TEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH KLIENT BANKOWOŚCI PRYWATNEJ Bank Millennium S.A. Data: z siedzibą w Warszawie, ul. Stanisława Żaryna 2A, 02-593 Warszawa, wpisany pod nr KRS 0000010186 do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, o numerze identyfikacji podatkowej (NIP) - 526-021-291 i kapitale zakładowym całkowicie wpłaconym w wysokości 1.213.116.777,00 złotych. zwany dalej Bankiem, realizując wymogi 15 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych przeprowadza test oceny odpowiedniości oferowanych instrumentów i produktów finansowych na rzecz: Pani/Pana: PESEL 1) : zwaną/ego dalej Klientem Adres zameldowania/zamieszkania ulica: nr domu: kod pocztowy: miejscowość: nr mieszkania: poczta: kraj: W związku z powyższym Bank zwraca się z prośbą o przedstawienie informacji niezbędnych do dokonania przez Bank oceny Pani/Pana wiedzy i doświadczenia związanych z inwestowaniem w podane poniżej instrumenty i produkty finansowe. Informacje przedstawione przez Panią/Pana zostaną wykorzystane wyłącznie na potrzeby oceny odpowiedniości oferowanych przez Bank instrumentów i produktów finansowych. Bank zastrzega, że nieudzielenie informacji lub przedstawienie informacji niewystarczających będzie skutkować brakiem możliwości przeprowadzenia przez Bank powyższej oceny. Poniżej znajdzie Pan/Pani charakterystykę grup instrumentów i produktów finansowych w ofercie Banku. Poniższa charakterystyka służy jedynie ogólnemu przedstawieniu instrumentów i produktów finansowych, które Bank zalicza do danej grupy natomiast nie wyczerpuje ona w pełni opisu produktów, mechanizmów działania i ryzyk związanych z tymi instrumentami i produktami finansowymi. Ogólne informacje dotyczące instrumentów i produktów finansowych znajdują się w Opisie ryzyka związanego z instrumentami i produktami finansowymi dla osób fizycznych w Banku Millennium S.A., natomiast szczegółowe informacje dotyczące poszczególnych instrumentów i produktów finansowych są określone w odpowiednich dokumentach emisyjnych bądź umowach o oferowanie instrumentów i produktów finansowych. Polskie fundusze inwestycyjne zarządzane przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych, w rozumieniu art. 3 Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, z późniejszymi zmianami dłużne i gotówkowe (obligacji, rynku pieniężnego) mieszane (zrównoważone, stabilnego wzrostu, absolutnej stopy zwrotu) Inwestują środki Klientów w obligacje lub instrumenty rynku pieniężnego. Głównie są to polskie obligacje skarbowe, bony skarbowe lub depozyty. Fundusze dłużne i gotówkowe mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz Fundusze mieszane to fundusze zrównoważone oraz fundusze stabilnego wzrostu. Fundusze inwestują przeważnie w akcje spółek polskich, choć w zależności od strategii funduszu, mogą również inwestować w spółki europejskie (poza Polską) czy globalne. W portfelu Funduszy Stabilnego Wzrostu przeważają papiery dłużne: obligacje i bony skarbowe. Udział akcji w aktywach nie powinien przekraczać 40%. Sugerowany okres inwestycji to minimum 2 lata. Fundusze Zrównoważone inwestują środki Klientów zarówno w związane z podwyższonym ryzykiem akcje, jak i w papiery wartościowe o umiarkowanym poziomie ryzyka obligacje. Udział akcji w aktywach nie powinien być mniejszy niż 30% oraz nie powinien przekraczać 70%. Fundusze mieszane mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz Fundusze absolutnej stopy zwrotu elastycznie lokują środki zarówno w akcje (od 0 do 100% aktywów), jak i instrumenty dłużne. Charakteryzują się stosunkowo wysokim poziomem ryzyka inwestycyjnego. Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest wypracowanie bezwzględnego zysku, niezależnie od zmieniających się trendów w poszczególnych segmentach rynku. Aby to osiągnąć portfel funduszu skonstruowany jest tak, aby minimalizować straty w okresie spadków i maksymalizować zyski w okresie wzrostów. Pomocna jest w tym szeroka paleta instrumentów finansowych, w które fundusze absolutnej stopy mogą inwestować. W grę wchodzą zarówno klasyczne akcje i obligacje, ale też instrumenty pochodne, waluty, towary czy udziały w spółkach z o.o. Dodatkowo, zazwyczaj nie określa się progów procentowego zaangażowania aktywów funduszu w poszczególne klasy aktywów, co daje zarządzającemu bardzo dużą swobodę. Fundusze absolutnej stopy zwrotu mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz akcji Fundusze akcji lokują do 100% aktywów w akcje przy wykorzystaniu agresywnych strategii inwestycyjnych. Fundusze te są bardzo podatne na wahania koniunktury rynkowej. Ryzyko jest wysokie z powodu możliwych 1/5
Fundusze inwestycyjne zamknięte znacznych wahań wartości jednostek uczestnictwa. Fundusze inwestują przeważnie w akcje spółek polskich, choć w zależności od strategii funduszu, mogą również inwestować w spółki europejskie (poza Polską) czy globalne. Zagrożenie to spada wraz z wydłużeniem horyzontu czasowego inwestycji. Fundusze akcji mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz Emitują certyfikaty inwestycyjne w okresach subskrypcji. Certyfikaty inwestycyjne to papiery wartościowe, których liczba jest stała i może zmieniać się tylko w przypadku nowych emisji lub wykupienia przez fundusz. Polityka inwestycyjna może dopuszczać inwestowanie w złożone instrumenty finansowe, w tym instrumenty pochodne, co może pozytywnie wpłynąć na zysk z inwestycji, ale może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem utraty wartości inwestycji. Fundusze inwestycyjne zamknięte mogą być oferowane w subskrypcjach lub dostępne na rynku wtórnym. Zagraniczne fundusze inwestycyjne zarządzane przez zagraniczne firmy inwestycyjne, w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, z późniejszymi zmianami dłużne i gotówkowe (obligacji, rynku pieniężnego) mieszane (zrównoważone, stabilnego wzrostu, absolutnej stopy zwrotu) akcji Produkty ubezpieczeniowo - inwestycyjne Inwestują środki Klientów w obligacje lub instrumenty rynku pieniężnego. Głównie są to zagraniczne obligacje skarbowe, obligacje korporacyjne, obligacje municypalne, bony skarbowe lub depozyty denominowane w różnych walutach obcych. Tytuły uczestnictwa funduszy są denominowane w walutach obcych, ale mogą być dostępne również w złotych w postaci zabezpieczonej lub niezabezpieczonej do waluty bazowej. Fundusze dłużne i gotówkowe mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz Fundusze mieszane to fundusze zrównoważone oraz fundusze stabilnego wzrostu. Tytuły uczestnictwa funduszy są denominowane w walutach obcych, ale mogą być dostępne również w złotych, w postaci zabezpieczonej lub niezabezpieczonej do waluty bazowej. W zależności od strategii, fundusze mogą inwestować w instrumenty finansowe notowane na różnych rynkach globalnych (również rynkach rozwijających się), w różne klasy aktywów, denominowane w różnych walutach obcych, co znacząco może wpłynąć na poziom ryzyka funduszu. W portfelu Funduszy Stabilnego Wzrostu przeważają papiery dłużne: zagraniczne obligacje skarbowe, korporacyjne i municypalne oraz bony skarbowe. Udział akcji w aktywach nie powinien przekraczać 40%. Sugerowany okres inwestycji to minimum 2 lata, Fundusze Zrównoważone inwestują środki Klientów zarówno w związane z podwyższonym ryzykiem akcje, jak i w papiery wartościowe o umiarkowanym poziomie ryzyka obligacje. Udział akcji w aktywach nie powinien być mniejszy niż 30% oraz nie powinien przekraczać 70%. Fundusze mieszane mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz Fundusze absolutnej stopy zwrotu elastycznie lokują środki zarówno w akcje (od 0 do 100% aktywów), jak i instrumenty dłużne. Charakteryzują się stosunkowo wysokim poziomem ryzyka inwestycyjnego. Celem funduszy absolutnej stopy zwrotu jest wypracowanie bezwzględnego zysku, niezależnie od zmieniających się trendów w poszczególnych segmentach rynku. Aby to osiągnąć portfel funduszu skonstruowany jest tak, aby minimalizować straty w okresie spadków i maksymalizować zyski w okresie wzrostów. Pomocna jest w tym szeroka paleta instrumentów finansowych, w które fundusze absolutnej stopy zwrotu mogą inwestować. W grę wchodzą zarówno klasyczne akcje i obligacje, ale też instrumenty pochodne, waluty, towary czy udziały w spółkach z o.o. Dodatkowo, zazwyczaj nie określa się progów procentowego zaangażowania aktywów funduszu w poszczególne klasy aktywów, co daje zarządzającemu bardzo dużą swobodę. Fundusze absolutnej stopy zwrotu mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz fundusze nabywane w ramach produktów ubezpieczeniowo - inwestycyjnych. Fundusze akcji lokują do 100% aktywów w akcje przy wykorzystaniu agresywnych strategii inwestycyjnych. Fundusze te są bardzo podatne na wahania koniunktury rynkowej. Ryzyko jest wysokie z powodu możliwych znacznych wahań wartości tytułów uczestnictwa. Zagrożenie to spada wraz z wydłużeniem horyzontu czasowego inwestycji. Tytuły uczestnictwa zazwyczaj są denominowane w walutach obcych, ale mogą być dostępne również w złotych w postaci zabezpieczonej lub niezabezpieczonej do waluty. W zależności od strategii fundusze mogą inwestować w instrumenty finansowe notowane na różnych rynkach globalnych (również rynkach rozwijających się), w różne klasy aktywów, denominowane w różnych walutach obcych, co znacząco może wpłynąć na poziom ryzyka funduszu. Fundusze akcji mogą być oferowane bezpośrednio lub pośrednio jako fundusze funduszy oraz Produkty ubezpieczeniowo - inwestycyjne Indywidualne ubezpieczenia na życie z możliwością inwestowania wpłaconych składek w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe (UFK). Produkty łączą ochronę ubezpieczeniową z możliwością gromadzenia i pomnażania środków. UFK to wydzielona, odrębnie inwestowana część aktywów Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie. W przypadku większości ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych środki są alokowane w jednostki funduszy inwestycyjnych lub tytuły uczestnictwa. Z inwestycją w produkty ubezpieczeniowo-inwestycyjne wiążą się wyższe koszty oraz ryzyka dotyczące produktów ubezpieczeniowych. W szczególności należy pamiętać, że z inwestowaniem środków w polisę wiążą się dodatkowe koszty i opłaty dotyczące polis ubezpieczeniowych. Do głównych ryzyk należą ryzyko rynkowe, ryzyko płynności oraz ryzyko związane z wypłacalnością zakładu ubezpieczeń. Umowa ubezpieczenia jest produktem długoterminowym, sugerowany okres inwestycji uzależniony jest od wybranej strategii funduszy oraz okresu pobierania opłat likwidacyjnych. Szczegółowe informacje dotyczące produktów ubezpieczeniowo - inwestycyjnych, w tym kosztów, opłat, 2/5
ryzyk oraz lista dostępnych UFK, znajdują się ogólnych warunkach ubezpieczenia. Produkty strukturyzowane Lokaty inwestycyjne Produkty strukturyzowane z pełną gwarancją kapitału Produkty strukturyzowane z częściową gwarancją kapitału Produkty inwestycyjne oparte na wskaźnikach rynku finansowego lub towarowego, takich jak kursy walut, ceny akcji, wartości indeksów giełdowych, ceny towarów lub koszyki tych zmiennych, od których kształtowania może być uzależnione końcowe oprocentowanie lokaty inwestycyjnej. Produkty objęte są pełną gwarancją kapitału oraz gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Lokaty inwestycyjne są oferowane w subskrypcjach. Sugerowany okres inwestycji to minimum 6 miesięcy. Produkty inwestycyjne w formie obligacji, bankowych papierów wartościowych lub polisy ubezpieczeniowej, oparte na wskaźnikach rynku finansowego lub towarowego, takich jak kursy walut, ceny akcji, wartości indeksów giełdowych, ceny towarów lub koszykach tych zmiennych, od których kształtowania może być uzależnione oprocentowanie Obligacji, kwota rozliczenia BPW lub kwota wypłaty z polisy. Te instrumenty i produkty finansowe objęte są pełną gwarancją kapitału w dniu zapadalności inwestycji. Produkty są oferowane w subskrypcjach. Sugerowany okres inwestycji to 2-5 lat. Produkty inwestycyjne w formie obligacji, bankowych papierów wartościowych lub polisy ubezpieczeniowej, oparte na wskaźnikach rynku finansowego lub towarowego, takich jak kursy walut, ceny akcji, wartości indeksów giełdowych, ceny towarów lub koszykach tych zmiennych, od których kształtowania może być uzależnione końcowe oprocentowanie Obligacji, kwota rozliczenia BPW lub kwota wypłaty z polisy. Te instrumenty i produkty finansowe objęte są częściową gwarancją kapitału. Produkty są oferowane w subskrypcjach. Sugerowany okres inwestycji to 2-5 lat. Obligacje Bony skarbowe Obligacje skarbowe Obligacje komunalne Krótkoterminowe (maksymalnie 1 rok) dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa. Bony skarbowe dla Klientów detalicznych dostępne są na rynku wtórnym. Okres inwestycji wynosi maksymalnie 1 rok. Obligacje skarbowe są dłużnymi papierami wartościowymi o przynajmniej rocznym terminie wykupu emitowanymi przez Skarb Państwa. Obligacje oferowane są z dyskontem lub wypłacają kupon, mogą być stało- lub zmiennokuponowe. Obligacje komunalne (municypalne) są dłużnymi papierami wartościowymi o przynajmniej rocznym terminie wykupu emitowanymi przez jednostki samorządu terytorialnego (miasta, gminy). Obligacje oferowane są z dyskontem lub wypłacają kupon, mogą być stało- lub zmiennokuponowe. Obligacje komunalne charakteryzują się mniejszą płynnością finansową niż obligacje skarbowe. Obligacje korporacyjne Obligacje korporacyjne są dłużnymi papierami wartościowymi o przynajmniej rocznym terminie wykupu emitowanymi przez podmioty gospodarcze. Obligacje oferowane są z dyskontem lub wypłacają kupon, mogą być stało- lub zmiennokuponowe. Obligacje korporacyjne charakteryzują się bardzo dużym zróżnicowaniem stopnia ryzyka, które jest uzależnione, co do zasady, od kondycji finansowej emitenta. Akcje i inne papiery wartościowe dopuszczone do obrotu zorganizowanego dostępne w ramach usług świadczonych przez Millennium Dom Maklerski. Akcje Inne papiery wartościowe Akcje zakupione w pierwszej ofercie publicznej Akcje zakupione w pierwszej ofercie publicznej z wykorzystaniem środków z kredytu Akcje są udziałowymi papierami wartościowymi, które zostały wyemitowane przez spółkę akcyjną. Nabywca akcji staje się współwłaścicielem spółki (właścicielem części jej majątku). Ceny akcji podlegają znacznym wahaniom, gdyż odzwierciedlają oczekiwania i prognozy przyszłych zysków spółki, a te zmieniają się często w miarę napływu nowych informacji. Inne papiery wartościowe szczególnie prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, czyli dłużne papiery wartościowe o przynajmniej rocznym terminie wykupu emitowane przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub podmioty gospodarcze, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe notowane na GPW, BondSpot oraz w alternatywnych systemach obrotu, które omówione są szczegółowo w dokumentach Millennium Domu Maklerskiego S.A.. Akcje zakupione w pierwszej ofercie publicznej (IPO). Emisja akcji IPO wiąże się z wprowadzeniem po raz pierwszy akcji spółki do obrotu giełdowego. Ceny akcji podlegają znacznym wahaniom. Cena emisyjna nie jest znana w momencie zapisu na akcje, i może być wyższa niż cena z pierwszego dnia notowań, co negatywnie wpłynie na zwrot z inwestycji. Redukcja zapisów może spowodować, że inwestor może zakupić mniejszą liczbę akcji od złożonego zapisu. Dzięki wykorzystaniu kredytu przy zakupie akcji w pierwszej ofercie publicznej możliwe jest zwiększenie potencjalnych zysków na zasadzie dźwigni finansowej. Inwestycja o takim charakterze wiąże się jednak z bardzo wysokim ryzykiem. Ceny akcji podlegają znacznym wahaniom. Cena emisyjna nie jest znana w momencie zapisu na akcje i może być wyższa niż cena z pierwszego dnia notowań, co negatywnie wpłynie na zwrot z inwestycji. Redukcja zapisów może spowodować, że inwestor może zakupić mniejszą liczbę akcji od złożonego zapisu. Przy niewielkiej redukcji zapisów na akcje, inwestor może zakupić część akcji za środki z kredytu, co bardzo zwiększa ryzyko inwestycji. 3/5
INSTRUMENTY I PRODUKTY FINANSOWE W GRUPIE TEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI Proszę zaznaczyć właściwą odpowiedź na każde z zadanych pytań: 1. Czy Pan/ Pani zna i rozumie mechanizm działania poszczególnych instrumentów i produktów finansowych oraz charakterystyki pobieranych opłat? 2. Czy Pan/ Pani rozumie i potrafi samodzielnie ocenić ryzyka związane z instrumentami i produktami finansowymi znajdującymi się w danej grupie (w szczególności ryzyko spadku wartości inwestycji)? 3. Jak często Pan / Pani inwestuje? Dotyczy liczby transakcji o wartości (lub równowartości w przeliczeniu na złote) jednostkowej min. 2000 złotych zawieranych w ciągu ostatnich 12 miesięcy. POLSKIE FUNDUSZE INWESTYCYJNE ZARZĄDZANE PRZEZ TOWARZYSTWA FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH DŁUŻNE I GOTÓWKOWE (OBLIGACJI, RYNKU PIENIĘŻNEGO) MIESZANE (ZRÓWNOWAŻONE, STABILNEGO WZROSTU, ABSOLUTNEJ STOPY ZWROTU) AKCJI FUNDUSZE INWESTYCYJNE ZAMKNIĘTE ZAGRANICZNE FUNDUSZE INWESTYCYJNE ZARZĄDZANE PRZEZ ZAGRANICZNE FIRMY INWESTYCYJNE DŁUŻNE I GOTÓWKOWE (OBLIGACJI, RYNKU PIENIĘŻNEGO) MIESZANE (ZRÓWNOWAŻONE, STABILNEGO WZROSTU, ABSOLUTNEJ STOPY ZWROTU) AKCJI PRODUKTY UBEZPIECZENIOWO-INWESTYCYJNE PRODUKTY UBEZPIECZENIOWO - INWESTYCYJNE LOKATY INWESTYCYJNE Z PEŁNĄ GWARANCJĄ KAPITAŁU Z CZĘŚCIOWĄ GWARANCJĄ KAPITAŁU OBLIGACJE BONY SKARBOWE OBLIGACJE SKARBOWE OBLIGACJE KOMUNALNE OBLIGACJE KORPORACYJNE AKCJE I INNE PAPIERY WARTOŚCIOWE dopuszczone do obrotu zorganizowanego, dostępne w ramach usług świadczonych przez Millennium Dom Maklerski na podstawie umowy zawartej z Klientem. AKCJE INNE PAPIERY WARTOŚCIOWE AKCJE ZAKUPIONE W PIERWSZEJ OFERCIE PUBLICZNEJ 4/5
AKCJE ZAKUPIONE W PIERWSZEJ OFERCIE PUBLICZNEJ Z WYKORZYSTANIEM ŚRODKÓW Z KREDYTU 4. Jakie wykształcenie Pan/ Pani posiada? Wyższe ekonomiczne, finansowe lub inne ścisłe, zapewniające wiedzę o inżynierii finansowej Wyższe (inne niż opisane powyżej) lub średnie ekonomiczne Średnie, ale dokształcam się czytając specjalistyczną literaturę lub prasę dotyczącą instrumentów i produktów finansowych Średnie lub podstawowe 5. Czy w okresie ostatnich 5 lat pracował Pan/Pani w jednym z poniższych zawodów przez okres co najmniej 12 miesięcy? Pracowałem/pracowałam w sektorze finansowym, na stanowisku wymagającym wiedzy na temat instrumentów i produktów finansowych Pracowałem/pracowałam poza sektorem finansowym, na stanowisku wymagającym wiedzy na temat instrumentów i produktów finansowych Nie Odmawiam udzielenia informacji na temat mojej wiedzy i doświadczenia w zakresie instrumentów i produktów finansowych. Odmawiam aktualizacji informacji na temat mojej wiedzy i doświadczenia w zakresie instrumentów i produktów finansowych. Informacja złożona przez pełnomocnika Klienta. Bank nie może dokonać oceny odpowiedniości instrumentów i produktów finansowych. DANE PEŁNOMOCNIKA Imię i nazwisko: PESEL 1) : 1) Potwierdzam prawdziwość, rzetelność i kompletność informacji przedstawionych przeze mnie w Teście oceny odpowiedniości oferowanych instrumentów i produktów finansowych Klient Bankowości Prywatnej. 2) Zobowiązuję się do niezwłocznego informowania Banku o wszelkich zdarzeniach mających wpływ na odpowiedzi udzielone w niniejszym Teście. 3) Akceptuję możliwość dokonywania przez Bank ponownego Testu oceny odpowiedniości oferowanych instrumentów i produktów finansowych Klient Bankowości Prywatnej z częstotliwością raz na 12 miesięcy i zobowiązuję się do udzielenia stosownych informacji na wniosek Banku. 4) Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 1997 r. nr 133 poz. 883 z późn zm.). Podpis Klienta Podpis i pieczątka imienna osoby reprezentującej Bank 1) W przypadku braku numeru PESEL data urodzenia 5/5