Temat 4. Środowisko i tryb życia naczelnych



Podobne dokumenty
Psychologia zwierząt

Temat 9. Lokomocja naczelnych

Różnorodność świata zwierząt

Małpa. Małpy żyją w stadach albo grupach rodzinnych. Niektóre małpy łączą się w pary na całe życie. Większość małp żyje w lasach tropikalnych.

Temat 10. Relacje międzyosobnicze u naczelnych

Temat 3. Specyfika i zróżnicowanie naczelnych

Temat 2. Ekologia, ewolucja, naczelne podstawy

Temat 7. Rozród i rozwój osobniczy naczelnych

Temat 5. Zmysły naczelnych

Temat 8. Dieta naczelnych

Sygnały i komunikacja u naczelnych. (materiał dodatkowy do konwersatoriów z Sygnałów i komunikacji u człowieka)

Temat 11. Przekazywanie informacji

Leśnictwo. Lesistość według kontynentów Poziom rozszerzony

Temat 6. Wielkość ciała naczelnych

Test nr 4 Strefy klimatyczne, roślinność, gleby

Regiony biogeograficzne

Hanna Będkowska Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie bedkowska.lzd@interia.pl


RÓŻNORODNOŚĆ KRAJOBRAZÓW ZIEMI

III KRAJOBRAZY ŚWIATA

Strefa klimatyczna: równikowa

ŚRODOWISKO AFRYKI. 7. Na mapie zakreskowano jeden z wielkich regionów Afryki. Podaj jego nazwę własną i określ, jaka strefa krajobrazowa tam występuje

Las jako zjawisko geograficzne. (Biomy leśne)

Typy strefy równikowej:

Pytania na egzamin z Ekologii ewolucyjnej naczelnych

Wygląd Długość ciała 6-9 cm, długość ogona 5-8 cm, masa ciała 9-23 g. Grzbiet ma brązowo-szary ubarwienie rude, spód ciała jest kremowy.

Środowiska naturalne i organizmy na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka

EKOLOGIA. Klimat, biomy, gleby. Co to jest klimat i od czego zależy? Atmosfera a bilans energetyczny Ziemi

8. Krajobrazy. c) roślinność regla dolnego od roślinności regla górnego... a olsy na obszarach podtapianych przez wodę stojącą.

Ewolucja człowieka. Ostatnie 5 milionów lat

Czerwona księga gatunków zagrożonych to publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) lista zagrożonych wyginięciem

SPECJALNOŚĆ - BIOLOGIA CZŁOWIEKA

Dział programu : Poznajemy nasze otoczenie

Plan testu dwustopniowego z przyrody kl. VI dział - krajobrazy Ziemi

OBSZARY PRZYRODNICZE. tundra pustynia step. las deszczowy

Ewolucja molekularna człowieka okiem bioinformatyka. Justyna Wojtczak Jarosław Jeleniewicz

Uprawa roślin na świecie. Zboża. Pszenica Rodzaje roślin uprawnych ze względu na przeznaczenie:

830 Diagnoza wstępna na rozpoczęcie klasy 4

SPIS TREŚCI: TUNDRA SYBERIA LASOTUNDRA KRAINY GEOGRAFICZNE TAJGA RZEKI LASOSTEP JEZIORA INNE ZWIERZĘTA FLORA I FAUNA SYBERII

Rośliny z różnych stron świata. Opracowała: Anna Kimak-Cysewska

(12) OPI S OCHRONN Y WZORU PRZEMYSŁOWEGO

Wilgotne lasy równikowe. Położenie, warunki klimatyczne fauna i flora, zwierzęta, mieszkańcy

10 przyrodniczych cudów świata

Bliskie spotkania z ma³pami

22 GRUDNIA kalendarzowa wiosna

1. Co to jest las Pielęgnacja drzewostanu Co nam daje las Zagrożenia lasu Monitoring lasu Ochrona lasu..

Wykonały Agata Badura Magda Polak

Regiony biogeograficzne

Best for Biodiversity

Przyroda Bieszczadów CIT,

Budowa Małej Elektrowni Wodnej Świniarsko na rzece Dunajec. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie

WYMAGANIA PROGRAMOWE PÓŁROCZNE I ROCZNE Z PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLAS 8

Temat: Warstwy roślinności górskiej

Warunki rozwoju rolnictwa. Czynniki wpływające na rolnictwo

WIOSNA LATO JESIEŃ ZIMA CZTERY PORY ROKU W LESIE

WYMAGANIA EDUKACYJNE - KLASA 8 SZKOŁY PODSTAWOWEJ - GEOGRAFIA

ZAŁĄCZNIK 17 Lotnicza Pogoda w pytaniach i odpowiedziach

Park Narodowy Gór Stołowych

Monitoring obszarów Natura 2000 w ramach PZO/PO. Andrzej Langowski Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska

Biuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich

Typy rolnictwa TYPY ROLNICTWA według przeznaczenia produkcji rolniczej. TYPY ROLNICTWA według poziomu nowoczesności

MIĘDZYSZKOLNY KONKURS GEOGRAFICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW WĘDRUJEMY PO MAPIE ŚWIATA

Przyrodniczy Kącik Edukacyjny

Geografia Wymagania edukacyjne na pierwsze półrocze dla klasy 5. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

ZAGROŻENIA I ZADANIA OCHRONNE DLA SIEDLISK PRZYRODNICZYCH I GATUNKÓW ROŚLIN Ewa Jabłońska wraz z zespołem botanicznym

Od autora Przedmowa do drugiego wydania Od Wydawnictwa Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę ekologii lasu I. Las jako system ekologiczny A.

Konkurs Z atlasem przez świat II etap finał

ARKTYKA TOPNIEJĄCE KRÓLESTWO NIEDŹWIEDZIA POLARNEGO

JESIENNE I ZIMOWE KŁOPOTY ZWIERZĄT LEŚNYCH I POLNYCH

Typy pustyń: 1. Kamienista (wsch. Tien-Szan) 2. Żwirowa (Mongolska) 3. Piaszczysta (pn. Sahara) 4. Pylasta (Szatt al- Dżarid) (1) (2) (3) (4)

Biuletyn Śniegowy dla Tatr Polskich

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi: Dział 1. Mapa

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi: Dział 1. Mapa

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi: Dział 1. Mapa

Formy ochrony przyrody i zasady jej prawnej ochrony w aglomeracji wałbrzyskiej

Ewolucja 11. ANTROPOGENEZA. Jerzy Dzik. Instytut Paleobiologii PAN Instytut Zoologii UW

Kleszcze mają dwa szczyty aktywności dobowej? poranny od ok. 8? 9 do 11? 12 oraz popołudniowy od godziny do zmroku.

III POWIATOWY KONKURS EKOLOGICZNY Organizator: Starostwo Powiatowe w Wołominie ETAP POWIATOWY

Imię i nazwisko . Błotniaki

Jeziora Brodzkie. Kod obszaru: PLH Forma ochr0ony w ramach sieci Natura 2000: specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)

Imię i nazwisko. Błotniaki. Gniazdowanie... 2 W Polsce Gniazdowanie... 3 W Polsce Błotniak stawowy - Circus aeruginosus...

Wiatry OKRESOWE ZMIENNE NISZCZĄCE STAŁE. (zmieniające swój kierunek w cyklu rocznym lub dobowym)

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA SZCZECIN z dnia r.

3. Uzupełnij luki w zdaniach. Średnia gęstość zaludnienia Europy wynosi (1)... Najmniejsza...

Formacje roślinne botanika geobotanika formacjami roślinnymi zbiorowiska roślinne las liściasty sawanna kolczasta step trawiasty

PRZYRODA LAS NAJBOGATSZE ŚRODOWISKO LĄDOWE

SCENARIUSZ ZAJĘĆ TERENOWYCH Z PRZYRODY

Temat: Czym zajmuje się ekologia?

Geografia Klasa 5 WYMAGANIA EDUKACYJNE. Temat lekcji. Ocena dopuszczająca. Ocena dostateczna. Ocena dobra. Ocena bardzo dobra.

ZAĆMIENIA 22. Zaćmienia Słońca

,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi tylko o to, czy nauczymy się tego na czas

Ekologia 10/16/2018 NPP = GPP R. Produkcja ekosystemu. Produkcja pierwotna. Produkcja wtórna. Metody pomiaru produktywności. Ekosystemy produktywność

Zrównoważona turystyka i ekstensywne rolnictwo dla rezerwatu przyrody Beka

GEOGRAFIA KL.8. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające

Erozja wodna w Polsce

GEOGRAFIA KL. III. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające. Europa. Relacje: przyroda człowiek.

Regiony biogeograficzne

Las jako zjawisko geograficzne

W czasach Jezusa Chrystusa Palestyna liczyła ok. mln mieszkańców.

Transkrypt:

Temat 4 Środowisko i tryb życia naczelnych

Rozmieszczenie biomów

Zasięg naczelne Głównie rejony gorące (obszar międzyzwrotnikowy) i wilgotne (las, sawanna). Na innych obszarach występują jedynie pojedyncze gatunki: północna Afryka, Gibraltar magot, Półwysep Arabski pawian płaszczowy, Japonia makak japoński (pokrywa śnieżna przez 8 miesięcy w roku).

Zasięg lemurokształtne Tylko Madagaskar (ale przodkowie żyli w Afryce, Azji i Ameryce)

Zasięg lorisokształtne Lorisowate Azja oraz okolica równikowa Afryki Galagowate Afryka

Zasięg wyraki Na żółto wyrak upiór Na zielono wyrak sundajski Na czerwono wyrak syrichna

Zasięg małpy szerokonose

Zasięg małpy wąskonose

Zasięg gibony Kolorami oznaczono różne rodzaje gibonów.

Zasięg orangutany Orangutan sumatrzański (na zachodzie) i borneański (na wschodzie).

Zasięg goryle Na czerwono goryl zachodni. Na pomarańczowo goryl wschodni.

Zasięg szympansy Na czerwono szympans karłowaty (bonobo). Pozostałe kolory podgatunki szympansa zwyczajnego.

Gatunki o niewielkim zasięgu 1. Orangutan sumatrzański: por. powyżej. 2. Lemur wari: drobne obszary na Madagaskarze. 3. Marmozeta lwia (lwiatka): niewielki obszar w Brazylii.

Gatunki o dużym zasięgu 1. Galago senegalski. 2. Rezus (makak rezus). 3. Werweta (koczkodan tumbili). 2 1 Obszar stałego (na zielono) i sporadycznego występowania (na brązowo) 3

Siedliska naczelnych Tropikalny las deszczowy: wiecznie zielony, dużo opadów. Las podmokły: podłoże w formie mokradła. Las namorzynowy: las w strefie pływów. Las wtórny: po pożarze, huraganie, pladze owadów, wyrębie gęsto młode drzewa, bujny podszyt. Las mglisty: w górach, dużo mchów, paproci, epifitów i porostów. Las monsunowy: zrzuca liście w porze suchej. Las galeriowy: wzdłuż rzek. Las parkowy = laso-sawanna: forma pośrednia między lasem a sawanną. Sawanna: obszar trawiasty + trochę drzew. Step: obszar trawiasty. Zarośla: obszar krzewiasty. Półpustynia: niewielka ilość roślin.

Tropikalny las deszczowy

Las podmokły

Las namorzynowy

Las mglisty

Las galeriowy

Las parkowy (laso-sawanna)

Sawanna

Step

Zarośla

Półpustynia

Siedlisko małpiatek i małp szerokonosych Małpiatki: niemal wszystkie żyją w lesie, niemal wszystkie są nadrzewne. Wyjątki: lemur katta, lepilemur leucopus, niektóre galago (np. senegalski): naziemno-nadrzewne, od lasów po suche zarośla. Małpy szerokonose: wszystkie są leśne i nadrzewne, schodzą na ziemię po pokarm, wodę i by pokonać przerwę lasu. Czyli w Amerykach i na Madagaskarze są (niemal) wyłącznie leśne naczelne.

Siedlisko małp wąskonosych (1) Gradient liczby gatunków zgodny z ilością opadów: las tropikalny > las parkowy / galeriowy > sawanna > step > półpustynie. Las tropikalny: żyje tu 80% gatunków naczelnych, przedstawiciele prawie każdego rodzaju, zalety: ciepło, dostępność pożywienia i wody, problemy: dużo konkurentów pokarmowych, drapieżników, pasożytów, organizmów przenoszących choroby (moskity, kleszcze). Las podmokły: uakari, nosacz, koczkodan błotny, mangaba zwyczajna. Las namorzynowy: nosacz, talapoin (drobny koczkodan). Las przy zbiornikach wodnych: makak jawajski, makak japoński.

Siedlisko małp wąskonosych (2) Las parkowy (między lasem a sawanną): gatunki leśne: np. gereza abisyńska, gatunki sawannowe: por. niżej. Las galeriowy: nosacz, mangaba zwyczajna. Sawanna, step: pawiany, koczkodan zielony i rudy (patas). Półpustynia: pawian płaszczowy, pawian anubis, patas. Kosmopolici: koczkodan tumbili (werweta), rezus: las, sawanna, step, góry. Gatunki synantropijne: makaki, hulmany (święte).

Siedlisko gatunki wysokogórskie Rokselana czarna: góry Hengduan (na wschód od Himalajów), do 4700m npm, lasy liściaste / iglaste. Goryl górski: góry Wirunga (Afryka środkowa), do 4200m npm, las. Dżelada: Wyżyna Abisyńska, do 4500m npm, trawy.

Siedlisko typowo nadrzewne naczelne Małpiatki (z kilkoma wyjątkami: lemur katta, lepilemur leucopus, galago senegalski). Małpy szerokonose. Małpy wąskonose zwierzokształtne: gerezy w szerokim sensie (w tym: hulmany, nosacz, duk, rokselana), niektóre koczkodany (np. diana, czarnosiwy). Małpy wąskonose człekokształtne: gibony, orangutany.

Siedlisko piętra roślinności w lesie Naziemne w lesie: mandryl, dryl, sawannowe pawiany i makaki. Naziemno-nadrzewne: mangaby, goryl, szympans. Korony drzew niższych: małpiatki, niektóre kapucynki, sajmiri, koczkodan diana, gereza abisyńska. Korony drzew wyższych: wyjce, niektóre kapucynki, koczkodan czarnosiwy, gereza ruda, hulmany.

Aktywność (1) Tryb życia: 1. Nocny: większość małpiatek, ponocnica (jako jedyna małpa). 2. Nocno-dzienny (katameralny): niektóre lemurowate. 3. Dzienny: niektóre indrisowate (indris, sifaka, ale nie np. lemur wełnisty), wszystkie małpy (z wyjątkiem ponocnicy).

Aktywność (2) Ewolucyjnie pierwotny jest nocny (lub nocno-dzienny) tryb życia dzienny jest wtórny. Konsekwencje przejścia na dzienny tryb życia: widzenie na większe odległości, dostrzegalność kolorów rozwój zmysłu wzroku (np. widzenia barwnego), bycie bardziej widocznym większe zagrożenie drapieżnikami życie w grupach (w celu lepszej detekcji i fizycznej obrony), rozwój komunikacji wizualnej (konsekwencja powyższych zjawisk).

Aktywność (3) Aktywność zależy od pory roku i temperatury: zima / chłód wystawianie ciała na słońce na szczytach drzew, lato / upał długie sjesty. Lemurek maczi: estywacja (sen letni) w porze suchej i gorącej (tłuszcz u nasady ogona). Większość naczelnych jest energicznych. Powolne są: duże gatunki: goryl, orangutan, lorisy: przed drapieżnikami bronią się ugryzieniami z toksyczną śliną.