BENDING FORCE AND SPRINGBACK CHARACTERISTICS OF THE TAILOR-WELDED 18G2A-E355 STEEL STRIPS



Podobne dokumenty
SYMULACJA TŁOCZENIA ZAKRYWEK KORONKOWYCH SIMULATION OF CROWN CLOSURES FORMING

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

DIGITALIZACJA GEOMETRII WKŁADEK OSTRZOWYCH NA POTRZEBY SYMULACJI MES PROCESU OBRÓBKI SKRAWANIEM

Wydano za zgodą Rektora. R e d a k t o r n a c z e l n y Wydawnictw Politechniki Rzeszowskiej prof. dr hab. inŝ. Leonard ZIEMIAŃSKI

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania

WPŁYW ODKSZTAŁCENIA WZGLĘDNEGO NA WSKAŹNIK ZMNIEJSZENIA CHROPOWATOŚCI I STOPIEŃ UMOCNIENIA WARSTWY POWIERZCHNIOWEJ PO OBRÓBCE NAGNIATANEM

Optymalizacja konstrukcji wymiennika ciepła

XXIII Konferencja Naukowa POJAZDY SZYNOWE 2018

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle

DWUTEOWA BELKA STALOWA W POŻARZE - ANALIZA PRZESTRZENNA PROGRAMAMI FDS ORAZ ANSYS

ANALIZA NUMERYCZNA ZMIANY GRUBOŚCI BLACHY WYTŁOCZKI PODCZAS PROCESU TŁOCZENIA

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

IDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA

WYBÓR PUNKTÓW POMIAROWYCH

ROZPRAWY NR 128. Stanis³aw Mroziñski

KONSTRUKCJA HYBRYDOWYCH NARZĘDZI DO OBRÓBKI ELEMENTÓW OPTYCZNYCH. Grzegorz BUDZIK *, Sławomir SOŁTYS

PRACA DYPLOMOWA Magisterska

Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami

Modelowanie i analiza numeryczna procesu wykrawania elementów o zarysie krzywoliniowym z blach karoseryjnych

Modelowanie numeryczne procesu gięcia owiewki tytanowej

KOMPUTEROWA INTEGRACJA WYTWARZANIA Z ZASTOSOWANIEM OPROGRAMOWANIA I-DEAS. S. Płaska, P. Kozak, P. Wolszczak, M. Kapuśniak

WYBRANE ZAGADNIENIA WYTRZYMAŁOŚCI POŁĄCZEŃ SPAWANYCH I KLEJOWYCH STALI KONSTRUKCYJNEJ S235JR

W trzech niezależnych testach frezy z powłoką X tremeblue typu V803 był w każdym przypadku prawie 2 razy bardziej wydajne niż wersja niepowlekana.

KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROJEKTOWANIA TECHNOLOGII PROCESU TŁOCZENIA Z WYKORZYSTANIEM SYSTEMU ETA/DYNAFORM 5.8

The development of the technological process in an integrated computer system CAD / CAM (SerfCAM and MTS) with emphasis on their use and purpose.

DETEKCJA FAL UDERZENIOWYCH W UKŁADACH ŁOPATKOWYCH CZĘŚCI NISKOPRĘŻNYCH TURBIN PAROWYCH

Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Kraków, ul. Reymonta 25

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ

MODELOWANIE ROZKŁADU TEMPERATUR W PRZEGRODACH ZEWNĘTRZNYCH WYKONANYCH Z UŻYCIEM LEKKICH KONSTRUKCJI SZKIELETOWYCH

WYTYCZNE DO OPRACOWANIA SYSTEMU CAM DLA SZLIFOWANIA GUIDELINES FOR CREATION CAM SOFTWARE FOR GRINDING

S U WA K I K R Z Y W K O W E

Analiza porównawcza metod pomiarowych badań skuteczności układów hamulcowych tramwajów

EKSPERYMENTALNE ORAZ NUMERYCZNE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH PRÓBEK OPONY SAMOCHODU TERENOWEGO- ANALIZA PORÓWNAWCZA

Jarosław FLISIAK Jerzy JÓZWIK Maciej WŁODARCZYK. 1. Wstęp

WYKORZYSTANIE MES DO WYZNACZANIA WPŁYWU PĘKNIĘCIA W STOPIE ZĘBA KOŁA NA ZMIANĘ SZTYWNOŚCI ZAZĘBIENIA

BADANIA SYMULACYJNE PROCESU HAMOWANIA SAMOCHODU OSOBOWEGO W PROGRAMIE PC-CRASH

STEROWANIA RUCHEM KOLEJOWYM Z WYKORZYSTANIEM METOD SYMULACYJNYCH

Streszczenie rozprawy doktorskiej

Streszczenia / Abstracts 6/ 2011

WPŁYW OBCIĄŻENIA TRAMWAJU NA PRZEMIESZCZENIE ELEMENTÓW ELASTYCZNEGO KOŁA TRAMWAJOWEGO

Oddziaływanie membranowe w projektowaniu na warunki pożarowe płyt zespolonych z pełnymi i ażurowymi belkami stalowymi Waloryzacja

Wpływ powłoki Al Si na proces wytwarzania i jakość zgrzewanych aluminiowanych rur stalowych

WÓJCIK Ryszard 1 KĘPCZAK Norbert 2

DOI: / /32/37

Analiza wytrzymałościowa oraz badania niszczące wirujących dysków

WPŁYW WIELKOŚCI LUZU MATRYCOWEGO W PROCESIE TŁOCZENIA NA KSZTAŁT WYTŁOCZKI Z UWZGLĘDNIENIEM PŁASKIEJ ANIZOTROPII

DETECTION OF MATERIAL INTEGRATED CONDUCTORS FOR CONNECTIVE RIVETING OF FUNCTION-INTEGRATIVE TEXTILE-REINFORCED THERMOPLASTIC COMPOSITES

OPTYMALIZACJA KONSTRUKCJI WZMOCNIEŃ ELEMENTÓW NOŚNYCH MASZYN I URZĄDZEŃ

SYMULACJA NUMERYCZNA KRZEPNIĘCIA KIEROWANEGO OCHŁADZALNIKAMI ZEWNĘTRZNYMI I WEWNĘTRZNYMI

THE MODELLING OF CONSTRUCTIONAL ELEMENTS OF HARMONIC DRIVE

ZASTOSOWANIE KOMPUTEROWEGO ŚRODOWISKA NA POTRZEBY TWORZENIA MATERIAŁÓW SZKOLENIOWYCH Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA PRACY WYBRANYCH MASZYN STACJONARNYCH

Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and

WPŁYW NAPRĘśEŃ WŁASNYCH NA GEOMETRYCZNE INPERFEKCJE WAŁU KORBOWEGO W TRAKCIE PROCESU OBRÓBKI MECHANICZNEJ CZĘŚĆ II

Zbiorniki ze stali nierdzewnych / Stainless steel tanks Usługi podwykonawcze / Subcontracting services

Połączenie wciskowe do naprawy uszkodzonego gwintu wewnętrznego w elementach silnika

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

PX101A. Frezy do PLEXI/ Router bits for Plexi Acrylic ALU Z= str. 122

OPRACOWANIE METODY POMIARÓW PRZEMIESZCZEŃ WZGLĘDNYCH NARZĘDZIA I PRZEDMIOTU OBRABIANEGO PODCZAS TOCZENIA. Streszczenie

MODELOWANIE I ANALIZA NUMERYCZNA PROCESU CIĘCIA BLACH KAROSERYJNYCH NA GILOTYNIE

Przemysłowe zastosowania technologii generatywnych

WYKORZYSTANIE METOD OPTYMALIZACJI DO ESTYMACJI ZASTĘPCZYCH WŁASNOŚCI MATERIAŁOWYCH UZWOJENIA MASZYNY ELEKTRYCZNEJ

ANALIZA BELKI DREWNIANEJ W POŻARZE

PARAMETRYCZNE PROGRAMOWANIE SZLIFOWANIA WYROBÓW CERAMICZNYCH O ZŁOŻONEJ GEOMETRII

PRÓBY EKSPLOATACYJNE KOMPOZYTOWYCH WSTAWEK HAMULCOWYCH TOWAROWEGO

PROJEKT SYSTEMU DOSUWU NANOMETRYCZNEGO DO PRECYZYJNEJ OBRÓBKI MATERIAŁÓW CERAMICZNYCH

MATEMATYCZNY MODEL PĘTLI HISTEREZY MAGNETYCZNEJ

PLANY I PROGRAMY STUDIÓW

POLOWO OBWODOWY MODEL DWUBIEGOWEGO SILNIKA SYNCHRONICZNEGO WERYFIKACJA POMIAROWA

PRZESTRZENNY MODEL PRZENOŚNIKA TAŚMOWEGO MASY FORMIERSKIEJ

ANALIZA TECHNICZNO-EKONOMICZNA POŁĄCZEŃ NIEROZŁĄCZNYCH

Komputerowe modelowanie i numeryczna analiza wysokich wytłoczek kształtowanych przetłaczaniem

Komputerowe wspomaganie projektowania- CAT-01

ANALIZA NUMERYCZNA DEFORMACJI WALCOWEJ PRÓBKI W ZDERZENIOWYM TEŚCIE TAYLORA

WPŁYW METODY DOPASOWANIA NA WYNIKI POMIARÓW PIÓRA ŁOPATKI INFLUENCE OF BEST-FIT METHOD ON RESULTS OF COORDINATE MEASUREMENTS OF TURBINE BLADE

Auditorium classes. Lectures

ZASTOSOWANIE SPLOTU FUNKCJI DO OPISU WŁASNOŚCI NIEZAWODNOŚCIOWYCH UKŁADÓW Z REZERWOWANIEM

METODYKA OCENY TOPOGRAFII FOLII ŚCIERNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ROZMIESZCZENIA ZIAREN ŚCIERNYCH

Veles started in Our main goal is quality. Thanks to the methods and experience, we are making jobs as fast as it is possible.

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

IDENTYFIKACJA PARAMETRÓW CHARAKTERYZUJĄCYCH OBCIĄŻENIE SEKCJI OBUDOWY ZMECHANIZOWANEJ SPOWODOWANE DYNAMICZNYM ODDZIAŁYWANIEM GÓROTWORU


OPTYMALIZACJA STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PIECZARKARNI

Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application

Zapytanie ofertowe dotyczące wykonania zadań w ramach projektu COMPRESS nr 4/COMPRESS/2018

WERYFIKACJA MODELU DYNAMICZNEGO PRZEKŁADNI ZĘBATEJ W RÓŻNYCH WARUNKACH EKSPLOATACYJNYCH

Ekomodelowanie procesu cięcia blach nożycami krążkowymi

APPLICATIONS OF SELECTED CAx TOOLS FOR INVESTIGATIONS OF ULTRASONIC ASSISTED GRINDING

WPŁYW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI MATERIAŁU NA GRUBOŚĆ POWŁOKI PO ALFINOWANIU

BADANIA WYTRZYMA OŒCI NA ŒCISKANIE PRÓBEK Z TWORZYWA ABS DRUKOWANYCH W TECHNOLOGII FDM

pt.: KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROCESÓW OBRÓBKI PLASTYCZNEJ

Teoretyczny model panewki poprzecznego łożyska ślizgowego. Wpływ wartości parametru zużycia na nośność łożyska

OCENA SZYBKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI OBLICZEŃ WYBRANYCH SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH W ZAKRESIE OBCIĄŻEŃ IMPULSOWYCH

PROTOTYPE TOOLS FOR MACHINING THE ELEMENTS OF THE INSTRUMENTAL OPTICS

Zastosowanie MES do wyjaśnienia mechanizmu zużywania w węzłach tarcia

Poziom Nazwa przedmiotu Wymiar ECTS

ANDRZEJ GONTARZ, ANNA DZIUBIŃSKA

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

OPTYMALIZACJA PUBLICZNEGO TRANSPORTU ZBIOROWEGO W GMINIE ŚRODA WIELKOPOLSKA

WYKORZYSTANIE SYSTEMÓW CAD/CAM W PROCESIE PROJEKTOWANIA NA POTRZEBY PRZEMYSŁU SAMOCHODOWEGO

Zbiorniki ze stali nierdzewnych / Stainless steel tanks

Transkrypt:

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI RZESZOWSKIEJ Nr 284 Mechanika z. 84 (4/12) 2012 STRESZCZENIA Paweł FROŃ REMET S.A., Stalowa Wola Feliks STACHOWICZ Rzeszow University of Technology BENDING FORCE AND SPRINGBACK CHARACTERISTICS OF THE TAILOR-WELDED 18G2A-E355 STEEL STRIPS In many studies a wide range of information about the bendability, failure patterns and the springback of homogeneous as well as tailor-welded sheet metal parts are presented. However, accurate prediction of the springback remains elusive, especially in the case of thick sheet metal. The purpose of this study was experimental determination of the bending force and springback coefficient of the tailor-welded 18G2A-E355 steel strips. Especially, it was focused on comparing the differences in the mechanical properties and bending characteristics between the tailor-welded strips and non-welded ones under the same experimental conditions. The set-up mounted on the testing machine, instrumentation and process control system allows the rig to operate in displacement as well as load control. The MAG method with the Argon + CO 2 atmosphere was used for strips welding. Keywords: tailor-welded sheet metal, strain hardening, bending force, springback SIŁA GIĘCIA ORAZ SPRĘŻYNOWANIE W PROCESIE GIĘCIA SPAWANYCH PASM ZE STALI 18G2A-E355 W wielu opracowaniach można znaleźć znaczną liczbę informacji dotyczących możliwości gięcia, rodzaju uszkodzeń oraz sprężynowania w procesie gięcia blach jednorodnych oraz łączonych przez spawanie. Jednakże dokładne określenie wielkości powrotnych odkształceń sprężystych nadal wymaga dalszych badań, szczególnie w przypadku gięcia blach grubych. Celem prezentowanych badań eksperymentalnych było określenie siły oraz współczynnika sprężynowania podczas gięcia spawanych pasm ze stali 18G2A-E355. W szczególności skoncentrowano się na porównaniu różnic właściwości mechanicznych oraz charakterystyk gięcia blach jednorodnych oraz spawanych uzyskanych w takich samych warunkach testów. Przyrząd do gięcia zamontowany na maszynie wytrzymałościowej, czujniki oraz system pomiarowy umożliwiały rejestrację przemieszczenia oraz siły gięcia. Spawanie pasm blach przeprowadzono metodą MAG w atmosferze CO 2. Słowa kluczowe: blachy łączone spawane, umocnienie odkształceniowe, siła gięcia, sprężynowanie DOI: 10.7862/rm.2012.7

Marek KROK, Janusz PORZYCKI, Roman WDOWIK Politechnika Rzeszowska PARAMETRYCZNE PROGRAMOWANIE SZLIFOWANIA WYROBÓW CERAMICZNYCH O ZŁOŻONEJ GEOMETRII Wytwarzanie wyrobów z ceramiki technicznej o złożonej geometrii wymaga zastosowania maszyn CNC o określonych możliwościach technologicznych, specjalnych narzędzi ściernych oraz właściwie opracowanych programów sterujących. W artykule pokazano parametryczne programowanie obróbki przedmiotów wykonanych z ceramiki technicznej na szlifierce do wałków z osią C sterowaną numerycznie. Przedstawiono również analizę czasu obróbki typoszeregu części o sparametryzowanej geometrii. Słowa kluczowe: programowanie parametryczne, szlifowanie, szlifierka CNC, wyroby ceramiczne PARAMETRIC PROGRAMMING OF GRINDING OF CERAMIC PRODUCTS WITH COMPLEX GEOMETRY A b s t r a c t Machining of technical ceramic products requires application of CNC machines which have predetermined technological possibilities, special grinding tools and properly made control programs. In this paper parametric programming of ceramic products machining using CNC grinding machine with C axis is described. Time analysis of machining of type dimension ceramic products with parametric geometry is also presented. Keywords: parametric programming, grinding, CNC grinding machine, ceramic products DOI: 10.7862/rm.2012.8

Andrzej SKRZAT Rzeszow University of Technology APPLICATION OF COUPLED EULERIAN-LAGRANGIAN APPROACH IN METAL FORMING SIMULATIONS Numerical simulations of materials forming processes require both powerful computers and advanced software. Large displacements assumed in the analysis usually cause convergence problems. In the Lagrangian approach (typical for solid bodies) a remeshing is frequently necessary. This extends the computations and decreases the convergence. In such cases the application of Euler approach (typical for fluid flows) is an practical alternative. In the Euler approach the finite elements mesh remains fixed, while material flows through it. There is no need for remeshing, therefore. In this paper selected results of coupled Eulerian-Lagrangian analysis are presented. A bent beam as the benchmark test and backward extrusion as an example of metal forming process are considered. Some models parts (tools) are described by updated Lagrangian formulation, other parts (material) are described by Eulerian approach. Obtained results of CEL analyses were compared to ones of the pure Lagrangian approach. Keywords: coupled Eulerian-Lagrangian, large displacements, metal forming ZASTOSOWANIE SPRZĘŻONEGO PODEJŚCIA EULERA-LAGRANGE A W SYMULACJACH PROCESÓW PRZERÓBKI PLASTYCZNEJ METALI Numeryczne symulacje procesów przeróbki plastycznej wymagają dużej mocy komputerów oraz zaawansowanego oprogramowania. Uwzględnienie w analizie dużych przemieszczeń jest wielokrotnie źródłem poważnych trudności dotyczących zbieżności obliczeń. W przypadku sformułowania Lagrange a stosowanego standardowo w analizie odkształcalnych ciał stałych często konieczne jest generowanie zupełnie nowej siatki MES, tzw. remeshingu. Wydłuża to niestety czas analizy i pogarsza jej zbieżność. W takich przypadkach rozsądną alternatywą jest zastosowanie podejścia Eulera (typowego dla analizy przepływu płynów) do obliczeń dużych deformacji ciał stałych. W podejściu Eulera siatka elementów skończonych pozostaje nieruchoma, a przez siatkę przepływa materiał. W tym przypadku nie zachodzi konieczność remeshingu i nie pogarsza się uwarunkowanie problemu w czasie trwania obliczeń. W niniejszej pracy przedstawiono przykładowe wyniki obliczeń numerycznych z zastosowaniem sprzężonego podejścia Eulera-Lagrange a. Jako zadanie testowe analizowano belkę zginaną, jako przykład procesu przeróbki plastycznej rozpatrywano zagadnienie wyciskania przeciwbieżnego. Dla niektórych części modeli (narzędzia) stosowano sformułowanie Lagrange a, a dla pozostałych części (obrabiany materiał) sformułowanie Eulera. Uzyskane rezultaty porównywano z wynikami obliczeń, w których zastosowano podejście czysto Lagrange owskie. Słowa kluczowe: sprzężona analiza Eulera-Lagrange a, duże przemieszczenia, kształtowanie plastyczne metali DOI: 10.7862/rm.2012.9

Ján SLOTA, Miroslav JURČIŠIN Technical University of Košice, Slovakia EXPERIMENTAL AND NUMERICAL ANALYSIS OF THE DEEP DRAWING PROCESS USING OPTICAL MEASURING SYSTEM In this paper optimization of the deep drawing process with using a modern photogrammetric measurement system is discussed. The results obtained from optical measuring are compared with the results of a numerical simulation. The numerical simulation of this process was performed using two commercial FEM codes, which use different time integration schemes. Various results are illustrated in the details, compared and discussed. Optimization of the deep drawing process can reduce the amount of product defects, production cost and can improve the quality of products. Keywords: deep drawing, numerical simulation, photogrammetric measurement system ANALIZA EKSPERYMENTALNA I NUMERYCZNA PROCESU GŁĘBOKIEGO TŁOCZENIA ZA POMOCĄ OPTYCZNEGO SYSTEMU POMIAROWEGO Wyniki otrzymane z zastosowaniem optycznego systemu pomiarowego zostały porównane z wynikami symulacji numerycznych. W artykule przedstawiono optymalizację procesu głębokiego tłoczenia z wykorzystaniem nowoczesnego fotogrametrycznego systemu pomiarowego. Symulacja numeryczna tego procesu została wykonana za pomocą dwóch komercyjnych programów MES z użyciem różnych schematów całkowania czasu. Różne wyniki zostały szczegółowo zilustrowane, porównane i omówione. Optymalizacja procesu głębokiego tłoczenia może zmniejszyć liczbę wad wyrobu i koszt produkcji oraz poprawić jakość wyrobów. Słowa kluczowe: głębokie tłoczenie, symulacja numeryczna, fotogrametryczny system pomiarowy DOI: 10.7862/rm.2012.10

Roman ŠÚŇ. Emil SPIŠÁK Technical University in Košice, Slovakia EVALUATION OF THE CUTTING EDGE FAN-SHAPED DURING THE CUTTING PROCESS BY THE HYDRO ABRASIVE WATER JET This article presents the current state of hydro-erosion cutting and factors affecting the quality of cutting surface. The aim of this article is the evaluation of the fan-shaped water spray pattern on the bottom cut edge by the hydro-erosion cutting based on selected parameters like cutting surface roughness and the distance between the inlet and outlet water jet. The results demonstrate that cutting speed had the largest influence on evolution of fan-shaped bottom of the cut edge because increasing cutting speed increases the values of both parameters mentioned above. Keywords: hydro-erosion cutting, cutting speed, fan-shape, cutting surface quality OCENA WACHLARZOWATOŚCI KRAWĘDZI CIĘCIA PODCZAS PROCESU CIĘCIA STRUMIENIEM WODNO-ŚCIERNYM Artykuł przedstawia bieżący stan wiedzy na temat erozyjnego cięcia strumieniem wody oraz prezentuje wskaźniki, które wpływają na jakość powierzchni przecięcia. Celem artykułu jest ocena wachlarzowatości dolnej krawędzi powierzchni przecięcia na podstawie wybranych parametrów, takich jak chropowatość powierzchni przecięcia i odległość pomiędzy wlotem i wylotem strumienia wody. Wyniki badań wskazują, że prędkość cięcia ma największy wpływ na rozwój wachlarzowatości dolnej krawędzi powierzchni przecięcia, ponieważ zwiększenie prędkości cięcia zwiększa wartość obu wymienionych parametrów. Słowa kluczowe: cięcie wodno-erozyjne, prędkość cięcia, wachlarzowatość, jakość powierzchni cięcia DOI: 10.7862/rm.2012.11

Tomasz TRZEPIECIŃSKI Rzeszow University of Technology ADVANCES IN SHEET METAL FORMING TECHNOLOGIES In the article the changes associated with construction of machines used in die and die-less sheet metal forming have been presented. The selected future directions of development in new technologies and machines for sheet metal forming taking into account modern blank holding systems in the process of deep drawing have been indicated. Also the tendencies in introduction of new technologies and modernization of presently used technologies in order to increase productivity have been discussed. Keywords: blankholder, blankholder system, deep drawing, sheet metal forming POSTĘPY W TECHNOLOGIACH KSZTAŁTOWANIA BLACH W artykule przedstawiono zmiany zachodzące w budowie maszyn stosowanych w technologiach matrycowego i bezmatrycowego kształtowania blach. Wskazano wybrane kierunki rozwoju technologii i maszyn do kształtowania blach, uwzględniając nowoczesne systemy docisku blachy stosowane w tłocznikach. Przedstawiono także tendencje we wprowadzaniu nowych technologii oraz modernizacji obecnie stosowanych celem zwiększania produktywności. Słowa kluczowe: dociskacz, system docisku, tłoczenie, obróbka blach DOI: 10.7862/rm.2012.12