INSTRUKCJA OBSŁUGI SONDY TLENOWEJ OxyGuard Model 420 4 20 ma Dwuprzewodowa Sonda tlenu rozpuszczonego SPIS TREŚCI: 1. OPIS... 1 2. INSTALACJA... 2 3. ZASADY UŻYTKOWANIA... 3 3.1 Kalibracja... 3 3.2 Konserwacja... 5 3.3 Tabela Kalibracyjna, pomiar rozpuszczonego tlenu... 6 3.4 Tabela Kalibracyjna Zastosowanie do wody słonej, Inne zekresy i ciśnienia... 7 4. PROCEDURY SERWISOWE... 7 4.1 Wymiana i renowacja membrany w sondzie... 7 4.2 Części zapasowe... 9 5. SPECYFIKACJA...9
1. OPIS: Sonda OxyGuard Model 420 przystosowana jest do pomiaru zarówno tlenu rozpuszczonego w wodzie jak i zawartego w gazach, znajduje ona zastosowanie przy hodowli ryb, w oczyszczalniach ścieków a także przy pomiarze tlenu w powietrzu, zanieczyszczonego tlenu, oraz innych gazach, olejach, czy winach. Model 420 posiada niepowtarzalny wbudowany pasywny dwuprzewodowy przetwornik pomiarowy o sygnale wyjściowym 4 20 ma. Przetwornik działa na zasadzie pętli prądowej, napięcie zasilania przetwarzane jest na sygnał wyjściowy 4 20 ma, Sondę można tak skalibrować żeby sygnał 4 20 ma odpowiadał wybranemu przez użytkownika zakresowi pomiarowemu, ustawia się to poprzez umieszczenie sondy w powietrzu lub innym gazie kalibracyjnym a następnie zadanie pokrętłem kalibracyjnym żądanej wartości prądu. Model 420 posiada galwaniczną izolację obwodu, więc pomiar tlenu dokonany przez sondę nie może być zakłócony elektrycznie (przez sygnały elektryczne) generowane przez jednostki pomiarowe lub inne urządzenia. Model 420 można połączyć z zasilaczem oraz ze wszelkiego rodzaju sprzętem monitorującym lub pomiarowym (sterowniki PLC, rejestratory, itp.) które wymagają sygnału wejściowego 4 20mA. Model 420 może być wykonany także z oddzielnym czujnikiem temperaturowym o sygnale wyjściowym 4 20 ma. W zakresie -5 do 45ºC. Instrukcja obejmuje trzy rodzaje sond Model 420 D033M do pomiaru [mg/l] tlenu rozpuszczonego w wodzie. D033SV do pomiaru [%] nasycenia rozpuszczonego tlenu w wodzie lub [%] objętości tlenu w powietrzu lub innym gazie. D033V do pomiaru czystości tlenu np. Z generatorów powietrza. Przykłady typowych zastosowań i zakresów pomiarowych: Oczyszczalnie ścieków, itp.: D033M; 4 20 ma = 0 10 mg/l. Baseny rybne, baseny naturalne, itp.: D033M; 4 20 ma = 0 20 mg/l lub 0 40 mg/l D003SV; 4 20 ma = 0 100%, 0 200%, lub 0 400% nasycenia. Pomiar powietrza i tlenu w gazach: D033SV; 4 20 ma = 0 25% objętości tlenu Pomiar czystości tlenu: D033V; 4 20 ma = 0 100% objętości tlenu. Model 420 składa się z części górnej w której znajduje się; dławik kablowy, układ elektroniczny, oraz śruba kalibracyjna; A także części dolnej z elektrodą i anodą, oraz części z wieczkiem, membranami i elektrolitem. Przy pomiarze tlenu rozpuszczonego w wodzie poprawny pomiar następuje przy minimalnym przepływie 1 cm/s. Model 420 właściwie nie wymaga konserwacji raz na jakiś czas wystarczy przetrzeć membranę i skontrolować poprawność nastawy kalibracyjnych. Sondy OxyGuard'a nie wymagają regularnego serwisu. Membranę można czyścić szmatką lub kawałkiem miękkiego papieru. Wymiana membrany jest niezbędna tylko w przypadku jej zniszczenia lub jeśli wskutek długotrwałego użytkowania (kilka lat) występuje problem z kalibracją sondy. Proces odnawiania sondy jest bardzo prosty i może być przeprowadzony każdego kto zapozna się z tą instrukcją. Części zamienne dostarczane są razem z sondą. 1
2. INSTALACJA OxyGuard Model 420 jest bardzo łatwy w instalacji. Sondę można zawiesić na stalowej lince, można także zastosować inne akcesoria montażowe które będą stanowiły dodatkową ochronę sondy (stosowane w zależności od aplikacji) także do pomiaru w gazach. Należy się upewnić czy sonda nie jest narażona na uszkodzenia mechaniczne. Należy również zwrócić uwagę by sonda nie była montowana w miejscu, gdzie woda porusza się wolniej niż 1 cm/sekundę przy 7 mg/l oraz temperaturze 13ºC. Nie należy umieszczać sondy w miejscu gdzie mogła by uderzać o ściany zbiornika lub o inne rzeczy umieszczone w zbiorniku, oraz pod wlewami wody (dyfuzorami). Połączenia elektryczne są również bardzo łatwe do wykonania wystarczy połączyć sondę Model 420 z zasilaczem 12 32 V DC, a następnie z wybranym urządzeniem. W celu przedłużenia połączenia pomiędzy sondą a urządzeniem należy użyć skrzynki połączeniowej oznaczonej JTX. Po połączeniu sondy w pętlę niezbędne jest skontrolowanie czy prąd wychodzący z sondy osiąga wartość maksymalną, jeśli wartość maksymalna nie osiąga maksimum, konieczna jest wymiana zasilacza na zasilacz większej mocy. Prąd maksymalny może być wyższy niż 20 ma np. jeśli nastawa kalibracyjna była wykonana przy użyciu innego sprzętu (np. Komputera lub współczynnika zakresu PLC). Napięcie zasilania doprowadzone do sondy Model 420 nie może być niższe niż 11 V. Po zamontowaniu i podłączeniu; sondę Model 420 trzeba odpowiednio skalibrować (w zależności od zakresu pomiarowego) w ten sposób, by maksymalna wartość pętli prądowej wynosiła 20 ma i była maksymalnym poziomem zakresu pomiarowego. Proces kalibracji jest dokładnie opisany w rozdziale 3: ZASADY UŻYTKOWANIA. Model 420 działa jak kondensator podczas nagrzewania więc urządzenia podłączone do niego muszą być odporne na gwałtowny przyrost prądu. Zasilacz musi zostać sprawdzony przy pełnym obciążeniu; szczególnie gdy podłączanych jest parę sond do jednego zasilacza. Przy podłączeniu sondy do sterownika PLC prawdopodobnie potrzebne będzie wyższe napięcie zasilania 24 V DC. W razie wątpliwości skontaktuj się z Przykład połączenia: - - + - - + - + kalibracyjna Model 420 jest przystosowany do pracy w obwodach 12 VDC przy maksymalnym obciążeniu 50 Ω, oraz 32 VDC przy obciążeniu 1050 Ω. UWAGA! Bardzo często urządzenia przetwarzające sygnał prądowy mają oporniki ukryte pod zaciskami wejściowymi. Wykres przedstawia bezpieczną strefę operacyjną. Całkowite obciążenie rezystancyjne musi uwzględniać rezystancję przewodów itp. ZALECANE NAPIĘCIE ZASILANIA: 24 V DC. Jeżeli Model 420 zawiera czujnik temperaturowy oraz przetwornik, to kolor żółty oznacza plus a czarny minus. Całkowite obciążenie rezystancyjne Ohm 1050-1000 - 750-500 - 250-50 - 12 15 20 Bezpieczna strefa 25 Napięcie zasilania 30 32 2
3. ZSADY UŻYTKOWANIA 3.1Kalibracja Model 420 można skalibrować z systemem pomiarowym na dwa sposoby: 1) Przez dostosowanie zakresu pomiarowego sondy do systemu pomiarowego. 2) Przez dostosowanie systemu pomiarowego do zakresu pomiarowego sondy. Podczas pierwszej kalibracji należy wybrać zakres pomiarowy dopasowując do niego zarówno sondę jak i system pomiarowy podłączony do sondy. NIE można przyjąć zbyt małego zakresu pomiarowego dlatego zaleca się pętle prądową o wartościach pomiędzy 8 a 16 ma, gdyż dla takich wartości prądu błąd pomiarowy jest optymalnie mały. Sondę kalibruje się dla wartości znormalizowanych (w zależności od potrzeb): 0-5, 0-10, 0-25, 0-50, oraz 0-100. Po wyborze zakresu pomiarowego należy się upewnić czy urządzenia podłączone do Model-u 420 są prawidłowo skalibrowane np. Upewniając się że pętla prądowa jest prawidłowo wyświetlana w pełnym zakresie 4 oraz 20 ma. Następnie trzeba skalibrować samą sondę, a robi się to poprzez zanurzenie jej w cieczy o znanym stężeniu tlenu i regulacji prądu śrubą kalibracyjną umieszczoną w bocznej części sondy. Późniejsza kalibracja ogranicza się do zapobiegawczej nastawy sondy lub urządzeń z nią połączonych. Proces kalibracji Należy umieścić sondę polega w cieczy lub gazie o znanym stężeniu tlenu, a następnie ustawieniu pożądanego sygnału wyjściowego. Można do tego użyć albo powietrza albo nasyconej wody. Należy używać tych samych wartości kalibracyjnych i dla powietrza i dla wody nasyconej powietrzem. Kalibracja wartości innej niż dostarczona jest nie zalecana. Do kalibracji można również użyć kalibratora OxyGuard EasyCal który bardzo szybko i dokładnie kalibruje sondy tlenowe. EasyCal po zanurzeniu w wodzie puszcza strugę nasyconego powietrza prosto w membranę sondy, co sprawia, że zrównanie się temperatur sondy i wody nie jest potrzebne. EasyCal jest szczególnie przydatny w przypadku gdy kalibracja odbywa się poprzez urządzenia odczytującosterujące lub komputer połączony z sondą. Aby kalibracja została przeprowadzona poprawnie sonda musi posiadać temperaturę medium kalibrującego (gazu lub cieczy). Sonda OxyGuard Model 420 do zmiany temperatury o 10ºC potrzebuje ok godziny w powietrzu i ok 10 minut w wodzie. Przed kalibracją należy upewnić się, że membrana jest czysta. Do kalibracji sondy należy wysuszyć membranę i umieścić ją w powietrzu atmosferycznym, z dala od silnego słońca (lub aluminiowej folii w pobliżu). Jeśli sygnał wyjściowy ustabilizuje się ustawia się go śrubą nastawczą ulokowaną w bocznej części sondy dopóki prąd sygnału wyjściowego nie osiągnie żądanej wartości. Wartość ta oczywiście odpowiadać będzie wybranemu zakresowi pomiarowemu. Na kalibrację mają wpływ: ciśnienie powietrza, temperatura oraz zasolenie, a na wybór zakresu pomiarowego z kolei: rodzaj medium pomiarowego (czy to jest pomiar rozpuszczonego tlenu w wodzie czy pomiar czystości tlenu w gazach. Można również użyć skrzynki połączeniowej JTX w celu ułatwienia dostępu do pętli 4 20mA. JTX instaluje się podczas montażu sondy. Później jeśli będzie potrzebna kalibracja po prostu otwiera się skrzynkę i wpina się miliamperomierz. 3
Wartość kalibracyjna dla układów mierzących rozpuszczony tlen w mg/l (ppm). Na wynik pomiaru zawartości rozpuszczonego w wodzie tlenu wpływ mają następujące czynniki: temperatura, ciśnienie, zasolenie. Poprawną wartość klibracyjną (dla mg/l) należy dobrać z odpowiedniej tabeli. W tabelach kalibracyjnych podane są wartości sygnałów wyjściowych dla odpowiednich zakresów pomiarowych 0-10, 0-20 oraz 0-40 mg/l, jest również pokazane jak można w bardzo łatwy sposób przeliczać podane wartości na inne zakresy. Zakresu 0-5 mg/l nie można poprawnie skalibrować ani przyjąć wartości kalibracyjnych powyżej 20 ma gdyż występuje zbyt duża zależność pomiędzy napięciem zasilania a rezystancją połączeń, napięcie zasilania przepływające przez Model 420 przy takim układzie jest zawsze niższe niż 12 V DC. Może się okazać, że urządzenia odczytujące po podaniu na ich wejście prądu powyżej 22 ma wyświetlą komunikat transmitter error ( błąd przetwornika ). EasyCal kalibrator do pomiaru w mg/l wyposażony jest w wyświetlacz pokazujący poprawną wartość kalibracyjną w mg/l. Temperatura ani ciśnienie nie mają wpływu na dokładności przy pomiarze w mg/l. Podczas kalibracji uwzględnić należy również poprawkę od temperatury należy dokonać pomiaru temperatury powietrza w pobliżu sondy i zastosować ją jako kryterium doboru wartości z tabeli kalibracyjnej. Dla prostej kalibracji przy małych wysokościach n.p.m. przyjąć wartości tabeli. Przy większych różnicach n.p.m., lub dla uzyskania lepszej dokładności, wartość kalibracyjna powinna uwzględniać aktualne ciśnienie atmosferyczne. Zasolenie natomiast powinno być zawsze brane pod uwagę, gdy medium pomiarowym jest woda słona. Wartość kalibracyjna dla układów mierzących rozpuszczony tlen w % nasycenia. Jeśli sonda ma mierzyć w % nasycenia, a kalibracja przeprowadzana jest w powietrzu to wartość kalibracyjna jest prądem odpowiadającym 100 % nasycenia. Temperatura, ciśnienie oraz zasolenie nie mają wpływu na wartość kalibracyjną. Kalibracja zakresów wyższych niż 100 % nasycenia nie może być przeprowadzona w powietrzu, gdyż sygnał wyjściowy nie może przekraczać wartości 20 ma, dla wyższych wartości należy ustawić sygnał wyjściowy (dla zakresu 100%) według zależności: Zakres: Wartość sygnału wyjściowego: 0 100% dla 20 ma 0 200% dla 12 ma 0 400% dla 8 ma Z reguły powietrze ma takie same stężenie co woda lub inna ciecz o 100% nasyceniu. Inna wersja EasyCal'a wykonana jest bez wyświetlacza i jest przeznaczona do szybkiej kalibracji pomiaru w % nasycenia. WAŻNE: Sondy mierzące % nasycenia mają zupełnie inne membrany niż sondy mierzące w mg/l (ppm). Dla innych zakresów należy obliczyć wartość sygnału wyjściowego według wzoru: Wartość sygnału wyjściowego = 100x16/(zakres w %) + 4 ma Wartość kalibracyjna dla układów mierzących objętość % tlenu. Do pomiaru % objętości w gazach o ciśnieniu atmosferycznym należy skalibrować sondę w powietrzu tak by prąd wyjściowy odpowiadał 20,9% tlenu. Należy pamiętać, że przy niskim stężeniu tlenu można użyć zakresu 20%, również kalibrując w powietrzu. Do kalibracji śladowych ilości tlenu trzeba użyć gazu kalibrującego. Zakres: 0 25% 17,376 ma Wartość sygn. wyjściowego: Np.: Pomiar %; Zarówno % nasycenia jak i % objętości, wskutek oddziaływania ciśnienia atmosferycznego, zmiana ciśnienia wpływa na dokładność pomiaru nawet o ±2%. Przy pomiarze zanieczyszczonego tlenu (zakres 0 100%) powietrze odpowiada 7,334 ma. Można również użyć specjalnego gazu kalibrującego. 4
3.3 Tabela kalibracyjna Do pomiaru rozpuszczonego tlenu w mg/l. Temperatura: Wartość Wyjście [ma] ºC ºF kalibracyjna: Dla zakresu 0 10 mg/l Dla zakresu 0 20 mg/l Dla zakresu 0 40 mg/l 0 32.0 14.60 27.4 15.7 9,8 1 33.8 14.20 26.7 15.4 9,7 2 35.6 13.81 26.1 15.1 9,5 3 37.4 13.45 25.5 14.8 9,4 4 39.2 13.09 25.0 14.5 9,2 5 41.0 12.76 24.4 14.2 9,1 6 42.8 12.44 23.9 14.0 9.0 7 44.6 12,13 23.4 13.7 8,9 8 46.4 11.83 22.9 13.5 8,7 9 48.2 11.55 22.5 13.2 8,6 10 50.0 11,28 22.0 13.0 8,5 11 51.8 11,02 21.6 12,8 8,4 12 53.6 10,77 21.2 12,6 8,3 13 55.4 10,53 20.8 12,4 8,2 14 57.2 10,29 20.5 12,2 8,1 15 59.0 10,07 20.1 12,1 8 16 60.8 9,86 19.8 11,9 7,9 17 62.6 9,65 19.4 11,7 7,9 18 64.4 9,45 19.1 11,6 7,8 19 66.2 9,26 18.8 11,4 7,7 20 68.0 9,08 18.5 11,3 7,6 21 69.8 8.90 18.2 11,1 7,6 22 71.6 8,73 18.0 11 7,5 23 73.4 8,56 17.7 10,9 7,4 24 75.2 8.40 17.4 10,7 7,4 25 77.0 8,24 17.2 10,6 7,3 26 78.8 8,09 17.0 10,5 7,2 27 80.6 7,95 16.7 10,4 7,2 28 82.4 7,81 16.5 10,3 7,1 29 84.2 7,67 16.3 10,1 7,1 30 86.0 7,54 16.1 10 7 31 87.8 7,41 15.9 9,9 7 32 89.6 7,29 15.7 9,8 6,9 33 91.4 7,17 15.5 9,7 6,9 34 93.2 7,05 15.3 9,6 6,8 35 95.0 6,94 15.1 9,6 6,8 36 96.8 6,82 14.9 9,5 6,7 37 98.6 6,72 14.8 9,4 6,7 38 100.4 6,61 14.6 9,3 6,6 39 102.2 6,51 14.4 9,2 6,6 40 104.0 6,41 14.3 9,1 6,6 Wartości kalibracyjne są zaokrąglane do dziesiętnej wartości. Tabela opiera się o ciśnienie atmosferyczne 760 mm Hg. Przykłady z powyższej tabeli umożliwiają dokonanie poprawki dla innego zasolenia oraz innego ciśnienia atmosferycznego, oraz jak znaleźć wartość wyjściową dla innych zakresów pomiarowych. Zakresu 0-5 mg/l nie można skalibrować poprawnie w powietrzu atmosferycznym, poprawna kalibracja dla wartości kalibracyjnych powyżej 20 ma jest również uzależniona od rodzaju doprowadzonego napięcia oraz rezystancji w pętli, aby to stwierdzić należy zmierzyć czy przez Model 420 przechodzi pełne 12 VDC. Pod uwagę należy również wziąć, że niektóre urządzenia odbiorcze nie obsługują sygnałów większych niż 22 ma i wykazują transmitter error ( awarię przetwornika ) powyżej tej wartości. 5
3.7 Tabela kalibracyjna - mg/l Rozpuszczonego tlenu w wodzie słonej Temperatura: Zasolenie - części tysięczne ºC ºF 0 10 20 30 40 0 32.0 14.6 13,6 12,7 11,9 11,1 1 33.8 14.2 13,3 12,4 11,6 10,8 2 35.6 13.8 12,9 12,1 11,3 10,6 3 37.4 13.4 12,6 11,8 11.0 10,3 4 39.2 13.1 12,3 11,5 10,7 10.0 5 41.0 12,8 11,9 11,2 10,5 9,8 6 42.8 12,4 11,6 10,9 10,2 9,6 7 44.6 12,1 11,4 10,7 10.0 9,4 8 46.4 11,8 11,1 10,4 9,8 9,4 9 48.2 11,5 10,8 10,2 9,5 8,9 10 50.0 11,3 10,6 9,9 9,3 8,7 11 51.8 11.0 10,3 9,7 9,1 8,6 12 53.6 10,8 10,1 9,5 8,9 8,4 13 55.4 10,5 9,9 9,3 8,7 8,2 14 57.2 10,3 9,7 9,1 8,6 8.0 15 59.0 10,1 9,5 8,9 8,4 7,9 16 60.8 9,9 9,3 8,7 8,2 7,7 17 62.6 9,7 9,1 8,6 8,1 7,6 18 64.4 9,5 8,9 8,4 7,9 7,4 19 66.2 9,3 8,7 8,2 7,7 7,3 20 68.0 9,1 8,6 8,1 7,6 7,2 21 69.8 8,9 8,4 7,9 7,5 7.0 22 71.6 8,7 8,2 7,8 7,3 6,9 23 73.4 8,6 8,1 7,6 7,2 7,8 24 75.2 8,4 7,9 7,5 7,1 6,7 25 77.0 8,2 7,8 7,4 7.0 6,6 26 78.8 8,1 7,6 7,2 6,8 6,5 27 80.6 7,9 7,5 7,1 6,7 6,4 28 82.4 7,8 7,4 7.0 6,6 6,2 29 84.2 7,7 7,3 6,9 6,5 6,1 30 86.0 7,5 7,1 6,8 6,4 6,1 31 87.8 7,4 7.0 6,6 6,3 6.0 32 89.6 7,3 6,9 6,5 6,2 5,9 33 91.4 7,2 6,8 6,4 6,1 5,8 34 93.2 7.0 6,7 6,3 6.0 5,7 35 95.0 6,9 6,6 6,2 5,9 5,6 36 96.8 6,8 6,5 6,1 5,8 5,5 37 98.6 6,7 6,4 6,1 5,7 5,5 38 100.4 6,6 6,3 6.0 5,7 5,4 39 102.2 6,5 6,2 5,9 5,6 5,3 40 104.0 6,4 6,1 5,8 5,5 5,2 KOREKCJA CIŚNIENIA ATMOSFERYCZNEGO Tabela została opracowana dla ciśnienia atmosferycznego równego 760 mmhg W przypadku innego ciśnienia atmosferycznego, korekcję przeprowadza się w następujący sposób: Poprawna wartość = Wartość z tabeli x (Aktualne ciśnienie/760) Przykład: Temperatura = 14ºC Zasolenie = 30 ppt Ciśnienie atmosferyczne = 742 mm Hg Poprawna wartość = 8,6 x (742/760) = 8,4 INNE ZAKRESY I OBLICZANIE PRĄDU WYJŚCIOWEGO Do kalibracji każdego innego zakresu: 1) Dobrać poprawną wartość kalibracyjną z tabeli, 2) Skorygować ją o ciśnienie atmosferyczne jeśli potrzeba, 3) Obliczyć prąd wyjściowy 4) Odpowiednio ustawić. Prąd wyjściowy (ma) = (poprawna wartość kalibracja x 16/zakres) + 4 ma Np. Jeśli kalibracja jest przeprowadzana w 14ºC, 742 mm Hg, zasoleniu wody 30 ppt poprawna wartość kalibracyjna wynosi 8,4 mg/l jak to pokazano powyżej. Jeśli sonda ma zostać skalibrowana na zakres 20 mg/l poprawny prąd kalibracyjne wynosił będzie : 8,4 x 16/20 + 4 = 10,72 ma 6
Jak często powinno się przeprowadzać kalibrację? Niestety nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli warunki są bliskie idealnych (powietrze) sonda może być poprawnie skalibrowana przez wiele miesięcy. Jeśli natomiast zastosuje się sondę w wodzie, to aktualne warunki (np. Przyrost flory i fauny) oraz wymagana dokładność decydują o konieczności i częstotliwości kalibracji. Ważne jest by kalibracja była przeprowadzana bardzo dokładnie - o wiele lepsza jest jedna ale dokładna kalibracja, niż dwie szybkie i niedbałe. Sondzie trzeba dać odpowiednio dużo czasu ażeby zdążyła się ustabilizować, należy również sprawdzić aktualne ciśnienie atmosferyczne za pomocą barometru i zdecydować czy potrzebna będzie kalibracja ciśnienia. Jeśli pomiar dokonywany jest w wodzie zasolonej trzeba również skontrolować jej zasolenie. Należy pamiętać o tym że żaden pomiar nie będzie bardziej dokładny niż kalibracja. 3.2 Konserwacja Membrana sondy nie może zawierać żadnych narośli. Zwłaszcza gdy mierzony jest rozpuszczony tlen, membrana powinna być regularnie czyszczona, tak często jak tego wymagają warunki otoczenia. Czyścić można kawałkiem ubrania lub miękkiego papieru. Membrana jest mocna i nie łatwo ją uszkodzić, lecz nie należy jej czyścić paznokciem! Sondy nie powinno się rozkręcać dopóki nie uszkodzi się membrany lub wskutek wieloletniej eksploatacji nie da się jej poprawnie skalibrować. Nie trzeba wymieniać elektrolitu regularnie. W sondzie można zainstalować membrany pomiaru mg/l jak również % nasycenia. Podczas renowacji należy zwrócić uwagę czy zainstalowane membrany są poprawne 4. Procedury serwisowe 4.1 Wymiana membrany oraz renowacja sondy Membrana sondy powinna być od czasu do czasu czyszczona. Sondy nie powinno się rozkręcać dopóki nie uszkodzi się membrany lub wskutek wieloletniej eksploatacji nie da się jej poprawnie skalibrować. Do wymiany membrany i/lub renowacji sondy należy: 4.1.1) Wyjąć sondę i odkręcić wieczko. Jeśli utknie, należy lekko opukać obudowę młotkiem po czym spróbować ponownie. Wylać elektrolit, przepłukać wieczko oraz sondę, Usunąć wszystkie brązowe oraz czarne tlenki. 4.1.2) Sprawdzanie anody. Jeśli sonda była napełniona poprawnie, nie powinno być problemu z doczyszczeniem ciemnego nalotu na anodzie - do tego celu można użyć jakiejś szorstkiej szczotki lub czegoś podobnego. Jeśli natomiast sonda nie była dobrze napełniona, anoda będzie bardzo skorodowana i trzeba ją wymienić. Sprawdzić trzeba również czy nakrętka pod anodą jest dobrze dokręcona przed wymianą anody. Anodę czyścić w wodzie z mydłem, nie wolno do tego celu używać żadnego oleju ochronnego. Upewnić się czy na pewno sonda posiada anodę typu 3. 4.1.3) Sprawdzanie katody i usuwanie nalotu z jej powierzchni odbywa się poprzez pocieranie o kawałek podstawki plastikowej dostarczanej wraz z sondą zamiast podstawki można również użyć zwilżonego papieru ściernego, rozmiar 600. Katoda nie może być wypolerowana. 7
4.1.4) Opłukać a później wysuszyć górną część sondy. 4.1.5) Na tym etapie renowacji można w bardo łatwy i nieskomplikowany sposób sprawdzić sondę. Po całkowitym wyschnięciu sondy, a w szczególności katodę i jej okolice - należy podłączyć sondę do urządzenia odczytującego sygnał wyjściowy - powinno być 4 ma (zero). Jeśli tak nie jest należy skontaktować bezpośredniego z dystrybutorem. 4.1.6) Wkręcić nowe (lub odnowione) wieczko wypełnione po brzegi elektrolitem - nadmiar elektrolitu pomoże wyeliminować bąbelki powietrza. 4.1.7) Znaleźć wcięcie zrobione na gwincie. Opuścić górną część sondy na wieczko i obrócić wieczko o pół obrotu zgodnie z gwintem (według wskazówek zegara). 4.1.8) Przechylić sondę o 15º tak by przez wycięcie wyleciało tyle elektrolitu ile potrzeba do swobodnego skręcenia sondy. Cały nadmiar elektrolitu jak również pęcherzyki powietrza powinny wylecieć przez wycięcie. BARDZO WAŻNE JEST KOMPLETNE WYPEŁNIENIE SONDY ELEKTROLITEM PO UPEWNIENIU SIĘ ŻE SONDA ZOSTAŁA PRAWIDŁOWO I KOMPLETNIE WYPEŁNIONA, NALEŻY MOCNO DOKRĘCIĆ WIECZKO. Po renowacji sondę posiada właściwości nowej sondy, więc musi zostać skalibrowana małą śrubką umieszczoną w bocznej części sondy (patrz rozdział 3 instrukcji obsługi). Należy wyciągnąć sondę co najmniej godzinę przed rozpoczęciem kalibracji w celu stabilizacji. Powinno się przeprowadzić powtórną kalibrację po dwóch dniach od pierwszej kalibracji. Nie jest zalecany montaż wieczka z używaną membraną Nową membranę można zamontować w łatwy sposób - patrz rysunek poniżej. Membrana musi być gładka, jeśli jest pomarszczona należy ją wyrzucić i spróbować ponownie z nową. Ważne jest by wszystkie części sondy były dokładnie wyczyszczone i wysuszone. Znajdujący się pod membraną mały o-ring. Lecz nie będzie on już idealnie dopasowany. 8
4.2 Części zapasowe: Roczny zapas membran, o-ringów oraz elektrolitu jest dostarczany razem z sondą, następne zestawy trzeba już kupować. Zestaw naprawczy zawiera części niezbędne do wymiany membrany w zaledwie parę minut. Części do sondy mogą leżeć gotowe nawet parę lat pod warunkiem że będą trzymane w chłodnym miejscu. Butelkę z elektrolitem należy przed użyciem lekko wstrząsnąć - sposób renowacji sondy opisano szczegółowo w punkcie 4.1. Numery zamówień części zapasowych: Zestaw 25 membran z małymi o-ringami: D10MM D10MSV - Do pomiaru ppm (mg/l) - Do pomiaru % nasycenia oraz % objętości D10PP D10TOOL - Osłona membrany - Narzędzie do wykręcania membran D10AN3 - Anoda do sond typu 3 D10E3500 D10E31L - 500 ml elektrolitu typu 3-1 L elektrolitu typu 3 5. SPECYFIKACJA Wymiary i waga: Metoda pomiaru: Zakresy pomiarowe: Warunki pracy: Minimalny przepływ wody: Dokładność: Pętla pomiarowo - zasilająca: Czas nagrzewania: Izolacja galwaniczna: Połączenia: Średnica = 58mm, długość = 88mm. Długość kabla = 7m (standardowo), waga = 700g z kablem. Komora galwaniczna osłonięta membraną, samopolaryzacja, automatyczna kompensacja temperaturowa. Rozpuszczonego tlenu: od 0-10 mg/l do 0-40 mg/l (0-100 % do 0-400 % nasycenia). Tlen w gazach: 0-25 % tlenu. Temperatura (jeśli sonda zawiera czujnik): -5 do +45ºC. 0 do 40ºC. Za zwyczaj 2 cm/s (dla pomiaru rozpuszczonego tlenu o wartości 7 mg/l przy 13ºC). Dryft zera poniżej ± 0,1 ma. Błąd pomiarowy poniżej ± 0,1 ma, jeśli temperatura oraz ciśnienie są takie same jak podczas kalibracji. Czas odpowiedzi: 90% zakresu w ciągu 1 minuty. Od 12 V DC przy 50 Ω maksymalna rezystancja pętli 32 V DC (1050 Ω). Patrz str.2). Około 1 sekundy. W zależności od panujących warunków. 1000 V wartości średniej dla wejść/wyjść. Przewód brązowy plus, przewód niebieski minus. Zakres: Sonda z oddzielnym czujnikiem temperatury i przetwornikiem. 4-20 ma odpowiada -5 do +45ºC. Połączenia temperatury: Przewód żółty plus, przewód czarny minus. Połączenia tlenu: Reszta jak powyżej. Przewód brązowy plus, przewód niebieski minus. 80-388 Gdańsk ul. Beniowskiego 2E5 BIURO TECHNICZNO-HANDLOWE 80-259 Gdańsk ul. Obywatelska 1 tel./fax: +48 (058) 520-27-26 NIP: 584-165-64-40 REGON:192813850 www.jjautomatycy.pl jjautomatycy@jjautomatycy.pl 9