filtr oraz za zaworem koniczny jest zawór zwrotny zabezpieczaj¹cy przed przep³ywem wstecznym. Podk³adka 18 17 Nakrêtka 18 Podk³adka 19 cewka Podk³adka (NBR) 20 Wtyczka 21 1 Œruby (stal SS304) 2 Podk³adka (stal) 3 Tuleja nurnikowa (SS304) 4 podk³adka uszczelniaj¹ca (PTFE) 5 Sprê yna (SS304) 6 Nurnik Uszczelka (PTEF) 10 Tuleja (br¹z) 11 7 Œruby (SS304) 8 pokrywa (br¹z) 9 Uszczelka (PTFE) 12 Sprê yna 13 Pierœcieñ (PTFE) 14 Pierœcieñ (PTFE) 15 T³oczek (mosi¹z) 16 Kad³ub (br¹z) 4
2. Wymiary A L H B Model MT-20S-M17 MT-25S-M17 Mt-325-M17 Mt-405-M17 Mt-505-M17 Przy³¹cze (cal) PT 3/4" PT 1" PT 1 1/4" PT 1 1/2" PT 2" L 80 100 125 140 160 H 145 160 170 178 193 A 19 24 27 31 37 B 46 53 102 122 132 3. Instrukcja monta u Zawory mog¹ byæ montowane na ruroci¹gach poziomych cewk¹ do góry lub pionowych z odchyleniem ±15. Przed monta em ruroci¹g i zawór winne byæ przedmuchane. W przypadku stosowania zaworów w miejscach nara onych na silne promieniowanie cieplne, cewkê elektromagnesu nale y bezwzglêdnie ekranowaæ od ród³a ciep³a. Bezpoœrednio przed zaworem wymagane jest stosowanie filtra siatkowego o co najmniej 40 oczkach na cm 2. Przy czynnikach nieœciœliwych (ciecze) zaleca siê zamontowanie zaworu zwrotnego za zaworem elektromagnetycznym. 3.1. Monta zaworu Monta zaworu na instalacji polega na przygotowaniu przewodów rurowych z odpowiednim gwintem na koñcach w zale noœci od zastosowanej œrednicy nominalnej zaworu. Zaleca siê, aby przy projektowaniu instalacji przewidziane zosta³o obejœcie (by pass) zaworu elektromagnetycznego. Wykonanie obejœcia jest bardzo pomocne przy konserwacji zaworu elektromagnetycznego, gdy nie jest wówczas wymagane wy³¹czenie instalacji z ruchu. Przyk³adowe rozwi¹zanie ilustruje poni szy rysunek: 5
3.2. Pod³¹czenie si³ownika elektromagnetycznego (cewki) Po zamontowaniu zaworu na ruroci¹gu i rozkrêceniu wtyczki nale y wyj¹c kostkê przy³¹czeniow¹ ze skrzynki zaciskowej. Trój y³owy przewód elektryczny o przekroju okr¹g³ym o œrednicy zewnêtrznej 8 9,5 mm z odpowiedno przygotowanymi koñcówkami, nale y przeprowadziæ przez d³awik wtyczki i umocowaæ do styków kostki. Dwa przewody pr¹dowe pod³¹cza siê do styków bocznych a przewód uziemiaj¹cy do styku dolnego (p³askiego). Po wykonaniu tej czynnoœci obudowê wtyczki nale y nasun¹æ na kostkê przy³¹czeniow¹. Dokrêcenie wkrêtki d³awika powoduje uszczelnienie przewodu. Nastêpnie na wtyczkê na³o yæ uszczelkê gumow¹. Tak przygotowana wtyczka mo e byæ nasuniêta na styki si³ownika elektromagnetycznego. Wkrêcenie wkrêtu mocuj¹cego powoduje uszczelnienie styków. Tylko w ten sposób wykonane pod³¹czenie zasilania daje stopieñ ochrony IP65. Konstrukcja wtyczki pozwala na usytuowanie d³awika w czterech pozycjach w stosunku do osi si³ownika elektromagnetycznego. Po³o enie d³awika mo na zmieniaæ przez obrót cewki wokó³ osi, luzuj¹c uprzednio nakrêtkê(1). 4. Uruchomienie, obs³uga i konserwacja 4.1. Pierwsze uruchomienie Przed przyst¹pieniem do pierwszego uruchomienia zaworu nale y sprawdziæ: sposób wykonania pod³¹czenia zaworu do instalacji, sposób wykonania i pod³¹czenia instalacji elektrycznej oraz uziemiaj¹cej. Pod³¹czenie napiêcia powoduje niezw³oczne otwarcie zaworu. Je eli jest inaczej, nale y natychmiast wy³¹czyæ zasilanie i usun¹æ przyczynê niedomagania. 4.2. Niedomagania i ich usuwanie Przyczyn¹ zaburzeñ pracy zaworu mo e byæ miêdzy innymi: 1. Zanieczyszczenie wnêtrza zaworu. 2. Przepalenie siê cewki si³ownika elektromagnetycznego. 3. Brak dobrego styku pr¹dowego na wtyczce i innych po³¹czeniach pr¹dowych. 4. Uszkodzenie sprê yn. 4.2.1. Zanieczyszczenie wnêtrza zaworu Zanieczyszczenie wnêtrza zaworu jest najczêœciej wystêpuj¹c¹ przyczyn¹ nieprawid³owej jego pracy. W celu oczyszczenia wnêtrza zaworu nale y przeprowadziæ jego demonta a nastêpnie usun¹æ zanieczyszczenia i osady powsta³e na ruchomych elementach zaworu i powierzchniach uszczelniaj¹cych. Oczyszczone czêœci nale y dok³adnie przemyæ strumieniem wody, a przed monta em dok³adnie osuszyæ. Przy oczyszczaniu i monta u nale y uwa aæ, aby nie uszkodziæ wewnêtrznych, krawêdzi, powierzchni, sprê yn i uszczelnieñ. 4.2.2. Przepalenie siê cewki si³ownika elektromagnetycznego W celu wymiany cewki nale y: wy³¹czyæ zasilanie cewki, nastêpnie zsun¹æ wtyczkê ze styków si³ownika, wykrêcaj¹c uprzednio wkrêt, odkrêciæ nakrtkê mocuj¹c¹ chwytaj¹c uprzednio cewkê w d³oñ, zdj¹æ uszkodzon¹ cewkê, na³o yæ now¹ i przeprowadziæ monta w odwrotnej kolejnoœci. 4.2.3. Brak styku pr¹dowego. Sprawdziæ wszystkie roz³¹czne styki pr¹dowe: oczyœciæ je i nasmarowæ. 6
4.2.4. Uszkodzenie sprê yn i uszczelnieñ Uszkodzenie sprê yn jak równie uszczelnieñ w si³owniku elektromagnetycznym powoduje nieszczelnoœæ w pracy zaworu lub jego niew³aœciwe dzia³anie. Uszkodzone elementy nale y wymieniæ na nowe. 4.3. Obs³uga i konserwacja Je eli zawór pracuje w korzystnych warunkach i spe³nione s¹ wszystkie wymagania niniejszej instrukcji, zaleca siê przeprowadzanie przegl¹du i konserwacji co 12 miesiêcy. Przy trudnych warunkach czêstotliwoœæ konserwacj nale y odpowiednio zwiêkszyæ. W przypadku wy³¹czenia instalacji na d³u szy okres czasu, przed ponownym uruchomieniem nale y dokonaæ przegl¹du i konerwacji. Przy okresoweym przegl¹dzie nale y równie oczyœciæ siatkê filtra a wrazie koniecznoœci wymieniæ na now¹. 7