Kazusy na egzamin z części II prawa cywilnego w dniu 22 czerwca 2010 r. Łączny czas na udzielenie odpowiedzi 80 min. I. Po śmierci Andrzeja w 1985 r. sąd stwierdził nabycie po nim spadku z ustawy przez jego dwóch synów Piotra i Pawła po połowie. Synowie dokonali w 1986 r. działu spadku w formie aktu notarialnego, zgodnie z którym wchodząca w skład spadku niezabudowana nieruchomośd przypadła Piotrowi, zaś pozostała częśd spadku Pawłowi. Piotr został wpisany do księgi wieczystej jako właściciel nieruchomości w miejsce Andrzeja. W 1989 r. Piotr wybudował na nieruchomości dom mieszkalny, a także ustanowił w tym samym roku na rzecz właściciela sąsiedniej nieruchomości bez wynagrodzenia służebnośd przejazdu i przechodu (służebnośd została wpisana do księgi wieczystej nieruchomości obciążonej). W celu wykonywania tej służebności sąsiad utwardził kamieniami drogę, po której służebnośd jest od tej pory wykonywana. W 2004 r. odnalazł się testament własnoręczny Andrzeja, w którym powoływał on do całego spadku swojego brata Jana. Jan zmarł w 2000 r., a jego spadkobiercą jest jego córka Krystyna. Krystyna wytoczyła powództwo w 2004 r. przeciwko Piotrowi żądając wydania jej nieruchomości. Piotr uważa, że to on jest właścicielem nieruchomości. Podnosi ponadto, że Krystyna nie uzyskała stwierdzenia nabycia spadku ani po Janie, ani po Andrzeju, a także że żądanie wydania nieruchomości jest nadużyciem prawa, bo Piotr poniósł znaczne nakłady na nieruchomośd, których wartośd znacznie przekracza wartośd samego gruntu. W 2010 r. Krystyna zażądała od właściciela sąsiedniej nieruchomości, aby zaniechał przejeżdżania przez nieruchomośd i usunął kamienie, którymi utwardzona jest droga. 1. Czyją własnością jest nieruchomośd? (3 pkt) 1
2. Czy Krystyna może żądad wydania jej nieruchomości i na jakiej podstawie? W jaki sposób może się bronid przed tym żądaniem Piotr? (4 pkt) 3. Czy i na jakiej podstawie Krystyna może żądad od właściciela sąsiedniej nieruchomości zaprzestania przejazdu przez nieruchomośd i usunięcia kamieni? W jaki sposób może się bronid przed tym żądaniem właściciel nieruchomości sąsiedniej? (3 pkt) 2
3
II. Jan miał córkę Ewę. Ewa przysposobiła (przysposobienie niepełne) córkę swojego męża, Marię. Ewa nie poinformowała bliskich o rodzaju przysposobienia, ale Jan traktował Marię jak swoją wnuczkę. Jan był właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w którym zajmował mieszkanie na parterze. Nieruchomośd była obciążona hipoteką na kwotę 100 000 zł. Jan, będący profesorem filologii klasycznej, sporządził po łacinie testament własnoręczny, który nie zawierał daty. W testamencie tym do całości spadku powołał Ewę oraz zawarł zapis tej treści: mojej wnuczce przeznaczam moje mieszkanie na parterze. Po śmierci Jana okazało się, że w budynku nie została ustanowiona odrębna własnośd lokalu zajmowanego przez Jana. W tej sytuacji Ewa odmawia wykonania zapisu na rzecz 12-letniej Marii. W trakcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po Janie jego druga żona Zofia, pominięta całkowicie w testamencie, dowodziła, że testament nie został sporządzony prawidłowo, gdyż brak w nim daty, a ponadto fakt spisania go po łacinie świadczy o zaburzeniach psychicznych Jana. Ewa podnosi, że Zofia jest wyjątkowo wyjątkowo wścibską osobą i ojciec chcąc uniknąd tego aby przedwcześnie poznała jego ostatnią wolę napisał testament po łacinie, tak aby Zofia nie mogła zapoznad się z jego treścią. 1. Czy testament sporządzony przez Jana jest ważny? (2 pkt) 2. Czy zapis ustanowiony skutecznie? (4 pkt) 4
3. Jeśli Ewa będzie wykonywała zapis, to jakie dokumenty musiałaby przedstawid notariuszowi i czy mąż Ewy a ojciec Marii będzie mógł reprezentowad córkę przy zawieraniu tej umowy? (4 pkt) 5
6