Praktyczne sposoby zapobiegania potknięciom i poślizgnięciom Dariusz Borowiecki Okręgowy Inspektorat Pracy w Łodzi
Upadki na tym samym poziomie Śmieszne dla widza bolesne dla aktora każdy i wszędzie www.pip.gov.pl 2
Upadki na tym samym poziomie EUROSTAT: 14 15 % GUS: 21 % (4 % śmiertelnych, 4,7 % ciężkich) www.pip.gov.pl 3
Poślizgnięcie utrata przyczepności Potknięcie napotkanie przeszkody www.pip.gov.pl 4
Cel kampanii: Ograniczenie zagrożeń powodujących potknięcia i poślizgnięcia w miejscu pracy Zmniejszenie liczby wypadków i związanych z nimi strat www.pip.gov.pl 5
Analiza ryzyka kluczowe obszary Utrzymanie czystości Zanieczyszczenia i przeszkody Warunki środowiska pracy Ludzie Podłogi i przejścia Zagrożenie poślizgnięciem lub potknięciem Obuwie www.pip.gov.pl 6
Ocena ryzyka Pracodawca jest obowiązany chronić życie i zdrowie pracowników oraz innych osób mających dostęp do miejsc pracy ( ). Pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko. www.pip.gov.pl 7
Ogólne przepisy bhp Pracodawca realizuje obowiązek zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności przez: zapobieganie zagrożeniom związanym z wykonywaną pracą właściwą organizację pracy stosowanie koniecznych środków profilaktycznych informowanie i szkolenie pracowników Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach ( ) Stosowane w następstwie oceny ryzyka zawodowego środki profilaktyczne, metody oraz organizacja pracy powinny zapewniać zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników ( ) www.pip.gov.pl 8
Ocena ryzyka Czy przeprowadzono ocenę ryzyka związaną z możliwością poślizgnięcia, potknięcia i upadków odniesioną do danego miejsca pracy? Czy uwzględniono zagrożenia wynikające z zachowań osób nie będących pracownikami (klientów/pacjentów, np. upuszczenie jedzenia/rozlanie napojów na podłogę w placówkach gastronomicznych, szpitalach, itd.). Czy w wyniku oceny ryzyka zaplanowano środki i działania mające na celu zapobieganie poślizgnięciom i potknięciom? Czy zapewniono wystarczające zasoby na rozwiązywanie problemu poślizgnięć, potknięć i upadków? Czy wyznaczono osobę (osoby) zobowiązaną do sprzątania w razie konieczności? Czy wyznaczono osobę odpowiedzialną za nadzór i kontrolę osób wykonujących sprzątanie? www.pip.gov.pl 9
Wpływ współczynnika tarcia Ryzyko 1 na Zwykłe chodzenie po powierzchni poziomej 1.000.000 0,36 10.000 0,29 20 0,24 2 0,19 PTV 36 i więcej małe PTV 25 35 średnie PTV 24 i mniej duże www.pip.gov.pl 10
Wpływ współczynnika tarcia Wymagania rosną gdy: szybko z obrotami przenoszenie ciężarów pchanie ciągnięcie pochylnie np. na pochylniach należy dodać tangens kąta: 0,36 + tan 2 o = 0,36 + 0,04 = 0,40 www.pip.gov.pl 11
Pendulum Imituje zachowanie obcasa Odwzorowuje rzeczywistą dynamikę Pozwala na pomiar na sucho i na mokro Różne końcówki dla odwzorowania stóp bosych i w obuwiu Zalecana metoda m.in. w Wielkiej Brytanii BS 7976 1, 2, 3 : 2002 + A1 2013 www.pip.gov.pl 12
Test rampowy wg DIN DN 51130 Test w obuwiu na oleju silnikowym Charakteryzowany klasami R9 R13 Klasa Kąt nachylenia Współczynnik tarcia R9 3 10 0,05 0,18 R10 10 19 0,18 0,34 R11 19 27 0,34 0,51 R12 27 35 0,51 0,70 R13 35+ 0,70+ www.pip.gov.pl 13
Test rampowy wg DIN DN 51097 Bose stopy woda z mydłem Charakteryzowany klasami A, B, C Klasa Kąt nachylenia Współczynnik tarcia A 12 17 0,21 0,31 B 18 23 0,32 0,43 C 24+ 0,44+ www.pip.gov.pl 14
Test saneczkowy Czysto fizyczny pomiar Inna dynamika niż w rzeczywistych warunkach Mało wiarygodne (wręcz mylące) wyniki testu na mokro Wyniki nie akceptowane w UK www.pip.gov.pl 15
Pomiar mikrochropowatości Użyteczny jako badanie uzupełniające Duży wybór przyrządów Łatwy i szybki pomiar Wynik na wskaźniku, wyświetlaczu Możliwy do wykonania na powierzchniach profilowanych, schodach, stopniach W UK nie stanowi podstawy dla sądu www.pip.gov.pl 16
Podłogi i przejścia Czy powierzchnia podłogi jest pozioma, równa i bez ubytków? Czy wszystkie kanały odpływowe, otwory i szczeliny na podłodze w ciągu komunikacyjnym, mogące powodować potknięcie, są właściwie zakryte? Czy zapewniono, że nie ma żadnych wzniesień lub wystających elementów, takich jak podwinięte brzegi materiałów pokrywających (np. wykładzin dywanowych) lub wystających elementów łączących (np. gwoździ, śrub montażowych)? Czy tam, gdzie to konieczne (np. na śliskich powierzchniach pochyłych) zastosowano pokrycia antypoślizgowe i czy są one w dobrym stanie (czy nie są wytarte lub uszkodzone)? Czy w ciągach komunikacyjnych niewielkie różnice poziomu podłoża np. pochylnie, niskie stopnie lub zmiany rodzaju nawierzchni podłogi, są dobrze widoczne, właściwie oznakowane lub wyróżnione kolorami ostrzegawczymi? Czy ciągi komunikacyjne na zewnątrz budynków są wolne od śniegu, oblodzenia, liści, mokrej trawy, mchu, błota, itd.? www.pip.gov.pl 17
Podłogi i przejścia www.pip.gov.pl 18
Podłogi i przejścia www.pip.gov.pl 19
Podłogi i przejścia www.pip.gov.pl 20
Podłogi i przejścia www.pip.gov.pl 21
? Źródło: www.pip.gov.pl 22
Podłogi i przejścia www.pip.gov.pl 23
Zanieczyszczenia i przeszkody Czy ciągi komunikacyjne są wolne od przeszkód (np. pozostawionych przedmiotów, instalacji biegnących w poprzek przejścia) stwarzających zagrożenie potknięciem? Czy niezbędne stałe przewody, rury lub węże obecne na ciągach komunikacyjnych są dobrze widoczne i przykryte w taki sposób, aby ryzyko potknięć było możliwie jak najniższe? Czy wszystkie urządzenia i miejsca pracy są utrzymane w taki sposób, że żadne płyny (w tym oleje, smary) i resztki używanych substancji lub materiałów chemicznych nie wydostają się na przejścia z powodu niedostatecznego utrzymania porządku (np. wycieków lub rozlania) bądź nieostrożnego stosowania? Czy podłogi w ubikacjach, łazienkach i umywalniach są nieśliskie nawet w przypadku, gdy są mokre? Czy zapobiega się zanieczyszczaniu podłóg śniegiem, błotem i wodą przenoszoną na obuwiu, odzieży, parasolach, przedmiotach lub wjeżdżających pojazdach? www.pip.gov.pl 24
Zanieczyszczenia i przeszkody www.pip.gov.pl 25
Zanieczyszczenia i przeszkody www.pip.gov.pl 26
Zanieczyszczenia i przeszkody www.pip.gov.pl 27
Zanieczyszczenia i przeszkody www.pip.gov.pl 28
Środowisko pracy Czy oświetlenie jest wystarczające i zapewnia dobrą widoczność ciągów komunikacyjnych? Czy ciąg komunikacyjny jest wolny od nadmiernych kontrastów, różnic w natężeniu oświetlenia pomiędzy sąsiednimi pomieszczeniami, elementów sprzyjających powstawaniu zjawiska olśnienia? Czy miejsca stwarzające ryzyko poślizgnięcia lub potknięcia są oznakowane w sposób zrozumiały i widoczny? www.pip.gov.pl 29
Środowisko pracy www.pip.gov.pl 30
Środowisko pracy www.pip.gov.pl 31
Sprzątanie Czy personelowi sprzątającemu udzielono odpowiednich instrukcji i przeszkolenia? Czy personel sprzątający używa właściwego rodzaju i odpowiedniej ilości środków czystości, uwzględniając rodzaj podłogi do sprzątnięcia? Czy ciągi komunikacyjne są sprzątane w czasie, gdy nie przechodzą nimi pracownicy lub gdy ruch na nich jest znikomy w porównaniu z innymi porami dnia? Czy sprzątanie na mokro jest zorganizowane w taki sposób, że pracownicy mogą wejść na sprzątnięte powierzchnie dopiero wtedy, gdy podłoga jest już sucha? www.pip.gov.pl 32
Sprzątanie Szkolenie personelu Właściwy detergent Odpowiednie stężenie Czas oddziaływania Zmycie wodą Wysuszenie Mop tylko na gładkim www.pip.gov.pl 33
Sprzątanie Czas najmniejszego ruchu Wygrodzenie Oznakowanie Metoda pół na pół www.pip.gov.pl 34
Sprzątanie Metoda pół pół na na pół pół? Źródło: www.pip.gov.pl 35
Obuwie Czy pracodawca zapewnił pracownikom antypoślizgowe obuwie, w sytuacjach, gdy jest to niezbędne do zmniejszenia ryzyka w związku z często pojawiającym się zanieczyszczeniem (lub zamoczeniem) miejsc pracy? Czy pracodawca pokrywa koszty związane z użytkowaniem antypoślizgowego obuwia? Czy pracownicy noszą udostępnione im obuwie antypoślizgowe? www.pip.gov.pl 36
PN-EN ISO 13287: 2013 Środki ochrony indywidualnej Obuwie Me to da badania odporności na poślizg. SRA SRB SRC www.pip.gov.pl 37
Ludzie Czy każdy pracownik reaguje na zagrożenia w postaci mokrej nawierzchni lub inne zanieczyszczenia podłóg wie, z kim się skontaktować, aby zapewnić ich sprzątnięcie i niezwłocznie zgłasza takie przypadki lub usuwa je samodzielnie? Czy praca jest tak zorganizowana, aby wykonywanie zadań nie wymuszało zachowań zwiększających ryzyko potknięć lub poślizgnięć, w szczególności w wyniku gorszej widoczności przeszkód (np. przenoszenie przedmiotów ograniczających pole widzenia), utrudnienia zachowania równowagi, pośpiechu? www.pip.gov.pl 38
Ludzie www.pip.gov.pl 39
Narzędzia kampanii promocyjnej Broszura Poster Gra komputerowa Kalendarz 2015 Strona www.ti.ee www.pip.gov.pl 43
Dziękuję za uwagę www.pip.gov.pl Dariusz Borowiecki Okręgowy Inspektorat Pracy w Łodzi