Egzemplarz nr 1 Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Środowiskowym Domu Samopomocy w Mielęcinie gm. Pyrzyce Jednostka kontrolowana: Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie ul. Główna 42 74 230 Mielęcin Jednostka zlecająca: Miasto i Gmina Pyrzyce Podmiot prowadzący: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Pyrzycach Kierownik jednostki: Mirosław Zarębski Kontrolujący: Ewa Golińczak Kierownik Oddziału ds. Nadzoru i Kontroli w Pomocy Społecznej w Wydziale Spraw Społecznych, Dobrosława Woś główny specjalista numer legitymacji służbowej 27/2013, na podstawie upoważnienia Nr 81/2015 z 2 grudnia 2015 r. (akta kontroli str. 1) Kontrolerzy złożyli oświadczenia o braku okoliczności uzasadniających wyłączenie ich z kontroli. (akta kontroli str. 2-3) Data rozpoczęcia i zakończenia kontroli: kontrolę przeprowadzono w dniach 14-15 grudnia 2015 r. Kontrolowana jednostka oraz jednostka prowadząca została powiadomiona o terminie przeprowadzenia kontroli, zgodnie z 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz.U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). (akta kontroli str. 4-7) Przedmiot i okres kontroli : Przedmiotem kontroli była organizacja i funkcjonowanie środowiskowego domu samopomocy. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli. Ustalenia zawarte w protokole oparto o informacje udzielone przez kierownika jednostki, skontrolowaną dokumentację oraz oględziny placówki. Kontrola została przeprowadzona w oparciu o Program kontroli kompleksowej środowiskowego domu samopomocy. (akta kontroli str. 8-17) Prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy do zadań z zakresu administracji rządowej zleconych gminie (art. 18 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz. U. z 2015 r., poz. 163 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 22 pkt 1 przywołanej ustawy ustalanie sposobu wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jest zadaniem wojewody. Sposób funkcjonowania środowiskowych domów samopomocy, kwalifikacje osób świadczących usługi oraz standardy usług świadczonych przez domy określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. z 2010 r. Nr 238, poz. 1586 z późn. zm.), które weszło w życie 1 stycznia 2011 r. Termin dostosowania domów do wymaganych standardów upływa z dniem 31 grudnia 2018 r. USTALENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE ZASAD FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKOWEGO DOMU SAMOPOMOCY Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie rozpoczął swoją działalność w grudniu 2012 r. Dom prowadzony jest przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Pyrzycach, na podstawie zlecenia zadania przez Gminę Pyrzyce, w trybie określonym w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1118 z późn. zm.). W okresie objętym kontrolą zadanie realizowano na podstawie następujących umów: umowa nr 1/2014, Powierzenie realizacji zadania publicznego pod nazwą Prowadzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie typu A i B, zawarta w dniu 1.01.2014 r. umowa Nr 2/2015, Powierzenie realizacji zadania publicznego pod nazwą Prowadzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie typu A i B, zawarta w dniu 1.01.2015 r. (akta kontroli str. 18-33) Zgodnie z 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy sposób funkcjonowania domu powinny określać następujące dokumenty: statut domu, regulamin organizacyjny domu, program działalności i plan pracy na dany rok. Kontrolowana jednostka posiada statut przyjęty uchwałą Zarządu Koła w Pyrzycach PSOUU nr 15/2012 z dnia 18 grudnia 2012 r., regulamin organizacyjny, programy działalności (odrębnie dla każdego typu) oraz plany pracy na 2014 i 2015 r. Powyższe dokumenty programowe ośrodka wsparcia zostały opracowane w uzgodnieniu z Wojewodą Zachodniopomorskim oraz przekazane do zatwierdzenia jednostce zlecającej tj. Burmistrzowi Pyrzyc. (statut i regulamin organizacyjny: akta kontroli str. 34-45) Bezpośredni nadzór nad funkcjonowaniem środowiskowego domu samopomocy sprawuje kierownik ŚDS, którym jest Pan Mirosław Zarębski pełniący tę funkcję od początku funkcjonowania ośrodka wsparcia. TYP DOMU, LICZBA MIEJSC I FREKWENCJA Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie jest placówką typu AB, a więc przeznaczony jest dla: 2
osób przewlekle psychicznie chorych, osób upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim, znacznym i umiarkowanym oraz z lekkim upośledzeniem umysłowym, gdy jednocześnie występują inne zaburzenia, zwłaszcza neurologiczne, Ośrodek dysponuje 30 miejscami uzgodnionymi z Wojewodą Zachodniopomorskim. Gmina Pyrzyce zawarła dwa porozumienia w sprawie przyjmowania do śds mieszkańców innych gmin, w tym: Porozumienie międzygminne z dnia 8 grudnia 2014 r. w sprawie powierzenia przez Gminę Lipiany Gminie Pyrzyce realizacji zadania publicznego prowadzenia środowiskowego domu samopomocy typu A dla osób przewlekle psychicznie chorych i B dla osób upośledzonych umysłowo; Porozumienie zawarte w dniu 19 października 2015 r. pomiędzy Gminą Przelewice a Gminą Pyrzyce w sprawie powierzenia Gminie Pyrzyce realizacji zadania publicznego Gminy Przelewice w zakresie pomocy społecznej polegającego na kierowaniu mieszkańców Gminy Przelewice do Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie. (akta kontroli str. 46-49) Decyzję kierującą do Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie oraz decyzję w sprawie odpłatności za korzystanie z usług Domu wydaje organ właściwy dla Gminy Pyrzyce zgodnie z art. 51b ust. 5 ustawy o pomocy społecznej oraz 7 ust. 3 i 4 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Uczestnikami domu aktualnie są dwie osoby z terenu Gminy Przelewice. Na dzień 14 grudnia 2015 r. wydanych było 26 decyzji kierujących. Na podstawie wykazu uczestników sporządzonego na dzień kontroli stwierdzono, że uczestnikami środowiskowego domu samopomocy było 17 mężczyzn oraz 9 kobiet. Najmłodszy uczestnik jest w wieku 24 lat a najstarszy w wieku 66 lat. Dwoje uczestników jest ubezwłasnowolnionych. Trzy osoby ponoszą odpłatność za pobyt zgodnie z art. 51b ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Cztery osoby nie są w pełni sprawne ruchowo. Większość uczestników to osoby niepełnosprawne intelektualnie (typ B 23 osoby) pozostali uczestnicy to osoby przewlekle psychicznie chore (typ A 3 osoby). (akta kontroli str. 50 54) W Środowiskowym Domu Samopomocy w Mielęcinie funkcjonuje podział uczestników na trzy względnie stałe grupy zróżnicowane pod względem preferencji oraz możliwości ich uczestników, przyporządkowane do jednej z pracowni. Jeżeli uczestnik wyraża taką chęć, może wziąć udział w zajęciach z inną grupą. Na podstawie list obecności stwierdzono, że frekwencja na zajęciach wynosiła: w październiku 2014 r. 77,7%, w czerwcu 2015 r. 73,5 %, w listopadzie 2015 r. 82,1 %, Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 7 00 do 15 00. Na podstawie Ramowego tygodniowego planu pracy stwierdza się, że kontrolowana placówka spełnia wymogi określone w 6 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, zgodnie z którymi dom powinien zapewniać co najmniej 6 godzin dziennie zajęć z uczestnikami. (akta kontroli str. 55) 3
POMIESZCZENIA I WYPOSAŻENIE Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie zlokalizowany jest przy ul. Głównej 42, w niewielkiej miejscowości położonej na terenie Gminy Pyrzyce. Placówka mieści się w piętrowym, podpiwniczonym budynku położonym w centrum miejscowości. Na budynku umieszczona zastała tablica informacyjna z nazwą placówki. Budynek nie jest ogrodzony. Obiekt posiada dwa wejścia (jedno ewakuacyjne). Przy głównym wejściu z uwagi na schody prowadzące do wejścia zamontowany jest dźwig osobowy dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Wewnątrz budynku znajdują się schody na piętro oraz do pomieszczeń usytuowanych w piwnicy. Budynek nie posiada windy, zatem w celu zapewnienia osobom o ograniczonej sprawności ruchowej możliwości przemieszczania się pomiędzy kondygnacjami zakupiony został schodołaz gąsienicowy. Zgodnie z przedstawioną opinią techniczną kąt nachylenia stopni schodów oraz wielkość spoczników spełniają warunki techniczne do bezpiecznej eksploatacji schodołazu. (akta kontroli str. 56) W trakcie kontroli dokonano sprawdzenia sprawności funkcjonowania schodołazu oraz dźwigu osobowego, oba urządzenia były sprawne. W celu zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom zajęć przy wejściu do budynku zamontowany został zamek szyfrowy. Ponadto w budynku zamontowano monitoring wewnętrzny obejmujący wejście, klatkę schodową, salę ogólną. Nieruchomość stanowi własność Miasta i Gminy Pyrzyce i w kontrolowanym okresie została przekazana w użyczenie Polskiemu Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Pyrzycach na podstawie umowy użyczenia Nr 1/2014 z dnia 14 stycznia 2014 r. oraz umowy użyczenia Nr 1/2015 z dnia 26 lutego 2015 r. (akta kontroli str. 57-61) Łączna powierzchnia użytkowa budynku wynosi 543,24 m². Powierzchnia pomieszczeń wykorzystywanych przez Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie do prowadzenia działalności (bez korytarzy i ciągów komunikacyjnych) zajmuje ogółem 431,44 m². Powierzchnia użytkowa przypadająca na 1 uczestnika wynosi ok. 14 m 2, a zatem placówka spełnia standard określony w 18 pkt 2 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, odnośnie powierzchni użytkowej przypadającej na 1 uczestnika. W Środowiskowym Domu Samopomocy w Mielęcinie znajdują się następujące pomieszczenia: parter: sala ogólna (aktywizacyjna) wyposażona w kanapy i fotele, stół do pingponga oraz sprzęt rtv, pomieszczenie kuchenne wyposażone w sprzęt kuchenny, zabudowę, stoły i krzesła, łazienka z dodatkową toaletą, przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych (brodzik najazdowy, krzesełko składane, zamontowane uchwyty dla osób niepełnosprawnych), toaleta dla uczestników (damska, bez zamontowanych udogodnień dla osób niepełnosprawnych), kotłownia; piętro: pracownia plastyczna i rękodzieła, pracownia komputerowa, biuro, pokój do indywidualnego poradnictwa i wyciszeń, dwie toalety dla uczestników: damska i męska (nieprzystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych); 4
piwnica: sala do muzykoterapii i zajęć teatralnych, sala relaksacji, sala do rehabilitacji ruchowej, toaleta dla personelu, pomieszczenie kąpielowe wyposażone w kabinę do hydromasażu, pomieszczenie gospodarcze: pralniosuszarnia, magazyn na żywność. (akta kontroli str. 62) ŚDS posiada sprzęt gospodarstwa domowego (pralka, suszarka, odkurzacz, piekarnik, kuchenka, okap, zamrażarka, lodówka, sprzęt AGD, żelazka, deska do prasowania, suszarka stojąca), telewizor, komputery, drukarkę, laminarkę oraz sprzęt do ćwiczeń sportowych i do rehabilitacji ruchowej. Placówka nie spełnia standardu określonego w 18 pkt 5 lit. e rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, tj. nie posiada odrębnej jadalni mogącej służyć jako klub lub sala aktywizacji i terapii zajęciowej lub pomieszczenia do terapii ruchowej. Toalety, z wyjątkiem wc usytuowanego w łazience, nie są przystosowane dla osób niepełnosprawnych oraz nie posiadają udogodnień (uchwytów) dla osób niepełnosprawnych. STRUKTURA ZATRUDNIENIA W Środowiskowym Domu Samopomocy Mielęcinie na podstawie umowy o pracę zatrudnionych jest 5 osób, w wymiarze 5 etatów. Zespół wspierająco-aktywizujący stanowią: kierownik/instruktor terapii zajęciowej, dwóch instruktorów terapii zajęciowej oraz fizjoterapeuta/instruktor terapii zajęciowej. Ponadto na umowęzlecenie zatrudniono psychologa (w wymiarze 6 godzin miesięcznie co stanowi 0,0375 etatu) oraz muzykoterapeutę (w wymiarze 3 godzin tygodniowo, co stanowi 0,075 etatu). Łączny wymiar zatrudnienia pracowników stanowiących zespół wspierającoaktywizujący wynosi 5,11 etatu. Zgodnie z 12 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy wskaźnik zatrudnienia zespołu wspierająco-aktywizującego powinien wynosić nie mniej niż 1 etat na 7 uczestników w domu typu A oraz nie mniej niż 1 etat na 5 uczestników w domu typu B lub C. Wyliczony w powyższy sposób wskaźnik zatrudnienia zespołu wspierająco-aktywizującego w Środowiskowym Domu Samopomocy w Mielęcinie w odniesieniu do składu osobowego uczestników na dzień kontroli (ustalonego na podstawie wykazu uczestników) wynosi 5,03 etatu, a zatem zatrudnienie zespołu wspierająco-aktywizującego na dzień kontroli jest zgodne z wymogami standardu. Na dzień kontroli kierownik jednostki spełnia wymogi kwalifikacyjne wskazane w art. 122 ust.1 ustawy o pomocy społecznej, tj. posiada dyplom ukończenia specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej oraz 3-letni staż pracy w pomocy społecznej. Zgodnie z 9 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy kierownik domu jest obowiązany posiadać wykształcenie wyższe na kierunku mającym zastosowanie przy świadczeniu usług w domu oraz co najmniej półroczne doświadczenie zawodowe polegające na realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie posiada co najmniej półroczne doświadczenie zawodowe polegające na realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, natomiast na dzień kontroli nie udokumentowano, czy posiadane przez kierownika wykształcenie wyższe ma zastosowanie przy świadczeniu usług w domu. 5
Prowadzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie jest zadaniem zleconym przez Burmistrza Pyrzyc. W celu zapewnienia wysokiego standardu świadczonych usług pracownicy środowiskowych domów samopomocy prowadzonych na zlecenie organu jednostki samorządu terytorialnego powinni spełniać analogiczne wymagania jak pracownicy domów prowadzonych bezpośrednio przez samorządy. Przy badaniu kwalifikacji pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego odniesiono się zatem do przepisów dot. kwalifikacji pracowników samorządowych, które zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (j.t. Dz. U. z 2014 r., poz. 1786). Pozostali pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę posiadają kwalifikacje odpowiednie do zajmowanego stanowiska, zgodnie z minimalnymi wymaganiami określonymi w załączniku Nr 3 do przywołanego rozporządzenia. Na dzień kontroli pracownicy posiadali co najmniej półroczne doświadczenie zawodowe polegające na realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, wymagane na podstawie 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Pracownicy, którzy w ramach swoich obowiązków zawodowych posiadają przeprowadzanie treningów umiejętności społecznych posiadają przeszkolenie w zakresie określonym w 11 ust. 2 pkt 1, 2 i 3 ww. rozporządzenia, z wyjątkiem pracowników wskazanych pod nr 2 i 3 w zestawieniu pn. Wykaz pracowników Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie, stanowiącym załącznik do protokołu. (akta kontroli str. 63 75) Spotkania zespołu wspierająco-aktywizującego odbywają się zgodnie z 13 ust. 2 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, tj, nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy. Na podstawie protokołów ze spotkań ustalono, że w 2014 r. odbyło się 17 spotkań, a w 2015 r. do dnia kontroli 15 spotkań. Tematyką spotkań, jak wynika z protokołów, było przygotowywanie indywidualnych planów oraz dokonywanie ocen okresowych uczestników Domu. W toku czynności kontrolnych ustalono, że w ŚDS odbywały się szkolenia dla pracowników w zakresie tematycznym wynikającym ze zgłoszonych przez nich potrzeb odnośnie funkcjonowania Domu, zgodnie z 23 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. W 2014 r. pracownicy śds brali udział w szkoleniach z zakresu terapii zachowań niepokojących, rehabilitacji społecznozawodowej osób z upośledzeniem umysłowym, przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, udzielania pierwszej pomocy, w 2015 r.: w szkoleniach z zakresu seksualności osób niepełnosprawnych intelektualnie, zasad bezpiecznego kontaktu z osobą z zaburzeniami psychicznymi, budowania profesjonalnego kontaktu z osobą z zaburzeniami psychicznymi. ŚWIADCZONE USŁUGI Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie jest dziennym ośrodkiem wsparcia dla osób niepełnosprawnych intelektualnie i z zaburzeniami psychicznymi. Na podstawie Planu Pracy ŚDS na 2015 r. oraz dzienników pracy zespołu wspierającoaktywizującego stwierdzono, że kontrolowana placówka realizuje następujące treningi umiejętności społecznych oraz kompetencji życiowych: 1. Trening funkcjonowania w codziennym życiu, w tym: 6
trening nauki higieny i dbałości o wygląd zewnętrzny (wyrabianie nawyków higienicznych, dbanie o higienę osobistą i wygląd zewnętrzny, dbanie o czystość i porządek, kształtowanie umiejętności dostosowania odzieży do panujących warunków atmosferycznych, kształtowanie umiejętności korzystania z przyborów toaletowych i wykorzystywania kosmetyków), trening kulinarny (nabywanie i doskonalenie umiejętności samodzielnego przygotowywania posiłków zgodnie z zasadami prawidłowego i zdrowego żywienia, nauka nakrywania do stołu, przechowywania żywności, zmywania i obsługiwania sprzętu gospodarstwa domowego), trening umiejętności praktycznych (nabywanie i doskonalenie umiejętności prania, prasowania, sprzątania, kształtowanie nawyku przestrzegania zasad bhp, nabycie i doskonalenie umiejętności z zakresu obsługi komputera, programów Paint, Office Word, wykorzystanie umiejętności poprzez tworzenie stron kalendarza, redagowanie kroniki, gazetki śds), trening budżetowy (nauka umiejętnego gospodarowania pieniędzmi oraz planowania budżetu, nauka codziennych i okazjonalnych zakupów, poznawanie i uświadamianie wartości pieniądza, orientacja w cenach i dokonywanie prostych obliczeń), trening spędzania czasu wolnego (rozwijanie zainteresowań, pogadanki, biblioterapia, muzykoterapia, gry planszowe i komputerowe, turystyka, działalność rekreacyjna, wycieczki, spacery, udział w imprezach kulturalnych, sportowych, towarzyskich, wyjścia do kina, galerii), trening umiejętności interpersonalnych i rozwiązywania problemów (nabycie i doskonalenie umiejętności nawiązywania kontaktów, odpowiedzialności, stosownego zachowania w miejscach publicznych, poprawa relacji z rodziną i najbliższym otoczeniem, poprawa samooceny). 2. Terapia zajęciowa w pracowni plastycznej i rękodzieła: wykonywanie prac plastycznych przy pomocy różnych technik takich jak malowanie, wyklejanie, wykonywanie przedmiotów ozdobnych np. stroików, kart świątecznych. 3. Poradnictwo psychologiczne: dwa razy w miesiącu po 3 godziny, prowadzone w formie grupowej oraz konsultacji indywidualnych. 4. Muzykoterapia i zajęcia teatralne (trzy godziny tygodniowo). 5. Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych (np. na poczcie). 6. Pomoc w dostępie do niezbędnych świadczeń zdrowotnych (uzgadnianie terminów wizyt u lekarza okulisty, neurologa, laryngologa) Kontrolowana jednostka zapewnia uczestnikom posiłek przygotowywany w ramach treningu kulinarnego. ŚDS w Mielęcinie nie zapewnia uczestnikom usług transportowych. Uczestnicy korzystają z transportu zapewnionego przez Gminę Pyrzyce i Gminę Przelewice, bądź docierają na zajęcia samodzielnie. Placówka nie prowadzi miejsc całodobowego pobytu. 7
Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie współpracuje m.in. z Miejsko- Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Pyrzycach w zakresie spraw związanych z sytuacją życiową uczestników oraz spraw administracyjno-organizacyjnych, z innymi placówkami prowadzonymi przez PSOUU Koło w Pyrzycach, Powiatowym Urzędem Pracy w Pyrzycach, Polskim Komitetem Pomocy Społecznej Zarząd Powiatowy w Pyrzycach, PTTK Ziemi Pyrzyckiej oraz z pobliskimi środowiskowymi domami samopomocy. Na podstawie wpisów do dzienników pracy zespołu wspierająco-aktywizującego ustalono, że w 2015 r. uczestnicy Domu brali udział m.in. w następujących imprezach i przedsięwzięciach: Rajd Zauważ mnie, Rajd Szlakiem walk o Pyrzyce, powitanie wiosny, Zlot Turystyczny Szlakiem Najstarszych Zabytków Pyrzyc, obchody Święta Sapera, Dzień Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną, Rajd Turystyczny Sobótka, Festiwal Piosenki Niebanalnej w Choszcznie, wyjazdy nad morze do Dziwnowa i Międzyzdrojów, wycieczka do Pobierowa, rejs statkiem pasażerskim, Rajd Turystyczny Święto Niepodległości w Żabowie. Działalność Domu prezentowana jest na stronie internetowej PSOUU Koło w Pyrzycach, w zakładce śds. Sprawozdanie z działalności Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie za 2014 rok zostało sporządzone i przekazane do Wojewody Zachodniopomorskiego, lecz w terminie późniejszym niż 15 lutego 2015 r. tj. niezgodnie z 25 ust. 3 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. DOKUMENTACJA ZBIORCZA I INDYWIDUALNA W celu dokumentowania świadczonych usług prowadzona jest dokumentacja zbiorcza oraz indywidualna uczestników. Dokumentację zbiorczą stanowią: 1. ewidencja uczestników, zawierająca następujące rubryki: imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, nr PESEL, nr dowodu osobistego, adres zamieszkania, numer telefonu (jeżeli posiada), dane opiekuna, w tym adres zamieszkania i numer telefonu (jeżeli uczestnik nie jest osobą samotną), data przyjęcia do domu, 8
okres i przyczyna dłuższej niż 2 tygodnie nieobecności, informacje o stanie zdrowia uczestnika (typ schorzenia, ubezwłasnowolnienie, dodatkowe choroby, na które cierpi uczestnik). Ewidencja jest prowadzona w układzie chronologicznym od 14 grudnia 2012 r. tj. od uruchomienia domu. Zawiera ona 44 wpisy. 18 wpisów dotyczy uczestników, którzy odeszli z śds z uwagi na zły stan zdrowia, przyczyny losowe, podjęcie stażu, brak zainteresowania uczestnika dalszym pobytem w Domu. 2. Lista obecności, zawiera następujące informacje: imię i nazwisko, dni miesiąca, zaznaczenie obecności podpis uczestnika. Za dwie osoby, które nie podpisują się na liście samodzielnie podpis składają upoważnieni pracownicy. (akta kontroli str. 76 79) 3. dzienniki dokumentujące pracę zespołu wspierająco-aktywizującego zawierające następujące informacje: imię i nazwisko osoby prowadzącej, wykaz wszystkich uczestników domu oraz dodatkowo wykaz osób uczęszczających na zajęcia z zaznaczeniem obecności na odrębnej liście, plan zajęć wspierająco-aktywizujących, na dany rok (szkolny lub kalendarzowy) stanowiący załącznik do dziennika, tematyka zajęć i forma ich realizacji, potwierdzenie przeprowadzenia zajęć przez osobę przeprowadzającą zajęcia (podpis), uwagi o realizacji zajęć i aktywności uczestników (sporadycznie), karta kontaktów z rodzinami i opiekunami, wykaz imprez i przedsięwzięć, w których uczestnicy brali udział. W Środowiskowym Domu Samopomocy w Mielęcinie prowadzonych jest sześć dzienników zajęć wspierająco-aktywizujących. 1. Dziennik zajęć w pracowni gospodarstwa domowego. Na podstawie analizy dziennika pracy zespołu wspierająco-aktywizującego w pracowni gospodarstwa domowego w 2015 r. ustalono, że w ramach zajęć realizowane były następujące działania: przygotowywanie posiłków: zup, makaronów, deserów, potraw mięsnych, naleśników, potraw z warzyw, sałatek, zapiekanek, planowanie jadłospisów, robienie zakupów, nauka wartości pieniądza, nauka nominałów banknotów, prace porządkowe, nauka posługiwania się sprzętem AGD, gry i zabawy świetlicowe oraz towarzyskie, rozwiązywanie krzyżówek, trening higieniczny, edukacja prozdrowotna, pomiar ciśnienia, nauka doboru stroju, przegląd prasy, wykonywanie gazetki tematycznej, 9
pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, nauka zasad savoir-vivre u. 2. Dziennik zajęć w pracowni komputerowej. W toku czynności kontrolnych stwierdzono wykonywanie w ww. pracowni następujących działań: nauka Open Office, przygotowywanie posiłków, edukacja prozdrowotna, trening budżetowy: omówienie kart płatniczych, zakupy, pisanie tekstów na komputerze i wstawianie grafiki, gry internetowe, nauka korzystania z Internetu, nauka prania i prasowania, pogadanki na tematy ekologiczne, programy graficzne, karaoke, trening higieniczny, prace plastyczne, sprzątanie. 3. Dziennik zajęć w pracowni plastycznej i rękodzieła. Na podstawie wglądu do przedmiotowego dokumentu stwierdzono realizację następujących działań: wykonywanie prac plastycznych z masy papierowej i bibuły, wyklejanie obrazków, robienie kartek okolicznościowych, stroików świątecznych, malowanie kredkami, planowanie posiłków, zakupy, trening dbałości o wygląd zewnętrzny, trening higieniczny, biblioterapia, oglądanie filmów, obsługa sprzętu AGD, pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych: rejestracja do lekarza, nauka prania i prasowania. 4. Dziennik zajęć w pracowni fizjoterapii prowadzony w formie kart pracy osobno dla poszczególnych uczestników. Na podstawie analizy przedmiotowego dokumentu stwierdzono realizację następujących działań: ćwiczenia pobudzające zmysł dotyku, ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia wzmacniające, autokorekcja postawy, rower stacjonarny, ćwiczenia na sprzęcie UGUL, bieżnia, atlas, 10
ćwiczenia na piłce, ćwiczenia wzmacniające poszczególne partie mięśni, ćwiczenia z piłka sensoryczną, ćwiczenia na poduszkach. 5. Dziennik zajęć w pracowni muzykoterapii. Na podstawie analizy przedmiotowego dokumentu stwierdzono realizację następujących działań: tańce integracyjne, słuchanie muzyki, ćwiczenia z chustą Klanza, zumba. 6. Dziennik zajęć psychologicznych. Na podstawie analizy przedmiotowego dokumentu stwierdzono realizację następujących działań: ćwiczenia funkcji poznawczych, ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, relaksacja, ćwiczenia świadomości własnego ciała, konsultacje indywidualne, trening umiejętności interpersonalnych Moja rodzina, ćwiczenia orientacji przestrzennej, omawianie samopoczucia, nauka respektowania zasad wypowiedzi, rozwiązywanie problemów emocjonalnych, ćwiczenia w zakresie relacji społecznych, nauka wyrażania uczuć, nauka współpracy w grupie. Podczas analizy ww. dzienników pracy stwierdzono, że zakres zajęć obejmuje tematykę poszczególnych pracowni, treningi umiejętności społecznych oraz nabywania kompetencji życiowych wskazywane w przedmiotowym rozporządzeniu oraz jest spójny z planami pracy terapeutycznej ŚDS w Mielęcinie. W trakcie kontroli zaproponowano ujednolicenie wszystkich dzienników pracy. Zgodnie z 24 ust. 2 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy dokumentację indywidualną stanowią w szczególności: kopia decyzji kierującej do domu, kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, opinie specjalistów, notatki pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego dotyczące aktywności uczestnika, jego zachowań, motywacji do udziału w zajęciach oraz inne dokumenty mające zastosowanie przy opracowaniu indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego. Zgodnie z 13 ust. 1 indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego jest realizowany w porozumieniu z uczestnikiem lub opiekunem. Skontrolowano teczki z dokumentacją 15 uczestników przebywających w środowiskowym domu samopomocy (wybrane losowo, co druga osoba z listy uczestników) na podstawie następujących decyzji: 1. OPS-SŚw.403.1854.2015.AM z dnia 21.05.2015 r. 11
2. OPS-SŚw.403.2046.2015.AM z dnia 24.02.2015 r. 3. OPS-DRPS.403.983.2015.AM z dnia 18.02.2015 r. 4. OPS-SŚw.403.968.2015.AM z dnia 18.02.2015 r. 5. OPS-SŚw.403.1190.2015.AM z dnia 16.03.2015 r. 6. OPS-SŚw.403.133.2014.AM z dnia 19.12.2014 r. 7. OPS-SŚw.403.880.2015.AM z dnia 11.02.2015 r. 8. OPS-SŚw.403.872.2015.AM z dnia 11.02.2015 r. 9. OPS-DRPS.403.2239.2015.AM z dnia 9.07.2015 r. 10. OPS-DRPS.403.3888.2015.EM z dnia 10.11.2015 r. 11. OPS-DRPS.403.2630.2015.AM z dnia 17.08.2015 r. 12. OPS-DRPS.403.2951.2015.EM z dnia 16.09.2015 r. 13. OPS-DRPS.403.4083.2015.MD z dnia 27.11.2015 r. 14. OPS-DRPS.403.4082.2015.MD z dnia 27.11.2015 r. 15. OPS-DRPS.403.2644.2015.EM z dnia 26.08.2015 r. Decyzje o skierowaniu po raz pierwszy wydawane były na czas określony, do trzech miesięcy. Decyzje przedłużające pobyt wydawane są na okres zgodny z okresem, na jaki został opracowany indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, z reguły na rok. Skontrolowaną dokumentację indywidualną stanowią następujące dokumenty: kopia decyzji kierującej do domu, zaświadczenie lekarskie o występujących zaburzeniach psychicznych, zaświadczenie lekarza rodzinnego o stanie zdrowia i braku przeciwwskazań do uczestnictwa w zajęciach, karta osobowa, diagnoza wstępna, kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (jeżeli zostało wydane) lub orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, oświadczenie o zapoznaniu się uczestnika z zasadami obowiązującymi w Domu oraz z regulaminem Domu, indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego, uzgodniony z uczestnikiem/opiekunem, opinie specjalistów opinie psychologiczne, pedagogiczne (sporadycznie), ocena realizacji indywidualnego planu postępowania wspierającoaktywizującego. Przed przyjęciem do Domu uczestnik lub jego opiekun zostaje zapoznany z zasadami funkcjonowania Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie oraz ustalany jest termin przyjęcia do śds, zgodnie z 8 rozporządzenia. (akta kontroli str. 80 81) Indywidualny plan postępowania wspierająco-aktywizującego opracowywany jest przy pomocy programu komputerowego firmy Arisco, m.in. w następujących obszarach: 12
nabywanie i ćwiczenie umiejętności praktycznych, nauka, podtrzymywanie i rozwijanie umiejętności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego, trening i nabywanie umiejętności samoobsługowych, higienicznych oraz związanych z dbałością o wygląd zewnętrzny, usprawnianie ruchowe rehabilitacja ruchem, wsparcie i aktywizacja uczestnika w zakresie zachowania się i rozwiązywania sytuacji problemowych, kryzysowych związanych z funkcjonowaniem osobistym, trening budżetowy i edukacja ustawiczna, trening umiejętności interpersonalnych, (przykładowe formularze indywidualnego planu postępowania-aktywizującego, oraz okresowej oceny akta kontroli str. 82-95) Uczestnicy są zapoznawani z zakładanymi wobec nich działaniami, co potwierdzają podpisem. Oprócz dokumentacji wskazanej w 24 ust. 2 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Mielęcinie posiada dokumentację dodatkową, którą stanowi Zeszyt obserwacji uczestnika. W toku czynności kontrolnych wskazano na konieczność większego zindywidualizowania indywidualnych planów postępowania wspierającoaktywizującego. Ośrodek wsparcia może zostać zamknięty w czasie ferii letnich lub zimowych, zgodnie z 6 ust. 3 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy, po uprzednim poinformowaniu o tym fakcie wydział właściwy do spraw pomocy społecznej odpowiedniego urzędu wojewódzkiego oraz jednostkę prowadząca lub zlecającą. W kontrolowanym okresie Środowiskowy Dom Samopomocy w Mielęcinie poinformował o zamknięciu domu (od 07.07.2014 r. do 25.07.2014 r. oraz od 06.07.2015 r. do 24.07.2015 r.) Wydział Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie oraz Burmistrza Pyrzyc. Przeprowadzenie kontroli zostało odnotowane w ewidencji kontroli pod pozycją 3. Przed podpisaniem protokołu kontroli, kontrolowany może zgłosić zastrzeżenia na piśmie co do jego treści, w ciągu 7 dni od daty otrzymania do podpisu. Odmowa podpisania protokołu powinna być poprzedzona złożeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dniu 21 grudnia 2015 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których egzemplarz oznaczony nr 1 pozostaje w jednostce kontrolowanej. Miejscowość i data podpisania protokołu Mielęcin, 29 12.2015 r. Kierownik ŚDS Kierownik Oddziału ( ) Mirosław Zarębski w Wydziale Spraw Społecznych ( ) Ewa Golińczak Główny specjalista ( ) Dobrosława Woś 13
Oświadczam, że w dniu 29.12.2016 r. zostałem/łam zapoznany z treścią protokołu oraz otrzymałem/łam jeden jego egzemplarz. Kierownik ŚDS ( ) Mirosław Zarębski 14
W związku z zastrzeżeniami wniesionymi pismem z dnia 4 stycznia 2016 r. przez Kierownika Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie dokonano następujących zmian: Treść ustaleń na str. 4 wiersz 19 i 20 otrzymuje brzmienie: Ponadto w budynku zamontowano monitoring wewnętrzny obejmujący wejście i klatkę schodową. Kierownik ŚDS Kierownik Oddziału ( ) Mirosław Zarębski w Wydziale Spraw Społecznych ( ) Ewa Golińczak Główny specjalista ( ) Dobrosława Woś Szczecin, 8 stycznia 2016 r. Oświadczam, że w dniu 12.01.2016 r. zostałem zapoznany z treścią niniejszego protokołu i otrzymałem jeden jego egzemplarz. Kierownik ŚDS ( ) Mirosław Zarębski 15