WSTĘP I OPIS METODYKI W myśl Ustawy o Ochronie Przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm.) oraz Ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie z dnia 13 kwietnia 2007 roku (Dz. U. Nr 75, poz. 493) projekty dotyczące termomodernizacji wymagają opinii ornitologa eksperta o stwierdzeniu bądź nie siedlisk i gniazd ptaków oraz opinii chiropterologa o stwierdzeniu kolonii nietoperzy. Dnia 17 i 18.06.2014 przeprowadzono kontrolę budynku przy ulicy Piekary 17 w Poznaniu (Foto 1,2) w celu stwierdzenia gnieżdżenia się ptaków oraz obecności nietoperzy. Kontrole ornitologiczne wykonywano dwukrotnie w ciągu dnia: wcześnie rano (po wschodzie słońca) oraz przed zachodem słońca. Kontrolę chiropterologiczną prowadzono dwukrotnie przez ok 45 min. w godzinach wieczornych (21:15-22:00) oraz wczesno rannych (od 3:30-4:15). W tym czasie obserwowano budynek w celu wykrycia przylatujących z żerowiska nietoperzy. Dodatkowo prowadzono nasłuch przy pomocy detektora ultrasonicznego Pettersson D- 230. Wykonano także rozpoznanie czy na budynku mogą występować inne grupy zwierząt objętych ochroną w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. 2
Inwentaryzacja przyrodnicza w zakresie występowania chronionych gatunków zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem Foto 1. Elewacja budynku od stony ulicy Piekary (od strony wschodniej, fot. S. Odrzykoski wyk. 17.06.2014) Foto 2. Elewacja budynku od stony ulicy Piekary (od strony południowo- wschodniej, fot. S. Odrzykoski wyk. 17.06.2014) 3 PPU MAX autor: Samuel Odrzykoski Poznań 2014
WYNIKI Podczas kontroli chiropterologicznej nie stwierdzono obecności nietoperzy. Nie stwierdzono także innych gatunków zwierząt ujętych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Na elewacji kontrolowanego budynku stwierdzono gnieżdżenie się 2 par kawki (Coloeus monedula) oraz 1 pary gołębia domowego (Columba livia). Gniazda kawki znajdują się w szczytowej części budynku na dachu- Foto 3,4. Gniazda znajdują się w otworach zarówno po stronie północnej jak i południowej budynku. Foto 3,4. Dorosła kawka niedaleko gniazda oraz jednego z otworów (południowa strona), w którym znajduje się gniazdo (fot. S. Odrzykoski, wyk. 17.06.2014) 4
Inwentaryzacja przyrodnicza w zakresie występowania chronionych gatunków zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem Gołąb miejski gnieździł się prawdopodobnie przy rynnie, w południowej części budynku - Foto 5, obecnie gnieździ się w otworze od strony wschodniej w części nadbudowy budynku - Foto 6. Podczas kontroli stwierdzono także siedliska dogodne do występowania jerzyka (Apus apus) oraz pustułki (Falco tinnunculus) w postaci szczelin, pęknięć i otworów wentylacyjnych, które stanowią potencjaline miejsce gnieżdżenia się tych ptaków. Foto 5. Na jednym z gzymsów znaleziono pozostałości gniazda gołębia domowego. Foto 6. W otworze znaleziono gniazdo gołębia (fot. S. Odrzykoski, wyk. 17.06.2014). Niniejsza ekspertyza ważna jest do 1 marca 2015 r. Po tym terminie należy przeprowadzić ponowną kontrolę budynku, gdyż rozpocznie się nowy okres ochronny ptaków. 5 PPU MAX autor: Samuel Odrzykoski Poznań 2014
Po 15 października 2014 r. zaleca się zabezpieczenie wszelkich otworów, w których stwierdzono gniazda ptaków oraz tych, mogących potencjalnie stanowić miejsce zagnieżdżenia się ptaków lub schronienia dla nietoperzy. ZABEZPIECZENIE OTWORÓW Otwory można zabezpieczyć pianką uszczelniającą. Po wypełnieniu szczeliny/otworu, zewnętrzną warstwę należy dodatkowo zabezpieczyć zaprawą lub klejem murarskim- Rys 1. Nie powinno się jednak stosować zbyt cienkiej warstwy zaprawy lub kleju (poniżej 1 cm) ponieważ ptaki, zwłaszcza kawki, potrafią ją przebić i dostać się do miękkiej pianki. Można również wypełniać otwory samą zaprawą lub klejem bez użycia pianki. Drugim polecanym sposobem zabezpieczenia szczelin jest przykrywanie ich siatką drucianą lub mocną siatką plastikową. Siatkę mocuje się do ściany przy pomocy kołków rozporowych (źródło: Docieplanie budynków w zgodzie z zasadami ochrony przyrody P. Wylegała, R. Jaros, R. Dzięciołowski, A. Kepel, R. Szkudlarek, R. Paszkiewicz. PTOP Salamandra 2009). UWAGA: Przed wypełnieniem otworów, należy sprawdzić każde miejsce, przy użyciu latarki, czy nie znajdują się tam nietoperze. 6
W związku z występowaniem miejsc lęgowych oraz siedlisk, zarządca nieruchomości jest zobligowany wystąpić do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o odstępstwo od zakazów w myśl art. 56 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Inwestor jest również zobowiązany, w myśl obowiązującego prawa, do przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej, która polegać ma na: Zamontowaniu 2 skrzynek lęgowych dla pustułki umieszczonych w szczytowej części budynku- Foto 7. Zamontowaniu 2 skrzynek lęgowych dla kawki umieszczonych w szczytowej części budynku- Foto 7. Zamontowaniu 8 skrzynek lęgowych dla jerzyka (mogą być 2 skrzynki z 4 otworami wlotowymi każda) umieszczonych wg poniższego schematu. Foto 7. Proponowane rozmieszczenie skrzynek lęgowych. W przypadku pustułki i kawki to analogiczny układ znajduje się po drugiej stronie nadbudówki. Wszystkie skrzynki lęgowe dla jerzyka powinny znaleźć się na zaznaczonym miejscu (fot. S. Odrzykoski, wyk. 17.06.2014). 7
UWAGA: W trakcie prowadzenia prac budowlanych robotnicy są zobowiązani do zwracania szczególnej uwagi na otwory, w których mogą gnieździć się ptaki. W przypadku stwierdzenia lęgu (np. odzywające się młode) należy niezwłocznie przerwać prace przy gnieździe i zawiadomić ornitologa. 8