REGULATOR 48 x 48 mm z 1 WYJŒCIEM i REGULACJ PROGRAMOW TYPU RE23

REGULATOR 48 x 48 mm z 1 WYJŒCIEM i REGULACJ PROGRAMOW TYPU RE23 INSTRUKCJA OBS UGI

Spis treœci 1. Zastosowanie...5 2. Zestaw regulatora...5 3. Przygotowanie regulatora do pracy...6 3.1. Bezpieczeñstwo...6 3.2. Instalowanie regulatora w tablicy...6 3.3. Pod³¹czenia elektryczne...7 3.4. Zalecenia instalacyjne...9 4. Rozpoczêcie pracy...10 5. Programowanie parametrów regulatora...11 5.1.Schemat obsługi regulatora...11 5.1.1. Schemat obsługi dla regulacji programowej...12 5.1.2. Schemat obsługi dla regulacji stałowartościowej...13 5.2. Parametry konfiguracyjne...15 5.3. Zmiany nastaw...16 5.4. Lista parametrów konfiguracyjnych...17 5.5. Programowanie regulatora w trybie pracy programowej...20 6.Wejœcie i wyjœcie regulatora...25 6.1. Wejœcie pomiarowe...25 6.2. Wyjœcie...26 7. Algorytmy regulacji...27 7.1. Regulacja za³¹cz-wy³¹cz (ON-OFF)...27 7.2. Regulacja PID...27 8. Funkcje dodatkowe...28 8.1. Wyœwietlanie sygna³u steruj¹cego...28 8.2. Regulacja rêczna...28 8.3. Zachowanie regulatora po uszkodzeniu czujnika...29 8.4. Nastawy fabryczne...29 9. Dobór nastaw parametrów PID...30 9.1. Automatyczny dobór nastaw...30 9.2. Rêczny dobór nastaw...31 9.3. Korekta nastaw...32 10. Sygnalizacja b³êdów...33 11. Dane techniczne...34 12. Kod wykonañ regulatora...38 Sierpień 2007 - KZ 1351/2007

1. Zastosowanie Regulator RE23 jest przeznaczony do stałowartościowej lub programowej regulacji temperatury oraz innych wielkoœci fizycznych np. ciœnienia, wilgotnoœci, poziomu, przep³ywu. Na dwóch wyœwietlaczach wyœwietlana jest wartoœæ mierzona, parametry wykonywanego programu wartości zadanej lub sygnał wyjściowy. Wejœcie pomiarowe jest uniwersalne dla termorezystorów, termoelementów lub dla sygna³ów standardowych liniowych. Regulator ma jedno wyjœcie umo liwiaj¹ce regulacjê typu grzanie lub ch³odzenie. Mo liwa jest tak e regulacja rêczna. Dodatkowo mo na zabezpieczyæ siê przed zmian¹ parametrów za pomoc¹ has³a. 2. Zestaw regulatora W sk³ad zestawu regulatora wchodz¹: 1. regulator... 1 szt. 2. wtyk z 6 zaciskami œrubowymi... 1 szt. 3. wtyk z 8 zaciskami œrubowymi... 1 szt. 4. uchwyt do mocowania w tablicy... 2 szt. 5. uszczelka... 1 szt. 6. instrukcja obs³ugi... 1 szt. 7. karta gwarancyjna... 1 szt.

3. Przygotowanie regulatora do pracy 3.1. Bezpieczeñstwo Regulator RE23 spe³nia wymagania dotycz¹ce bezpieczeñstwa elektrycznych przyrz¹dów pomiarowych automatyki wg normy PN-EN 61010-1, wymagania dotycz¹ce odpornoœci na zak³ócenia elektromagnetyczne wg normy PN-EN 61000-6-2 oraz emisji zak³óceñ elektromagnetycznych wystêpuj¹cych w œrodowisku przemys³owym wg normy PN-EN 61000-6-4. 3.2. Instalowanie regulatora w tablicy Przymocowaæ regulator do tablicy dwoma uchwytami œrubowymi wg rys.1. Otwór w tablicy powinien mieæ wymiary 45 +0,6 x 45 +0,6 mm. Gruboœæ materia³u, z którego wykonano tablicê, nie mo e przekraczaæ 15 mm. Rys.1. Mocowanie regulatora.

Rys.2 Wymiary regulatora. 3.3. Podłączenia elektryczne Wykonać podłączenia elektryczne do listew zaciskowych a następnie listwy wcisnąć do gniazd regulatora. sygna³y wejœciowe 8 7 6 5 4 3 2 1 8 9 7 9 10 11 12 13 14 wyjœcie zasilanie Rys.3 Widok listew pod³¹czeniowych regulatora.

termorezystor Pt100 w uk³adzie 2-przewodowym termorezystor Pt100 w uk³adzie 3-przewodowym termorezystor Pt1000 termoelement wejœcie pr¹dowe 0/4..20 ma wejœcie napiêciowe 0..5/10 V Rys.4. Pod³¹czenie sygna³ów wejœciowych. 13 14 zasilanie 9 10 11 SSR odb. zasilanie wyjście - przekaźnik - 10 - odb. zasilanie 11 + + wyjście - binarne napięciowe do sterowania SSR Rys.5. Pod³¹czenie zasilania i obwodu obci¹ enia Przy pod³¹czaniu zasilania nale y pamiêtaæ, e w instalacji budynku powinien istnieæ wy³¹cznik lub wy³¹cznik automatyczny, umieszczony w pobli u urz¹dzenia, ³atwo dostêpny dla operatora i odpowiednio oznakowany.

3.4. Zalecenia instalacyjne Regulator RE23 spe³nia wymagania dotycz¹ce odpornoœci na zak³ócenia elektromagnetyczne wystêpuj¹ce w œrodowisku przemys³owym wg obowi¹zuj¹cych norm. W celu uzyskania pe³nej odpornoœci regulatora na zak³ócenia elektromagnetyczne w œrodowisku o nieznanym poziomie zak³óceñ zaleca siê przestrzeganie nastêpuj¹cych zasad: - nie zasilaæ regulatora z sieci w pobli u urz¹dzeñ wytwarzaj¹cych du e zak³ócenia impulsowe, - stosowaæ filtry sieciowe, - do prowadzenia przewodów zasilaj¹cych stosowaæ ekrany metalowe w postaci rurek lub oplotów, - przewody doprowadzaj¹ce sygna³y pomiarowe powinny byæ skrêcone parami, a dla czujników oporowych w po³¹czeniu trójprzewodowym skrêcane z przewodów o tej samej d³ugoœci, przekroju i rezystancji, oraz prowadzone w ekranie jw., - wszystkie ekrany powinny byæ uziemione jednostronnie jak najbli ej regulatora, - stosowaæ ogóln¹ zasadê, e przewody wiod¹ce ró ne sygna³y powinny byæ prowadzone w jak najwiêkszej odleg³oœci od siebie (nie mniej ni 30 cm), a skrzy owanie tych wi¹zek wykonywane pod k¹tem 90 o.

4. Rozpoczęcie pracy Po poprawnej instalacji i załączeniu zasilania, regulator wykonuje test wyświetlacza i wyświetla na górnym wyświetlaczu typ regulatora a na dolnym wersję programu. Następnie na górnym wyświetlaczu jest wartość mierzona lub komunikat informujący o nieprawidłowościach (tab.6), a na dolnym wartość zadana wielkości regulowanej. Wskaźnik 1 informuje o stanie wyjścia regulatora: zapalony - wyjście załączone, zgaszony - wyjście wyłączone. Wskaźnik P informuje o programowym trybie pracy regulatora: zapalony - włączona regulacja według programu, miganie - regulacja jest przerwana przez operatora, ale program nie został zakończy, zgaszony - regulacja jest wyłączona z powodu zakończenia programu lub regulator został zaprogramowany w tryb regulacji stałowartościowej. Wskaźnik informuje o ręcznym trybie pracy regulatora: zapalony - włączona regulacja ręczna, zgaszony - włączona regulacja automatyczna. 10

Funkcje przycisków: (przez 2 sek.) wejście w tryb zmiany parametrów roboczych wyświetlenie sygnału sterującego i wejście w tryb pracy ręcznej wejście w tryb zmiany wyświetlanego parametru akceptacja wprowadzanych zmian wyświetlenie następnego parametru zwiększenie wartości parametru wyświetlenie poprzedniego parametru zmniejszenie wartości parametru (przez 2 sek.) wejście w tryb definiowania programu i i i powrót do poprzedniego poziomu rezygnacja z wprowadzanych zmian uruchomienie programu od początku zatrzymanie / wznowienie programu 5. Programowanie parametrów regulatora 5.1. Schemat obsługi regulatora Schemat obsługi regulatora zależy od typu wybranej regulacji (patrz parametr tsp). 11

5.1.1 Schemat obsługi dla regulacji programowej n-numer aktualnie wykonywanego odcinka t-czas jaki upłynął od początku aktualnie wykonywanego odcinka l-liczba cykli programu jaka została do wykonania Rys.6. Schemat obsługi dla regulacji programowej Sposób definiowania parametrów programu wartości zadanej oraz sterowanie regulacją programowwą opisano w roz. 5.5. 12

5.1.2 Schemat obsługi dla regulacji stałowartościowej Rys.7. Schemat obsługi dla regulacji stałowartościowej 13

Zmiana wartości zadanej Sposób zmiany wartości zadanej podczas regulacji stałowartościowej jest pokazany na rysunku 8. Ograniczenie zmiany jest ustawiane parametrami SPLL i SPLH. wartoœæ zadana aby zmniejszyæ wartoœæ zadan¹ naciœnij i przytrzymaj przycisk aby zwiêkszyæ wartoœæ zadan¹ naciœnij i przytrzymaj przycisk Rys.8. Zmiana wartości zadanej 14

5.2. Parametry konfiguracyjne Opis parametrów konfiguracyjnych zawiera tab.1. Powrót do normalnego trybu pracy następuje po jednoczesnym naciśnięciu przycisków i lub automatycznie po upływie 30 sekund od ostatniego naciśnięcia przycisku. Niektóre parametry mogą być niewidoczne - uzależnione jest to od aktualnej konfiguracji regulatora. Dostęp do parametrów konfiguracyjnych można zabezpieczyć kodem. Jeżeli jest ustawiony kod bezpieczeństwa (parametr secu jest większy od zera), należy go podać. Podczas jego ustawiania na dolnym wyświetlaczu wyświetlany jest napis code. Jeżeli wartość nie zostanie podana lub będzie ona błędna na wyświetlaczach pojawi się napis read only, a użytkownik będzie mógł jedynie przeglądać wartości parametrów. Wprowadzenie kodu bezpieczeństwa jest pokazane na rysunku 9. Menu programatora ma swój kod bezpieczeństwa secp. Zasady jego działania są identyczne jak dla kodu secu. start aktywny kod dostêpu T wprowadÿ kod N T poprawny kod? N read only 3sek pierwszy parametr Rys. 9. Wprowadzanie kodu dostępu 15

5.3. Zmiana nastawy Zmianę nastawy parametru rozpoczyna się po naciśnięciu przycisku. Przyciskami i dokonuje się wyboru nastawy, a przyciskiem akceptuje. Anulowanie zmiany następuje po jednoczesnym naciśnięcie przycisków i lub automatycznie po upływie 30 sekund od ostatniego naciśnięcia przycisku. Sposób zmiany nastawy pokazano na rys.10. rozpoczêcie zmian 1234 + anulowanie zmian akceptacja zmian zmniejszenie wartoœci zwiêkszenie wartoœci rozpoczêcie zmian onof + anulowanie zmian akceptacja zmian poprzedni parametr nastêpny parametr Rys.10. Zmiana nastawy parametrów liczbowych i tekstowych. 16

5.4. Lista parametrów konfiguracyjnych Listę parametrów konfiguracyjnych regulatora przedstawiono w tab.1. Lista parametrów w menu konfiguracji Tabela 1 Symbol parametru Opis parametru Zakres zmian parametru [nastawa fabryczna] inpt rodzaj wejścia (opis w tabeli 2) czujniki [pt1]: Pt100 pt10: Pt1000 t-,: termoelement typu J t-t: termoelement typu T t-k: termoelement typu K t-s: termoelement typu S t-r: termoelement typu R t-b: termoelement typu B t-e: termoelement typu E t-n: termoelement typu N t-l: termoelement typu L sygnały liniowe [0-20]: lin. prąd. 0-20mA 4-20: lin. prąd. 4-20mA 0-5: lin. nap. 0-5 V 0-10: lin. nap. 0-10 V t-lj typ linii (linia 2- przewodowa lub linia 3-przewodowa) 1) r-li C,C C,Ct reso rezystancja linii 2-przewodowej, dla czujnika Pt100 sposób kompensacji zimnych końców dla termoelementów 2) temperatura zimnych końców przy kompensacji ręcznej[ C x10] 2) pozycja punktu dziesiętnego [2-p]: linia 2-przewodowa 3-p: linia 3-przewodowa [0,0]...20,0 [auto]: kompensacja automatyczna Hand: kompensacja ręczna [0,0]...50,0 C 0_dp: bez miejsca dziesiętnego [1_dp]: 1 miejsce dziesiętne 0_dp: bez miejsca dziesiętnego [1_dp]: 1 miejsce dziesiętne 2_dp: 2 miejsca dziesiętne 17

inlo inhi shjf sprr ramp spll splh pb ti td to wskazanie dla dolnego progu wejścia analogowego wskazanie dla górnego progu wejścia analogowego Przesunięcie wartości mierzonej -1999...[0,0]...9999 3) -1999...[100,0]...9999 3) -99,9...[0,0]...99,9 C -999...[0,0]...999 3) Szybkość narostu 0...[0,0]...99,9 / jedn. czasu 0...[0,0]...99,9 / jedn. wartości zadanej 7) czasu Jednostka czasu dla szybkości narostu wartości zadanej 7) dolne ograniczenie nastawy wartości zadanej górne ograniczenie nastawy wartości zadanej zakres proporcjonalności [min]: minuta Hour: godzina wg tabeli 2 3) [-199,0] wg tabeli 2 3) [850,0] [min]: minuta Hour: godzina INLO...[0,0]...INHI 3) [0,0] INLO...[100,0]...INHI 3) 0...[30,0]...999,9 C 0...[30,0]...9999 3) stała czasowa całkowania 0...[300]...9999 s 0...[300]...9999 s 4) stała czasowa różniczkowania 0...[60,0]...999,9 s 0...[60,0]...999,9 s 4) okres 0,5...[20,0]...99,9 s 0,5...[20,0]...99,9 s impulsowania 4) Hy histereza 5) 0,2...[2,0]...99,9 0,2...[2,0]...999 3) out1 konfiguracja wyjścia [dir]: sygnał chłodzenia głównego inu: sygnał grzania o1.fn sygnał sterujący w przypadku uszkodzenia czujnika 4) 0...[0,0]...100,0 % 0...[0,0]...100,0 % 18

atfn tsp funkcja autoadaptacji 7) rodzaj wartości zadanej off: zablokowana [ on]: odblokowana [con]: regulacja stałowartościowa pr9: regulacja programowa secu kod bezpieczeństwa 6) [0]...9999 [0]...9999 1) Parametr widoczny tylko dla czujnika Pt100. 2) Parametr widoczny tylko dla czujników termoelektrycznych. 3) Rozdzielczość z jaką pokazywany jest dany parametr zależy od parametru reso - pozycja punktu dziesiętnego. 4) Parametr widoczny przy regulacji proporcjonalnej (pb>0) 5) Parametr widoczny przy regulacji załącz-wyłącz (pb=0) 6) Parametr ukryty w trybie przeglądania parametrów tylko do odczytu (read only). 7) Parametr widoczny dla regulacji stałowartościowej 19

Zakresy pomiarowe dla wejść Tabela 2 Symbol Wejście/czujnik Minimum Maksimum pt1 Termorezystor Pt100-199 C 850 C pt10 Termorezystor Pt1000-199 C 850 C t-, Termoelement typu J -100 C 1200 C t-t Termoelement typu T -100 C 400 C t-k Termoelement typu K -100 C 1372 C t-s Termoelement typu S 0 C 1767 C t-r Termoelement typu R 0 C 1767 C t-b Termoelement typu B 0 C 1820 C t-e Termoelement typu E -100 C 999 C t-n Termoelement typu N -100 C 1300 C t-l Termoelement typu L -199 C 800 C 0-20 Liniowe prądowe 0-20mA -1999 9999 4-20 Liniowe prądowe 4-20 ma -1999 9999 0-5 Liniowe napięciowe 0-5 V -1999 9999 0-10 Liniowe napięciowe 0-10 V -1999 9999 5.5. Programowanie regulatora w trybie pracy programowej Regulator steruje obiektem według wartości zadanej zmieniającej się w czasie zgodnie z zadaną funkcją zwaną dalej programem. Program składa się maksymalnie z 9 odcinków. Dla każdego odcinka należy podać czas jego trwania i wartość zadaną na końcu odcinka. Czas odcinka i wartość zadana równe 0 oznaczają koniec programu. Ponadto należy określić: liczbę cykli, czyli ile razy program ma się wykonać, sposób rozpoczęcia programu: od wartości mierzonej lub od wartości określonej w następnym parametrze, wartość zadaną na początku programu, zachowanie regulatora po zakończeniu programu: wyłączyć wyjście czy kontynuować regulację według ostatniej wartości zadanej. 20

Parametry programu wartości zadanej Tabela 3 Symbol parametru lc strt sp0 end ti01 sp01 ti02 sp02 ti09 sp09 Opis parametru liczba cykli programu sposób rozpoczęcia programu Zakres zmian [nastawa fabryczna] [1]...255 (wartość 255 oznacza nieskończoną liczbę powtórzeń) pu0- od aktualnej wartości regulowanej [sp0]- od wartości zadanej początkowej początkowa wartość spll...[0]...splh zadana, gdy parametr Strt lub ustawiony jest na sp0 inlo...[0]...inhi sposób zakończenia programu czas trwania odcinka 1 [min] wartość zadana na końcu odcinka 1 czas trwania odcinka 2 [min] wartość zadana na końcu odcinka 2... czas trwania odcinka 9 [min] wartość zadana na końcu odcinka 9 [off]- wyłączenie wyjścia regulacyjnego cont- regulacja wg ostatniej wartości zadanej [0]...9999 spll...[0]...splh lub inlo...[0]...inhi [0]...9999 spll...[0]...splh lub inlo...[0]...inhi [0]...9999 spll...[0]...splh secp kod bezpieczeństwa [0]...9999 21

Przykład programu. Zdefiniujmy program działający wg rysunku 11, w którym regulacja rozpoczyna się od wartości mierzonej w obiekcie. Po zakończeniu procesu należy wyłączyć wyjście. 30 Rys.11. Przykład programu wartości zadanej 22 wartoœæ zadana 60 120 360 420 czas [min.] O [ C ] 120 80 PV0

Tabela 4 zawiera wartości parametrów w przykładowym programie. Wartości parametrów dla przykładowego programu z rys.11 Tabela 4 Symbol parametru Opis parametru Wartość lc liczba cykli 1 strt sposób rozpoczęcia programu pu0 - od aktualnej wartości regulowanej end sposób zakończenia programu off- wyłączenie wyjścia regulacyjnego ti01 czas trwania odcinka 1 [min] 30 sp01 wartość zadana na końcu odcinka 1 50.0 ti02 czas trwania odcinka 2 [min] 30 sp02 wartość zadana na końcu odcinka 2 80.0 ti03 czas trwania odcinka 3 [min] 60 sp03 wartość zadana na końcu odcinka 3 120.0 ti04 czas trwania odcinka 4 [min] 240 sp04 wartość zadana na końcu odcinka 4 120.0 ti05 czas trwania odcinka 5 [min] 60 sp05 wartość zadana na końcu odcinka 5 0.0 ti06 czas trwania odcinka 6 [min] 0 1) sp06 wartość zadana na końcu odcinka 6 0 1) 1) czas odcinka i wartość zadana równe 0 oznaczają koniec programu 23

Po zdefiniowaniu programu wartości zadanej należy uruchomić regulację od początku naciskając jednocześnie przyciski i. Zapalony wskaźnik P oznacza, że regulacja jest realizowana według wartości zadanej wyliczonej z programu. Program rozpoczyna się zgodne z nastawą parametru Strt: wartość sp0 oznacza, że początkową wartością zadaną jest nastawa parametru sp0 wartość pu0 oznacza, że początkową wartością zadaną jest wartość mierzona w chwili uruchomienia programu. Realizowany program można zatrzymać naciskając jednocześnie i. Migający wskaźnik P oznacza, że regulacja jest zatrzymana (wyjście regulacyjne jest wyłączone). Kontynuacja zatrzymanego programu następuje po ponownym naciśnięciu przycisków i. Zatrzymany program można uruchomić od początku naciskając jednocześnie przyciski i. Parametry realizowanego programu można wyświetlić na dolnym wyświetlaczu naciskając przycisk. Zamiast chwilowej wartości zadanej wyświetlane są następujące parametry: n - numer aktualnie wykonywanego odcinka t - czas jaki upłynął od początku aktualnie wykonywanego odcinka [w minutach]. Dla czasów powyżej 999 minut, najstarsza cyfra jest wyświetlana na przemian z symbolem t l - liczba cykli programu jaka została jeszcze do wykonania. Liczba 0 oznacza zakończenie programu. Po zakończeniu programu regulator zachowa się zgodnie z nastawą parametru end: wartość off oznacza, że regulacja jest zakończona, wyjście regulacyjne wyłączone, wskaźnik P zgaszony. Na dolnym wyświetlaczu zamiast numeru odcinka jest wyświetlany komunikat End. Regulator czeka na ponowne uruchomienie programu od 24

początku przyciskami i. wartość cont oznacza, że regulacja jest kontynuowana według ostatniej wartości zadanej w programie bez odliczania czasu. Wskaźnik P jest nadal zapalony, liczba cykli do wykonania wynosi 0. Na dolnym wyświetlaczu zamiast numeru odcinka jest wyświetlany komunikat cont. Regulację można wyłączyć naciskając jednocześnie przyciski i, lub wystartować program od początku przyciskami i. 6. Wejście i wyjście regulatora 6.1. Wejście pomiarowe Regulator ma wejście pomiarowe, do którego można podłączyć różnego typu czujniki lub sygnały standardowe. Wybór typu sygnału wejściowego dokonywany jest parametrem inpt. Dla różnych typów wejść, w zależności od kodu wykonania należy podać dodatkowe parametry. Dla termorezystora Pt100 należy wybrać rodzaj połączenia. W połączeniu trójprzewodowym kompensacja rezystancji linii odbywa się automatycznie. W połączeniu dwuprzewodowym można podać dodatkowo rezystancję linii. Dla termoelementów należy podać sposób kompensacji temperatury zimnych końców - automatyczną lub ręczną, a przy kompensacji ręcznej - temperaturę zimnych końców. Dla wejść liniowych należy podać wskazanie dla dolnego i górnego progu wejścia analogowego. Dodatkowym parametrem jest liczba cyfr po przecinku, parametr reso. Dla czujników temperaturowych określa, czy temperatura mierzona i temperatura zadana ma być pokazywana z miejscem po przecinku. Dla wejść liniowych oznacza rozdzielczość, z jaką jest pokazywana wartość mierzona i wartości niektórych parametrów. Korekcja wskazania wartości mierzonej jest dokonywana przez parametr shif. 25

6.2. Wyjście Regulator ma jedno wyjście, na którym możliwe jest wybranie regulacji załącz-wyłącz lub PID. Dla regulacji PID dodatkowo ustawia się okres impulsowania. Okres impulsowania jest to czas jaki upływa pomiędzy kolejnymi załączeniami wyjścia podczas regulacji proporcjonalnej. Długość okresu impulsowania należy dobrać zależnie od własności dynamicznych obiektu i odpowiednio do urządzenia wyjściowego. Dla szybkich procesów zaleca się stosować przekaźniki SSR. Wyjście przekaźnikowe stosowane jest do sterowania styczników w procesach wolnozmiennych. Zastosowanie dużego okresu impulsowania do sterowania procesów szybkozmiennych może dać niepożądane efekty w postaci oscylacji. Teoretycznie, im mniejszy okres impulsowania tym lepsza regulacja, jednak dla wyjścia przekaźnikowego powinien być tak duży jak to możliwe w celu wydłużenia życia przekaźnika. Zalecenia dotyczące okresu impulsowania Tabela 5 Wyjście Okres impulsowania to Obciążenie przekaźnik elektromagnetyczny wyjście tranzystorowe zalecany >20s (min. 10 s) min. 5 s 1...3 s 2A/230 V a.c. lub stycznik 1A/230V a.c. przekaźnik półprzewodnikowy (SSR) 26

7. Algorytmy regulacji 7.1. Regulacja załącz-wyłącz (ON-OFF) Aby wybrać regulację załącz-wyłącz należy ustawić parametr pb=0. Następnie ustawić wartość histerezy - Hy. Działania wyjścia na grzanie (rys.12) ustawia się parametrem out=inu, a na chłodzenie parametrem out=dir. wyjœcie za³¹czone Hy wy³¹czone sp wartoœæ mierzona Rys.12. Sposób działania wyjścia typu grzanie 7.2. Regulacja PID Wybór algorytmu regulacji PID lub też PI, PD czy P polega na odpowiednim ustawieniu wartości parametrów - zakresu proporcjonalności (pb), członu całkującego (ti) i członu różniczkującego (td). Wyłączenie danego członu polega na ustawieniu parametru na zero. Sposób działania wyjścia typu grzanie wybiera się ustawiając parametr out1=inu, a typu chłodzenie ustawiając parametr out=dir. Kolejny parametr do ustawienia to okres impulsowania wyjścia (to). 27

8. Funkcje dodatkowe 8.1. Wyświetlanie sygnału sterującego Po naciśnięciu przycisku na dolnym wyświetlaczu wyświetlana jest wartość sygnału sterującego (0...100%). Na pierwszej cyfrze wyświetlany jest znak h. Powrót do wyświetlania wartości zadanej następuje po dwukrotnym naciśnięciu przycisku. 8.2. Regulacja ręczna Regulacja ręczna daje możliwość m.in. identyfikacji, testowania obiektu, czy sterowania nim po uszkodzeniu czujnika. Wejście do trybu regulacji ręcznej następuje po przytrzymaniu przycisku podczas wyświetlania sygnału sterującego. Regulacja ręczna sygnalizowana jest pulsowaniem wartości mierzonej. Regulator przerywa regulację automatyczną i rozpoczyna ręczne sterowanie wyjściem. Na dolnym wyświetlaczu jest wartość sygnału sterującego, poprzedzona symbolem h. Przyciski i służą do zmiany sygnału sterującego. Wyjście do trybu normalnej pracy następuje po jednoczesnym naciśnięciu przycisków i. Przy ustawionej regulacji załącz-wyłącz (parametr pb=0) sygnał sterujący można ustawiać na 0% lub 100% mocy, natomiast gdy parametr PB jest większy od zera, sygnał sterujący można ustawić na dowolną wartość z zakresu 0...100%. 28

8.3. Zachowanie regulatora po uszkodzeniu czujnika W regulatorze możliwe jest skonfigurowanie stanu wyjścia po uszkodzeniu czujnika: przy konfiguracji wyjścia do regulacji proporcjonalnej (pb>0) wartość sygnału sterującego jest określona przez parametr oifl, przy konfiguracji wyjścia do regulacji załącz-wyłącz (pb=0), wyjście będzie wyłączone - przy działaniu wyjścia jako grzanie lub załączone - przy działaniu wyjścia jako chłodzenie. 8.4. Nastawy fabryczne Nastawy fabryczne można przywrócić, podczas załączania zasilania, przytrzymując przyciski i do momentu, gdy na górnym wyświetlaczu pojawi się napis fabr. 29

9. Dobór nastaw parametrów PID 9.1. Automatyczny dobór nastaw Regulator ma funkcję automatycznego doboru nastaw PID. Nastawy te zapewniają w większości przypadków optymalną regulację. Aby rozpocząć autoadaptację należy przejść do pozycji tune (zgodnie z rysunkiem 7) oraz przytrzymać przycisk przez co najmniej 2 sek. Jeżeli zakres proporcjonalności jest równy zero lub parametr atfn jest ustawiony na off lub parametr tsp jest ustawiony na pr9 to nie będzie możliwości rozpoczęcia autoadaptacji. Migający górny wyświetlacz informuje o aktywności funkcji autoadaptacji. Czas trwania autoadaptacji zależy od właściwości dynamicznych obiektu i może trwać maksymalnie 10 godzin. W trakcie autoadaptacji lub bezpośrednio po niej mogą powstać przeregulowania, dlatego należy nastawić mniejszą wartość zadaną, o ile to możliwe. Po zakończeniu autoadaptacji obliczone nastawy PID są zapamiętane w pamięci nieulotnej oraz rozpoczyna się proces regulacji z nowymi nastawami. Proces autoadaptacji może się nie rozpocząć lub zostać przerwany bez obliczenia nastaw PID, jeżeli: odchyłka regulacji jest mniejsza od 6.5% zakresu (splh - spll) zostanie przekroczony czas wstępnej stabilizacji obiektu lub dopuszczalny czas trwania autoadaptacji, wystąpi zanik zasilania regulatora, naciśnięto przycisk wyliczone wartości parametrów są poza zakresem. W takich przypadkach zostanie rozpoczęta regulacja z poprzednimi nastawami PID. 30

100 Y[%] 0 wartoœæ mierzona t [s] PV t t [s] T 0 Rys.13. Dobór nastaw metodą odpowiedzi na skok jednostkowy 9.2. Ręczny dobór nastaw Ustawić regulację załącz-wyłącz z minimalną histerezą. Wartość zadaną ustawić tak, by można było zaobserwować przebieg wartości mierzonej jak na rys.13. Z charakterystyki obiektu przedstawiającej wielkość regulowaną w funkcji czasu należy odczytać czas opóźnienia obiektu To oraz maksymalną prędkość narostu temperatury z zależności: V max = PV max t Nastawy PID obliczyć wg z podanych wzorów: Pb = 1,1 V max T 0 - zakres proporcjonalności t i = 2,4 T 0 t d = 0,4 T 0 - stała czasowa całkowania - stała czasowa różniczkowania 31

9.3. Korekta nastaw Parametry PID oddziałują pomiędzy sobą, należy więc wprowadzać zmiany tylko jednego parametru. Parametry najlepiej jest dobierać, zmieniając wartość na dwa razy większą lub dwa razy mniejszą. Podczas zmian należy kierować się następującymi zasadami. a) Wolna odpowiedź obiektu: zmniejszyć zakres proporcjonalności, zmniejszyć czas całkowania i różniczkowania. b) Przeregulowania zwiększyć zakres proporcjonalności, zwiększyć czas różniczkowania. c) Oscylacje zwiększyć zakres proporcjonalności, zwiększyć czas całkowania, zmniejszyć czas różniczkowania. d) Niestabliność zwiększyć czas całkowania. 32

10. Sygnalizacja błędów Komunikaty znakowe Tabela 6 Kod błędu (górny wyświetlacz) Przyczyna Postępowanie lerr Herr Przekroczenie zakresu pomiarowego w dół lub zwarcie w obwodzie czujnika Przekroczenie zakresu pomiarowego w górę lub przerwa w obwodzie czujnika erad Rozkalibrowane wejście erat Automatyczny dobór parametrów PID nie może być wywołany lub został przerwany Sprawdzić, czy typ wybranego czujnika jest zgodny z podłączonym; sprawdzić, czy wartości sygnałów wejściowych mieszczą się w odpowiednim zakresie; jeśli tak sprawdzić czy nie nastąpiło zwarcie w obwodzie czujnika Sprawdzić, czy typ wybranego czujnika jest zgodny z podłączonym; sprawdzić, czy wartości sygnałów wejściowych mieszczą się w odpowiednim zakresie; jeśli tak sprawdzić czy nie nastąpiło przerwa w obwodzie czujnika Podłączyć ponownie zasilanie regulatora, gdy to nie pomoże skontaktować się z najbliższym serwisem. Sprawdzić warunki wywołania funkcji autoadaptacji opisane w rozdz.9.1. Komunikat znika po naciśnięciu dowolnego przycisku 33

11. Dane techniczne Sygnały wejściowe dla wejść czujników wg tabeli 7 dla wejść liniowych wg tabeli 8 Sygnały wejściowe oraz zakresy po-miarowe czujników Tabela 7 Typ czujnika Norma Oznaczenie Zakres Symbol na wyświetlaczu Pt100 PN-EN 60751+A2:1997 Pt100-199...850 C pt1 Pt1000 PN-EN 60751+A2:1997 Pt1000-199...850 C pt10 Fe-CuNi PN-EN 60584-1:1997 J -100...1200 C t-, Cu-CuNi PN-EN 60584-1:1997 T -100...400 C t-t NiCr-NiAl PN-EN 60584-1:1997 K -100...1372 C t-k PtRh10-Pt PN-EN 60584-1:1997 S 0...1767 C t-s PtRh13-Pt PN-EN 60584-1:1997 R 0...1767 C t-r PtRh30-PtRh6 PN-EN 60584-1:1997 B 0...1820 C 300...1820 C 1) t-b NiCr-CuNi E PN-EN 60584-1:1997 E -100...999 C t-e NiCrSi-NiSi PN-EN 60584-1:1997 N -100...1300 C t-n NiCr-CuNi Gost R 8.585-2001 L -100...800 C t-l (chromel-kopel) 1) Zakres dla którego podawany jest błąd pomiaru 34

Sygnały wejściowe oraz zakresy pomiarowe dla wejść liniowych Tabela 8 Typ czujnika Oznaczenie Zakres Symbol na wyświetlaczu Liniowe prądowe I 0...20 ma 0-20 Liniowe prądowe I 4...20 ma 4-20 Liniowe napięciowe U 0...5 V 0-5 Liniowe napięciowe U 0...10 V 0-10 Błąd podstawowy pomiaru wartości rzeczywistej 0,2%, dla wejść termorezystancyjnych, 0,3%, dla wejść dla czujników termoelektrycznych (0,5% - dla B, R, S); 0,2% ±1 cyfra, dla wejść liniowych Czas pomiaru - dla wejść czujników 0,33 s - dla wejść liniowych 0,16 s Rezystancja wejściowa: - dla wejścia napięciowego 150 kω - dla wejścia prądowego 4 Ω Wykrywanie błędu w obwodzie pomiarowym: - termoelement, Pt100, PT1000 przekroczenie zakresu pomiarowego - 0...10 V powyżej 11 V - 0...5 V powyżej 5,25 V - 0...20 ma powyżej 22 ma - 4...20 ma poniżej 1mA i powyżej 22 ma Algorytm regulacji - P,PD, PI, PID, dwustawna z histerezą 35

Rodzaje wyjścia: - przekaźnikowe styk przełączny obciążalność maksymalna: napięciowa: 250 V a.c., 150 V d.c. prądowa: 5A 250 V a.c., 5 A 30 V d.c. obciążenie rezystancyjne 1250 VA, 150 W - binarne napięciowe napięcie 5V (bez izolacji od strony czujnika) rezystancja ograniczająca prąd 66 Ω Sposób działania wyjścia: - rewersyjne dla grzania - wprost dla chłodzenia Sygnalizacja: - załączenia wyjścia - regulacji programowej - trybu regulacji ręcznej Znamionowe warunki użytkowania: - napięcie zasilania 230 V a.c. ±10% 110 V a.c. ±10% 24 V a.c. ±10% - częstotliwość napięcia zasilania 50...60 Hz - temperatura otoczenia 0...23...50 C - temperatura przechowywania -20...+70 C - wilgotność względna powietrza < 85 % (bez kondensacji pary wodnej) - zewnętrzne pole magnetyczne < 400 A/m - czas wstępnego nagrzewania 30 min - położenie pracy dowolne - rezystancja przewodów łączących rezystor termometryczny z regulatorem <20 Ω 36

Pobór mocy Masa < 3 VA < 0,25 kg Stopień ochrony zapewniany przez obudowę wg PN-EN 60529 - od strony płyty czołowej IP65 - od strony zacisków IP20 Błędy dodatkowe w znamionowych warunkach użytkowania spowodowane: - kompensacją zmian temperatury spoin odniesienia termoelementu 2 C, - zmianą temperatury otoczenia 100% wartości błędu podstawowego /10 K. Wymagania bezpieczeństwa wg PN-EN 61010-1 - kategoria instalacji III, - stopień zanieczyszczenia 2, - maksymalne napięcie pracy względem ziemi: - dla obwodu zasilania, wyjścia - 300 V - dla obwodów wejściowych - 50 V Kompatybilność elektromagnetyczna - odporność na zakłócenia elektromagnetyczne wg normy PN-EN 61000-6-2 - emisja zakłóceń elektromagnetycznych wg normy PN-EN 61000-6-4 37

12. Kod wykonań regulatora Sposób kodowania podano w tabeli 9. Rodzaje wykonań i sposób zamawiania Tabela 9 Regulator RE23 - X X X X Wejście uniwersalne dla czujników termoelektrycznych i termorezystancyjnych... 1 uniwersalne liniowe prądowe 0/4...20 ma, napięciowe 0...5/10 V... 2 na zamówienie...x Wyjście przekaźnik... 1 binarne 0/5V do sterowania SSR... 2 na zamówienie...x Zasilanie 230 V 50/60 Hz... 1 110 V 50/60 Hz... 2 24 V 50/60 Hz... 3 na zamówienie... X Wymagania dodatkowe bez dodatkowych wymagań...0 z atestem Kontroli Jakości...1 wg uzgodnień z odbiorcą*... X * numerację ustali producent. 38

39

Lubuskie Zak³ady Aparatów Elektrycznych LUMEL S.A. ul. Sulechowska 1, 65-022 Zielona Góra http://www.lumel.com.pl Dzia³ Sprzeda y Krajowej: Informacja techniczna: tel.: 068 329 52 60, 068 329 53 06, 068 329 51 80, 068 329 53 74 e-mail: sprzedaz@lumel.com.pl Przyjmowanie zamówieñ: fax: 068 325 56 50, tel.: 068 329 52 09, 068 329 52 07, 068 329 52 91, 068 329 53 73, 068 329 53 41 40