Rozdział IV. Narzędzia mierzenia jakości pracy szkół ponadgimnazjalnych Narzędzia zamieszczone w tym rozdziale służą do diagnozowania różnego typu szkół ponadgimnazjalnych, zwłaszcza szkół zawodowych. Można je wykorzystać w istniejących jeszcze liceach zawodowych czy liceach technicznych. Te same narzędzia służyć będą badaniu wszystkich typów szkół ponadgimnazjalnych. Niektóre pytania trzeba opuścić, na przykład w szkole zasadniczej nie zbieramy danych o wynikach egzaminów dojrzałości. Te same kwestionariusze przydają się do mierzenia jakości szkół policealnych i uzupełniających. Podane narzędzia są nieznacznie zmodyfikowane w stosunku do narzędzi wykorzystanych w przykładowym raporcie, który został zamieszczony na końcu tego poradnika. Spis narzędzi 1. Arkusz diagnostyczny (ADS) 2. Ankieta dla uczniów Moja szkoła (MSZ) 3. Ankieta dla rodziców Szkoła, w której uczy się moje dziecko (SMD) 4. Ankieta dla rodziców i nauczycieli Zadania szkoły ponadgimnazjalnej (ZSP) 5. Ankieta dla nauczycieli Szkoła, w której jestem nauczycielem (NSZ) 6. Ankieta dla nauczycieli Doskonalenie zawodowe (DNZ) 7. Ankieta dla nauczycieli Systemy motywujące stosowane w szkole ponadgimnazjalnej (SMS) 8. Ankieta dla dyrektora Ocena własnej działalności zawodowej (ODZ) 9. Ankieta dla dyrektora Kontakty ze środkami masowego przekazu 10. Arkusz ewaluacji mierzenia jakości pracy szkoły (EMJ). 45
Arkusz diagnostyczny ADS Nazwa i imię szkoły Zespół Szkół Zawodowych im. St. Staszica Numer szkoły 5 Rok założenia 1972 Status: Pbl. X Npbl. Uprawnienia: Tak Nie Imię i nazwisko Dyrektora Wojciech Manilewicz Adres Ulica Konarskiego Nr 17 Kod pocztowy 2 2 8 8 8 Miejscowość Gmina Powiat Województwo Warszawa Centrum Warszawski Mazowieckie Telefon 22-626-66-66 Faks 22-627-77-77 E-mail zawod@onet.pl WWW Nazwa Powiat Warszawski Adres Warszawa, ul. Modrzewskiego 11 Organ prowadzący szkołę Sposób obsługi finansowej Księgowość własna Przewodniczący Rady Rodziców Jan Potejek Przewodniczący Rady Szkoły Wanda Kaniewska Przewodniczący Zarządu Wizytator KO Czesław Kowalski Charakterystyka szkoły Liczba oddziałów 17 Liczba sal lekcyjnych 18 Zmianowość 1 Liczba uczniów 431 Liczba nauczycieli (w przeliczeniu na pełne etaty) 52 Personel pomocniczy (w przeliczeniu na pełne etaty) 19 Liczba miejsc w internacie Dodatkowe informacje o szkole, najważniejsze dokonania szkoły Zespół Szkół Zawodowych składa się z trzech odrębnych szkół Zasadniczej Szkoły Zawodowej, kształcącej w zawodzie piekarz, Technikum o kierunku żywienie zbiorowe i Liceum Zawodowego przygotowującego uczniów wzawodziekelner. Szkoła ma długą tradycję. Co roku rośnie liczba maturzystów w technikum i liceum zawodowym. Wielu absolwentów kontynuuje naukę w szkołach wyższych. Od kilku lat problemem szkoły są absolwenci, którzy nie mogą zdobyć pracy i rejestrują się jako bezrobotni. Szkoła ma dobrą bazę, nowoczesne wyposażenie i kadrę o wysokich kwalifikacjach. W ostatnich dwóch latach doposażone zostały pracownie informatyczne i obecnie wszyscy uczniowie uczą się posługiwania komputerem. Szkoła ma również dobrą bazę sportową. W hali odbywają się często zawody sportowe, w tym również turnieje i konkursy, w których uczniowie szkoły zdobywają wysokie miejsca (zwłaszcza w konkurencji piłki siatkowej). Krótka charakterystyka gminy i powiatu, na terenie których znajduje się szkoła Powiat Warszawski prowadzi szkołę od 1999 roku. Uczniowie szkoły pochodzą głównie z rodzin o niskich dochodach i niewysokim statusie wykształcenia. Często są to rodziny rozbite (około 45%), a nawet patologiczne. Szkoła mieści się w dzielnicy robotniczej, na typowym miejskim osiedlu. Okolica szkoły jest dość bezpieczna. Termin badania od 01 02 2002 do 12 03 2002 Badania wykonali 1. Wanda Wikorska 2. Czesław Kowalski 3. Irena Dziekowska 4. 46
I. EFEKTY KSZTAŁCENIA I.1. Absolwenci szkoły I.1.1. Ogólne informacje o absolwentach, absolwenci na rynku pracy Ankieta Moja szkoła, pytania 33, 34. Pytania do dyrektora Czy szkoła prowadzi analizę efektów kształcenia? Tak Nie Częściowo X Jeśli tak, to: jaki procent absolwentów kontynuuje naukę 40 % jaki procent absolwentów podejmuje pracę 35 % jaki procent absolwentów rejestruje się jako bezrobotni 15 % Czy szkoła śledzi dalsze losy absolwentów? Tak Nie Częściowo X Czy utrzymuje z nimi kontakt? Tak Nie Częściowo X Jeśli tak, to jakie są osiągnięcia zawodowe absolwentów? Część absolwentów kończy szkołę średnią, a pojedyncze osoby nawet studia. Wśród dawnych absolwentów jest właściciel dużej restauracji. Czy szkoła utrzymuje kontakt z pracodawcami zatrudniającymi absolwentów? Tak Nie Częściowo X Jeśli tak, to jak pracodawcy oceniają absolwentów szkoły? Szkoła utrzymuje kontakt z pracodawcami, którzy przyjmują uczniów na praktykę. Ich opinia o absolwentach szkoły jest dobra. W ubiegłym roku szkoła otrzymała dwa listy z podziękowaniami za przygotowanie absolwentów. Czy rada pedagogiczna uwzględnia ocenę pracodawców, planując pracę szkoły? Tak Nie Częściowo X Jeśli tak, to w jaki sposób? W czasie dyskusji i przy opracowaniu planów rozwoju szkoły uwzględniane są głosy pracodawców. I.1.2. Kontynuowanie nauki przez absolwentów Pytania do dyrektora Jaki procent absolwentów kontynuuje naukę na uczelniach wyższych? ok. 1 % Jaki procent absolwentów uczy się na studiach licencjackich? % Jaki procent absolwentów kontynuuje naukę w szkołach policealnych? % Jaki procent absolwentów zasadniczej szkoły zawodowej kontynuuje naukę w szkołach średnich? ok. 50 % I.1.3. Umiejętności absolwentów szkoły Ankieta Moja szkoła, pytanie 6. Ankieta Szkoła, w której jestem nauczycielem, pytanie 9. Pytania do dyrektora. Odpowiedzi TAK uczniów i nauczycieli Odp. uczniów Odp. naucz. Czy absolwenci potrafią organizować, oceniać i planować własną naukę? 22 % 75 % Czy absolwenci potrafią skutecznie się komunikować? 31 % 79 % 47
Czy absolwenci są przygotowani do współdziałania w zespole? 62 % 89 % Czy absolwenci potrafią rozwiązywać problemy w twórczy sposób? 12 % 57 % Czy absolwenci sprawnie posługują się komputerem? 43 % 93 % I.2. Wyniki egzaminów dojrzałości Analiza dokumentacji egzaminu dojrzałości. Pytania do dyrektora Jaki procent abiturientów z danego rocznika w szkołach średnich przystępuje do egzaminu dojrzałości w tym samym roku? % Jaki procent spośród przystępujących do egzaminu dojrzałości deklaruje chęć zdawania go w szkole? % Jaki procent abiturientów przystępujących do egzaminu dojrzałości go zdaje? % Jaki procent abiturientów przystępujących do egzaminu dojrzałości zdaje go z wyróżnieniem? % Jaka jest średnia z ocen uzyskanych przez abiturientów na egzaminie dojrzałości z przedmiotów: zdawanych w części pisemnej zdawanych w części ustnej I.3. Wyniki egzaminów z przygotowania zawodowego Analiza dokumentacji egzaminu z przygotowania zawodowego. Pytania do dyrektora Jaki procent absolwentów przystępuje do egzaminu z przygotowania zawodowego? 90 % Jaki procent absolwentów przystępujących do egzaminu zawodowego zdaje go z wynikiem pozytywnym? 100 % Jaka była średnia ocen z egzaminu z przygotowania zawodowego w ostatnim roku? 3,1 I.4. Wyniki promocji Analiza dokumentacji. Pytania do dyrektora Jaki procent uczniów uzyskuje promocję do następnej klasy? 87 % Czy na przestrzeni ostatnich trzech lat procent ten: maleje jest stały X wzrasta Jaki jest procent promocji z wyróżnieniem? % Ilu uczniów odeszło lub zostało skreślonych z listy w ciągu ostatnich trzech lat? 12 Jakie były powody odejścia lub skreślenia uczniów z listy? Zachowanie ucznia, trzykrotne powtarzanie klasy, względy losowe i rodzinne Czy szkoła zna dalsze losy uczniów, którzy odeszli lub zostali skreśleni z listy? Tak Nie X Częściowo 48
I.5. Poziom kształcenia Testy i ich analiza. Pytania do dyrektora Czy szkoła posiada wyniki testów lub sprawdzianów organizowanych przez instytucje pozaszkolne, mierzących wiedzę i umiejętności uczniów? Tak Nie X Częściowo Czego dotyczyły testy (sprawdziany)? Kto je organizował? Jakie były wyniki testów (sprawdzianów)? Czy szkoła przeprowadzała testy lub sprawdziany, których celem było zbadanie i porównanie poziomu nauczania poszczególnych przedmiotów? Tak Nie Częściowo X Czego dotyczyły testy (sprawdziany)? Sprawdziany dotyczyły przedmiotów teoretycznych. Kto je organizował? Nauczyciele szkoły zasadniczej. Jakie były wyniki testów (sprawdzianów)? Wykazały dobre przygotowanie teoretyczne i równy poziom we wszystkich klasach. I.6. Wyniki konkursów i olimpiad Ankieta Moja szkoła, pytanie 11. Dane statystyczne. Pytania do dyrektora Jaki procent uczniów bierze udział w konkursach i olimpiadach? 10, 30 % Jakie to są konkursy i olimpiady? Konkursy praktyczne na najciekawszy i najsmaczniejszy wypiek. Szkoła bierze również udział w zawodach sportowych w siatkówce chłopców. Jakie wyniki uzyskują w nich uczniowie? Uczniowie dwukrotnie zdobyli pierwsze miejsce w konkursie wojewódzkim. W siatkówce chłopcy wywalczyli puchar dla najlepszej drużyny w województwie mazowieckim. Czy szkoła wspomaga uczestników konkursów i olimpiad? Tak X Nie Jeśli tak, to w jaki sposób? Nauczyciele prowadzą dodatkowe konsultacje dla uczniów, którzy biorą udział w konkursach. Około 90% uczniów uważa, że szkoła nie motywuje ich do udziału w konkursie średnia ocena motywacji wyniosła 1,1. 49