Nauczycielski plan dydaktyczny i wynikowy mgr Danuta Skwierawska Program nauczania nr DKOS 405 43/0 Przedmiot język polski KLASA III TK, III TR Rok szkolny 0/0 Tematyka lekcji L. godz Treści nauczania Wprowadzenie do epoki pozytywizmu A. Świętochowski, My i wy P. Chmielowski, Utylitaryzm w literaturze nazwa pozytywizm, utylitaryzm pozytywistyczny, główne punkty programu polskich pozytywistów, praca organiczna i praca u podstaw, hasła ewolucjonizmu, organicyzmu, scjentyzmu, utylitaryzmu, A. Asnyk, Daremne żale, Dzisiejszym idealistom funkcjonowanie tradycji powstania styczniowego i jego trwanie w świadomości zbiorowej oraz indywidualnej
Przesłanie publicystyki pozytywistycznej B. Prus, Kronika tygodniowa, Wieża paryska (fragmenty) H. Sienkiewicz, List z podróży A. Dygasiński, O groch przy drodze funkcja tekstów publicystycznych, przesłanie, konwencja stylistyczna, gatunki publicystyczne: felieton, reportaż, list, funkcje językowe: informacyjną, impresywną i poetycką, Polska wieś po uwłaszczeniu H. Sienkiewicz, Szkice węglem (utwór czytany w całości) Labirynty realizmu B.Prus, Kamizelka, Omyłka komizm, groteska, satyra, tragizm, przyczyny tragedii ukazanej w utworze cechy noweli, narrator nowel, przesłanie utworu pozytywizm epoką prozy Tło polityczne powieści. B. Prus, Lalka cechy powieści dojrzałego realizmu, tytuł powieści, toposu człowieka-marionetki w rękach losu Charakterysty ka różnych środowisk społecznych bohaterowie i ich motywacje, krytyczny i pesymistyczny obraz polskiego społeczeństwa, Lalka jako powieść o miłości, społeczeństwie i rozkładzie społecznym, Wokulski jako postać złożona, Dzieje Wokulskiego i ich wymowa Wymowa powieści i cechy artystyczne Lalki B.Prusa ezopowy język,
Program pozytywizmu w małych formach literackich W. Gomulicki, El mole rachmim M. Konopnicka, Mendel Gdański E. Orzeszkowa, O Żydach i kwestii żydowskiej (fragm.) 3 temat żydowski, dyskusja na temat stereotypów i uprzedzeń, synteza: postacie Żydów w polskiej literaturze i malarstwie XIX i XX w., Emancypantki i siostry E. Orzeszkowa, Kilka słów o kobietach liryka osobista M. Konopnickiej (np. Tu się droga załamała, Wiem, że w okienku...) sytuacja kobiet w XIX w., nazwy: emancypantka, sufrażystka, feministka Wspólna przeszłość i wspólna pamięć E. Orzeszkowa, Nad Niemnem (I tom) Nad Niemnem jako dzieło dojrzałego realizmu, panoramiczność i opisowość, Dwór i zaściane w Nad Niemnem opisy dworu i zaścianka oraz ich mieszkańców, Etos pracy i walki w Nad Niemnem kryteria oceny postaci, język ezopowy, mogiła powstańcza Idee romantyczne wiecznie żywe obecność idei romantycznych, symbole narodowe, M. Konopnicka, Rota, Groby nasze (fragm.) A. Asnyk, Do młodych
Postawa narodu wobec najeźdźcy H. Sienkiewicz, Potop Sienkiewiczowska koncepcja powieści historycznej, powieściowe wizerunki magnaterii i średniej szlachty, Charakterystyka głównych postaci Tendencja w Potopie -3 sposoby heroizacji i sakralizacji wybranych bohaterów, losy Kmicica, kontynuacja wzorca bohatera romantycznego, Sienkiewiczowska idea krzepienia serc dyskusji na temat sposobu ukazania (i deformowania) historii, język i styl utworu Zapowiedź rozczarowania E. Orzeszkowa, fragment listu A. Asnyk, Nad głębiami (wybór) F. Faleński, Zakończenie B. Prus, Wędrówka po ziemi i niebie (fragm.) S. Fita, Prus wobec religii zapowiedzi postaw schyłkowych, obraz świata jako chaosu i rozpadu, koncepcja człowieka stojącego przed zagadką bytu, Petersburg jako współczesna sodoma F. Dostojewski, Zbrodnia i kara miasto (Petersburg), topos współczesnej Sodomy, Konflikt natury i rozumu, czyli historia Raskolnikowa Raskolnikow, motywacja jego czynów Powieść polifoniczna - F. Dostojewski, Zbrodnia i kara Synteza wiadomości o literaturze i sztuce pozytywizmu Zbrodnia i kara jako powieść psychologiczna 3 główne postawy, prądy filozoficzne i kierunki literatury, główne gatunki pozytywistyczne, rola publicystyki, program polskich pozytywistów, Praca klasowa obejmująca poznane utwory pozytywistyczne + norma składniowa współczesnej polszczyzny, norma fleksyjna współczesnej polszczyzny, norma językowa
Melancholicy i dekadenci. K. Przerwa-Tetmajer, Koniec wieku XIX; [Melancholia, tęsknota, smutek, zniechęcenie...]; Lubię, kiedy kobieta; Hymn do nirwany; Anioł Pański postawy dekadentyzmu, (Schopenhauer), Młodopolskie pejzaże i sny o potędze L. Staff, Deszcz jesienny, L. Staff; Kowal charakterystyczne symbole i motywy młodopolskie, warstwa brzmieniowa utworów, motywy eschatologiczne, nazwy epoki, np.: Młoda Polska, modernizm, fin de siècle, neoromantyzm Impresjonizm i symbolizm poezji A. Rimbaud, Statek pijany impresjonizm, symbolizm, cechy stylu ekspresjonistycznego Tatrzańskie fascynacje artystów K. Przerwa-Tetmajer, Słońce, Melodia mgieł nocnych... W. Korab-Brzozowski, Powinowactwo cieni i kwiatów o zmierzchu J. Kasprowicz, Krzak dzikiej róży młodopolska koncepcja symbolu, różnice między symbolem a alegorią, gatunki liryki młodopolskiej: sonet, liryk, utwory młodopolskie związane z Tatrami i folklorem podhalańskim, Ekspresjonizm i klasycyzm w poezji młodopolskiej J. Kasprowicz, Dies irae (fragm.) J. Kasprowicz, Witajcie kochane góry; Przestałem się wadzić z Bogiem L. Staff, Wędrówka wesołego pielgrzyma; Przedśpiew B. Leśmian, Metafizyka, Oczy w niebiosach, Z rozmyślań o Bergsonie (fragm.) 4 postawy ideowe: ekspresjonizm, klasycyzm, franciszkanizm, rola konwencji hymnicznej w Dies irae, niepowtarzalność świata poetyckiego Leśmiana,
Nędza ludzkiej egzystencji wobec historii S.Żeromski, Rozdzióbią nas kruki, wrony... różne interpretacje stanu niewoli obecne w literaturze młodopolskiej, wartości (np. patriotyzm, altruizm, praca na rzecz społeczeństwa), Życie proletariatu w końcu XIX w Ludzie bezdomni S.Żeromski Dobro społeczne a szczęście osobiste postać głównego bohatera, motywy jego decyzji, Problem bezdomności w powieści Żeromskiego powinności człowieka wobec społeczeństwa, Conradowska wizja świata i losu J. Conrad Jądro ciemności różne pojęcia bezdomności, cechy powieści młodopolskiej, Cechy powieści Conradowskiej świat przedstawiony w powieści, narracja i jej związek z kreowaniem sylwetki bohatera, dyskusja na temat honoru, lojalności, etyki wierności sobie itp. Realizm Chłopów Reymonta Wieś jako przestrzeń mityczna W. S. Reymont, Chłopi (tom I) 4 bohaterowie indywidualni i zbiorowi, wieś jako przestrzeń mityczna, moralność, wierzenia i obyczajowość mieszkańców Lipiec, związki człowieka z naturą, różne oblicza narratora,
Geneza Wesela S. Wyspiański, Wesele postacie Wesela, cechy dramatu realistycznego i symbolicznego, Inteligencja i chłopi w Weselu elementy symboliczne: osoby dramatu, przedmioty, sceny, chłopomania, Wymowa scen symbolicznych młodopolska synteza sztuk środki filmowe, -3 warstwa dźwiękowa i wizualna, Projekcja fimlu w reż. A.Wajdy Synteza Młodej Polski najważniejsze wątki i tematy, główne prądy i kierunki artystyczne epoki, dramat symboliczny, toposy, archetypy, symbole, filozoficzne założenia epoki (Schopenhauer, Nietzsche, Bergson) Praca klasowa obejmująca utwory literackie i sztukę młodopolską + Uwagi. Z przyczyn obiektywnych, niezależnych od nauczyciela ( np. trudności z wypożyczaniem książek) kolejność omawiania podanych lektur może ulec zmianie.. Z tych samych przyczyn podana lektura może zostać zastąpiona inną, ale utrzymaną w podobnej konwencji literackiej. 3. Nauka o j języku jest realizowana w trakcie kształcenia literackiego. 4. W trakcie kształcenia przewidziane są lekcje w oparciu o adaptacje filmowe wybranych dzieł literackich.