INFORMACJA DOTYCZĄCA WYKORZYSTANIA: USTALEŃ ZAWARTYCH W PROGNOZIE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO OPINII I UZGODNIEŃ WYNIKÓW KONSULTACJI SPOŁECZNYCH DLA PROJEKTU PROGRAMU MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO WRAZ Z PROGNOZĄ ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Katowice, lipiec 2007 r.
I. Informacje ogólne Zgodnie z art. 44 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. z 2006 r. Nr 129 poz. 902 z późniejszymi zmianami), do przyjętego projektu m.in. programu w dziedzinie gospodarki wodnej, opracowanego przez organy administracji i ustalającego ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, które wymagają sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko bądź dla których sporządzenie raportu może być wymagane, dołącza się pisemne informacje o sposobie wykorzystania ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, opinii i uzgodnień organu ochrony środowiska oraz organu, o którym mowa w art. 45 POŚ, wyników udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, jak również informacji o metodach i częstotliwości przeprowadzania analizy postanowień programu. W związku z przyjęciem przez Sejmik Województwa Śląskiego Programu małej retencji dla województwa śląskiego oraz Aneksu do Programu małej retencji dla województwa śląskiego zaistniała potrzeba przygotowania niniejszej informacji. Niniejszy dokument zawiera następujące dane: 1) informacje o sposobie uzgadniania, opiniowania i konsultacji projektu Programu małej retencji dla województwa śląskiego wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko, 2) informacje o sposobie uzgadniania, opiniowania i konsultacji projektu Aneksu do Programu małej retencji dla województwa śląskiego wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko, 3) informacje o wykorzystaniu informacji zawartych w Prognozie oddziaływania na środowisko dla przedmiotowych dokumentów, 4) informacje o metodach i częstotliwości przeprowadzania analizy postanowień programu. II. Program małej retencji dla województwa śląskiego Podstawą opracowania Programu małej retencji dla województwa śląskiego jest porozumienie z 11 kwietnia 2002 r. w sprawie współpracy na rzecz zwiększenia rozwoju małej retencji wodnej oraz upowszechniania i wdrażania proekologicznych metod retencjonowania wody, zawarte przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministra Środowiska, Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Projekt Programu małej retencji dla województwa śląskiego został opracowany przez pracowników Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach, natomiast Prognoza oddziaływania na środowisko przez pracowników Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Nadzór nad wykonaniem powyższych dokumentów pełnili pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. W dniu 16 stycznia 2006 r. Sejmik Województwa Śląskiego podjął uchwałę nr II/43/1/2006 w sprawie przyjęcia Programu małej retencji dla województwa śląskiego wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko. W uchwale tej Sejmik zobowiązał Zarząd Województwa Śląskiego do przygotowania Aneksu do Programu. W Aneksie tym należało uwzględnić wyniki konsultacji społecznych, przeprowadzonych podczas postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko.
1. Opiniowanie, uzgadnianie i konsultacje projektu Programu małej retencji dla województwa śląskiego W ramach opiniowania, uzgadniania i konsultacji projektu Programu małej retencji dla województwa śląskiego wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko przeprowadzono następujące czynności: 1) Uzgodniono projekt Programu z właściwymi ze względu na obszar działania regionalnymi zarządami gospodarki wodnej: w Gliwicach, w Krakowie, w Poznaniu, w Warszawie i we Wrocławiu. 2) Przedstawiono dokument Wojewodzie Śląskiemu w celu zaopiniowania. 3) Przedstawiono projekt Programu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w celu zaopiniowania. 4) Przedstawiono projekt Programu Komisji Środowiska i Gospodarki Wodnej Sejmiku Województwa Śląskiego celem zaopiniowania. 5) Opublikowano projekt Programu w witrynie internetowej www.silesia-region.pl. 6) Rozesłano do potencjalnie zainteresowanych stron pisemne informacje o możliwości zapoznania się z Programem i wniesienia uwag do jego treści. 7) W dniach 16 listopada 7 grudnia 2005 r. wyłożono dokument do wglądu w poszczególnych subregionach województwa. Zorganizowano również szereg spotkań, podczas których projekt Programu poddano rzeczowej dyskusji: Subregion Południowy: siedziba Oddziału ŚZMiUW w Bielsku-Białej (23 listopada 2005 r.); Subregion Północny: siedziba Oddziału ŚZMiUW w Częstochowie (24 listopada 2005 r.); Subregion Centralny: siedziba ŚZMiUW w Katowicach (25 listopada 2005 r.); Subregion Zachodni: siedziba Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego w Rybniku (28 listopada 2005 r.). Wnioski i uwagi, które złożono podczas tych spotkań, zostały zaprotokołowane w celu dalszego rozpatrzenia. 2. Zestawienie uwag i wniosków oraz propozycja ich rozstrzygnięcia W wyniku przeprowadzonego procesu uzgadniania, opiniowania i zapewnienia udziału społeczeństwa w postępowaniu zebrano 35 wniosków. W poniższych tabelach przedstawiono sposób ich rozpatrzenia i wykorzystania.
Tabela nr 1. Zestawienie wniesionych uwag, wniosków i opinii wraz z proponowanym sposobem załatwienia l.p. PODMIOT TREŚĆ WNIESIONEJ UWAGI SPOSÓB ZAŁATWIENIA /WYKORZYSTANIA RZGW w Gliwicach 1 TW-5040/39/952/13040/05 z 12.10.2005 r. Opinia pozytywna a/a RZGW w Krakowie ZP-514-18/04/05 z 13.10.2005 r. Wszystkie uwagi uwzględniono w projekcie Programu 2 3 4 5 6 7 RZGW w Poznaniu IS-ZZ/533/80/05 z 11.10.2005 r. RZGW w Warszawie WZ-404/31/05 z 10.10.2005 r. RZGW we Wrocławiu DW-404/1146/WZ-4092-110a/2005 z 10.10.2005 r. Komisja Środowiska i Gospodarki Wodnej Sejmiku Woj. Śląskiego pismo z dn. 14.12.2005 r. Wojewoda Śląski ŚR-III-6613/BR/256/2/05 z 8.12.2005 r. Opinia pozytywna z uwagami: 1. Podmiotami odpowiedzialnymi za utrzymanie i odtwarzanie roślinności pasów brzegowych są właściciele i zarządcy gruntów, a nie tylko administratorzy cieków. 2. Zawarto wyjaśnienie dot. ustawy Prawo wodne. 3. Propozycja zapisu, że w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy określić tereny narażone na występowanie zjawisk powodziowych. Opinia pozytywna Nie wnosi uwag Opinia pozytywna Opinia pozytywna Opinia pozytywna z uwagami: 1. Należy wskazać obszary, na których będzie miała miejsce retencja nietechniczna. a/a a/a a/a a/a 1. W Programie wskazano główne działania z zakresu proekologicznych metod retencji, służące zwiększeniu zasobów wodnych kraju przy jednoczesnej poprawie stanu środowiska ekosystemów wodnych. Działania te powinny być uwzględnione w regionalnych i lokalnych strategiach, planach i programach. Wskazanie konkretnych obszarów, na których powinny być wdrażane nietechniczne metody retencji oraz uszczegółowienie zadań możliwe jest tylko przez podmioty właściwe do ich realizacji.
Na etapie opracowywania programu jednostki samorządu terytorialnego nie zgłosiły konkretnych projektów do realizacji. Dlatego też w programie ograniczono się do sprecyzowania typów projektów (zadań) z zakresu nietechnicznych metod retencji. W trakcie konsultacji społecznych zadania z zakresu nietechnicznych metod małej retencji zgłosiła jedynie Gmina Bieruń. W miarę rozwoju Programu projekty uwzględniające zadania z zakresu nietechnicznych metod retencji, zgłaszane przez zainteresowane podmioty, będą sukcesywnie włączane. 2. Należy odstąpić od lokalizacji obiektów i urządzeń małej retencji na terenie obszarów źródliskowych. 2. Wszystkie obiekty małej retencji, zlokalizowane na źródliskach, są zbiornikami istniejącymi przewidzianymi do modernizacji. 3. Należy zapewnić zwiększenie retencji w dolinie rzeki Rudy, przy możliwie maksymalnym wykorzystaniu retencji naturalnej. Należy odstąpić od prowadzenia działań skutkujących przegrodzeniem naturalnego koryta rzeki Rudy. 3. Z uwagi na kluczowe znaczenie dla ochrony przeciwpowodziowej miasta Kuźnia Raciborska oraz szczególne uwarunkowania terenowe, realizacja polderu suchego jest jedynym rozwiązaniem uzasadnionym pod względem społecznym, ekonomicznym i przyrodniczo-krajobrazowym. Proponowane rozwiązania techniczne nie spowodują trwałego przegrodzenia koryta rzeki Rudy. 4. Należy uwzględnić w Programie możliwości retencji wód z wykorzystaniem obniżeń terenu spowodowanych osiadaniem górniczym. 4. Możliwość retencji wód z wykorzystaniem obniżeń terenu spowodowanych osiadaniami górniczymi została uwzględniona w rozdziale II dokumentu w tabeli nr 1 jako zadanie: Rekultywacja w kierunku wodnym zalewisk w zapadliskach, dołów poeksploatacyjnych, wyrobisk. 8 Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Katowicach NZ/534/0254/16/05 z 27.12.2005 r. 5. Należy dokonać analizy poszczególnych przedsięwzięć pod kątem oddziaływania na środowisko wraz z analizą skutków ekonomicznych ich realizacji. 6. Należy wypracować szczegółowe wytyczne dla potencjalnych użytkowników proponowanych zbiorników. Opinia pozytywna z uwagami: 1. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy zapewnić odpowiednie zagospodarowanie zbiorników małej retencji, jak również ograniczyć zabudowę terenów zalewowych dolin rzecznych. 5 i 6. W trakcie przygotowania realizacji przedsięwzięć ujętych w programie zostanie dokonana analiza poszczególnych przedsięwzięć pod kątem oddziaływania na środowiska wraz z analizą skutków ekonomicznych ich realizacji oraz opracowane będą szczegółowe wytyczne dla potencjalnych użytkowników proponowanych zbiorników. 1. Podczas opiniowania przedkładanych przez samorządy gminne projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego uwzględnia się zagadnienia związane z zapewnieniem odpowiedniego zagospodarowania obiektów retencyjnych.
9 10 11 12. 13 14 Urząd Gminy Włodowice R.V.060613/05 z 5.12.2005 r. Urząd Miejski Krzepice, GKR-7323/2/2005 z 7.12.2005 r. Urząd Miasta i Gminy Koniecpol GKOŚBiRG.III.6215/19/2005 z 6.12.2005 r. Wójt Gminy Kamienica Polska Nr 7015/16/2003/2005 z 5.12.2005 r. Burmistrz Blachowni GG.622/7/2005 z 25.11.2005 r. Pani Bernadeta Grondys zam. Będzin ul. Norwida 16 pismo z dn.24.11.2005 r. 15 Mieszkańcy Międzyrzecza, gm. Jasienica pismo z dn. 27.11.2005 r. 16 Wójt Gminy Jasienica GKOŚ-6215-18/03/04/05 Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów: 1. Zbiornik wodny we Włodowicach 2. Zbiornik wodny Zdów Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów: 1. Zbiornik w Starokrzepicach Zawodziu na rz. Liswarcie 2. Zbiornik w Stankach na rzece Piskarze 1. Brak zgody na nieuwzględnienie w Programie wnioskowanego zbiornika w Koniecpolu w dorzeczu rzeki Pilicy i Białki 1. Wniosek o dokonanie zmiany klasyfikacji zbiornika suchego polder "Zawada" gm. Kamienica Polska na zbiornik wodny 1. Wniosek o uwzględnienie w Programie zbiornika wodnego Blachownia 2. Propozycja uwzględnienia zadań związanych z małą retencji w "Regionalnym Programie Operacyjnym na lata 2007-2013" 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowego obiektu zbiornika wodnego w m. Łazy 1. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika retencyjnego "Międzyrzecze" 1. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika retencyjnego "Międzyrzecze" 1 i 2. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1 i 2. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1. Z uwagi na brak uzasadnienia ekonomicznego realizacji tego zbiornika nie zostanie on ujęty w Programie. 1. Po ponownym przeanalizowaniu posiadanych materiałów, proponuje się pozytywne rozpatrzenie wniosku. 1. Z uwagi na szczególnie pilną konieczność ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko, proponuje się ujęcie zbiornika wodnego Blachownia w Aneksie do Programu jako obiekt do modernizacji. 2. W projekcie "Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013" są zawarte zagadnienia z zakresu retencji przeciwpowodziowej i retencji wód pitnych, tym nie mniej proponuje się przekazanie wniosku miasta Blachownia do jednostki Urzędu Marszałkowskiego opracowującej przedmiotowy dokument. 1. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1. Z uwagi na istniejące zagrożenie powodziowe i jednocześnie wynikający z przepisów prawa obowiązek ochrony udokumentowanego złoża kruszyw naturalnych Międzyrzecze o powierzchni 41 ha, występującego na terenie wnioskowanego zbiornika, proponujemy jako rozwiązanie alternatywne umieszczenie zbiornika w Aneksie do Programu jako suchy polder. Umieszczenie tego obiektu jako zbiornika wodnego w Aktualizacji programu byłoby możliwe dopiero po uregulowaniu zagadnień prawnych związanych z ewentualną eksploatacją złoża kruszyw. j.w.
17 18 19 z 23.11.2005 r. GKOŚ-6215-19/03/04/05 z 5.12.2005 r. Starosta Bielski ZR-OŚ-6223aw/51/05 Gospodarstwo Rolno - Rybackie Genowefa Ochnio 43-365 Wilkowice pismo z 2.12.2005 r. Pani Zofia Huculak 43-392 Międzyrzecze Dolne 177 pismo z 25.11.2005 r. 1. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika retencyjnego "Międzyrzecze" 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowego obiektu stawu rybnego w Międzyrzeczu Dolnym na potoku Rudawka 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów włączenie stawów nr 1, 3 i 4 w Międzyrzeczu j.w. 1. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 20 21 22 23 Pan Rafał Mroczek zam. 43-344 Bielsko - Biała ul. Zagrody 193 pismo z 28.11.2005 r. Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Grodziec Śląski Sp. z o.o. L.Dz.9625 z 29.11.2005 r. Zakład Doświadczalny Gospodarki Stawowej PAN w Gołyszu L.Dz.44/3/2005 z 6.12.2005 r. Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. 43-450 Ustroń PP/11593/2005 z 6.12.2005 r. 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów na terenie Gospodarstwa Rybackiego Mroczek staw: Wielki, Rekord, Zimny - umieszczenie w opracowaniu całego ogroblowania tj. ~ 1750 mb grobli (różnej miąższości) plus odmulenie całej powierzchni stawów 5,70 ha, dodatkowo z przemieszczeniem "wierzchowiny" w stawie "Wielki" tj. ~ 15000 m 3 ziemi 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów 9 stawów w kompleksie w Roztropicach, 11 stawów w kompleksie w Kostkowicach, kompleksu 6 stawów w Bielowicku, kompleksu 5 stawów w Grodźcu Śląski. 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów stawów położonych na terenie powiatu cieszyńskiego będących w użytkowaniu Zakładu 1. Wniosek o rozważenie ujęcia w Programie wcześniej zgłoszonego zbiorników retencyjnych na potoku Fiodorówka i Malinka powyżej awaryjnego ujęcia na potoku Malinka zamiast planowanych polderów i zbiorników suchych 1. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1. Proponowane zbiorniki retencyjne są zlokalizowane na terenie rezerwatu przyrody Wisła. Realizacja zbiorników pozostaje w sprzeczności z zapisami ustawy o ochronie przyrody.
24 25 26 27 28 Przedsiębiorstwo Produkcji i Hodowli Ryb Słodkowodnych w Krakowie Sp. z o.o. Oddział w Pogórzu pismo z 2.12.2005 r. Urząd Gminy Lipowa Nr 6220/88/05 z 22.11.2005 r. Nr 6220/90/05 z 2.12.2005 r. Wójt Gminy Lelów Nr 6230/16/05 z 21.11.2005 r. Urząd Miasta w Wiśle RGŚ.6213-8/2005 z 1.12.2005 r. Wójt Gminy Kruszyna Protokół z dn. 23.11.2005 r. 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów należących do Przedsiębiorstwa Produkcji i Hodowli Ryb Słodkowodnych w Krakowie Sp. z o.o. 1. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika nr 33 Lipowa-Ostre na potoku Leśnianka 2. Wyjaśnienie, dot. powodów skreślenia z Programu zbiornika Lipowa-Ostre 3. Wniosek o ujęcie nowego obiektu modernizacja zapory przeciwrumowiskowej na potoku Leśnianka w km 8+050 1. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika na rzece Białka Lelowska 1. Włączenie do konsultacji społecznych Wodociągów Ziemi Cieszyńskiej Sp. z o.o. w Ustroniu 2. Ujęcie w Programie wcześniej wnioskowanych zborników na potoku Fiedorówka i części potoku Malinka 1. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika wodnego Łęg 2. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika wodnego Wikłów 1. Nowe obiekty będą rozpatrywane zgodnie z procedurą 1 i 2. Minister środowiska wydał decyzję odmawiającą zezwolenia na przeznaczenie gruntów leśnych na cele nieleśne pod budowę zbiornika. Dodatkowo, projekt ten został negatywnie oceniony przez Wojewódzką Radę Ochrony Przyrody i negatywnie zaopiniowany przez Wojewodę Śląskiego. 3. Nowo zgłaszane obiekty będą rozpatrzone w trybie przewidzianym w Programie 1. Wariant 1. z przedstawionej przez Wójta Gminy Lelów koncepcji został usunięty z programu z uwagi na konieczność ochrony źródliska Rozlewisko o wybitnych wartościach przyrodniczych. Wariant 2. jest możliwy do realizacji pod warunkiem ochrony źródliska oraz odprowadzenia wód ze zbiornika retencyjnego bezpośrednio do koryta rzeki Białki. Niezbędne jest przeprowadzenie ekspertyzy hydrogeologicznej. Wariant ten wymaga przeprowadzenia analizy ekonomicznej zasadności budowy zbiornika. Proponujemy umieszczenie wnioskowanego zbiornika w Aneksie do Programu, z uwzględnieniem powyższych warunków. 1. Uczestnictwo w konsultacjach społecznych jest możliwe bez włączenia ze strony organu. WZC Sp. z o.o. może wziąć w nich udział. 2. Obiekty na potoku Fiedorówka i części potoku Malinka zlokalizowane są na terenie rezerwatu przyrody Wisła. Realizacja zbiorników pozostaje w sprzeczności z zapisami ustawy o ochronie przyrody. 1. Zbiornik retencyjny Łęg został wyłączony z uwagi na brak uzasadnienia ekonomicznego realizacji obiektu. 2. Zbiornik retencyjny Wikłów został wyłączony, gdyż jego lokalizację przewidziano na terenie zabagnionym o wysokiej retencji naturalnej. Zamiana retencji naturalnej na sztuczną (techniczną) jest
nieekonomiczna i niezgodna z założeniami Programu. 29 30 31 32 Lasy Państwowe Koszęcin Protokół z dn. 23.11.2005 r. Urząd Gminy Starcza pismo z dn. 30.11.2005 r. Wójt Gminy Konopiska Gr 7622/30/2005 z 30.11.05 r. Burmistrz Miasta Bieruń OŚRL/071716/2005 z 9.12.2005 r. 1. Wniosek o ujęcie w Programie wcześniej zgłoszonego zbiornika wodnego w Potempowie 1. Wniosek o przekwalifikowanie zbiorników Rudnik Mały oraz Własna ze zbiorników suchych na zbiorniki wodne 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowego obiektu modernizacji zbiornika wodnego PAJĄK 1. Propozycje do ujęcia w Programie następujących obiektów retencji nietechnicznej: dolina rzeki Gostynki; dolina Górnej Wisły; wprowadzenie nadrzecznych pasów ochronnych; zakładanie zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych; rewitalizację starorzeczy i oczek wodnych; zwiększenie lesistości z właściwą gospodarką terenach leśnych; tworzenie stref buforowych wokół zbiorników: 1. Teren projektowanego zbiornika posiada wybitne walory przyrodniczo-krajobrazowe godne ochrony (naturalnie meandrująca rzeka), charakteryzuje się wysoką naturalną zdolnością doliny do retencjonowania wód wezbranych (siedliska hydrogeniczne), wysoką zdolnością do samooczyszczania wód. W bezpośrednim sąsiedztwie zlokalizowane są zbiorniki retencyjne, a powyżej zostanie zbudowany zbiornik retencyjny Prądy. Omawiany teren umożliwia stosowanie alternatywnych metod zwiększania retencji naturalnej. Zamiana retencji naturalnej na sztuczną (techniczną) jest nieekonomiczna i niezgodna z założeniami Programu. 1. Przekwalifikowanie wnioskowanych obiektów na zbiorniki retencyjne nie znajduje uzasadnienia. W przypadku zbiornika Własna brak możliwości stałego zasilania. W przypadku obiektu Rudnik Mały, zaproponowany suchy polder zapewni ochronę gleb torfowych oraz skuteczniejszą niż zbiornik retencyjny ochronę przeciwpowodziową, jest to więc rozwiązanie uzasadnione ekonomicznie i środowiskowo. Zamiana retencji naturalnej na sztuczną (techniczną) jest nieekonomiczna i niezgodna z założeniami Programu. Funkcje rekreacyjne nie są celem realizacji zadań w ramach programów małej retencji, o których mowa w porozumieniach stanowiących podstawę tych dokumentów. 1. Nowo zgłaszane obiekty będą rozpatrzone w trybie przewidzianym w Programie 1. Proponuje się uwzględnienie obiektów retencji nietechnicznej w Aneksie do Programu po uzupełnieniu wniosku o dane rzeczowofinansowe, koncepcyjne i kartograficzne.
Bijasowice, Łysina, Za Groblą w Bieruniu Starym 33 Urząd Gminy w Rudniku IRI.7321/51/05 z 16.12.2005 r. 1. Wniosek o ujęcie w Programie nowych obiektów zbiorników retencyjnych na ciekach K-2 i potoku Brzeźnickim /wniesiono po terminie/ 1. Brak bilansu wodnego i bilansu potrzeb wodnogospodarczych dla poszczególnych zlewni. 1. Nowo zgłaszane obiekty będą rozpatrzone w trybie przewidzianym w Programie 1. Marszałek Województwa nie posiada środków finansowych na pozyskanie danych niezbędnych do opracowania bilansu wodnogospodarczego zlewni. Po opracowaniu przez regionalne zarządy gospodarki wodnej, działające na terenie województwa śląskiego, dokumentów planistycznych o których mowa w art. 113 ustawy Prawo wodne, w przyszłej aktualizacji Programu dane te zostaną wykorzystane do projektowania zadań z zakresu małej retencji. 34 Towarzystwo na Rzecz Ziemi w Oświęcimiu pismo z 6.12.2005 r. 2. Marginalne potraktowanie nietechnicznych metod małej retencji, brak szczegółowych działań w tym zakresie. 2. W Programie wskazano główne działania z zakresu proekologicznych metod retencji służące zwiększeniu zasobów wodnych kraju przy jednoczesnej poprawie stanu środowiska ekosystemów wodnych. Działania te powinny być uwzględnione w regionalnych i lokalnych strategiach, planach i programach, przede wszystkim w gminnych planach zagospodarowania przestrzennego. Na etapie opracowywania programu jednostki samorządu terytorialnego nie zgłosiły konkretnych projektów do realizacji. Dlatego też w programie ograniczono się do sprecyzowania typów projektów (zadań) z zakresu nietechnicznych metod retencji. Podmioty realizujące wskazane w programie typy zadań będą mogły ubiegać się o ich dofinansowanie ze środków Funduszy Ochrony Środowiska. W trakcie konsultacji społecznych zadania z zakresu nietechnicznych metod małej retencji zgłosiła jedynie Gmina Bieruń. W miarę rozwoju programu, projekty uwzględniające zadania z zakresu nietechnicznych metod retencji ujęte w tabeli nr 1 Programu, a zgłaszane przez zainteresowane podmioty, będą sukcesywnie do niego włączane. 3. Wykaz rozwiązań alternatywnych dla zadań ujętych w programie. 3. Alternatywne rozwiązania z zakresu małej retencji będą proponowane w dokumentach wymaganych przepisami prawa w toku procesu inwestycyjnego. 4. Umieszczanie zbiorników wodnych na terenach 4. Retencjonowanie wody jest możliwe przede wszystkim w
podmokłych dolin rzecznych. dolinach rzecznych, co uwarunkowane jest dostępnością wody, możliwościami technicznymi i ekonomiczną efektywnością przyjętych rozwiązań jej zatrzymania oraz spełniania funkcji przeciwpowodziowych. 5. Program małej retencji nie uwzględnia celów ochrony środowiska, zawartych w aktach prawnych i dokumentach przytoczonych w rozdz. VI Prognozy oddziaływania na środowisko. 5. W programie małej retencji cele ochrony środowiska, zawarte w aktach prawnych i dokumentach międzynarodowych, Unii Europejskiej oraz krajowych i regionalnych zostały uwzględnione w formie zasady i procedury przygotowania dokumentacji technicznej oraz wykonywania obiektów małej retencji, wyszczególnionych w programie, zwracając przy tym uwagę na aspekty prośrodowiskowe i wymagania prawne (zwłaszcza na obszarach chronionych). 35. Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot pismo 5.12.2005 r. 6. Zasadność umieszczenia w programie kilku niewielkich zbiorników retencyjnych w górach: Wisła Gościejów I, Wisła Gościejów II, Wisła Łabajów, Ustroń Dobka oraz m.in. Żabnica i Ustroń-Jaszowiec. 7. Unikać lokalizacji zbiorników na źródłach. 1. Zbyt ogólnikowe zapisy dotyczące nietechnicznych form małej retencji. 6. Niewielkie zbiorniki retencyjne w górach zostały umieszczone w programie m.in. z tego powodu, że pełnią istotną funkcję w stabilizacji koryt cieków i przechwytywaniu rumowiska wleczonego, co ma istotne znaczenie w okresach gwałtownych wezbrań. Zasadność ekonomiczna tych zbiorników zostanie zweryfikowana na etapie przygotowania inwestycji. 7. Wszystkie obiekty małej retencji, zlokalizowane na źródliskach, są zbiornikami istniejącymi przewidzianymi do modernizacji. 1. W Programie wskazano główne działania z zakresu proekologicznych metod retencji służące zwiększeniu zasobów wodnych kraju przy jednoczesnej poprawie stanu środowiska ekosystemów wodnych. Działania te powinny być uwzględnione w regionalnych i lokalnych strategiach, planach i programach, przede wszystkim w gminnych planach zagospodarowania przestrzennego. Na etapie opracowywania programu jednostki samorządu terytorialnego nie zgłosiły konkretnych projektów do realizacji. Dlatego też w programie ograniczono się do sprecyzowania typów projektów (zadań) z zakresu nietechnicznych metod retencji. Podmioty realizujące wskazane w programie typy zadań będą mogły ubiegać się o ich dofinansowanie ze środków Funduszy Ochrony Środowiska. W trakcie konsultacji społecznych zadania z zakresu
nietechnicznych metod małej retencji zgłosiła jedynie Gmina Bieruń. W miarę rozwoju programu, projekty uwzględniające zadania z zakresu nietechnicznych metod retencji ujęte w tabeli nr 1 Programu, a zgłaszane przez zainteresowane podmioty, będą sukcesywnie do niego włączane. 2. Opracowanie nowego Programu małej retencji dla województwa śląskiego. 3. Ogólnikowe zapisy dotyczące ochrony walorów przyrodniczych dolin rzecznych. 4. Lokalizacja zbiorników na terenach zagrożonych ruchami osuwiskowymi. 5. Lokalizacja niektórych zbiorników spowoduje konieczność likwidacji istniejącej zabudowy i konieczność budowy nowych dróg. 6. Brak diagnozy zasobów wodnych oraz faktycznych potrzeb małej retencji w układzie zlewniowym. 7. Brak powiązania programu z planami gospodarowania wodami w obszarze dorzeczy. 2. Opracowany program małej retencji uwzględnia w niezbędnym, co do skali zamierzeń, zasady o których mowa we wniosku. Postulowane analizy i działania, które miałyby być uwzględnione przy opracowywaniu programu małej retencji, znajdą się w dokumentach planistycznych, o których mowa w art. 113 ustawy Prawo wodne. 3. Zapisy zawarte w rozdz. VIII. Wytyczne dla projektowania i budowy zbiorników małej retencji uwzględniają ochronę walorów przyrodniczych dolin rzecznych. Szczegółowe uwarunkowania ochrony walorów przyrodniczych dolin rzecznych zostaną określone w dokumentach wymaganych w toku realizacji inwestycji. 4. Na etapie przygotowywania zadań inwestycyjnych przeprowadzone będą ekspertyzy geotechniczne warunków posadowienia obiektów małej retencji. 5. Konieczność likwidacji istniejącej zabudowy dotyczy nielicznych obiektów, a wynikające z tego tytułu koszty społeczne i ekonomiczne zostaną uwzględnione w ogólnej analizie ekonomicznej danego zadania na wstępnych etapach przygotowania inwestycji. 6. Marszałek Województwa nie posiada środków finansowych na pozyskanie danych niezbędnych do opracowania bilansu wodnogospodarczego zlewni. Po opracowaniu przez regionalne zarządy gospodarki wodnej, działające na terenie województwa śląskiego, dokumentów planistycznych o których mowa w art. 113 ustawy Prawo wodne, w przyszłej aktualizacji Programu dane te zostaną wykorzystane do projektowania zadań z zakresu małej retencji. 7. Dotychczas plany gospodarowania wodami dorzeczy nie zostały opracowane.
8. Brak uwzględnienia potrzeb ochrony przyrody. 9. Brak uzgodnień lokalizacji zbiorników ze służbami ochrony przyrody. 10. Brak pełnej waloryzacji środowiska przyrodniczego. 8. Zapisy zawarte w rozdz. VIII. Wytyczne dla projektowania i budowy zbiorników małej retencji uwzględniają ochronę przyrody. Szczegółowe uwarunkowania ochrony przyrody zostaną określone w dokumentach wymaganych w toku realizacji inwestycji. 9. Szczegółowe uzgodnienie lokalizacji obiektów małej retencji z wojewodą śląskim, jako właściwym organem ochrony przyrody, są dokonywane na etapie postępowania związanego z ustaleniem lokalizacji. 10. Waloryzacja przyrodnicza powinna być przeprowadzona na etapie przygotowania zadania inwestycyjnego.
3. Propozycje umieszczenia nowych obiektów w Programie małej retencji dla województwa śląskiego wyciąg z zestawienia wniosków Tabela nr 2. Proponowane nowe obiekty do ujęcia w Programie Lp. Wnioskodawca Nazwa obiektu Propozycja rozstrzygnięcia 1. UG Włodowice Zbiornik wodny we Włodowicach ew. ujęcie w Aktualizacji programu 2. UG Włodowice Zbiornik wodny Zdów ew. ujęcie w Aktualizacji programu 3. UM Krzepice Zbiornik wodny w Starokrzepicach na ew. ujęcie w Aktualizacji programu Liswarcie 4. UMiG Koniecpol Zbiornik wodny w Koniec-polu nie zostanie ujęty w Programie w dorzeczu Pilicy i Liswarty 5. Burmistrz Blachowni Zbiornik Blachownia zostanie ujęty w Aneksie 6. P. B. Grondys Zbiornik wodny w Łazach ew. ujęcie w Aktualizacji programu Będzin 7. Starosta Bielski, Wójt Gminy Jasienica, Mieszkańcy m. Międzyrzecza, Zbiornik Międzyrzecze zostanie ujęty w Aneksie 8. Gospodarstwo Rolno- Rybackie G. Ochnio, Wilkowice 9. P. Z. Huculak, Międzyrzecze Dolne 10. P. R. Mroczek Bielsko-Biała 11. Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Grodziec Śląski 12 Zakład Doświadczalny Gospodarki Stawowej PAN w Gołyszu 13. Przedsiębiorstwo Produkcji i Hodowli Ryb Słodkowodnych w Krakowie Staw rybny w Międzyrzeczu Dolnym na rz. Rudawce Stawy rybne w Międzyrzeczu Dolnym Stawy: Wielki, Rekord, Zimny 9 stawów w kompleksie w Roztropicach, 11 stawów w kompleksie w Kostkowicach, kompleks 6 stawów w Bielowicku, kompleks 5 stawów w Grodźcu Śląski. Stawy na terenie powiatu cieszyńskiego Stawy należące do Przedsiębiorstwa Produkcji i Hodowli Ryb Słodkowodnych w Krakowie ew. ujęcie w Aktualizacji programu ew. ujęcie w Aktualizacji programu ew. ujęcie w Aktualizacji programu ew. ujęcie w Aktualizacji programu ew. ujęcie w Aktualizacji programu ew. ujęcie w Aktualizacji programu 14. UG Lipowa Zbiornik Lipowa-Ostre nie zostanie ujęty w Programie 15. Wójt Gminy Lelów Zbiornik na Białce Lelowskiej zostanie ujęty w Aneksie 16. UM Wisła, Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z.o.o Zbiornik na potoku Fiedorówka nie zostanie ujęty w Programie 17. UM Wisła, Wodociągi Ziemi Cieszyńskiej Sp. z.o.o Zbiornik na potoku Malinka nie zostanie ujęty w Programie 18. UG Kruszyna Zbiornik Łęg nie zostanie ujęty w Programie 19. UG Kruszyna Zbiornik Wikłów nie zostanie ujęty w Programie 20. Lasy Państwowe, Zbiornik Potempowe na Leśnicy nie zostanie ujęty w Programie Nadl. Koszęcin 21. UG Konopiska Zbiornik wodny Pająk ew. ujęcie w Aktualizacji programu 22. Burmistrz Bierunia Obiekty retencji nietechnicznej zostaną ujęte w Aneksie 23. UG Rudnik Zbiornik na cieku K-2 ew. ujęcie w Aktualizacji programu 24. UG Rudnik Zbiornik na cieku Brzeźnickim ew. ujęcie w Aktualizacji programu
Podsumowanie: Ogółem zgłoszonych obiektów: 24 Obiekty do uwzględnienia w Aneksie: 4 Obiekty do ewentualnego uwzględnienia w Aktualizacji: 13 Obiekty, które nie zostaną uwzględnione w Programie: 7 III. Aneks do Programu małej retencji Projekt Aneksu do Programu małej retencji dla województwa śląskiego został opracowany przez pracowników Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach, natomiast Prognoza oddziaływania na środowisko przez pracowników Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Nadzór nad wykonaniem powyższych dokumentów pełnili pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. 1. Opiniowanie, uzgadnianie i konsultacje projektu Aneksu do Programu małej retencji dla województwa śląskiego W ramach procedury związanej z konsultacjami projektu Aneksu do Programu małej retencji dla województwa śląskiego wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko przeprowadzono następujące czynności: 1) Uzgodniono projekt Aneksu z właściwymi ze względu na obszar działania regionalnymi zarządami gospodarki wodnej: w Gliwicach, w Poznaniu i w Warszawie. 2) Przedstawiono dokument Wojewodzie Śląskiemu w celu zaopiniowania. 3) Przedstawiono projekt Programu Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w celu zaopiniowania. 4) Przedstawiono projekt Programu Komisji Środowiska i Gospodarki Wodnej Sejmiku Województwa Śląskiego celem zaopiniowania. 5) Opublikowano projekt Programu w witrynie internetowej www.silesia-region.pl. 2. Zestawienie uwag, wniosków i opinii oraz propozycja ich rozstrzygnięcia W tabeli nr 3 przedstawiono sposób rozpatrzenia wniesionych uwag, wniosków i opinii oraz ich wykorzystania.
Tabela 3. Zestawienie wniesionych uwag, wniosków i opinii wraz z proponowanym sposobem załatwienia l.p. PODMIOT TREŚĆ WNIESIONEJ UWAGI SPOSÓB ZAŁATWIENIA SPRAWY RZGW w Gliwicach 1 TW-5040/12/456/9008/06 Opinia pozytywna a/a z 19.05.2006 r. 2 RZGW w Poznaniu IS-ZZ/533/12/06 Opinia pozytywna a/a z 30.05.2006 r. 3 RZGW w Warszawie WZ-404/10/06 Nie wnosi uwag a/a z 6.06.2006 r. Wojewoda Śląski Opinia pozytywna z uwagami: ŚR-III-6613/BR/256/3/06 z 5.07.2005 r. 7. Należy uwzględnić wykonanie zbiornika Międzyrzecze w Międzyrzeczu Dolnym, gm. Jasienica jako suchego polderu przeciwpowodziowego. Zbiornik ten powinien zostać zaplanowany w taki sposób, aby nie wystąpiło 1. W przedłożonym projekcie Aneksu uwzględniono zbiornik Międzyrzecze na cieku Jasienickim jako suchy polder. 4 pogorszenie stanu gatunków i siedlisk, dla których wyznaczono obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Górnej Wisły 5 Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Katowicach NZ/534/0254/16/05 z 27.12.2005 r. 8. Należy zapewnić wyeliminowanie zagrożeń spowodowanych przez zbiornik w gminie Lelów dla źródliska Rozlewisko. Opinia pozytywna z uwagami: 2. Należy przeanalizować zasadność wykonania zbiornika Międzyrzecze w Międzyrzeczu Dolnym, gm. Jasienica i rozważyć inne rozwiązania, uwzględniające ochronę przeciwpowodziową, nieingerujące w istniejące siedliska ostoi Natura 2000 oraz nieutrudniające dostępu do istniejącego złoża kruszyw, np. budowa suchego polderu. 2. W przedłożonym projekcie Aneksu zaakcentowano konieczność wyeliminowania potencjalnych zagrożeń dla cennych przyrodniczo źródlisk 1. W przedłożonym projekcie Aneksu uwzględniono zbiornik Międzyrzecze na cieku Jasienickim jako suchy polder.
IV. Informacje o wykorzystaniu informacji zawartych w Prognozie oddziaływania na środowisko dla przedmiotowych dokumentów Prognoza oddziaływania na środowisko Programu małej retencji dla województwa śląskiego została sporządzona zgodnie z wymogami określonymi w art. 41 ustawy Prawo ochrony środowiska i zgodnie z zakresem wskazanym przez Wojewodę Śląskiego w piśmie z dnia 2 września 2005 r. znak: ŚR-III-6613/BR/256/1/05 oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w piśmie z dnia 25 sierpnia 2005 r. znak: NZ/534/Sz/0254/16/05, NZ.521-28/05. W prognozie scharakteryzowano te elementy środowiska w województwie śląskim, których funkcjonowanie i stan są powiązane z gospodarowaniem wodami i kształtowaniem stosunków hydrologicznych w zlewniach cieków. W szczególności istotne okazały się informacje dotyczące możliwych zmian stosunków wodnych i ich skutków, o zanieczyszczeniu wód powierzchniowych i podziemnych oraz o obszarach chronionych i szczególnie cennych przyrodniczo. Podczas kwalifikowania obiektów proponowanych do ujęcia w Programie małej retencji wodnej dla województwa śląskiego uwzględniono informacje zawarte w Prognozie, takie jak informacje o obszarach chronionych, miejscach występowania gatunków chronionych i siedliskach cennych przyrodniczo, o deficycie wody bądź jej zanieczyszczeniu, o możliwych negatywnych skutkach realizacji niektórych przedsięwzięć, w szczególności o wpływie budowli hydrotechnicznych na integralność biologiczną cieków wodnych i funkcjonowanie dolin rzecznych. Podczas analizy proponowanych obiektów i kwalifikowania ich do ujęcia w Programie wzięto także pod uwagę opisany w Prognozie potencjalny wpływ presji turystycznej, erozji wodnej gleb użytkowanych rolniczo. Jeśli w wyniku analizy powyższych uwarunkowań, wskazanych w Prognozie oddziaływania na środowisko, stwierdzano, iż negatywny potencjalny wpływ realizacji proponowanego obiektu na środowisko nie był równoważony możliwymi korzyściami wynikającymi z jego realizacji, odstępowano od umieszczania tego obiektu w Programie małej retencji dla województwa śląskiego. Podobnie postępowano w przypadku stwierdzania istotnych uwarunkowań mogących uniemożliwić lub znacząco zwiększyć koszty budowy zbiorników wodnych (np. obecność stref osuwiskowych, miejsc deponowania odpadów, niekorzystnych struktur geologicznych). V. Informacje o metodach i częstotliwości przeprowadzania analizy postanowień programu W Programie małej retencji dla województwa śląskiego przewidziano, że monitoring realizacji tego dokumentu będzie prowadzony co dwa lata. Wnioski z przeprowadzonego monitoringu posłużą jako podstawa kolejnych aktualizacji Programu. Zakres prowadzonego monitoringu będzie obejmował zarówno stopień zaawansowania konkretnych zadań, jak również określenie najistotniejszych wskaźników związanych z ilością zretencjonowanych wód. Ze względu na fakt, iż Program małej retencji dla województwa śląskiego został przyjęty przez Sejmik Województwa Śląskiego w 2006 r., monitoring realizacji tego dokumentu zostanie przeprowadzony w 2008 r. Na podstawie wyników tego monitoringu zostanie przygotowany projekt pierwszej aktualizacji Programu małej retencji dla województwa śląskiego wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko. Po uzyskaniu niezbędnych uzgodnień oraz po przeprowadzeniu konsultacji społecznych projekt ten zostanie przedłożony Sejmikowi Województwa Śląskiego w celu przyjęcia stosownej uchwały.