ZATRUDNIANIE OBCOKRAJOWCÓW W POLSCE
Główne akty prawne regulujące kwestie świadczenia pracy przez cudzoziemców w Rzeczypospolitej Polskiej Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2013 r., poz.1650 z późn. zm.), Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015r., poz. 149, z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2015 r. w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz.U. z 2015 r., poz. 543). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz.U. z 2015 r., poz. 588). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2009 r. w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców (Dz.U. z 2015 r., poz. 97). Rozporządzenie Wojewody Podkarpackiego Nr 1/2015 z dnia 29 maja 2015 r. w sprawie kryteriów wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców 2
Wykonywanie pracy na terytorium Polski - z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w przepisach prawa - wymaga posiadania zezwolenia na pracę, o które ubiega się pracodawca. Oprócz posiadania zezwolenia cudzoziemiec winien mieć zalegalizowany w Polsce pobyt, np. w formie wizy albo zezwolenia na pobyt czasowy. Co ważne od 01 maja 2014 r. istnieje możliwość ubiegania się o tzw. jednolite zezwolenie na pobyt i pracę na podstawie samej ustawy o cudzoziemcach. 3
WYKONYWANIE PRACY PRZEZ CUDZOZIEMCÓW W RP BEZ KONIECZNOŚCI POSIADANIA ZEZWOLENIA NA PRACĘ Cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium RP jeżeli m.in.: Posiada zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej Posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE w RP Posiada status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej Udzielono mu ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej Posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych Posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej Korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej 4
WYKONYWANIE PRACY PRZEZ CUDZOZIEMCÓW W RP BEZ KONIECZNOŚCI POSIADANIA ZEZWOLENIA NA PRACĘ Posiada zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust. 1 (pobyt czasowy i praca), art. 126 (pobyt czasowy i praca dla cudzoziemca pełniącego funkcję w zarządzie spółki bez posiadania udziałów lub akcji), art. 127 (pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji) lub art. 142 ust. 3 (pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej dla cudzoziemca pełniącego funkcję w zarządzie spółki w przypadku posiadania udziałów lub akcji) NA WARUNKACH OKREŚLONYCH W TYM ZEZWOLENIU Ponadto uprawnionymi do wykonywania pracy na terytorium RP są: Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej i członkowie ich rodzin, Obywatele Konfederacji Szwajcarskiej lub państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Lichtenstein, Norwegia) i członkowie ich rodzin, 5
WYKONYWANIE PRACY PRZEZ CUDZOZIEMCÓW W RP KTÓRZY POSIADAJĄ ZEZWOLENIE NA PRACĘ I PRZEBYWAJĄ NA PODSTAWIE: Natomiast jeżeli cudzoziemiec posiada zezwolenie na pracę oraz przebywa na terytorium RP m.in. na podstawie : wizy, z wyjątkiem wizy wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1 (odwiedziny), 22 (korzystanie z ochrony czasowej) lub 23 (przyjazd ze względów humanitarnych) ustawy o cudzoziemcach, zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 181 ust. 1 (okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu) ustawy o cudzoziemcach, wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, ruchu bezwizowego, również jest uprawniony do wykonywania pracy. 6
CUDZOZIEMCY POSIADAJĄCY DOSTĘP DO RYNKU PRACY Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę jest zwolniony cudzoziemiec: Posiadający w RP zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 144 (studia), art. 151 ust. 1 lub 2 (zezwolenie w celu prowadzenia badań naukowych), art. 158 ust. 2 pkt. 1 lub 2, art. 161 ust. 2, art. 176 lub art. 186 ust. 1 pkt. 3 lub 4 ustawy o cudzoziemcach, (na karcie pobytu adnotacja dostęp do rynku pracy ), Będący małżonkiem obywatela polskiego posiadający zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z zawarciem związku małżeńskiego, Posiadający zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium RP udzielone na podstawie art. 159 ust. 1 (połączenie z rodziną) ustawy o cudzoziemcach, Posiadający ważną Kartę Polaka. 7
STUDENCI NA RYNKU PRACY Studenci studiów stacjonarnych przebywający na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 144 ustawy o cudzoziemcach są zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę (na karcie pobytu adnotacja dostęp do rynku pracy ); Studenci studiów stacjonarnych przebywający na terytorium RP również mogą wykonywać pracę bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. ( 1 pkt. 10 rozp. MPiPS z 21.04.2015 r.); Studenci studiów zaocznych (niestacjonarnych) przebywający na terytorium RP na podstawie wizy w celu studiów, aby móc podjąć pracę obowiązani są posiadać zezwolenie na pracę. 8
ABSOLWENCI NA RYNKU PRACY Zgodnie z brzmieniem 1 pkt. 15 rozp. MPiPS z 21.04.2015 r. cudzoziemcy będący absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych są zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę 9
ZEZWOLENIE NA PRACĘ Do najczęściej wydawanych zezwoleń należą zezwolenie typu: A - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; B - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji przez okres przekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. 10
ZEZWOLENIE NA PRACĘ c.d. Szczegóły odnośnie wymaganych dokumentów oraz formularze do pobrania znajdują się na stronie internetowej PUW https://rzeszow.uw.gov.pl/obsluga-klienta/cudzoziemcy w zakładce Wydawanie zezwoleń na pracę cudzoziemców na terytorium RP Kontakt telefoniczny: 17 867 1380, 17 867 1363 11
ZEZWOLENIE NA POBYT CZASOWY Zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemcowi udziela się albo w przypadkach wskazanych w ustawie można udzielić na jego wniosek, jeżeli spełnia wymogi określone ze względu na deklarowany cel pobytu, a okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, uzasadniają jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące. Zezwolenia na pobyt czasowy udziela się na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie dłuższy jednak niż 3 lata. Wniosek składa cudzoziemiec ubiegający się o zezwolenie osobiście do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przy składaniu wniosku cudzoziemiec ma obowiązek złożyć odciski linii papilarnych 12
ZEZWOLENIE NA POBYT CZASOWY I PRACĘ Zezwolenia tego udziela się cudzoziemcowi, gdy jego celem pobytu na terytorium RP jest wykonywanie pracy oraz spełni warunki ustawowe. Pracodawca traktowany jest jako strona postępowania (nie dotyczy sytuacji, gdy o zezwolenie ubiega się cudzoziemiec spełniający warunki zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, określone odrębnymi przepisami. Również załącznik nr 1 do wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy, dołączany w przypadku ubiegania się przez cudzoziemca o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji albo zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli celem pobytu cudzoziemca jest wykonywanie pracy poprzez pełnienie funkcji w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, którą utworzył lub której udziały lub akcje objął lub nabył, wypełnia podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi. 13
ZEZWOLENIE NA POBYT CZASOWY I PRACĘ W decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę wskazuje się: 1. podmiot powierzający wykonywanie pracy, 2. stanowisko, na jakim cudzoziemiec ma pracować, 3. Najniższe wynagrodzenie, które może otrzymywać cudzoziemiec na danym stanowisku 4. Wymiar czasu pracy 5. Rodzaj umowy, na podstawie której cudzoziemiec ma wykonywać pracę. Powyższego nie stosuje się, gdy cudzoziemiec spełnia warunki zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, określone odrębnymi przepisami. (np. absolwent) 14
ZEZWOLENIE NA POBYT CZASOWY I PRACĘ Szczegóły odnośnie wymaganych dokumentów oraz formularze do pobrania znajdują się na stronie internetowej PUW https://rzeszow.uw.gov.pl/obsluga-klienta/cudzoziemcy w zakładce Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę Kontakt telefoniczny: 17 867 1380, 17 867 1363 15
Dziękuję za uwagę. 16