INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO

INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO Dla Obiektu Szkoły Podstawowej Nr 21 w Elblągu ul. Godlewskiego 1 OPRACOWAŁ: ZATWIERDZIŁ: Elbląg, marzec 2011 r.

SPIS TREŚCI I. WSTĘP - ZASADNOŚĆ OPRACOWANIA, ZAKRES TEMATYCZNY... 3 II. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU I PRZYLEGŁEGO TERENU... 5 2.1. Lokalizacja obiektu... 5 2.2. Charakterystyka obiektu... 5 III. ZADANIA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKÓW SZKOŁY W ZAKRESIE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ... 8 3.1. Uwagi ogólne... 8 3.2. Obowiązki Dyrektora Szkoły... 8 3.3. Obowiązki Z-cy Dyrektora... 10 3.4. Obowiązki Pracowników... 10 3.5. Szkolenie przeciwpożarowe pracowników... 11 3.6 Podstawowe obligatoryjne zasady bezpieczeństwa pożarowego obowiązujące w szkole... 13 IV. POTENCJALNE ŹRÓDLA POWSTANIA POŻARU, DROGI JEGO ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ... 15 4.1. Potencjalne przyczyny powstania pożaru... 15 4.2. Drogi rozprzestrzeniania się ognia... 16 V. WYPOSAŻENIE OBIEKTU W PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY I URZĄDZENIA PRZECIWPOŻAROWE... 17 VI. ZASADY POSTĘPOWANIA W RAZIE ZAISTNIENIA POŻARU. 23 6.1. Zasady alarmowania w przypadku powstania pożaru... 23 6.2. Zasady postępowania pracowników w przypadku powstania pożaru do czasu przybycia Jednostek Ratowniczo Gaśniczych... 24 6.3. Zabezpieczenie pogorzeliska... 25 VII. ORGANIZACJA EWAKUACJI LUDZI I MIENIA Z BUDYNKU SZKOLY... 25 7.1. Techniczne warunki ewakuacji... 25 7.2.Zasady prowadzenia ewakuacji ludności i mienia... 26 7.3. Postępowanie w pomieszczeniach zadymionych... 29 7.4. Postępowanie osoby na której zapaliła się odzież... 30 VIII. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPOŻAROWE PRAC POŻAROWO, WYBUCHOWO NIEBEZPIECZNYCH PROWADZONYCH W SZKOLE... 35 8.1. Procedura wstępna... 35 8.2. Zalecenia prewencyjne... 36 IX. UŻYTKOWANIE INSTALACJI I URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH STANOWIĄCYCH WYPOSAŻENIE OBIEKTU SZKOLY KONTROLE I BADANIA OKRESOWE... 39 9.1. Instalacja elektroenergetyczna... 39 9.2. Instalacja odgromowa... 39 9.3. Instalacja gazowa... 40 9.4. Przewody kominowe (dymowe, spalinowe, wentylacyjne).. 40 X. Wskazania w zakresie bezpieczeństwa pożarowego dla organizatora imprez z udziałem grup ludzi ponad 50 osób... 42 XI. Załącznik Nr 1,2,3.... 46 2

I. WSTĘP - ZASADNOŚĆ OPRACOWANIA, ZAKRES TEMATYCZNY Zasadność opracowania, zakres tematyczny W myśl ustawy z dn. 24 sierpnia 1991r o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 178 poz.1380 z roku 2009 tekst jednolity, zm. Dz. U. Nr 57 poz. 353 z 2010 r.) ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia i mienia przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Obejmuje ona min: - zapobieganie powstaniu i rozprzestrzenianiu się w/w zdarzeń, - zapewnienie odpowiednich sił i środków do ich zwalczania, - prowadzenie działań ratowniczych. Pod pojęciem innego miejscowego zagrożenia rozumie się inne niż pożar i klęska żywiołowa zdarzenie, wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody, a stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia (np. wypadki, katastrofy techniczne, w tym budowlane, katastrofy ekologiczne, chemiczne). Dla potrzeb organizacji ochrony p-poż w obiekcie Szkoły Podstawowej Nr 21 w Elblągu przy ulicy Godlewskiego opracowano niniejszą "Instrukcje Bezpieczeństwa Pożarowego". Określono w niej zarówno ogólnopojęte działania profilaktyczne, jak i czynności związane z likwidacją w fazie początkowej pożaru lub innego miejscowego zagrożenia. Przedmiotowość przedstawionych zagadnień wynika bezpośrednio z 6 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719 z dnia 22 czerwca 2010 r). 3

Merytoryczny zakres Instrukcji uwzględnia funkcję i specyfikę obiektu, w tym: - warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania i warunków technicznym obiektu, w tym zagrożenia wybuchem, - określenie wyposażenia w urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznych i czynnościom konserwacyjnym, - sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru i innego zagrożenia, - sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo, jeżeli takie prace są przewidziane, - uwarunkowania prawidłowego przeprowadzenia ewakuacji osób i mienia z uwzględnieniem lokalizacji ciągów komunikacji ogólnej stanowiących drogi ewakuacyjne, - sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników z przepisami przeciwpożarowymi, oraz treściami instrukcji, - zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami, - plan obiekt obejmujący jego usytuowanie terenu przyległego z uwzględnieniem; podziału obiektu na strefy pożarowe, warunków ewakuacji z wskazaniem kierunków i wyjść ewakuacyjnych, miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych, i gaśnic, kurków głównych instalacji gazowej, hydrantów zewnętrznych, dróg pożarowych i innych dróg dojazdowych. Instrukcję Bezpieczeństwa Pożarowego należy poddawać okresowej aktualizacji, co najmniej raz na dwa lata, lub po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej. 4

II. CHARAKTERYSTYKA POŻAROWA OBIEKTU I PRZYLEGŁEGO TERENU 2.1. Lokalizacja obiektu Budynek Szkoły Podstawowej Nr 5 w Elblągu usytuowany jest na posesji przy ulicy Godlewskiego. Dojazd do obiektu dogodny od strony ulicy Giermków i 1- go Maja zapewniający dogodny dostęp o każdej porze roku. Klucze do bram wjazdowych na teren szkoły znajdują się w pomieszczeniu ochrony obiektu z dozorem całodobowym. Najbliższe jednostki straży pożarnej zlokalizowane są: a) Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Nr 1 w Elblągu ul. Bema 17 - odległość ok. 3 km b) Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Nr 2 w Elblągu ul. Browarna 33 - odległość ok. 3 km Zasilanie wodne do celów gaśniczych realizowana jest poprzez miejską sieć hydrantową. Najbliższe hydranty usytuowane są przy ulicy 1-go Maja i Giermków (około 30 m od budynku szkoły). 2.2. Charakterystyka obiektu Budynek Szkoły Podstawowej Nr 21 w Elblągu jest budynkiem wolnostojącym, nieosłoniętym, położonym na posesji pomiędzy ulicami Giermków i 1 go Maja wzdłuż ulicy Godlewskiego o łącznej kubaturze m 3 i powierzchni m 2. Obiekt posiada cztery kondygnacje nadziemne, w części obiektu istnieją pomieszczenia poniżej terenu. W obiekcie zlokalizowano następujące pomieszczenia: sale wykładowe, świetlica, sala gimnastyczna pracownie techniczne, gabinety, biura administracyjne, portiernia, 5

pomieszczenia socjalne (szatnie, sanitariaty) i zaplecza. Rozkład pomieszczeń na poszczególnych kondygnacjach przedstawia się następująco: - przyziemie pomieszczenia szatni warsztatów konserwatora, magazynów podręcznych, - pierwsza kondygnacja nadziemna - parter w której znajdują się pomieszczenia stołówki z zapleczem kuchennym, sala gimnastyczna z pomieszczeniami szatni, dyżurka woźnych, pomieszczenia administracyjne i socjalne świetlica, sekretariat z gabinetem dyrektora, - druga kondygnacja nadziemna - I piętro posiada pokoje lekcyjne, pokój nauczycielski, - trzecia kondygnacja nadziemna - drugie piętro posiada, sale lekcyjne, pomieszczenie biblioteki, - czwarta kondygnacja nadziemna - sale lekcyjne, Budynek zaopatrzony jest w wodę z sieci miejskiej. Główny zawór znajduje się w węźle cieplnym. Wyłącznik przeciwpożarowy prądu elektrycznego na poziomie parteru budynku. Główny zawór gazu instalacji zasilanej z sieci miejskiej znajduje się na zewnątrz budynku od strony szczytowej obiektu ul. 1-go Maja, wewnętrzną sieć hydrantową W 25. 2.2.1. Kwalifikacja obiektu ze względu na pełnioną funkcję Obiekt szkoły kwalifikuje się do kategorii ZL III zagrożenia ludzi, obiekt nie posiada pomieszczeń, w którym mogą przebywać ludzie w liczbie powyżej 50 osób zaliczonych do kategorii ZL I zagrożenia ludzi zgodnie z 209 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75. poz. 690 z późniejszymi zmianami). W nawiązaniu do powyższej kwalifikacji budynku poniżej przedstawiam wymagania ochrony przeciwpożarowej w świetle obowiązującego przepisu tj. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75. poz. 690) 6

2.2.2. Ustalenie klasy odporności pożarowej obiektu oraz minimalnej odporności ogniowej jego elementów konstrukcyjnych. Klasę odporności pożarowej obiektów użyteczności publicznej zgodnie z 212 Rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. Nr 75 poz. 690) określa się w zależności od wysokości obiektu. Obiekt szkoły zaliczony jest do budynków średniowysokich, dlatego powinien spełniać wymagania klasy B odporności pożarowej. Zgodnie z 216 rozporządzenia Ministra Infrastruktury (jw.) poszczególne elementy konstrukcyjne spełniać winny następujące wymagania klasy odporności ogniowej: główne elementy konstrukcyjne (ściany, słupy, ramy, podciągi) wykonane w klasie min. R 120 odporności ogniowej, stropy wykonane w klasie min REI 60 odporności ogniowej, ściany zewnętrzne w klasie min EI 60 odporności ogniowej, ściany wewnętrzne w klasie min EI 30 odporności ogniowej, dachy konstrukcja dachu w klasie minimum R 30 odporności ogniowej, przekrycie dachu w klasie minimum E 30 odporności ogniowej, oznaczenia : R - nośność ogniowa w minutach, E - szczelność ogniowa ( w minutach), I izolacyjność ogniowa (w minutach) W przedmiotowym obiekcie wymagania powyższe zostały spełnione. 2.2.3. Określenie wielkości stref pożarowych w obiekcie Zgodnie z 227 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury (jw.) dopuszczalna wielkość strefy pożarowej w obiektach zakwalifikowanych do kategorii zagrożenia ludzi ZL III średniowysokich wynosi m 2. Całkowita rzeczywista powierzchnia Szkoły wynosi m 2. W związku z powyższym nie przekroczono wymaganej wielkości strefy pożarowej budynku. 2.2.4. Instalacje techniczne: a) instalacja elektroenergetyczna 1kV obiekt zasilany z jednego źródła, wyłącznik przeciwpożarowy prądu elektrycznego znajduje się w holu wejściowym do obiektu ( Główne drzwi wejściowe). b) grzewcza - centralne ogrzewanie wodne sieć miejska, 7

c) gazowa zasilana z sieci miejskiej ( gaz ziemny, główny zawór gazu znajduje się na zewnątrz budynku w metalowej wentylowanej szafce od strony ul. 1- go Maja) d) piorunochronna. II. ZADANIA I OBOWIĄZKI W PRACOWNIKÓW SZKOLY W ZAKRESIE OCHRONY P-POŻ. 3.1. Uwagi ogólne Zgodnie z art. 3 i art. 9 ustawy o ochronie p-poż. z dn. 24 sierpnia 1991 (Dz. U. Nr 178 poz. 1380 z 15 października 2009r. tekst jednolity, zm. Dz. U. Nr 57 poz. 353 z 2010 r.): a) każda osoba fizyczna korzystająca ze środowiska przyrodniczego, budynku, obiektu lub terenu obowiązana jest zabezpieczyć użytkowane środowisko, budynek, obiekt lub teren przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem, b) kto zauważy pożar lub inne miejscowe zagrożenie obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić osoby znajdujące się w strefie zagrożenia oraz jednostkę ochrony p-poż. lub policję (o zasadach postępowania w w/w sytuacji mówi instrukcja postępowania na wypadek powstania pożaru - patrz pkt. VII). c) za naruszenie przepisów p-poż.. ponosi ona odpowiedzialność w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach (min. Kodeks Wykroczeń, Kodeks Karny). 3.2. Obowiązki DYREKTORA SZKOŁY DYREKTOR SZKOŁY ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za stan zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektu tj. użytkowanego terenu, budynków, innych obiektów budowlanych i pomieszczeń. 8

DYREKTOR SZKOŁY zobowiązany jest do zorganizowania, utrzymania i nadzorowania ochrony przeciwpożarowej obiektu oraz do wykonywania i przestrzegania ustaleń wynikających z aktualnych przepisów prawnych w zakresie bezpieczeństwa pożarowego. Do obowiązków DYREKTORA Szkoły należy w szczególności: 1. zapewnienie środków materiałowych i inwestycyjnych niezbędnych do utrzymania obiektu w stanie zgodnym z wymaganiami ochrony ppoż. 2. zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania i prawidłowego działania urządzeń i instalacji technicznych, w które wyposażono obiekt m.in. poprzez dopilnowanie terminowości stosownych badań i bieżące usuwanie stwierdzonych nieprawidłowości. 3. wyposażenie obiektu w podręczny sprzęt gaśniczy, urządzenia przeciwpożarowe i ratownicze zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz utrzymanie go w pełnej sprawności technicznej. 4. zapewnienie wszystkim osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji wobec powstania zagrożenia a w razie zaistnienia konieczności, kierowanie akcją ratowniczo-gaśniczą aż do przybycia służb interwencyjnych. 5. przygotowanie obiektu do prowadzenia działań ratowniczych na wypadek pożaru lub innego miejscowego zagrożenia oraz ustalenie sposobów postępowania w takich sytuacjach. 6. wydawanie niezbędnych zarządzeń wewnętrznych i decyzji zmierzających do zapewnienia właściwego zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektu, w tym wnioskowanie o ukaranie lub nakładanie regulaminowych kar na podległych pracowników za nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych. 7. dokonywanie okresowych analiz stanu bezpieczeństwa pożarowego w obiekcie i prowadzenie dokumentacji dot. działalności z zakresu ochrony ppoż. obiektu. 8. zaznajomienie pracowników z obowiązującymi przepisami przeciwpożarowymi, w tym z postanowieniami niniejszej instrukcji, przez organizowanie okresowych szkoleń podstawowych. Dyrektor Szkoły może powierzyć prowadzenie spraw związanych z ochroną ppoż., obiektu innemu pracownikowi szkoły, jednakże fakt ten musi mieć swoje odzwierciedlenie w zakresie obowiązków tej osoby. 9

3.3. Obowiązki Zastępcy Dyrektora. Do obowiązków Zastępcy Dyrektora należy: a) zapewnienie przestrzegania p-poż. wymagań wynikających z przepisów oraz zapobieganie możliwości powstania lub rozprzestrzeniania się pożarów, b) zapoznawanie pracowników z obowiązującymi przepisami w w/w zakresie, c) wydawanie poleceń zmierzających do zapewnienia odpowiednich warunków ochrony p-poż. w zajmowanych pomieszczeniach oraz podczas użytkowania maszyn i urządzeń powierzonego mienia, d) wykonywanie ustaleń wewnętrznych w zakresie ochrony p-poż. e) wnioskowanie stosowania sankcji służbowych w stosunku do pracowników, za nie przestrzeganie przepisów p-poż.. i ustaleń wewnętrznych związanych z zapobieganiem powstania pożaru, f) nadzór nad przestrzeganiem przez podległych pracowników przepisów p-poż., W razie nieobecności Dyrektora Zastępca przejmuje jego zakres obowiązków (wymieniony w pkt. 3.2). 3.4. Obowiązki Pracowników Wszyscy pracownicy, bez względu na zajmowane stanowisko, zobowiązani są do przestrzegania nakazów i zakazów dotyczących bezpieczeństwa pożarowego, wynikających z przepisów obligatoryjnych oraz wewnętrznych ustaleń w tym zakresie. Każdy ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za bezpieczeństwo pożarowe na swoim stanowisku pracy a za swoje zaniedbania może zostać ukarany dyscyplinarnie lub w inny sposób wynikający z ustaleń prawa. W szczególności każdy z pracowników pionu dydaktycznego, jak i administracyjno-technicznego zobowiązany jest: 1. znać postanowienia niniejszej instrukcji przede wszystkim w zakresie prowadzenia działań ratowniczo - gaśniczych w fazie początkowej, sposobu alarmowania oraz trybu prowadzenia ewakuacji osób i mienia. 10

2. znać rozmieszczenie i zasady posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym i urządzeniami ppoż. znajdującymi się na wyposażeniu obiektu. 3. wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami a przy korzystaniu z wszelkich urządzeń, w tym urządzeń elektrycznych, bezwzględnie przestrzegać zasad określonych przez producenta w szczegółowych instrukcjach obsługi. 4. dbać o ład i porządek na swoim stanowisku pracy. 5. bezzwłocznie zgłaszać przełożonym stwierdzone nieprawidłowości w przeciwpożarowym zabezpieczeniu zakładu. 6. brać udział w instruktażach z zakresu ochrony ppoż. oraz poddawać się określonym sprawdzianom wiedzy w tym przedmiocie U W A G A! Osoby sprawujące bezpośrednią opiekę nad uczniami powinny pouczyć młodzież przebywającą w szkole przede wszystkim o konieczności zachowania podstawowych zasad bezpieczeństwa pożarowego w obiekcie, nakazie bezzwłocznego przekazywania informacji o zauważonym zagrożeniu personelowi szkoły, oraz nakazie opuszczenia pomieszczenia lub budynku po usłyszeniu alarmu o niebezpieczeństwie. Biorąc powyższe pod uwagę, ustala się, że co najmniej raz w roku szkolnym będą przeprowadzane ćwiczenia ewakuacji szkoły. W ćwiczeniach tych zobowiązani są brać udział wszyscy pracownicy szkoły. 3.5. Szkolenie przeciwpożarowe pracowników Udział w szkoleniu przeciwpożarowym jest obowiązkiem wszystkich pracowników zatrudnionych w szkole. Szkolenie przeciwpożarowe prowadzi się jako: 1. wstępne przeszkolenie pracowników nowo przyjętych do pracy (zapoznanie z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego), 2. szkolenie podstawowe (okresowe). 11

Wstępne przeszkolenie pracowników nowo przyjmowanych polega na zapoznaniu ich z występującym w miejscu pracy zagrożeniem pożarowym oraz zasadami postępowania na wypadek pożaru. Szkolenie podstawowe, w wymiarze min. 4 godz. lekcyjnych, obejmuje następującą tematykę: zagrożenie pożarowe występujące w obiekcie oraz przyczyny, jakie mogą złożyć się na powstanie i rozprzestrzenianie się pożaru. zadania i obowiązki pracowników w zakresie zapobiegania pożarom. zadania i obowiązki pracowników w wypadku powstania pożaru. rodzaje pożarów, środki gaśnicze, podręczny sprzęt gaśniczy i urządzenia przeciwpożarowe oraz sposób ich użycia w wypadku pożaru. Szkolenie podstawowe należy ponawiać w okresach 5-letnich w celu przypomnienia zasad zabezpieczania przeciwpożarowego, zawartych w obowiązujących przepisach. Szkolenie wstępne prowadzi odpowiednio Dyrektor Szkoły, zaś szkolenie podstawowe osoba posiadająca wymagane kwalifikacje w przedmiocie szkolenia. Pracownicy uczestniczący w szkoleniu przeciwpożarowym obowiązani są podpisać oświadczenia o zapoznaniu się z zasadami zapobiegania i zwalczania pożarów wg wzoru stanowiącego Załącznik Nr 1 do niniejszej instrukcji. Oświadczenie przechowuje się w aktach osobowych pracownika. 12

3.6. Podstawowe obligatoryjne zasady bezpieczeństwa pożarowego obowiązujące w szkole W obiekcie szkoły oraz na terenie przyległym do niego jest zabronione wykonywanie czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnianie prowadzenia działań ratowniczych lub ewakuacji, a w szczególności: 1. używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów we wszystkich pomieszczeniach. 2. składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji. 3. ustawianie na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację. 4. zamykanie wyjść ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie. 5. uniemożliwianie lub ograniczenie dostępu do: a) hydrantów wewnętrznych znajdujących się w obiekcie, b) podręcznego sprzętu gaśniczego (szerokość dostępu musi wynosić min. 1 m), c) wyjść ewakuacyjnych, d) wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz głównych zaworów gazu. 6. przechowywanie materiałów niebezpiecznych pożarowo w obrębie klatek schodowych i korytarzy, oraz innych pomieszczeń ogólnodostępnych, jak również na trasie. U w a g a! Dopuszcza się przechowywanie do 10 dm 3 cieczy o temperaturze zapłonu poniżej 21 0 C oraz 50 dm 3 cieczy o temperaturze 21 55 0 C wyłącznie w magazynowanych pomieszczeniach zamkniętych, odpowiednio wentylowanych. 13

7. magazynowanie w garażach cieczy o temperaturze zapłonu poniżej 100 0 C, z wyjątkiem cieczy niezbędnych do eksploatacji pojazdu, przechowywanych w jednostkowych opakowaniach stosowanych w handlu detalicznym. 8. przelewanie w garażach paliwa oraz napełnianie nim zbiorników. 9. przechowywanie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0.5 m od: a) urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100 0 C, b) przewodów uziemiających, c) przewodów doprowadzających instalacji odgromowej, 10. używanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta. 11. wysypywania gorącego popiołu i żużla lub spalanie śmieci i odpadków w miejscu umożliwiającym zapalenie się sąsiednich obiektów lub materiałów palnych. 12. eksploatacja instalacji i urządzeń, których stan techniczny może przyczynić się do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenianie ognia. 13. naprawianie bezpieczników i innych zabezpieczeń urządzeń i instalacji w sposób prowizoryczny, zmieniający ich pierwotne właściwości (dot. np. wkładek topikowych, zaworów bezpieczeństwa itd.). 14. prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo na terenie szkoły z pominięciem procedury wskazanej w rozdziale VIII. 14

IV. POTENCJALNE ŹRÓDŁA POWSTANIA POŻARU, DROGI JEGO ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ 4.1. Potencjalne przyczyny powstania pożaru. Niebezpieczeństwo zaistnienia pożaru w budynku wynika przede wszystkim z n/w przyczyn: 1. użytkowania urządzeń i instalacji elektrycznych o złym stanie technicznym, bądź w sposób niezgodny z wymaganiami bezpieczeństwa np.: - przeciążanie obwodów elektrycznych przez podłączanie zbyt dużej ilości odbiorników lub stosowanie nieodpowiednich zabezpieczeń, - pozostawienie niewyłączonych odbiorników energii elektrycznej, głównie urządzeń ogrzewczych, bez odpowiedniego nadzoru, - niezachowanie bezpiecznej odległości w/w urządzeń od materiałów palnych, 2. nieostrożność podczas prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo, takich jak: - prace spawalnicze lub inne czynności związane z użytkowaniem ognia otwartego, - używanie cieczy łatwo zapalnych, - prowadzenie niektórych doświadczeń w pracowni chemicznej, fizycznej czy też w pracowni zajęć technicznych. 3. nieostrożność osób nieletnich, a w szczególności dzieci pozostawionych bez opieki, 4. zamierzone podpalenia, 5. niesprawność techniczna innych instalacji i urządzeń z nimi związanych, która wynikać może np. z niewłaściwej ich konserwacji lub niedotrzymania czasokresów przeglądów technicznych; dotyczy to głównie instalacji i urządzeń gazowych oraz urządzeń odgromowych. 15

4.2. Drogi rozprzestrzeniania się ognia czynniki: O szybkości rozprzestrzeniania się pożaru w obiekcie decydują n/w 1. czas swobodnego rozwoju pożaru w fazie wstępnej tj. od momentu jego zainicjowania aż do przystąpienia do jego gaszenia przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego bądź przez zaalarmowanie jednostki straży pożarnej, 2. wielkości obciążenia ogniowego tj. ilości materiału palnego zgromadzonego w pomieszczeniach budynku przypadająca na jednostkę powierzchni, 3. palność elementów konstrukcyjnych budynku. Bardzo istotnym elementem, który w sposób radykalny może ograniczyć rozprzestrzenianie się pożaru i tym samym zniwelować do minimum wielkość strat, jest szybkie wykrycie źródła ognia i jego zlikwidowanie za pomocą podręcznego sprzętu gaśniczego. Skuteczność tych działań wynika ze sprawności prowadzonego dozoru oraz umiejętności posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym będącym na wyposażeniu obiektu. Biorąc powyższe pod uwagę zobowiązuje się pracowników dozoru do wyczulenia uwagi i częstego patrolowania obiektu, w szczególności: - w porze popołudniowej (po zakończeniu zajęć w szkole), - podczas przerw w pracy szkoły (np. soboty, niedziele, przerwy świąteczne itd.) - w nocy. Wielkość obciążenia ogniowego dla poszczególnych pomieszczeń budynków szkoły zawiera się w przedziale 25 50 kg/m 2, co w przybliżeniu odpowiada wartości cieplnej 500 1000 MJ/m2. Wskazuje ona pośrednio na względny czas trwania pożaru, który, zgodnie z PN-B-02852, szacuje się na 60 min. W tym czasie temperatura towarzysząca procesowi spalania może spowodować zapalenie się palnych elementów wystroju wnętrz oraz wyposażenia pomieszczeń w budynku szkoły. Mechanizm rozprzestrzeniania się ognia wynika z przekazywania energii cieplnej na drodze oddziaływania termicznego. Podczas pożaru mamy do czynienia z przewodzeniem ciepła przez materiały i jego unoszeniem przez gazy pożarowe. Należy pamiętać, że najbardziej zagrożone pożarem są pomieszczenia znajdujące się nad i obok pomieszczenia objętego już ogniem. 16

V. WYPOSAŻENIE OBIEKTU W PODRĘCZNY SPRZĘT I URZĄDZENIA PRZECIWPOŻAROWE. Rozmieszczenie podręcznego sprzętu gaśniczego reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07. czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719 z dnia 22 czerwca 2010 r). * Obiekty powinny być wyposażone w podręczny sprzęt gaśniczy w zależności od zagrożenia wybuchem, kategorii zagrożenia ludzi, wielkości obciążenia ogniowego oraz powierzchni użytkowej. * Jedna jednostka sprzętu o masie środka gaśniczego 2 kg (lub 2 dm 3 ) powinna przypadać: - w strefach pożarowych o obciążeniu ogniowym 500 MJ/m 2 i wyższym oraz zaliczanych do kategorii zagrożenia ludzi ZLI i ZLIII - na każde 100 m 2. Niektóre pomieszczenia o szczególnym znaczeniu można doposażyć w dodatkowe jednostki sprzętowe (np. biblioteka, archiwum, sala audio-video itp.) * Przy ustaleniu rodzaju sprzętu gaśniczego należy stosować następujące zasady: a) do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania żarowego np. drewno, papier, tkaniny) stosuje się gaśnice płynowe lub pianowe. b) do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych topiących się np. alkoholi, olejów, tłuszczów, lakierów) stosuje się gaśnice pianowe, śniegowe, proszkowe. c) do gaszenia pożarów grupy C (gazów palnych np. propanu, acetylenu) stosuje się gaśnice śniegowe, proszkowe. d) do gaszenia pożarów grupy D (metali lekkich np. magnez sodu, potasu) stosuje się gaśnice proszkowe. e) do gaszenia pożarów grupy F tłuszczów i olejów kuchennych stosuje się gaśnice wodno - pianowe. * Podczas rozmieszczania sprzętu w obiektach należy stosować następujące zasady: a) sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych przy przejściach i korytarzach, przy wejściach na zewnątrz pomieszczeń, 17

b) w obiektach wielokondygnacyjnych sprzęt należy umieszczać w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli warunki techniczne na to pozwalają, c) oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu powinno być zgodne z Polskimi Normami, d) do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości conajmniej 1 m, e) sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenie mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła, f) odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m. *Czasokresy przeglądów i konserwacji : Zgodnie z zapisem 3 ust.2 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719 z dnia 11 lipca 2003 r). a) Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, odnośnej dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi. b) Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne, o których mowa wyżej powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta nie rzadziej jednak niż raz w roku. KONSERWACJA I ATESTACJA GAŚNIC Konserwacja i atestacja gaśnic proszkowych typu "Z": - oględziny zewnętrzne, - spulchnienie proszku, - wykręcenie, kontrola węża, - demontaż głowicy, - ważenie naboju, - montaż głowicy, - oczyszczenie głowicy, - atestowanie gaśnicy. 18

Konserwacja i atestacja gaśnic śniegowych: - oczyszczenie gaśnicy, - oględziny zewnętrzne, - kontrola cech na butli, - odkręcenie węża, - zważenie gaśnicy, - wkręcenie węża, - atestowanie gaśnicy. Konserwacja i atestacja gaśnic proszkowych typu "X": - oczyszczenie gaśnicy, - oględziny zewnętrzne, - odkręcenie, kontrola węża, - zważenie gaśnicy, - wkręcenie węża, - atestowanie gaśnicy. Zgodnie z ustaleniami producenta: Gaśnice proszkowe 1 i 2 kg typu "Z" i "X": - przegląd techniczny raz na rok, - remont co trzy lata. Gaśnice proszkowe pozostałe: - przegląd techniczny raz na rok, - remont co trzy lata, - legalizacja UDT co 5 lat. Gaśnice śniegowe: - techniczny co pół roku, - remont co trzy lata, Agregaty śniegowe: - przegląd techniczny co pół roku, - remont co trzy lata. 19

WYPOSAŻENIE OBIEKTU W PODRĘCZNY SPRZĘT GAŚNICZY L.p. Nazwa obiektów, pomieszczeń Ilość Rodzaj Sprzętu Uwagi -1- -2- -3- -4- -5- PRZYZIEMIE 1. Korytarz przy pomieszczeniach konserwatora, 1x6kg 2. Korytarz przy pomieszczeniach 1x6kg szatni 3. Korytarz przy pomieszczeniach 1x4kg magazynowych PARTER 4. Korytarz przy klatkach 1x4kg schodowej ( przy pomieszczeniu sekretariatu) 5. Sala sportowa, korytarz 1x4kg wejściowy do sali sportowej 6. Stołówka z zapleczem 1x4 kg kuchennym 1x2 kg GP- 6x ABC GP- 6x ABC GP-4x ABC GP-4x ABC GP- 4x ABC GP- 4xABC GWG- 2x AF I PIĘTRO 7. Korytarz przy klatkach sali 106 1x4kg GP-4x ABC 8. Sala 107 1x4 kg GP- 4x ABC 9. Korytarz przy drugiej klatce schodowej, sala 110 1x4 kg GP- 4 ABC II PIĘTRO 10. Korytarz przy klatce schodowej, sala 209 1x4kg GP-4x ABC 11. Pomieszczenie biblioteki 1x4 kg GP- 4 ABC III PIĘTRO 12. Korytarz przy klatce schodowej, sala309 13. Sala 308, pomieszczenie komputerów 1x4kg 1x4 kg GP-4x ABC GSE2xAF 20

LEGENDA: GP6x ABC gaśnica proszkowa GWG-2AF gaśnica pianowa GSE 2 BC gaśnica śniegowa Wewnątrz zainstalowano wewnętrzną sieć hydrantową W 25 z wężem plaskoskladanym, po dwie szafki hydrantowe na każdej kondygnacji zlokalizowane przy klatkach schodowych. Szafki hydrantowe należy wyposażyć w armaturę wodną zgodnie z PN- 71/B-026865 i oznakować zgodnie z PN-92N-01256/01. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na pięć lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z PN dotyczącą konserwacji hydrantów. 21

ZASADY GASZENIA OGNIA ZA POMOCĄ PODRĘCZNEGO SPRZĘTU GAŚNICZEGO GAŚ OGIEŃ W KIERUNKU WIATRU (Z WIATREM). PALĄCE SIĘ POWIERZCHNIE GAŚ ROZPOCZYNAJĄC OD BRZEGU. POŻARY SUBSTANCJI KAPIĄCYCH I PŁYNNYCH GAŚ STRUMIENIEM SKIEROWANYM OD GÓRY DO DOŁU. POŻARY ŚCIAN GAŚ STRUMIENIEM SKIEROWANYM OD DOŁU DO GÓRY. STOSUJ WYSTARCZAJĄCĄ LICZBĘ GAŚNIC - NIGDY JEDNĄ PO DRUGIEJ. ZWRACAJ UWAGĘ NA MOŻLIWOŚĆ PONOWNEGO ROZPALENIA SIĘ OGNIA. NIGDY NIE WIESZAJ GAŚNIC PO ICH UŻYCIU NA STAŁE MIEJSCE. NAJPIERW NALEŻY ZLECIĆ ICH PO- NOWNE NAPEŁNIENIE. 22