------ Starostwo Powiatowe w Oświęcimiu Załącznik nr 8 do SIWZ SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA ( SST) Zimowe utrzymanie dróg powiatowych na terenie Powiatu Oświęcimskiego w sezonie 2013/2014 1
------ I. WSTĘP Przedmiot Specyfikacji Technicznej. 1. Przedmiotem niniejszej Specyfikacji są wymagania dotyczące wykonania i odbioru usług przy realizacji zadania pn.: Kompleksowe zimowe utrzymanie dróg powiatowych na terenie Powiatu Oświęcimskiego w sezonie 2013/2014 z podziałem na 6 zadań (części): a) Zadanie Nr 1 (Część 1) teren miasta i gminy Chełmek b) Zadanie Nr 2 (Część 2) - teren miasta i gminy Brzeszcze c) Zadanie Nr 3 (Część 3) - teren gminy Kęty d) Zadanie Nr 4 (Część 4) - teren gminy Osiek i Polanka Wielka e) Zadanie Nr 5 (Część 5) teren gminy Oświęcim f) Zadanie Nr 6 (Część 6) - teren gminy Zator i Przeciszów. Zakres stosowania specyfikacji. Niniejsza specyfikacja obowiązuje przy: Wykonawstwie i odbiorze prac w ramach zimowego utrzymania dróg powiatowych zgodnie z załączonym wykazem dróg dla danego zadania oraz ze standardem określonym w części IV SST, oraz usług związanych z czyszczeniem jezdni i drogowych urządzeń odwadniających (studzienek ściekowych). Warunki ogólne. Zimowe utrzymanie dróg w skrócie ZUD są to czynności, których celem jest zapewnienie przejezdności dróg oraz ograniczenie zakłóceń płynności ruchu drogowego wywołanych takimi zjawiskami jak opady śniegu, deszczu ze śniegiem, marznącej mżawki lub śliskością zimową jezdni. Do utrzymania zimowego dróg zalicza się: - usuwanie śniegu, - zwalczanie tj. zapobieganie powstawaniu i likwidowanie śliskości zimowej przez stosowanie środków chemicznych, materiałów uszorstniających, lub ich mieszanek. Wykonawca podejmujący się świadczenia usług związanych z kompleksowym zimowym utrzymaniem dróg przejmuje na siebie obowiązek utrzymania przejezdności dróg, oraz zmniejszenia lub ograniczenia zakłóceń ruchu drogowego wywołanego czynnikami atmosferycznymi. Dlatego też musi utrzymywać w pełnej gotowości technicznej i eksploatacyjnej środki transportowe i sprzętowe wraz z osprzętem przewidziane do zwalczania skutków zimy. Wykonawca musi posiadać dostęp do materiałów uszorstniających i soli. Po zakończeniu prac zimowego utrzymania dróg w okresie do 30 kwietnia 2014r. zalegający przy krawędziach jezdni i wzdłuż chodników materiał uszarstniający musi zostać uprzątnięty, a kratki ściekowe oraz przykanaliki muszą być oczyszczone. Określenia podstawowe. Akcja interwencyjna zimowego utrzymania wykonywanie na zadaniu lub jego części czynności związanych z utrzymaniem przejezdności dróg zgodnie z określonym standardem jednorazowo w ciągu doby. Akcja czynna zimowego utrzymania wykonywanie na zadaniu lub jego części czynności związanych z utrzymaniem przejezdności dróg zgodnie z określonym standardem co najmniej dwukrotnie w ciągu doby. Śliskość zimowa zjawisko występujące na drogach na skutek utworzenia się na nawierzchniach drogowych warstwy lodu, zlodowaciałego lub ubitego śniegu. 2
------ Rozróżnia się trzy następujące formy śliskości zimowej w zależności od warunków powstawania, a mianowicie: - Gołoledź jest to warstwa lodu o grubości do 1 mm powstała na skutek opadów mgły roszącej, mżawki lub deszczu na nawierzchnię o ujemnej temperaturze. - Lodowica jest to warstwa lodu o grubości do kilku centymetrów powstała z zamarznięcia nie usuniętej z nawierzchni wody pochodzącej ze stopnienia śniegu, lodu lub opadu deszczu. - Zlodowaciały lub ubity śnieg jest to warstwa śniegu w postaci przymarzniętej do nawierzchni, zlodowaciałej lub ubitej nieusuniętej warstwy śniegu o grubości do kilku centymetrów zalegającej nawierzchnię warstwy o znacznej grubości ze zlodowaciałą lub ubitą górną część tej warstwy. Śliskość pośniegowa jest to śliskość powstała na skutek nie usunięcia z nawierzchni śniegu, który pod wpływem intensywnego ruchu kołowego i zmiennych warunków temperaturowych zostaje ubity, a górna warstwa lodowacieje. Czyszczenie nawierzchni jezdni i drogowego urządzenia odwadniającego - usuwanie naniesionego materiału zanieczyszczającego, w postaci piasku, namułu, błota, szlamu, liści, gałęzi, śmieci, itp., utrudniającego prawidłowe funkcjonowanie odwodnienia. Wymagania ogólne i jakość robót. Okres zimowego utrzymania dróg (ZUD) na sezon 2013/2014 ustala się od chwili wystąpienia opadów śniegu lub wezwania do usług przy zimowym utrzymaniu dróg, a zakończenie z chwilą całkowitego ustąpienia zimy (orientacyjnie od 01 listopada 2013r. do 31 marca 2014r. - dyspozycyjność do 15 kwietnia 2014r. oraz do dnia 30.04.2014r. czyszczenie jezdni i kratek ściekowych). Wykonawca ponosi pełną odpowiedzialność za szkody spowodowane zaniechaniem prac lub na skutek niedostatecznego, niezgodnego z warunkami podanymi w specyfikacji wykonania prac przy zimowym utrzymaniu dróg. Za bezpieczeństwo ruchu w obrębie odcinków dróg na których jest prowadzone zimowe utrzymanie od chwili ich rozpoczęcia aż do ostatecznego zakończenia odpowiada Wykonawca. Ochrona własności publicznej i prywatnej Wykonawca jest zobowiązany do ochrony przed uszkodzeniami lub zniszczeniem własności prywatnej i publicznej. Jeżeli w związku z niewłaściwym prowadzeniem robót, zaniedbaniem lub brakiem działań ze strony Wykonawcy nastąpi uszkodzenie lub zniszczenie własności prywatnej lub publicznej, to Wykonawca na swój koszt naprawi lub odtworzy uszkodzoną własność w taki sposób, aby stan naprawionej własności był nie gorszy niż przed powstaniem tego uszkodzenia lub zniszczenia. II. MATERIAŁY Materiały do ZUD gromadzi Wykonawca we własnym zakresie w bazach, z których będzie prowadził zimowe utrzymanie na poszczególnych zadaniach. Na wszystkie materiały stosowane do ZUD Wykonawca zobowiązany jest posiadać odpowiednie świadectwo dopuszczenia do stosowania materiałów w budownictwie. Materiał, dla którego wymagane jest posiadanie Aprobaty Technicznej, może być użyty dopiero po przedstawieniu jej Zamawiającemu. Używane materiały powinny spełniać wymagania Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 października 2005r w sprawie rodzajów 3
------ materiałów warunków stosowania środków, jakie mogą być używane na drogach publicznych oraz ulicach i placach. Do materiałów zapobiegających powstawaniu, łagodzeniu i likwidacji śliskości zimowej należą następujące środki chemiczne i materiały uszorstniające: - piasek o średnicy cząstek od 0,1 do 1 mm, - kruszywo naturalne lub sztuczne o uziarnieniu do 4 mm, - mieszanina piasku lub kruszywa z solą kamienną lub drogową W przypadku użycia mieszanki soli z piaskiem lub kruszywem będzie określony stosunek wagowy w procencie użytej soli, np. mieszanka 10% oznacza skład wagowy 10% soli i 90% kruszywa. Zaleca się stosowanie soli o jednorodnym uziarnieniu, ponieważ zapewnia ono większą równomierność pokrycia nawierzchni podczas posypywania. W trudnych warunkach atmosferycznych dopuszcza się zwiększenie soli w mieszance do składu wagowego każdorazowo uzgodnionego z Zamawiającym. Dobór materiałów i ich dawek do zapobiegania powstawaniu i likwidacji śliskości następuje w zależności od panujących warunków pogodowych. III. SPRZĘT Warunki ogólne. Wykonawca przedstawi wykaz sprzętu, którym dysponuje i zobowiązuje się do używania go na drogach powiatowych na poszczególnych zadaniach. W ciągu doby Wykonawca wykorzystuje taką ilość jednostek sprzętowych do prowadzenia akcji interwencyjnej lub czynnej jaka jest niezbędna na danym zadaniu zgodnie z założonymi standardami i panującymi warunkami atmosferycznymi. Pojazd wykonujący na drodze prace związane z zimowym utrzymaniem dróg powinien zgodnie z art. 54 i 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.) być wyposażony i wysyłać żółty sygnał błyskowy odpowiadający warunkom określonym w 38 i 39 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz. U. z 2013 poz. 951) w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. Natomiast części urządzeń zamontowanych na pojeździe wystające poza obrys pojazdu powinny odpowiadać warunkom określonym w 9 wyżej wymienionego rozporządzenia. Sprzęt do usuwania śliskości. Do usuwania śliskości zimowej można używać piaskarek i pługo-piaskarek. Sprzęt do odśnieżania. Do odśnieżania dróg w zależności od grubości zalegającego śniegu można używać : - pługów lemieszowych, średnich i ciężkich, - odśnieżarek wirnikowych, - spychaczy, ładowarek o pojemności łyżki > 2m3, - równiarek różnych typów z zamontowanym pługiem czołowym jednostronnym lub dwustronnym. Sprzęt do zrywania naboju śnieżnego. Do zrywania naboju śnieżnego w zależności od grubości jego zalegania można używać: - pługi lemieszowe, - równiarki. Nośniki. 4
------ Nośnikami do pługów odśnieżnych mogą być samochody lub inne pojazdy samobieżne o wzmocnionej ramie, która powinna umożliwić zamocowanie do niej płyty czołowej. Układ napędowy nośnika powinien zapewniać długotrwałą pracę w niskich przełożeniach skrzyni biegów przy pełnym obciążeniu silnika. Odkładnice. Odkładnice powinny być przestawione na skręt w lewo lub w prawo w zależności od miejsca prowadzenia robót. Odkładnice powinny być wykonane z blachy stalowej lub tworzywa sztucznego o dostatecznej wytrzymałości oraz mieć możliwość odchylania się w pionie w przypadku natrafienia (najechania) na przeszkodę. Lemiesze. W zależności od pracy, jaką mają wykonać, lemiesze powinny być wykonane ze stali, gumy, lub tworzywa sztucznego. Do zrywania naboju śnieżnego należy używać specjalnych lemieszy wykonanych z bardzo twardej stali. Czołownice. Konstrukcja płyty czołowej czołownicy oraz mocowania jej musi być dostatecznie sztywna. Połączenie pługa z nośnikiem powinno umożliwić regulację wysokości ostrza lemiesza nad powierzchnią jezdni. Konstrukcja czołownicy powinna umożliwić szybki montaż i demontaż zespołu do odśnieżania. Sprzęt do oczyszczania nawierzchni Czyszczenie nawierzchni, powinno się przeprowadzać przy następującego sprzętu: - zamiatarek samobieżnych, - zmywarko - zamiatarek, - zbiorników z wodą, - szczotek ręcznych. - szczotek mechanicznych, - zbiorników na wodę, - wciągarek ręcznych lub mechanicznych, - pomp wysokociśnieniowych, - samochodów specjalnych próżniowo-ssących do czyszczenia studzienek,, - oraz przyrządów takich jak: wiadra kanałowe, czyszczaki talerzowe, szufle do wyciągania osadu z osadników itp., Preferuje się użycie sprzętu nie sprzyjającego powstawaniu kurzu, jak zmywarko-zamiatarek oraz szczotek wyposażonych w pochłaniacze pyłów lub w urządzenia odpylające. IV. WYKONANIE ROBÓT Okres zimowego utrzymania dróg (ZUD) w danym sezonie ustala się od chwili wystąpienia opadów śniegu lub wezwania do robót przy zimowym utrzymaniu dróg, a zakończenie z chwilą całkowitego ustąpienia zimy ( orientacyjnie od 01 listopada 2013r. do 31 marca 2014r. dyspozycyjność do 15 kwietnia 2014r.) oraz wykonanie czyszczenia jezdni i studzienek ściekowych do dnia 30 kwietnia 2014r. W tym czasie Wykonawca w razie potrzeb zobowiązany jest do prowadzenia ZUD, które oprócz akcji interwencyjnej lub czynnej obejmuje również prowadzenie dyżurów dyspozytorskich przy uwzględnieniu następujących warunków: - dostępność telefoniczna, - Wykonawca winien mieć zapewnioną łączność bezprzewodową z każdą jednostką sprzętową, - prowadzenie dziennika dyżurów i dziennika pracy sprzętu, 5
------ Opis stanu utrzymania drogi dla wymaganego standardu - składanie meldunków do dyżurnego Starostwa Powiatowego z częstotliwością żądaną przez Zamawiającego (min. 1 raz na dobę), - prowadzenie ZUD zgodnie z poniższym standardem: Po ustaniu opadów śniegu Dopuszczalne odstępstwa od standardu Od stwierdzenia występowania zjawisk 1. 2. 3. Jezdnia odśnieżona na całej szerokości. Jezdnia posypana na : - skrzyżowaniach z drogami, - skrzyżowaniach z koleją, - odcinkach o pochyłości >4%, - przystankach autobusowych - innych miejscach ustalonych przez zarząd drogi - śnieg luźny - do 6 godz. - zajeżdżony - występuje - zaspy, języki śniegowe: lokalnie - 6 godz. - utrudnienie dla samochodów osobowych W miejscach wyznaczonych: - gołoledź - 5 godz. - szron - 5 godz. - szadź - 5 godz. - śliskość pośniegowa - 6 godz. - lodowica - 5 godz. Zakres i technologia prac prowadzonych przy zimowym utrzymaniu dróg wynikają z aktualnie obowiązującego standardu. W/w standardowi zimowego utrzymania dróg przypisany jest stan utrzymania jezdni oraz dopuszczalne odstępstwa od standardu w warunkach po ustaniu opadów śniegu i występowania śliskości zimowej jak również czas występowania tych odstępstw. Wykonawca w czasie ZUD prowadzi akcję interwencyjną lub czynną, pełni dyżury dyspozytorskie. Podjęcie akcji interwencyjnej lub czynnej przez Wykonawcę ZUD następuje po uzyskaniu akceptacji osoby nadzorującej ZUD po stronie Zamawiającego (dyżurnego Starostwa Powiatowego w Oświęcimiu ). Nieprawne podjęcie akcji interwencyjnej lub czynnej nie będzie uznane przez Zamawiającego. Odśnieżanie dróg. Odśnieżaniem objęta jest cała sieć dróg powiatowych na terenie powiatu oświęcimskiego. Odśnieżanie ma na celu usunięcie śniegu z jezdni i poboczy dróg oraz obiektów towarzyszących jakimi są zatoki autobusowe i chodniki. Do odśnieżania używa się opłużonych pojazdów samochodowych, równiarek, spycharek oraz innych maszyn i innych przystosowanych nośników. Zasady odśnieżania. W zależności od zalegającego śniegu na jezdni należy używać odpowiednich pługów lub zespołów pługów. Na drogach jedno jezdniowych odśnieżanie należy rozpocząć od osi jezdni, zgodnie z obowiązującym na danej jezdni kierunkiem ruchu. Przy intensywnych opadach śniegu zaleca się stosowanie zespołu składającego się z dwóch pługów. W pracy zespołu pługów należy zachować bezpieczną odległość (min. 50 m.), przesunięcie miedzy lemieszami powinno być takie, aby nie pozostawał śnieg na jezdni. W trudnych warunkach atmosferycznych należy odśnieżać tylko jeden pas ruchu i wykonywać mijanki w zasięgu widoczności co 200-300m. Prędkość robocza pługów nie powinna przekraczać 40 km/h. Odśnieżanie mostów i wiaduktów odbywa się jednocześnie podczas prac prowadzonych na danym ciągu drogowym. Odśnieżanie zatok autobusowych odbywa się pługami odśnieżnymi w trakcie prowadzenia odśnieżania drogi. Wywożenie śniegu z dróg przebiegających przez miasta i inne obszary zabudowane, na terenie których droga posiada charakter ulicy / chodnik, krawężnik/ odbywa się tylko w 6
------ przypadku zalegania dużej ilości śniegu uniemożliwiającej poruszanie się pieszych. Do wywozu śniegu należy używać ładowarek, koparek, oraz samochodów samowyładowczych. Zasady zwalczania śliskości zimowej. Śliskość zimowa to zjawisko występujące na drogach na skutek utworzenia się na nawierzchniach drogowych warstwy lodu, zlodowaciałego lub ubitego śniegu. Zakłada się jej zwalczanie na odcinkach niebezpiecznych tj. na niebezpiecznych łukach poziomych, spadkach pionowych powyżej 4%, na skrzyżowaniach drogowych i przejazdach kolejowych, a w razie wystąpienia gołoledzi i lodowicy na całych odcinkach decydujących o ruchu Do zapobiegania powstawaniu, likwidacji, i łagodzenia śliskości zimowej można stosować - materiały uszorstniające w ilościach od 50 150 g/m2, - środki chemiczne /sól drogowa/ w ilości 5 30 g/m2 - mieszaniny kruszyw z solą w składzie wagowym od 10% do 50 % soli. Powyższe ilości są zalecane w zależności od panujących warunków atmosferycznych. W trudnych warunkach atmosferycznych dopuszcza się zwiększenie soli w mieszance każdorazowo w uzgodnieniu z Zamawiającym. Na drogach jedno jezdniowych szerokość rozsypywanych środków do zwalczania śliskości musi pokryć 80% szerokości jezdni. Jazda rozsypywacza odbywa się środkiem prawej połowy jezdni.. Meldunki i informacje. Prowadzący kierujący akcją zimową na danym zadaniu (dyżurny) przekazuje codziennie informacje dotyczące stanu dróg, przejezdności i pracy sprzętu za dzień poprzedni (w przypadku niedzieli i świąt za cały ten okres) do Starostwa Powiatowego w Oświęcimiu rano w godz. 7.00-9.00. Odbiera interwencje z terenu oraz informuje Starostwo Powiatowe o wszelkich zmianach pogody, wydarzeniach, wypadkach i podjętych działaniach. Zasady oczyszczenie warstw nawierzchni Oczyszczenie warstw nawierzchni polega na usunięciu luźnego materiału- po okresie zimowym (resztek kruszywa z utrzymania zimowego, brudu, błota i kurzu) przy użyciu szczotek mechanicznych, a w razie potrzeby wody lub wody pod ciśnieniem. W miejscach trudno dostępnych oczyszczenie należy prowadzić ręczne poprzez odspojenie stwardniałych zanieczyszczeń przy użyciu szczotek ręcznych.. Zasady oczyszczenia kratek wpustowych, studzienek ściekowych i przykanalików Oczyszczenie kratek wpustowe z wszelkich zanieczyszczeń ręcznie, przy użyciu tzw. sztyc i dłut, a po oczyszczeniu i zdjęciu kratek dokona oczyszczenia studzienek ściekowych aż do spodu osadników. Studzienki ściekowe mogą być oczyszczane ręcznie przy użyciu łopat i szufli do wyciągania osadu z osadników wpustów ulicznych lub przy użyciu samochodów specjalnych próżniowossących, przystosowanych do czyszczenia kanalizacji. Końcowe oczyszczanie może być dokonane strumieniem wody pod ciśnieniem przy równoczesnym przemywaniu przykanalików, którymi nagromadzone osady zostaną przeniesione poprzez kanały. Wykonawca dokona oczyszczenia przewodów przykanalików za pomocą przeciągania przez przewody: linek ze szczotką lub tłokiem, wiader kanałowych, czyszczaków talerzowych, spiral kanałowych, skręcanych żerdzi, motopomp przepuszczających silny strumień wody lub za pomocą specjalnych samochodów z urządzeniami ssąco-tłoczącymi do ciśnieniowego czyszczenia przewodów. Zezwala się na czasowe krótkotrwałe składowanie zanieczyszczeń w pobliżu oczyszczonych urządzeń odwadniających, pod warunkiem, że miejsce składowania będzie wybrane w taki sposób, aby spływy deszczowe nie mogły przemieszczać zanieczyszczeń z powrotem do miejsc, z których je pobrano lub wprowadzać nieczystości do wód gruntowych i powierzchniowych. Wydobyte zanieczyszczenia należy ładować do: 7
------ dowolnych środków transportu, jeśli zanieczyszczenia nie wydzielają nieprzyjemnych zapachów, pojemników z hermetycznym wiekiem albo do samochodów z przykrywaną skrzynią, jeśli nieczystości po długim okresie zalegania są gnijące lub cuchnące i wywieźć je na składowisko odpadów. Zebrane zanieczyszczenia powinny być wywiezione na składowisko zlokalizowane na: - wysypiskach publicznych (np. gminnych, miejskich), - składowiskach własnych, urządzonych zgodnie z warunkami i decyzjami wydanymi przez właściwe władze ochrony środowiska. Krótkotrwałe składowanie zanieczyszczeń w pobliżu oczyszczonych urządzeń odwadniających, to miejsce składowania należy wybrać w taki sposób, aby spływy deszczowe nie mogły przemieszczać zanieczyszczeń z powrotem do miejsc, z których je pobrano lub wprowadzać nieczystości do wód gruntowych i powierzchniowych. Roboty obejmują: prace pomiarowe, roboty przygotowawcze, oznakowanie robót, dostawę i pracę sprzętu do robót, wykonanie robót. V. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT Osoba nadzorująca z ramienia Starostwa Powiatowego w Oświęcimiu kontroluje stan dróg, użyte materiały i sposób prowadzenia prac w zakresie zimowego utrzymania dróg na danym zadaniu. Kontrola odbywa się w ciągu 2-3 godz. od wykonania pracy jeżeli warunki pogodowe nie wykazują tendencji do zmian. Kontrola sprawowana przez Inspektora nie zwalnia Wykonawcy od odpowiedzialności za własny dozór i jakość prowadzonych prac. VI. ODBIÓR ROBÓT Po rozpoczęciu ZUD Wykonawca zobowiązany jest do pełnienia dyżurów oraz do prowadzenia dokumentacji zimowego utrzymania dróg zawierającej: - dziennik dyżurów określający przebieg dyżuru, - dziennik pracy sprzętu. Odbiorowi podlegają prace wykonane na drogach na podstawie zapisów w dziennikach pracy sprzętu, dziennikach utrzymania ZUD, wpisach o kontroli jakości Inspektora. W przypadku, gdy Wykonawca ze względu na bardzo trudne warunki pogodowe nie jest w stanie prowadzić robót zgodnie ze standardem, powinien zawiadomić Zamawiającego o tym fakcie. VII. PODSTAWA PŁATNOŚCI Rozliczenie usług będzie następować w okresach miesięcznych. Płatności dokonywane będą na podstawie faktury i potwierdzonego przez Zamawiającego zestawienia ilości godzin pracy sprzętu i zużytych materiałów w rozliczanym okresie. Zamawiający obowiązany jest dokonać zapłaty za wykonane prace w terminie do 21 dni od daty dostarczenia faktury wraz z niezbędnymi dokumentami rozliczeniowymi. VIII. PRZEPISY ZWIĄZANE 1. Ustawa z dnia 7.07.1994 r. Prawo Budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623 z zm.). 2. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 j.t.). 8
------ 3. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.) 4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 października 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 230 poz.1960) w sprawie rodzajów i warunków stosowania środków, jakie mogą być używane na drogach publicznych oraz ulicach i placach. 5. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. (Dz. U. z 2013 poz. 951) w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia. 9