Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2014/2015 LITERATURA

Transkrypt

1 Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2014/2015 LITERATURA 1. Piękno rodzinnego krajobrazu w literaturze polskiej. Scharakteryzuj jego cechy i określ funkcję w wybranych przez ciebie utworach 2. Portret kobiety w literaturze romantycznej i współczesnej. Rozwiń zagadnienie w oparciu o wybrane teksty literackie. 3. Bunt jako postawa wobec życia. Przedstaw przejawy i konsekwencje, odwołując się do 4. Funkcje motywu tańca w wybranych tekstach Przedstaw je odwołując się do 5. Sceny śmierci w literaturze. Omów ich funkcje, odwołując się do 6. Zakończenie utworu jako klucz do jego interpretacji. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 7. Rola tradycji w życiu zbiorowości i jednostki. Omów zagadnienie, odwołując się do 8. Porównaj bohaterów literackich z dwóch wybranych epok biorąc pod uwagę ich postawę wobec życia, dążenia i osiągnięcia. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów 9. Tytuł jako klucz do interpretacji utworu. Przedstaw temat w oparciu o wybrane teksty literackie. 10. Bohater tragiczny w literaturze starożytnej, romantycznej i współczesnej. Rozważ zagadnienie wykorzystując teksty z tych epok. 11. Porównaj obraz Warszawy ukazany w "Lalce" Bolesława Prusa i w dowolnie wybranym utworze literackim. 12. Omów problem winy, niewinności i odkupienia winy na wybranych przykładach 13. Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj ją, odwołując się do wybranych utworów literackich romantyzmu i współczesności. 14. Literackie obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Przedstaw temat, odwołując się do 15. Przedstaw różne literackie sposoby prezentacji samotności w literaturze baroku i romantyzmu. 16. Różne postaci młodości w literaturze XIX wieku. Omów problem na wybranych 17. Na wybranych przykładach literackich omów funkcję kategorii cudowności i fantastyki.

2 18. Konflikt pokoleniowy. Omów różne ujęcia tego motywu w literaturze romantyzmu i pozytywizmu. 19. Odwołując się do wybranych utworów literatury pozytywizmu i modernizmu, omów przyczyny i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów 20. Na podstawie wybranych tekstów literatury XIX wieku, zaprezentuj obyczajowość polskiej szlachty tego okresu. 21. Kobiecość jako temat liryki. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do utworów poetek XIX i XX wieku. 22. Odwołując się do dzieł wybranych twórców, przedstaw motyw podróży w literaturze antyku, romantyzmu i pozytywizmu. 23. W jakim stopniu muzyka kształtuje charakter młodego człowieka? Na podstawie wybranych utworów muzycznych omów wpływ piosenek na osobowość młodzieży polskiej w czasach komunizmu. 24. Zaprezentuj różne systemy wartości moralnych przedstawione w literaturze XIX i XX wieku. 25. Omów zagadnienie ludzi wykluczonych na wybranych przykładach 26. Porównaj obrazy miłości w literaturze baroku i romantyzmu, analizując wybrane utwory tych epok. 27. Biblia jako źródło tematów Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów 28. Przedstaw pierwiastki romantyczne i pozytywistyczne w kreacji bohaterów wybranych powieści XIX wieku. 29. Przedstaw literackie obrazy małżeństwa na podstawie twórczości pisarzy epoki renesansu, romantyzmu i pozytywizmu. 30. Przedstaw problem ludzkiego cierpienia na podstawie wybranych tekstów literatury antycznej. 31. Rola poety i poezji w literaturze polskiej od romantyzmu do Skamandra. Zaprezentuj temat na wybranych 32. Obowiązki inteligencji w świetle polskiej literatury XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 33. Na przykładach z literatury antyku i średniowiecza przedstaw różne kreacje bohaterów heroicznych. 34. Rozmowa z samym sobą jako motyw literacki. Na podstawie analizy dzieł różnych epok porównaj okoliczności życiowe, w których rodzą się refleksje oraz formę ich ekspresji. 35. Porównaj różne sposoby prezentacji miłości w literaturze antycznej. 36. Na wybranych przykładach omów zjawisko przenikania się świata realnego i fantastycznego w utworach 37. Na podstawie przykładów literackich baroku i oświecenia przedstaw modele patriotyzmu obu tych epokach. 38. Świadectwa zwycięstwa dobra i miłości w konfrontacji ze złem. Porównaj postawy i losy wybranych bohaterów utworów literackich o tematyce wojennej.

3 39. Odwołując się do wybranych tekstów literackich XIX wieku, scharakteryzuj portrety ludzi poszukujących sensu życia. 40. Analizując postawy bohaterów literackich, porównaj buntowników doby romantyzmu i pozytywizmu. 41. Scharakteryzuj metodę pisarską wybranego twórcy ( lub twórców ) piszącego o zagładzie II wojny światowej. 42. Literacki motyw cierpienia. Przedstaw sposoby jego funkcjonowania w wybranych tekstach XIX wieku. 43. Staropolskie obyczaje w utworach XVII wieku i w Panu Tadeuszu. Dokonaj analizy porównawczej. 44. Przedstaw różne koncepcje szczęścia w wybranych utworach epoki renesansu, romantyzmu i pozytywizmu. 45. Pycha jako czynnik determinujący działania człowieka. Określ jej źródła i konsekwencje, analizując wybrane utwory literackie. 46. Przestrzenie nierealne, fantastyczne, zaświaty w literaturze. Omów rolę i sposób ich przedstawiania na podstawie wybranych tekstów. 47. Rola sztuki w życiu człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów 48. Wygnanie i wykorzenienie jako źródło cierpienia. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych tekstów literatury XX wieku. 49. Biblia jako źródło wzorców osobowych. Dokonaj charakterystyki wybranych postaci i wskaż nawiązania do nich w literaturze późniejszych epok. 50. Rola tradycji chrześcijańskiej i starożytnej w kształtowaniu światopoglądu renesansowego twórcy. Omów na wybranych przykładach 51. Historie mityczne inspiracją dla literatury. Omów temat na wybranych 52. Rola autorytetu w życiu wybranych bohaterów Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 53. Rosja w oczach Polaków. Zaprezentuj różnorodne spojrzenia i omów ich kulturowe i historyczne uwarunkowania, odwołując się do wybranych utworów 54. Wpływ domu rodzinnego na tożsamość człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich i tekstów z dziedziny psychologii. 55. Porównaj obraz Warszawy w literaturze XIX i XX wieku na przykładzie wybranych dzieł 56. Odwołując się do wybranych utworów literatury romantyzmu i pozytywizmu przedstaw przyczyny i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów 57. Poezja religijna. Porównaj dwa różne sposoby pisania o przeżyciach metafizycznych, wykorzystując wybrane teksty literackie. 58. Istota i funkcja deheroizacji bohatera w literaturze. Przedstaw problem na wybranych

4 59. Sposób kreowania postaci historycznych w literaturze polskiej. Rozwiń temat na wybranych 60. Portrety cudzoziemców utrwalone w utworach Adama Mickiewicza, Bolesława Prusa i Henryka.Sienkiewicza. Przedstaw i oceń stopień wnikliwości poszczególnych pisarzy w ich tworzeniu.. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 61. Wizje końca świata w literaturze i malarstwie XX wieku. Przedstaw ich interpretacje, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 62. Literackie i malarskie kreacje przyrody w XIX wieku i ich funkcje. Dokonaj analizy porównawczej. 63. Przedstawienia dawnej Warszawy w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 64. Wielkie wydarzenia historyczne w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne. 65. Obrazy codzienności w literaturze i sztuce. Porównaj ich różne ujęcia w twórczości artystów XIX-wiecznych. 66. Naturalizm jako światopogląd i metoda twórcza. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 67. Dzieło malarskie przywołane w dziele literackim. Skonfrontuj własną interpretację obrazów z wersją literacką. 68. Wybitne postacie literackie i sposób ich kreacji w literaturze, malarstwie, filmie. Omów na wybranych 69. Wieś i jej mieszkańcy. Przedstaw funkcjonowanie tematu w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku. 70. Muzyka jako źródło inspiracji literackiej. Przedstaw funkcję, jaką pełnią motywy muzyczne w wybranych utworach 71. Impresjonistyczne pejzaże. Przedstaw temat na podstawie literatury i sztuki modernistycznej. 72. Konwencja realistyczna w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku. Zaprezentuj temat, sięgając po wybrane dzieła. 73. Dokonaj analizy obrazu miasta w wybranych dziełach literatury i sztuki XIX i początku XX wieku. 74. Motyw Stabat Mater w literaturze i sztuce. Omów problem na wybranych 75. Motyw raju w literaturze i innych rodzajach sztuk /muzyce, malarstwie, filmie/. Zbadaj sposoby i funkcje tworzenia iluzji raju. 76. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, porównaj sposoby idealizowania rzeczywistości w dziele literackim i plastycznym.

5 77. Obrazy i plakaty komunistyczne w konfrontacji z dokumentalnymi filmami epoki. Porównaj wynikające z nich wizje świata i człowieka dobierając stosowne przykłady. 78. Porównaj obraz wojny w znanych Ci filmach i w literaturze, odwołując się do wybranych przykładów. 79. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i sztuce. Omów problem na wybranych przykładach literackich i filmowych. 80. Różne wizerunki diabła w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 81. Przedstaw ujęcie motywu rewolucji w malarstwie, muzyce i literaturze, odwołując się do wybranych dzieł. 82. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Przedstaw, odwołując się do przykładów, środki artystyczne charakterystyczne dla tej konwencji i ich rolę. 83. Obecność motywów i wątków mitologicznych w literaturze i malarstwie różnych epok. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw różne sposoby czerpania inspiracji z mitologii. 84. Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 85. Dekalog człowieka XX wieku w twórczości Zbigniewa Herberta i Krzysztofa Kieślowskiego. Porównaj autorskie propozycje, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł filmowych. 86. Tatrzańskie krajobrazy w malarstwie i poezji Młodej Polski. Porównaj na przykładach wybranych tekstów kultury. 87. Rola mecenatu w rozwoju literatury i sztuki. Omów zagadnienie na wybranych 88. Kulturotwórcza rola antyku. Omów problem, odwołując się do wybranych dzieł sztuki. 89. Różne ujęcia motywu śmierci w literaturze, malarstwie, filmie. Omów na wybranych 90. Historia w dziełach literackich i ich filmowych adaptacjach. Omów zagadnienia, porównując wybraną powieść i jej wersję filmową. 91. Motyw cierpienia narodu w literaturze i sztuce polskiej. Omów na przykładach 92. Motyw vanitas w Biblii, literaturze i sztuce. Rozważ zagadnienie na wybranych 93. Fascynacja kulturą ludową w literaturze i sztuce. Przedstaw temat, omawiając wybrane teksty kultury. 94. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 95. Renesansowe umiłowanie człowieka i jego piękna w literaturze i sztuce tego okresu. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł.

6 96. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie epoki romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 97. Bohaterstwo i tragizm pokolenia Kolumbów w świetle utworów literackich i filmów. Omów zagadnienie, odwołując się do dzieł literackich, plastycznych i filmowych. 98. Obraz dziecka w nowelistyce pozytywistycznej i malarstwie realistycznym Przedstaw, odwołując się do wybranych przykładów. 99. Funkcje symbolu w malarstwie modernistycznym i dramatach Stanisława Wyspiańskiego. Zanalizuj, wykorzystując zaprezentowane materiały pomocnicze Totalitaryzm w literaturze, filmie i malarstwie. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury. JĘZYK 101. Językowy obraz świata i człowieka w tekstach muzyki disco-polo. Omów na wybranych 102. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w utworach. Omów na wybranych przykładach 103. Język jako środek manipulacji odbiorcą. Przedstaw problem, wykorzystując przykłady z literatury i prasy Omów funkcje stylizacji językowej w wybranych utworach literatury współczesnej Językowe sposoby perswazji renesansowej, barokowej i oświeceniowej. Omów je na wybranych 106. Różne funkcje stylizacji środowiskowej. Przedstaw temat na przykładzie tekstów literackich i własnych obserwacji Stylizacja gwarowa i jej rola w kształtowaniu obrazu rzeczywistości. Przedstaw problem na podstawie wybranego materiału językowego Frazeologia biblijna i jej funkcjonowanie w polskim języku. Przedstaw temat, odwołując się do wybranego materiału językowego Rola środków stylistycznych w wybranych utworach młodopolskich. Omów problem na wybranych 110. Zjawisko archaizacji języka i jego funkcje w powieściach historycznych. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady Styl makaroniczny w piśmiennictwie staropolskim. Omów zagadnienie na wybranych 112. Sztuka przekładu. Przeanalizuj dwie różne realizacje językowe wybranego obcojęzycznego tekstu literackiego Gwara mojego regionu. Przedstaw cechy gwarowe charakterystyczne dla wybranego terytorium na podstawie analizy wybranych przykładów.

7 114. Dokonaj analizy porównawczej retorycznego kształtu językowego oraz zawartości argumentacyjnej wybranej satyry Ignacego Krasickiego i wybranego kazania Piotra Skargi W wybranych utworach literackich wskaż i omów cechy stylu biblijnego oraz funkcje stylizacji biblijnej Omów poetycką, ekspresywną i impresywną funkcję języka na wybranych przykładach literatury antycznej lub renesansowej Język i styl wyznań miłosnych. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych tekstów epistolarnych dwóch epok Stylizacja gwarowa i jej funkcje w dziele literackim. Omów na wybranych 119. Rola zapożyczeń językowych w XVIII wieku i współcześnie. Omów problem na wybranym materiale językowym Mowy starożytnych oratorów a przemówienia współczesnych polityków. Zanalizuj i porównaj retoryczne środki perswazji zastosowane w wybranych tekstach Wykorzystując zgromadzony materiał scharakteryzuj język komentatorów sportowych Ślady Biblii we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie na podstawie związków frazeologicznych, przysłów i przenośnych znaczeń wyrazów Parafraza literacka. Omów zagadnienia na wybranych Oceń funkcjonalność językową sparafrazowanego tekstu 124. Odwołując się do wybranych tekstów publicystycznych scharakteryzuj język prasy młodzieżowej Wpływ języków obcych na język polski w ostatniej dekadzie XX w. i na początku XXI w. Zbadaj zjawisko i przedstaw wnioski Sposoby funkcjonowania terminów informatycznych w języku potocznym. Omów zjawisko na podstawie wybranego materiału Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter Oryginalność języka poezji B. Leśmiana. Przeanalizuj zagadnienie na podstawie wybranych wierszy poety Specyfika polszczyzny XVII wieku. Rozważ problem, poddając analizie "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska lub inne przykłady prozy pamiętnikarskiej tego okresu Język mówiony jako tworzywo literatury (np. w twórczości Bolesława Prusa, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Barańczaka). Przedstaw temat, analizując wybrane utwory. Opracował: Zespół Nauczycieli Języka Polskiego