Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XVII/86/12 Rady Miejskiej w Sułkowicach z dnia 26 stycznia 2012 r. P r o g r a m z d r o w o t n y Rehabilitacja lecznicza - fizjoterapia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej ruchowo oraz dzieci i młodzieży z wadami postawy z terenu Gminy Sułkowice Sułkowice 2012
Program zdrowotny Rehabilitacja lecznicza fizjoterapia dzieci i młodzieży niepełnosprawnej ruchowo oraz dzieci i młodzieży z wadami postawy z terenu Gminy Sułkowice został opracowany zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (DZ.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn.zm.). I. Opis problemu zdrowotnego 1. Wady postawy Indywidualne ukształtowanie ciała i położenie poszczególnych odcinków tułowia oraz kończyn dolnych w pozycji stojącej nazywamy postawą ciała. Prawidłowa postawa to harmonijne i bezwysiłkowe ułożenie poszczególnych elementów (postawy) w stosunku do osi długiej ciała. Rozwija się na prawidłowym podłożu morfologicznym i czynnościowym. Konieczna jest więc prawidłowa budowa aparatu ruchu w szczególności układu kostno stawowego oraz właściwe funkcjonowanie układu mięśniowego i sterującego tą czynnością układu nerwowego. Utrzymywanie pionowej postawy jest aktem czynnym, dlatego też nie bez znaczenia jest, jaki wytworzy się u dziecka wzorzec postawy i jak dziecko opanuje tę umiejętność. Dużą rolę w kształtowaniu postawy ciała odgrywają nawyki, w tym przypadku przyjmowania określonego układu ciała, zwłaszcza podczas codziennych czynności. Dzieci dość często przyjmują nieprawidłową pozycję, co sprzyja kształtowaniu i utrwalaniu się nawyku nieprawidłowej postawy. Niezbędne wydaje się rozróżnienie: 1) nawykowej nieprawidłowej postawy podlegające czynnej korekcji i wymagającej włączenia do zajęć korekcyjnych prowadzonych przez nauczycieli wychowania fizycznego; 2
2) rzeczywistej wady postawy niekorygującej się czynnie i niebędącej przedmiotem kompetencji nauczyciela, a wymagającej leczenia fizjoterapią, gorsetowaniem, leczeniem operacyjnym. Cechą postawy ciała jest jej zmienność w ciągu życia pod wpływem różnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych. W trakcie rozwoju dziecko nabywa umiejętność przyjmowania pionowej postawy i automatycznego utrzymywania jej w niekorzystnych warunkach równowagi chwiejnej. Sylwetka kształtuje się przez wiele lat. W trakcie ontogenezy pojawiają się pewne zagrożenia dla jakości postawy ciała. Pierwszy okres przypada na wiek 6-7 lat, natomiast drugi u dziewcząt w wieku 11-14 lat, a u chłopców w wieku 13-14 lat i związany jest z pokwitaniowym skokiem wzrostu, podczas którego następuje zmiana proporcji ciała i dotychczasowego środka ciężkości. Nieprawidłowa postawa ciała występuje wówczas, gdy kształt ciała wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych jego części, jest niekorzystny dla organizmu. Wady postawy u dzieci i młodzieży to poważny problem zdrowotny i społeczny. Obserwujemy coraz więcej nieprawidłowości w rozwoju narządu ruchu i statyki ciała dzieci i młodzieży. Wszelkie nieprawidłowości dotyczące postawy ciała powszechnie określa się wadami postawy. Problem ten jest ważny, co najmniej z dwóch powodów: 1) nieprawidłowości tego typu występują dość licznie w populacji dzieci i młodzieży; 2) nieprawidłowości nie są wyłącznie defektem kosmetycznym, ale mogą w przyszłości skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi w postaci zaburzeń krążeniowo oddechowych, upośledzenia sprawności i wydolności ogólnej, zespołów bólowych kręgosłupa, problemów ginekologicznych u kobiet i innych. Wynikiem tego są różne schorzenia narządu ruchu oraz wady postawy i budowy ciała. Do wad postawy zalicza się: 3
1) skrzywienia kręgosłupa; 2) odstające łopatki; 3) koślawość lub szpotawość kolan; 4) płaskostopie, stopy płasko-koślawe i inne. Przyczyny wad postawy są różne. Podłożem mogą być wady wrodzone lub określone schorzenia. Jednak znaczną rolę odgrywają tu czynniki, powodujące częste przyjmowanie nieprawidłowego układu ciała, prowadzące do rozwoju i utrwalenia się nawyku nieprawidłowej postawy oraz sprzyjające rozwojowi wady. Czynniki te to między innymi: siedzący tryb życia, brak ruchu, niewłaściwie dobrane stanowisko pracy ucznia (ławka, krzesło niedostosowane do wzrostu ucznia), niewłaściwe pozycje przyjmowane podczas pracy, nauki, wypoczynku, nadwaga, przeciążenie i niewłaściwe noszenie ciężkich plecaków, tornistrów z podręcznikami, długotrwałe korzystanie z komputera, przesadnie długie oglądanie telewizji, ograniczona aktywność sportowa, itp. Jeżeli nie podejmie się działań zapobiegawczych, rozwijające się wady postawy rosną wraz z dzieckiem. Mogą pojawić się trudne do usunięcia przykurczenia, a w konsekwencji niemożliwe do usunięcia deformacje układu kostno stawowego, skutkujące poważnymi zaburzeniami zdrowia, takimi jak: 1) obniżenie ogólnej sprawności fizycznej; 2) ograniczenie szybkości, wytrzymałości, zwinności i siły; 3) zmniejszenie wydolności układu krążenia i oddychania; 4) zmniejszenie sprawności układu ruchowego (stany przeciążeniowe doprowadzają do zmian zwyrodnieniowych); 5) duże skrzywienia w przypadku skolioz, powodujące duże zniekształcenia w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej, co często prowadzi do inwalidztwa; 6) odmienny wygląd powodujący dyskomfort psychiczny. 2. Niepełnosprawność ruchowa Narząd ruchu służy do wykonywania dwojakiego rodzaju ruchów: 4
1) manipulacyjnych, realizowanych przy pomocy kończyn górnych; 2) lokomocyjnych, realizowanych przy pomocy kończyn dolnych. Zarówno ruchy manipulacyjne, jak i lokomocyjne mogą być wykonywane równocześnie, a zespoły obu rodzajów tych ruchów określa się mianem czynności ruchowych lub motorycznych. Niepełnosprawność ruchowa jest jedną z trzech rodzajów niepełnosprawności, która najczęściej dotyka ludzi. Z badań wynika, że schorzenia narządu ruchu są najczęstszą przyczyną niepełnosprawności w Polsce. Stanowią one ponad połowę badanej populacji. Pojęciem osoby niepełnosprawnej z dysfunkcją narządów ruchu określa się ludzi, którzy, ze względu na dysfunkcję narządu ruchu, mają ograniczoną sprawność kończyn górnych, dolnych lub kręgosłupa, wskutek zmian chorobowych lub urazowych centralnego układu nerwowego, bądź zmian w zakresie układu kostnego, mięśniowego lub nerwowego (obwodowego). Rodzaje uszkodzeń poszczególnych części narządu ruchu i jego czynności zaliczyć można do trzech grup: 1) uszkodzenia i braki w anatomicznej strukturze narządu ruchu; 2) zaburzenia czynności motorycznych przy nienaruszeniu anatomicznej struktury narządu ruchu; 3) deformacje narządu ruchu powodujące równocześnie zaburzenia czynności motorycznych. Inna klasyfikacja to: 1) wady wrodzone; 2) wady postawy; 3) układowe zniekształcenia: choroby narządu ruchu (choroby zwyrodnieniowe, tzw. zmiany zużycia narządu ruchu, neuropatie, entezopatie, napadowy kręcz karku, kręgozmyk, choroba Dupuytrena); 4) traumatologia narządu ruchu (uszkodzenie tkanek miękkich, kości, stawów; kręgosłupa, klatki piersiowej, miednicy, kończyn dolnych i górnych, amputacje); 5) mózgowe porażenie dziecięce; 5
6) uszkodzenie rdzenia kręgowego (urazowe, nieurazowe konsekwencje zapalenia rdzenia kręgowego, guzy rdzenia, ostre zapalenie rogów przednich rdzenia, choroby demielinizacyjne, stwardnienie rozsiane); 7) uszkodzenia nerwów obwodowych; 8) choroby przewlekłe postępujące (miopatie, zapalenie wielomięśniowe, rdzeniowy zanik mięśni, przewlekłe zespoły pozapiramidowe). Zaburzenia narządu ruchu mogą być nieodwracalne, ale mogą następować zmiany okresowe, gdy proces chorobowy postępuje lub cofa się. Długotrwałe sytuacje stresowe wynikające z niepełnosprawności, powodują u osób nimi dotkniętych określone zmiany psychiczne, a niekiedy psychopatologiczne. Można zatem przyjąć, iż niepełnosprawność powoduje upośledzenie wszystkich, do pewnego stopnia, obszarów życia człowieka, wywołując problemy natury fizycznej, psychicznej, w tym umysłowej i emocjonalnej, zawodowej, społecznej, ekonomicznej i rodzinnej. Z psychologicznymi następstwami nierozerwalnie związane są następstwa społeczne. Problemy społeczne związane z niepełnosprawnością ruchową często nazywane głównymi konsekwencjami lub problemami życiowymi, obejmują niemal wszystkie aspekty życia ludzkiego, poczynając od niedostosowania środowiska zewnętrznego do potrzeb osoby z niepełnosprawnością, a kończąc na problemach jednostki. Dotyczą one między innymi: norm współżycia, systemu prawnego, postaw, koncepcji ról społecznych, możliwości kształcenia, pracy, życia rodzinnego, towarzyskiego oraz trudności wynikających z występowania przeszkód natury architektonicznej, urbanistycznej i komunikacyjnej. Można wymienić kilka grup przyczyn powodujących dysfunkcje narządu ruchu: 1) czynniki dziedziczne (genetycznie uwarunkowane uszkodzenia narządów oraz funkcji i sprawności organizmu); 2) czynniki wrodzone powodujące uszkodzenia płodu, infekcje, promieniowanie jonizujące, urazy przyszłej matki; 3) choroby specyficzne dla narządu ruchu lub ogólne (nowotwory, dystrofie mięśniowe, choroby reumatyczne, kiła, grypa, choroby zakaźne, dziecięce porażenie mózgowe, choroba Heinego-Medina, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona); 4) kalectwa pourazowe, m.in. zniekształcenia po złamaniach, zwichnięciach, uszkodzeniach ścięgien, wiązadeł, mięśni i skóry, amputacje. 6
Bibliografia: 1. Kirenko J., 2002, Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością., Wyższa Szkoła Umiejętności Pedagogicznych i Zarządzania, Ryki 2002. 2. Kirenko J., Niektóre uwarunkowania psychospołecznego funkcjonowania osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2002. 3. Majewski T., Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych, Centrum Badawczo- Rozwojowe Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zakład Badań, Warszawa 1995. 4. Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w środowisku nauczania i wychowania, Warszawa 2009, http://www.wczp-lodz.pl/dokumenty/profilaktyka_wad_postawy.pdf. 5. Gorajewska. D (red),wsparcie dziecka z niepełnosprawnością w rodzinie i szkole, Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Warszawa 2008. 3. Populacja na terenie Gminy Sułkowice 1) wady postawy Występowanie wad postawy ocenia się w przybliżeniu na 70-80% populacji. Na terenie Gminy Sułkowice mieszka 1 557 dzieci w wieku szkolnym ( szkoła podstawowa i gimnazjum). W ramach Programu profilaktyki wad postawy ciała realizowanego w 2009 roku w ramach projektu Wdrażanie idei szkół promujących zdrowie na terenie powiatu myślenickiego, na terenie Gminy Sułkowice przebadano 416 uczniów w klasach od I do V, u których stwierdzono: a) 5 dzieci z prawidłową postawą, b) 91 dzieci o pojedynczych błędach postawy, c) 313 dzieci z wadami postawy, d) 32 dzieci ze skoliozą. Na podstawie tych badań zakwalifikowano: a) 312 dzieci - do gimnastyki korekcyjnej, b) 31 dzieci - do leczenia rehabilitacyjnego, 7
c) 32 dzieci - do dalszej diagnozy kręgosłupa, d) 144 dzieci - do dalszej diagnozy stopy. Jak wynika z wyżej przedstawionych badań, prawie 100% uczniów wymaga pomocy w zakresie eliminacji pojedynczych błędów postawy lub korekcji wad postawy. Zakwalifikowano 313 dzieci do gimnastyki korekcyjnej, co daje ok. 75% ogólnej liczby przebadanych dzieci oraz 31 dzieci do leczenia rehabilitacyjnego, co daje 7% ogólnej liczby przebadanych dzieci. Biorąc pod uwagę całą populację dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjów, można przyjąć, że na terenie gminy 1 167 dzieci i młodzieży wymaga pomocy w formie gimnastyki korekcyjnej oraz ok. 110 dzieci wymaga leczenia rehabilitacyjnego. 2) niepełnosprawność ruchowa W krajach Unii Europejskiej około 15 % populacji to osoby niepełnosprawne. Ostatnie pełne dane dotyczące liczby osób niepełnosprawnych w Polsce pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego 2002 roku. Według danych w 2002 roku liczba osób niepełnosprawnych w Polsce wynosiła blisko 5 456, 7 tys. Na podstawie tych samych danych liczba osób niepełnosprawnych w Gminie Sułkowice wynosiła 2370 ( w tym w mieście Sułkowice 1012 osób). Do osób niepełnosprawnych zaliczono zarówno te osoby, które posiadają odpowiednie orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność (2 108 osób), jak i te, które uważają się za niepełnosprawne, lecz nie posiadają stosownego orzeczenia (osoby niepełnosprawne biologicznie 262 osoby). Osoby niepełnosprawne stanowią 17, 8% Gminy. Na terenie Gminy Sułkowice liczba dzieci i młodzieży z aktualnym orzeczeniem niepełnosprawności lub stopniem niepełnosprawności do 30 roku życia wynosi 135 osób (dane Ośrodka Pomocy Społecznej Dział Świadczeń Rodzinnych). Aktualnie 71 dzieci od 0 do 16 lat ma orzeczoną niepełnosprawność oraz 64 dzieci i młodzieży w wieku od 16 do 30 lat ma orzeczony stopień niepełnosprawności. Można przyjąć, że co najmniej 50 % dzieci i młodzieży, a więc ok. 68 osób z orzeczoną niepełnosprawnością lub stopniem niepełnosprawności, to osoby z niepełnosprawnością ruchową, wymagające rehabilitacji leczniczej. 8
Na podstawie przedstawionych danych można przyjąć, że około 160 dzieci i młodzieży z terenu Gminy Sułkowice wymaga rehabilitacji leczniczej - fizjoterapii z powodu wady postawy lub niepełnosprawności ruchowej. II. Cele Programu 1. Cel główny : Zapewnienie systematycznej rehabilitacji dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością ruchową oraz korygowanie zdiagnozowanych wad postawy i zapobieganie pogłębieniu wad postawy u dzieci i młodzieży z terenu Gminy Sułkowice. 2. Cele szczegółowe: 1) poprawa rozwoju psychofizycznego dzieci i młodzieży niepełnosprawnej; 2) ograniczenie skutków niepełnosprawności; 3) zapewnienie prawidłowego rozwoju aparatu mięśniowego, stabilizującego układ kostno stawowy; 4) zapewnienie prawidłowego rozwoju postawy ciała oraz zapobieganie progresji oraz odległych następstw, wynikających ze zmian w układzie kostno stawowym; 5) zmniejszenie się liczby osób z diagnozowanymi wadami postawy. 3. Oczekiwane efekty: 1) podniesienie ogólnej sprawności i koordynacji ciała; 2) ograniczenie skutków niepełnosprawności oraz poprawa funkcjonowania psychofizycznego; 3) wykształcenie u dzieci i młodzieży umiejętności samooceny, samokontroli i korekcji postawy; 9
4) zwiększanie świadomości zdrowotnej uczniów i ich rodziców/opiekunów w zakresie przyczyn i skutków wad postawy oraz sposobów przeciwdziałania występowania wad postawy; 5) wzrost samodzielności w życiu codziennym; 6) zapobieganie odległym skutkom wad postawy; 7) zmniejszenie się liczby dzieci i młodzieży z wadami postawy. 4. Mierniki efektywności odpowiadające celom: a) liczba osób biorących udział w Programie, b) liczba porad, liczba zabiegów, c) liczba osób, u których nastąpiła poprawa ogólnej sprawności, d) liczba osób, u których skorygowano wadę postawy. III. Adresaci Programu W Programie weźmie udział ok. 80 dzieci i młodzieży, będących stałymi mieszkańcami Gminy Sułkowice, z niepełnosprawnością ruchową lub zdiagnozowanymi wadami postawy. Informacje na temat Programu zamieszczone będą na stronach internetowych Urzędu Miejskiego w Sułkowicach, na łamach lokalnej prasy oraz przekazywane będą poprzez dyrektorów szkół i przedszkoli. Dostępne będą również w formie ulotek na terenie instytucji działających na terenie Gminy. Program realizowany będzie na terenie Gminy Sułkowice. Świadczenia realizowane w ramach Programu dla dzieci od urodzenia oraz młodzieży uczącej się do 25 roku życia, oraz dzieci i młodzieży z orzeczoną niepełnosprawnością lub stopniem niepełnosprawności do 30 roku życia, będących mieszkańcami Gminy Sułkowice, wykonywane będą bezpłatnie. 10
IV. Organizacja Programu 1. Części składowe Programu: 1) rekrutacja ciągła - przez cały okres trwania Programu; 2) prowadzenie rehabilitacji leczniczej - indywidualnie dobranej dla każdego uczestnika, w tym: kinezyterapia, fizykoterapia, masaż leczniczy, hydroterapia, krioterapia; 3) opracowanie, w formie pisemnej, wskazówek i zaleceń dla rodziców do pracy z dzieckiem w domu; 4) edukacja dzieci, młodzieży, rodziców na temat poprawy ogólnej sprawności fizycznej oraz zapobieganiu wadom postawy. 2. Planowane interwencje: Stymulowanie rozwoju fizycznego i korekcja wad postawy poprzez : 1) kinezyterapię w tym: a) gimnastykę korekcyjną, b) indywidualną pracę z pacjentem, c) ćwiczenia ogólnousprawniające, d) ćwiczenia samowspomagane w odciążeniu i z oporem, e) ćwiczenia nauki lokomocji, ćwiczenia równoważne, f) ćwiczenia specjalistyczne ( PNF, Bobach i inne metody reedukacji nerwowo - mięśniowej); 2) fizykoterapię - w tym: a) elektroterapię, b) ultradźwięki, c) magnoterapię, d) światłolecznictwo, e) laseroterapię; 11
3) masaż leczniczy - w tym: a) częściowy, b) całościowy; 4) krioterapię; 5) hydroterapię. 3. Sposób kwalifikacji do Programu: Do Programu kwalifikować się będą: dzieci od urodzenia oraz młodzież ucząca się do 25 roku życia, oraz dzieci i młodzież z orzeczoną niepełnosprawnością lub stopniem niepełnosprawności do 30 roku życia, zameldowane na pobyt stały na terenie Gminy Sułkowice, posiadające: 1) skierowanie od lekarza z rozpoznaniem wady postawy; lub 2) orzeczenie niepełnosprawności ruchowej, stopnia niepełnosprawności ruchowej lub niepełnosprawności, stopnia niepełnosprawności innej niż ruchowa z towarzyszącą dysfunkcją ruchu; oraz 3) pisemna zgoda na udział w Programie uczestnika albo rodziców lub opiekunów (w stosunku do osób niepełnoletnich lub ubezwłasnowolnionych). 4. Warunki realizacji Programu: Rehabilitacja lecznicza odbywać się będzie na terenie Gminy Sułkowice. Prowadzona będzie przez wybraną w ramach konkursu placówkę medyczną zatrudniającą fizjoterapeutów posiadających wykształcenie wyższe (co najmniej licencjat) oraz odpowiednią bazę do prowadzenia usług z zakresu rehabilitacji leczniczej na terenie Gminy Sułkowice. 5. Uzasadnienie potrzeby wdrażania Programu. Na terenie gminy Sułkowice rehabilitacja lecznicza świadczona jest przez: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej VITAMED, w którym rehabilitacja finansowana jest 12
w ramach kontraktu podpisanego z NFZ oraz Gabinet Fizjoterapia Kamil Pitala świadczący odpłatnie rehabilitację leczniczą dla ogółu mieszkańców. Jak już wspomniano, wady postawy są poważnym problemem wśród dzieci i młodzieży. W wykazie świadczeń gwarantowanych znajdują się badania przesiewowe w kierunku wad postawy, udzielane przez pielęgniarki w placówkach oświatowych oraz lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w ramach porad patronażowych oraz badań bilansowych, w tym badań przesiewowych. W placówkach oświatowych prowadzona jest także gimnastyka korekcyjna. Jednak brak jest wystarczających działań dla dzieci i młodzieży, u których zdiagnozowano wadę postawy, a które wymagają indywidualnego wsparcia, rehabilitacji leczniczej. Dlatego też bezpłatny dostęp do rehabilitacji leczniczej, indywidualne podejście do każdej osoby, pozwoli na skuteczne korygowanie zdiagnozowanych już wad postawy. Osoby niepełnosprawne mogą korzystać z rehabilitacji społecznej i zawodowej w tym: psychologa, pedagoga, doradcy zawodowego projektu realizowanego przez Ośrodek Pomocy Społecznej a finansowanego ze środków unijnych Aktywni razem. Niski limit świadczeń w ramach kontraktu Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej VITAMED powoduje, że dzieci i młodzież niepełnosprawna ma ograniczony dostęp do rehabilitacji leczniczej ( w zakresie fizjoterapii, krioterapii, masażu leczniczego, hydroterapii) na terenie naszej Gminy. Rodziny, w których jest dziecko niepełnosprawne, najczęściej znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. Korzystanie z płatnych usług lub dojazd do placówek rehabilitacyjnych położonych poza terenem naszej Gminy jest dla tych rodzin dużym obciążeniem finansowym. Zapewnienie dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej możliwości bezpłatnego korzystania z rehabilitacji leczniczej jest niezbędne. Łatwy dostęp do placówki położonej blisko miejsca zamieszkania ograniczy koszty ponoszone przez rodziny. Większa liczba dzieci i młodzieży będzie mogła skorzystać z rehabilitacji leczniczej, co pozwoli na łagodzenie i ograniczenie skutków niepełnosprawności, lepszy wstęp w dorosłe życie, integrację ze środowiskiem. 6. Bezpieczeństwo planowanych interwencji Wszystkie zaplanowane interwencje znajdują się w katalogu świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1145). Świadczenia gwarantowane udzielane są zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej. 13
7. Koszty Koszt pojedynczych zabiegów nie może przekraczać: Lp. NAZWA ZABIEGU Indywidualna praca z pacjentem ( ćwiczenia bierne, ćwiczenia według metod neurofizjologicznych, metody reedukacji nerwowomięśniowej, ćwiczenia specjalne, mobilizacje i manipulacje) 1. nie mniej niż 30 min. 2. Ćwiczenia wspomagane 3. Pionizacja KOSZT 2 10 zł 10 zł 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Ćwiczenia czynne w odciążaniu z oporem Ćwiczenia czynne wolne i czynne z oporem Ćwiczenia izometryczne Nauka czynności lokomocji Wyciągi Inne formy usprawniania (kinezyterapia) Masaż suchy częściowy- minimum 20 minut na jednego pacjenta w tym 15 minut czynnego masażu Masaż limfatyczny ręczny leczniczy Masaż podwodny miejscowy - hydroterapia Galwanizacja Jonoforeza Elektrostymulacja Tonoliza Prądy diadynamiczne Prądy interferencyjne Prądy TENS 10 zł 10 zł 20 zł 24 zł 25 zł 6 zł 9 zł 9 zł 6 zł 6 zł 14
19. 20. Prądy TRAEBERTA 21. Prądy KOTSA 22. Ultradźwięki miejscowe 23. Ultrafonoforeza 24. Impulsowe pole magnetyczne niskiej częstotliwości 25. Naświetlanie promieniami IR, UV miejscowe 26. Laseroterapia punktowa 27. Krioterapia miejscowa (pary azotu) 6 zł 6 zł 10 zł 6 zł 6 zł 10 zł oraz miesięcznej kwoty 5 000 zł Całkowity koszt Programu wynosi 50 000 zł Środki finansowe na realizację Programu zagwarantowane są w budżecie Gminy. 8. Monitorowanie i ewaluacja 1) wizytowanie merytoryczne Programu (raporty 2x w okresie trwania Programu); 2) prowadzenie list obecności; 3) prowadzenie indywidualnych kartotek; 4) ankieta na rozpoczęcie Programu oraz po jego zakończeniu. 9. Okres realizacji Od marca 2012 roku do 31 grudnia 2012 roku. Przewodniczący Rady Miejskiej mgr Jan Socha 15