Materiały ceramiczne - to materiały, których ogniotrwałość zwykła jest większa od 1580 o C 1. Podział porcelany. 2. Cechy wyróżniające porcelanę. 3. Skład porcelany 4. Historia 5. Porcelana kostna. 6. Ocena jakości porcelany. 7. Produkcja porcelany 8. Porcelana techniczna.
Porcelana Tworzywo lub wyrób ceramiczny Najczęściej szkliwiona O silnie spieczonym czerepie O nasiąkliwości < 0,2% Przeświecalna w cienkiej warstwie (do 2,5 mm) O dużej wytrzymałości mechanicznej i elektrycznej
Porcelana Twarda Stołowa Artystyczna Techniczna elektrotechniczna radiotechniczna
Porcelana Wyrób ceramiki klasycznej (właściwej) Tworzywo o określonym kształcie uzyskiwane przez wypalenie lub spiekanie surowców ilastych. Wyrób o czerepie spieczonym Otrzymywany z mas ceramicznych przez ogrzanie do wysokiej temperatury aż do spieczenia ich składników Odznacza się litym przełamem i małą porowatością
Cechy wyróżniające porcelanę Biały kolor Brak porowatości Trwałość Odporność na nagłe zmiany temperatury Odporność chemiczna Nieprzepuszczalność dla gazów i cieczy Przeświecalność
Skład porcelany twardej Porcelana Twarda Masa ceramiczna Orientacyj ny skład % wag Kaolin szlamowany Zasobna w materiały ilaste 40-65 Skaleń 20-30 Kwarc 20-30
Protoporcelana Chiny Produkowana już na początku dynastii Han (II wiek p.n.e.) co potwierdza odnalezienie takich wyrobów w grobowcach tej dynastii
Dynastia Ming (1368-1644)
Europa Wieści o chińskiej porcelanie do Europy przywiózł Marko Polo w 1298 roku
Porcelana twarda typu misieńskiego Skład opracował w Dreźnie w 1709 roku Jan Fryderyk Boettger (zajmował się alchemią i próbował przemienić pospolite metale w złoto ) Odkrył on, że do wyrobu twardej porcelany niezbędny jest kaolin, kwarc i skaleń W 1710 roku król August Mocny wybudował w Miśni pierwszą europejską manufakturę porcelany
Nie udało się jednak utrzymać w tajemnicy składu i w kolejnych latach powstały takie manufaktury jak: 1718 r. Wiedeń (Austria) 1740 r. Berlin (Niemcy) 1744 r. Petersburg (Rosja) 1756 r. Sevres (Francja) 1775 r. Kopenhaga (Dania) 1790 r. - Ćmielów (najstarsza fabryka w Polsce)
Porcelana kostna (bone china) Porcelana kostna rodzaj porcelany, produkowanej ze spopielonych kości bydła, skalenia i kaolinu. Wyróżnia się wysokim poziomem bieli i przejrzystości oraz wytrzymałością mechaniczną
Jak rozpoznać pierwszy sort Na wewnętrznych ściankach nie może być tzw. muszek czyli ciemnych kropeczek. Jeśli są oznacza to, że do produkcji użyto surowców gorszej jakości Brzegi filiżanki pierwszego gatunku powinny być idealnie okrągłe i gładkie Zewnętrzne i wewnętrzne ścianki filiżanki powinny być przejrzyste i gładkie, bez zgrubień, przebarwień i zacieków Najwyższej jakości porcelana jest malowana ręcznie. Często uszlachetnia się ją złotem lub platyną
Produkcja porcelany Projektowanie Proces produkcji porcelany rozpoczyna się w modelarni, gdzie pomysły projektantów przemieniane są przez modelarzy w formę przestrzenną.
Surowce Do produkcji porcelany używa się następujących skał: kaolin kwarc skaleń Surowce te należy dokładnie rozdrobnić, a następnie połączyć w odpowiednich proporcjach dodając wody.
Formowanie Toczenie półprodukty formowane przez maszyny stosuje się masy plastyczne produkcja m.in. talerzy, kubków czy filiżanek Odlewanie półprodukty odlewane w formach gipsowych stosuje się masy lejne produkcja wyrobów cienkościennych np. wazy, dzbany, figury (odlewanie jednostronne) grubościennych np. wyroby sanitarne (odlewanie dwustronne) Prasowanie stosuje się masy półsuche produkcja drobnych wyrobów technicznych np. dla przemysłu elektrotechnicznego czy tkackiego
Suszenie Zapewnia uzyskanie pewnej wytrzymałości mechanicznej Zmniejsza zawartość wilgoci w wyrobach Przeprowadzane w suszarniach powietrznych lub w pobliżu pieców ( T <100 C) Wilgoć zawarta w wyrobie może być przyczyną pęknięć podczas wypalania Wypał biskwitowy Uzyskanie półfabrykatu bardziej wytrzymałego można szkliwić i wykańczać mechanicznie bez obawy uszkodzenia Prowadzony w piecach tunelowych
Szkliwienie Szkliwo cienka warstwa szklista na powierzchni wyrobu ceramicznego, złożona z tlenków metali i niemetali, a także związków takich pierwiastków jak Pb, B, Sn, Ca, Fe, Al Zapewnia szczelność Zwiększa wytrzymałość Nadaje gładkość Nadaje obojętność chemiczną Zmniejsza nasiąkliwość Pełni funkcje dekoracyjne i estetyczne Szkliwienie może odbywać się przez: Zanurzenie Polewanie Rozpryskiwanie na powierzchni wyrobów
Wypał na ostro Szkliwo topi się i nadaje porcelanie połysk i gładkość Porcelana uzyskuje swoje charakterystyczne właściwości Otrzymujemy białą, twardą i błyszczącą porcelanę
Dekoracja Ręczne zdobienie za pomocą złota lub platyny Dekorowanie kalką ceramiczną Wypał dekawy 850 C Otrzymujemy dekoracje naszkliwną Wyczuwalna pod palcem 1250 C Otrzymujemy dekorację wszkliwną Całkowicie wtopiona w szkliwo Można myć w zmywarkach i używać w kuchenkach mikrofalowych
Porcelana techniczna Cechy: Twardość Wytrzymałość na ściskanie Wysoka temperatura topnienia Własności dielektryczne Odporność na działanie czynników klimatycznych i chemicznych Wyroby: Izolatory Liniowe Stacyjne Trakcyjne Aparatowe Inne wyroby Osłony elektrotechniczne Wyroby oświetleniowe Wyroby elektroinstalacyjne Podokienniki porcelanowe