Podstawowe elementy zestawu komputerowego.

Elementy zestawu komputerowego Komputer stacjonarny Podstawowe, najczęściej spotykane elementy stacjonarnego komputera osobistego pokazane na rysunku 1.1 to: 1. jednostka centralna, często nazywana po prostu komputerem, 2. monitor, 3. klawiatura, 4. mysz.

Jednostce centralnej poświecimy za chwile więcej uwagi. Trzy następne elementy służą do komunikowania się człowieka z komputerem. Monitor wyświetla informacje dostarczane przez działające na komputerze programy komputerowe (aplikacje, system operacyjny itp.). Klawiatura pozwala wprowadzać człowiekowi do komputera dane mogące być liczbami, poleceniami i innymi rodzajami informacji. Mysz jest tak zwanym urządzeniem wskazującym, które w połączeniu z ekranem monitora i wyświetlanym na nim graficznym interfejsem użytkownika (ang. graphical user interface - GUI) także pozwala na wprowadzanie informacji do komputera.

Monitor, mysz i klawiatura są przykładami urządzeń peryferyjnych (ang. peripherals, peripheral devices). Innymi przykładami urządzeń peryferyjnych są: drukarka, skaner, modem, ploter, napęd dysku twardego, stacja dysków elastycznych (dyskietek), napęd DVD i wiele innych. Proszę zauważyć, że niektóre z wymienionych urządzeń są z reguły osobnymi urządzeniami (na przykład drukarka czy ploter), inne są zwykle zamontowane w jednostce centralnej (na przykład napęd dysku twardego czy stacja dysków elastycznych, choć tu możliwe są nieliczne odstępstwa), wreszcie pewna grupa urządzeń równie często będzie urządzeniem zewnętrznym lub zamontowanym w jednostce centralnej (modemy: wolnostojące i w postaci kart).

Komputer typu notebook Wygląd przykładowego komputera osobistego typu notebook przedstawia rysunek 1. 2. Możemy tu wyróżnić elementy podobne do komputera stacjonarnego, lecz tym razem stanowią one nierozłączną całość. Są to: jednostka centralna (1) z umieszczoną na jej wierzchu klawiaturą i urządzeniem wskazującym, zwanym po polsku gładzikiem (2) - częściej jednak, zwłaszcza w żargonie, używana jest nazwa angielska touch pad. Gładzik zastępuje w tym zestawie mysz, którą jednak można także podłączyć do notebooka. Na przykład na rysunku 1. 3 pokazana jest mysz bezprzewodowa (1) podłączona przez magistralę USB.

Elementem zestawu jest także ekran ciekłokrystaliczny (3). Inaczej przedstawiają się możliwości zmiany konfiguracji sprzętowej notebooka. Nieco mniejsze możliwości zmian w jego wnętrzu (brak kart) kompensowane są częściowo możliwością podłączenia dodatkowych urządzeń przez złącza kart magistrali PCMCIA, Express Card (złącza te widać na rysunku 1.10) czy jako zewnętrzne urządzenia obsługiwane przez magistralę USB. Na rysunku 1. 3 a jest to przykładowo stacja dysków elastycznych (2), a na rysunku 1.3c bezprzewodowa karta sieciowa.

Podzespoły wchodzące w skład jednostki centralnej Podstawową ideą, którą ma realizować koncepcja budowy komputera typu PC, jest elastyczność jego konfiguracji sprzętowej, czyli możliwość dostosowania jego budowy do wymagań właściciela czy użytkownika. Wymagania te wynikają z celów, do jakich jest przeznaczony komputer, oczekiwań co do jego nowoczesności oraz ze względów ekonomicznych (niestety dwa ostatnie czynniki często są ze sobą sprzeczne).

W celu zapewnienia możliwości dostosowywania budowy komputera do wymagań użytkownika ma on budowę modułową, czyli składa się z bloków, które mogą być wymieniane. Podstawowym elementem jednostki centralnej będącym nośnikiem kluczowych elementów systemu komputerowego jest płyta główna (ang. main board, matherboard), której przykład pokazano na rysunku 1.4. Elementami tymi są (w nawiasach podajemy numery odnoszące się do rysunku 1.4): mikroprocesor (1), pamięć półprzewodnikowa (obecnie w postaci modułów) (2), gniazda tak zwanej magistrali rozszerzającej (ang. expansion slots) (3), w których można instalować wybrane urządzenia w postaci płytek elektronicznych zwanych kartami (4). Płyta główna zawiera także układy sterujące (na przykład w postaci chipsetów) (5) (jeden z nich znajduje się pod radiatorem) i gniazda wybranych interfejsów. Na naszym zdjęciu są to przykładowo: EIDE (6) lub SATA (7). Na rysunku 1.4 widać też blok zasilacza (8) zamontowany w obudowie komputera.

Elastyczność budowy PC jest zapewniana między innymi przez umieszczanie pewnych elementów w specjalnych gniazdach, w których mogą być łatwo wymieniane. Przykładem jest tu gniazdo procesora, gniazda modułów pamięci czy właśnie gniazda magistrali rozszerzającej. Gniazda Na rysunku 1.5 widać następujące gniazda: myszy (1) i klawiatury (2) w standardzie PS/2, portu równoległego (3) (oznaczane skrótem LPT - line printer, gdyż dawniej obsługiwało przede wszystkim drukarkę), wyjście liniowe audio (4) mogące pracować w standardzie S/PDIF, port szeregowy RS 232C (5) (oznaczany często skrótem COM), cztery porty USB (6), gniazdo adaptera sieciowego (7) (RJ 45 - Ethernet - skrętka) oraz trzy gniazda kart dźwiękowej (8).

Pewne obawy budzą czasami gniazda typu DB, na przykład (3), (5) czy też (1) na rysunku 1. 6. Wydają się podobne. Proszę jednak zwrócić uwagę na to, że gniazda te mogą być typu męskiego (z wystającymi bolcami) lub żeńskiego (z otworami). Dodatkowo gniazdo (5) z rysunku 1. 5 i gniazdo (1) z rysunku 1. 6 różnią się liczbą rzędów w złączu (pierwsze - 2, drugie 3 rzędy). Wszystko to stanowi cechy, które pozwalają jednoznacznie zidentyfikować gniazdo.

Na rysunku 1.6 widzimy kolejno gniazdo monitora (karty (S)VGA (1) (nazywane czasami D-SUB), gniazdo wyjs'cia S Video (2) oraz gniazdo interfejsu cyfrowego monitora - DVI (3).

Na rysunku 1.7 w dolnej części widzimy gniazdo interfejsu FireWire (1) i cztery porty USB (2). Powyżej widać panel profesjonalnej karty dźwiękowej Sound Blaster Audigy, między innymi z wejściem i wyjściem optycznym (3) oraz gniazdami MIDI (4).

Dalsze zdjęcia dotyczą komputera typu laptop/notebook (nazwy te są obecnie używane zamiennie, choć w istocie oznaczały komputery nieco różniące się wyglądem i wielkością). Kolejne gniazda na rysunku 1.8 to: gniazdo modemu (1), gniazdo sieciowe (Ethernet) (2), interfejs IEEE 1394 (FireWire) (3), trzy gniazda USB (4) i gniazdo wyjścia liniowego (S/PDIF) (5).

Na zdjęciu 19 widoczne jest gniazdo zasilania (I), wyjście SVideo (2) i wyjście na monitor VGA (D SUB) (3)

Na rysunku 1.10 widoczny jest czytnik kart pamięci (SD, MS, xd, MMC) (1) oraz złącza kart typu PC Card II (PCMCIA) (2) i Express Card (3), umożliwiające podłączanie dodatkowych urządzeń. Przykładem takiego urządzenia jest karta sieci bezprzewodowej

Podsumowanie

Niezbędne elementy składowe: jednostka centralna monitor klawiatura Jednostka centralna: płyta główna procesor wentylator procesora pamięć operacyjna zasilacz dysk twardy karta graficzna obudowa Peryferia wewnętrzne: stacja dyskietek napęd optyczny nagrywarka karta dźwiękowa karta sieciowa kontroler SCSI karta telewizyjna Peryferia zewnętrzne: mysz (lub Trackball/TrackPoint/TouchPad) drukarka ploter skaner mikrofon modem głośniki słuchawki dżojstik GamePad zasilacz UPS listwa antyprzepięciowa

Podstawowe elementy

Płyta główna