Sposoby iluminacji obiektów zabytkowych



Podobne dokumenty
XII Konferencja Oświetlenie drogowe sposoby zarządzania systemami oświetlenia na terenie kraju Jachranka, kwietnia 2017 r. Iluminacja obiektów

ILUMINACJA KOŚCIOŁA P.W. ŚW. JÓZEFA W POZNANIU

PROJEKTOWANIE OŚWIETLENIA W OBIEKTACH HANDLOWYCH

Grupa: Elektrotechnika, Studia stacjonarne, II stopień, sem. 1. wersja z dn Laboratorium Techniki Świetlnej

PROJEKT ILUMINACJI I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO Im. Tadeusza Kościuszki

WPŁYW WARUNKÓW OTOCZENIA NA WYBRANE PARAMETRY ŚWIETLNE PROMIENIOWANIA EMITOWANEGO PRZEZ NISKOCIŚNIENIOWE RTĘCIOWE LAMPY WYŁADOWCZE TYPU T5

E-E2P-2043-s3. Elektrotechnika II stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Co zrobić? Przewodnik do pracy zaliczeniowej. ILUMINACJA. Dr inŝ. Paweł Baranowski Sopocka Szkoła WyŜsza LISTOPAD 2010

Oświetlenie. Modelowanie oświetlenia sceny 3D. Algorytmy cieniowania.

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

Aspekty projektowania iluminacji latarni morskich

Oświetlenie zewnętrzne. Architektura i krajobraz. Opis projektu. Iluminacja Pałacu Herbsta w technologii LED. Łódź, Polska

Zawartość opracowania

KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA

Simp-Q. Porady i wskazówki

ILUMINACJA RZEŹB I POMNIKÓW

TEMAT: POMIAR LUMINANCJI MATERIAŁÓW O RÓśNYCH WŁAŚCIWOŚCIACH FOTOMETRYCZNYCH

arch. Mirosław Sulma arch. Tomasz Żełudziewicz

Oświetlenie zieleni. Fragmenty większej prezentacji

WYKORZYSTANIE PROGRAMU ArchiCAD DO PROJEKTOWANIA ARCHITEKTONICZNO- BUDOWLANEGO

Optymalne wykorzystanie światła dziennego w oświetleniu wnętrz

WYZNACZANIE BRYŁY FOTOMETRYCZNEJ LAMP I OPRAW OŚWIETLENIOWYCH

Aspekty Projektowania Iluminacji Obiektów Zabytkowych

Jak tworzyć dobre wizualizacje? Porady do wykorzystania w programie KD Max. MTpartner s.c.

Wstępne propozycje tematów prac dyplomowych:

Grafika Komputerowa Wykład 4. Synteza grafiki 3D. mgr inż. Michał Chwesiuk 1/30

Zajęcia nr 1. Wstęp do programu REVIT

V V. 90zł 270zł 540zł 720zł MINI MIDI MAXI PREMIUM AUTOR. Zakresy opcji. Pakiet MINI. 1. Pomysł na adaptację wnętrza

ZASTOSOWANIE DIOD ELEKTROLUMINESCENCYJNYCH W OŚWIETLENIU WNĘTRZ OBIEKTÓW SAKRALNYCH

Reklama w kontekście - relacyjność jako główna zasada sytuowania reklam w Gdańsku

PROJEKT GRAFIKI UZYSKANEJ W WYNIKU PERFORACJI ŚCIAN OSŁONOWYCH WIAT PRZYSTANKOWYCH POMORSKIEJ KOLEI METROPOLITALNEJ

KREOWANIE ILUMINACJI OBIEKTÓW ARCHITEKTONICZNYCH Z UWZGLĘDNIENIEM ODDZIAŁYWANIA OŚWIETLENIA DROGOWEGO


Adres Telefon : Adres Telefon :

INSTYTUT TRANSPORTU SAMOCHODOWEGO,

Iluminowanie mostów podwieszonych

odniesienie do efektów obszarowych kierunkowe efekty kształcenia

Zasady oświetlania przejść dla pieszych

1. Nazwa przedmiotu: Projektowanie komputerowe w architekturze wnętrz

WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI LUMINOFORÓW STOSOWANYCH W NISKOCIŚNIENIOWYCH RTĘCIOWYCH LAMPACH WYŁADOWCZYCH I ICH WPŁYW NA SPRAWNOŚĆ ŚWIETLNĄ

Rzutowanie z 4D na 3D

Projektowanie instalacji centralnego ogrzewania w programie ArCADiA- INSTALACJE GRZEWCZE

Wpływ warunków otoczenia na parametry świetlne reflektorów samochodowych

KOMPUTEROWO WSPOMAGANE PROJEKTOWANIE OŚWIETLENIA WNĘTRZ MIESZKALNYCH

WARUNKI FUNKCJONALNE DLA BUDOWY PARKINGU WIELOPOZIOMOWEGO PRZY UL. NAWROT 3/5 W ŁODZI

Wstępne propozycje tematów prac dyplomowych:

Just Normlicht wysokiej jakości podświetlarki i kabiny oświetleniowe

E-E-0862-s1. Geometria i grafika inżynierska. Elektrotechnika I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Materiały dydaktyczne. Zaawansowane systemy informatyczne. Semestr VI. Laboratoria

Ustawienia materiałów i tekstur w programie KD Max. MTPARTNER S.C.

RYSUNEK TECHNICZNY BUDOWLANY RZUTOWANIE PROSTOKĄTNE

Oświetlenie światłocieniowe

ETAP 1 WYBÓR STYLU WNĘTRZ, OMÓWIENIE GŁÓWYCH ZAŁOŻEŃ. Konsultacja z Klientem, wybór układu i kolorystyki.

WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI

KONCEPCJA OŚWIETLENIA MOSTÓW MŁYŃSKICH WE WROCŁAWIU

Wprowadzenie do rysowania w 3D. Praca w środowisku 3D

Kurs Adobe Photoshop Elements 11

Bulwar Nabrzeże Starówka w Szczecinie

Chocofur szkolenie średniozaawansowane

Jakie okna poleca autor projektu? Czy inwestor może zmienić układ i wielkość okien?

PROJEKT WYKONAWCZY PROJEKT REMONTU - MALOWANIE ELEWACJI ORAZ KOLORYSTYKI ELEWACJI BUDYNKU. Konin, ul. Dmowskiego 1 IMIĘ I NAZWISKO IMIĘ I NAZWISKO

czyli Arkuszy / Układów na podstawie modelu

Rysunek 1: Okno timeline wykorzystywane do tworzenia animacji.

na podstawie modelu 3D

Podstawy 3D Studio MAX

Nowoczesne systemy zasilania źródeł światła i sterowania oświetleniem. Rok akademicki: 2030/2031 Kod: EEL s Punkty ECTS: 4

DOBRE PRAKTYKI PROJEKTOWANIA SZYLDÓW REKLAMOWYCH W MIEŚCIE

Kryteria innowacyjnego oświetlenia

Cele pracy Badania rozsyłu wiązek świetlnych lamp sygnałowych stosowanych we współczesnych pojazdach samochodowych Stworzenie nowego ćwiczenia laborat

BADANIA MODELOWE OGNIW SŁONECZNYCH

Zaplanuj oświetlenie mieszkania z głową!

Okno dachowe w łazience - gdzie montować?

Politechnika Warszawska Wydział Elektryczny

Projekt techniczny. Inwestor : Wydział Mechaniczny Politechniki Gdańskiej Gdańsk Wrzeszcz ul. Narutowicza 11/12

możemy zastosować nasadkę projekcyjną lub odbłyśnik o średnicy 21 cm z plastrem miodu. Źródło światła kierunkowego jest ustawiane najczęściej naprzeci

ILUMINACJA WSPÓŁCZESNYCH OBIEKTÓW ARCHITEKTONICZNYCH NA PRZYKŁADZIE COLLEGIUM NOVUM W POZNANIU

WIELOWARIANTOWA ILUMINACJA PAŁACU LUBOMIRSKICH W RZESZOWIE

Ćwiczenie Nr 11 Fotometria

Zajęcia techniczne rozkładu materiału kl.3gim. /moduł zajęcia modelarskie/

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

GEOMETRIA I GRAFIKA INŻYNIERSKA (1)

PODSTAWOWE FUNKCJE APARATÓW

Systemy oświetlenia mostów

STANDARDY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW: ARCHITEKTURA

Systemy Optymalizacji Oświetlenia Zewnętrznego Kontekst Informatyczny. Dr hab. Leszek Kotulski, prof. AGH Dr Adam Sędziwy KIS WEAIiIB AGH

Graze MX Powercore mocne oświetlenie wielopiętrowych fasad i powierzchni

HOTEL MARRIOTT REFERENCJE OŚWIETLENIE BUDYNKU

POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI

BADANIE INTERFEROMETRU YOUNGA

Ćwiczenie nr 5 Zautomatyzowane tworzenie dokumentacji

Wędrówka światła. Światło nad kamerą

Światłomierz Polaris Dual 5. Pomiar światła ciągłego

PROJEKT WYKONAWCZY WYPOSAŻENIE SALI NARAD RADY MIEJSKIEJ W STARYM SĄCZU.

The development of the technological process in an integrated computer system CAD / CAM (SerfCAM and MTS) with emphasis on their use and purpose.

1. Założenia i cele przedmiotu: 2. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi:

KREACJA DOOH Projektowanie kreacji na ekrany Digital Out Of Home rządzi się swoimi prawami. Przedstawiamy zbiór wskazówek i porad, które pomogą Ci

dla symboli graficznych O bardzo dużej liczbie szczegółów 0,18 0,35 0,70 0,25 A3 i A4 O dużej liczbie szczegółów

Kolory elewacji: jak jasny kolor poprawia proporcje domu?

METODA RZUTÓW MONGE A (II CZ.)

DOKUMENTACJA TECHNICZNA. Propox sp. z o.o. / Fundacja Pomorskie Muzeum Motoryzacji. Pomorskie Muzeum Motoryzacji z funkcją dodatkową.

Transkrypt:

RÓŻOWICZ Sebastian 1 SZCZEPANIAK Jarosław 2 Sposoby iluminacji obiektów zabytkowych WSTĘP W świetle dziennym architektoniczne elementy budynków, czy krajobrazu zlewają się z otoczeniem. Mogą one zostać wyeksponowane wieczorną porą, kiedy w sposób świadomy można kształtować sposób oświetlenia obiektów. Dzięki sztucznemu oświetleniu pokazuje się atrakcyjność parków, zabytków, podnosi się prestiż budowli. Odpowiednio dobrane naświetlacze, sprawiają, że oświetlone elementy przyciągają uwagę przechodnia i wywierają wpływ na zapamiętywanie obrazu. Coraz więcej obiektów zyskuje drugie życie, dzięki odpowiednio wykonanej iluminacji [1-3]. Przy tworzeniu projektu iluminacji obiektu architektonicznego i doborze oświetlenia, należy zwrócić uwagę na światło padające z innych źródeł. Trzeba uwzględnić oświetlenie drogowe, neony reklamowe jak również światło z wystaw sklepowych. Pominięcie tych wielkości może spowodować, że zatrze się granica światła płynącego od naświetlaczy i projekt iluminacji nie spełni swoich założeń. Kolejnym krokiem przy kształtowaniu oświetlenia jest wytypowanie miejsc, które należy wyeksponować. Trzeba uwzględnić aspekt historyczny, kulturowy, czy religijny iluminowanego obiektu. W projekcie oświetlenia obiektu zabytkowego należy dobrać sposób iluminacji do epoki historycznej, w jakiej został wykonany. Przy doborze naświetlaczy należy pamiętać o koncepcji iluminacji obiektów historycznych. Ponieważ iluminacja jest włączona na kilka godzin dziennie, ważne jest, aby zminimalizować pobór energii. Ponieważ oświetlenie powinno zamykać cały obiekt dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie naświetlaczy na poziomie dachu, czy wież. Zminimalizowane zostaną w ten sposób straty rozproszonego strumienia świetlnego. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskuje się efekt doświetlenia wysoko usytuowanych elementów ozdobnych, przy znacznie zmniejszonej mocy naświetlaczy punktowych. Ten sposób oświetlenia zmniejsza nagrzewanie się naświetlaczy i nie ingeruje w środowisko. Oświetlone wieże, są również widoczne z większej odległości. 1 MODELOWANIE KOMPUTEROWE ILUMINOWANEJ BRYŁY Współczesne programy komputerowe pozwalają na stworzenie wizualizacji obiektu, przez utworzenie wirtualnej budowli i nakierowanie na nią strumienia świetlnego. Samo wykonanie obiektu w programie umożliwiającym wykorzystanie go do symulacji świetlnej jest procesem czasochłonnym, natomiast wyniki są bardzo realnym odzwierciedleniem planowanej iluminacji. Ten proces jest szczególnie przydatny, gdy należy umiejscowić naświetlacze w miejscach trudno dostępnych, takich jak wieże, dachy, gzymsy. W przypadku budynków historycznych wykonywanie prób w terenie jest trudne do zrealizowania. Jeśli nie ma pewności co do uzyskanego efektu, nie powinno się na stałe montować elementów konstrukcyjnych lampy do obiektów historycznych. Trudno też określić długość ramienia wysięgnika przytwierdzonego do wieży, czy kopuły. Jednym z programów umożliwiających wykonanie wizualizacji iluminacji jest 3D STUDIO MAX 2014. Program ten pozwala na rysowanie obiektów zgodnie z przyjętym systemem jednostek. Podczas tworzenia bryły przestrzennej można oglądać ją w trzech rzutach w przestrzeni 3d oraz w rzucie aksometrycznym. Ustawienie widoku okna na perspektywiczny, pozwala na symulowanie obrazu w trzech wymiarach. Jest to szczególnie przydatne przy wprowadzeniu oświetlenia. Usytuowanie źródła światła w ustalonych miejscach powoduje 1 Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki; 25-314 Kielce; al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 7. Tel: + 48 41 342-42-47, 342-41-29, s.rozowicz@tu.kielce.pl 2 Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Wydział Elektrotechniki, Automatyki i Informatyki; 25-314 Kielce; al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 7. Tel: + 48 41 342-41-29 jarosławszczepaniak@plusnet.pl 9162

odpowiedni rozkład światła i cieni. W programie można zastosować cienie rozproszone i skupione w zależności od miejsca usytuowania elementu oświetlanego. Budowa modelu opiera się na rysowaniu ścian z uwzględnieniem ich wysokości, grubości oraz składaniu z pojedynczych elementów (gzymsów, szkarp, dachów) w cały obiekt. Jeśli podzieli się etap pracy, to niczym w rzeczywistej budowie, należy rozpocząć od wznoszenia ścian, wycinania otworów okiennych i kolejnych elementów konstrukcyjnych. Posiadając rzut przyziemia i dokonując pomiarów wysokości, można wyskalować obiekt w taki sposób, aby jego wymiary odczytane z rysunku odzwierciedlały rzeczywiste wielkości. Po wykonaniu tych czynności przystępuje się uzupełniania obiektu o elementy dekoracyjne. Jeśli wizualizacja obiektu jest tożsama z obiektem przeznaczonym do iluminacji, ustawiamy lampy zgodnie z charakterystyką bryły fotometrycznej, pamiętając o zasadach i sposobach iluminacji. Jest to konieczne przy doborze mocy lamp, użytych do symulacji, a następnie do realizacji projektu. Należy postarać się o oddanie największej liczby szczegółów, mających wpływ na wizualizację całego obiektu. Poza opisaniem figury geometrycznej obiektu, odwzorowaniu kształtów budynku i detali należy przypisać do każdego elementu materiały, które będą odzwierciedlały naturalny wygląd. W celu uzyskania odpowiedniej kolorystyki należy ustawić własności refleksyjno-transmisyjne, aby w naturalny sposób odbijały światło. Edytor posiada bogatą bazę materiałów z grupy Architectural, można również korzystać z magazynu Standard. Program 3DS MAX umożliwia użycie materiałów uzyskanych ze zdjęć. 2 ILUMINACJA OBIEKTU ZABYTKOWEGO Obiekt zabytkowy w swojej formie, kompozycji, ukazaniu elementów ozdobnych, jest oglądany w ciągu dnia, przy oświetleniu naturalnym. Przy takim spojrzeniu na architekturę, najczęściej zauważane są duże elementy dekoracyjne. W ciągłym pośpiechu, często takie obiekty są mijane mimowolnie, bez zatrzymania wzroku na historii przeszłych pokoleń. Zdobienia wykonane z precyzją przez mistrzów, rozmywają się w codzienności dnia. Inaczej wyglądają oświetlane nocną iluminacją. Nie tylko zatrzymują wzrok, ale częstokroć na zawsze są zapamiętywane. Są powodem do dumy, a mijane codziennie wzbudzają zachwyt nad kunsztem projektantów minionych czasów[4-7]. Do wykonania iluminacji nie wystarczy oświetlić obiekt, należy tak uformować padające światło, aby wskazywało na historyczność architektury, oraz by iluminowana budowla przyciągała wzrok. W projekcie iluminacji obiektu zabytkowego dobrze jest zastosować różne rodzaje lamp. Dzięki lampom kierunkowym można wskazać punkty przyciągania, szczególnie warte uwagi z punktu widzenia architekta, uzyskujemy efekt cienia, wydobywający ze ściany zagłębienia, otwory, nadając pewnej tajemniczości zabytkowemu obiektowi. Lampy zalewowe, o niedużym kącie rozsyłu światła zainstalowane pomiędzy szkarpami na ścianach bocznych, dają efekt głębi, zgodnie z mechanizmem, iż jaśniejsza ściana będzie odebrana, jako dalsza. Takie oświetlenie wzmacnia efekt głębi. Przy projekcie iluminacji konieczne jest oświetlenie całego budynku, unikając pustych miejsc, co mogłoby spowodować wrażenie urwania budynku. Przykładem wykonanej wizualizacji jest iluminacja kościoła Świętego Krzyża w Kielcach. Jest to budowla wzniesienia na początku XX wieku, natomiast stylem architektonicznym nawiązuje do budowli gotyckich. W projekcie iluminacji obiektu zostały zaproponowane i ustawione lampy zalewowe ledowe, do oświetlenia wysokich elementów wież. Dzięki takiemu rozwiązaniu uzyskano efekt doświetlenia wysoko usytuowanych elementów ozdobnych, przez znaczne zmniejszenie mocy naświetlaczy punktowych. Kolejnym elementem, który został zastosowany w projekcie iluminacji wspomnianego kościoła jest oświetlenie dachu lampami zainstalowanymi w otworach okiennych wież. Taki sposób oświetlenia zamyka iluminowany obiekt zgodnie z zasadami iluminacji. Urządzenia oświetleniowe winny zapewniać zróżnicowanie intensywności oświetlenia, w zależności od charakteru iluminowanego obiektu. Dobre oświetlenie obiektów sakralnych powinno uwzględniać aspekty dotyczące symboliki liturgii i architektury. Realizacja tych zasad jest związana z uwarunkowaniem dotyczącym możliwościami technicznymi takimi jak: parametry zastosowanych źródeł światła i opraw oraz detalami architektury oświetlanego budynku. Na rysunku 1 przedstawiono wizualizację ściany zachodniej kościoła Świętego Krzyża w Kielcach. 9163

Rys.1. Symulacja oświetlenia, wizualizacja ściany zachodniej kościoła. 3 WERYFIKACJA OPRACOWANEGO MODELU Wykorzystanie programów komputerowych przy projektowaniu iluminacji, daje możliwość takiego doboru i ustawienia naświetlaczy, aby jak najlepiej wyeksponować wskazany obiekt. Istotne jest, aby model wygenerowany w programie był dokładnym odzwierciedleniem iluminowanego obiektu. Na tym etapie dokonuje się korekty w eksponowaniu lub ukrywaniu elementów budowli. Wskazane jest porównanie obrazu uzyskanego z programu komputerowego ze zdjęciem[5-9]. Po poprawnej analizie porównawczej można potwierdzić zgodność założeń z wykonanym zadaniem. Ostatnim elementem przy projekcie jest sprawdzenie zgodności wykonania iluminacji z poniższymi zasadami: a) ogólna koncepcja iluminacji, b) rozkład plam świetlnych c) rozkład luminacji na elementach, które są punktami ogniskowymi i punktami przyciągania. Należy sprawdzić, czy koncepcja iluminacji zawiera aspekty historyczne, z uwzględnieniem ustawienia w programie lamp oddających naturalną barwę. Poniżej na rysunkach 2 i 3 w punktach a i b przedstawiono porównanie obrazów wygenerowanych w programie ze zdjęciami. a) b) Rys.2. a) Zdjęcie ściany budynku b) Wizualizacja iluminacji ściany budynku widok od strony południowowschodniej. 9164

a) b) Rys.3. a) Zdjęcie ściany transeptu, b) Wizualizacja ściany transeptu - widok od strony wschodniej. WNIOSKI Oświetlenie nocne jest jedną z form podniesienia atrakcyjności i prestiżu obiektu, podkreśla jego rangę. Może eksponować piękno, charakterystyczną architekturę pojedynczego obiektu na tle pozostałych, inaczej oświetlonych budowli [9-10]. Projekt iluminacji obiektu architektonicznego powinien przede wszystkim uwzględniać jego formę, układ bryły, kolor elewacji, ale również funkcję budynku i wzorce kulturowe. Przy tworzeniu koncepcji iluminacji kościoła Świętego Krzyża zostały zrealizowane założenia dotyczące zasad iluminacji budynków zabytkowych. Model 3 D tego budynku został stworzony na podstawie zapisu cyfrowego. Stworzenie obiektu odzwierciedlającego rzeczywisty wygląd, wraz ze wszystkimi zdobieniami architektonicznymi został opracowany w programie 3 DS MAX 2014. Koncepcja oświetlenia iluminowanego obiektu wiąże się z konicznością odsunięcia oprawy, służącej do wydobycia danej płaszczyzny oświetlanego budynku. W programie 3 DS MAX 2014, lampy mogą być zmieniane w zależności od położenia od obiektu iluminowanego. Dzięki takim przesunięciom można zmienić wrażenie widoku przestrzennego, inaczej rozłożyć akcenty ekspozycji, całkowicie zmienić wygląd budowli. Komputerowa wizualizacja, czyli realistyczne odtworzenie efektu iluminacji obiektu, dokonuje się na podstawie modelu geometrycznego obiektu. Dzięki programowi komputerowemu mamy możliwość, przeprowadzenia symulacji emisji światła z opraw oświetleniowych i jego oddziaływania z powierzchniami rzeczywistymi, po uprzednim nastawieniu parametrów renderingu. Uzyskane efekty są niemal identyczne z rzeczywistymi. Wizualizacja komputerowa wymaga od projektanta wiedzy nie tylko w zakresie techniki świetlnej, lecz także z zakresu modelowania i podstaw architektury. Iluminacja potrafi wykreować niecodzienny wygląd danej okolicy. Sprzyja także orientacji przestrzennej w dużych aglomeracjach, ułatwiając znalezienie się w nowym miejscu, poprzez rozświetlenie charakterystycznych i łatwo rozpoznawalnych w porze nocnej punktów odniesienia widocznych z daleka. Światło wydobywające się z obiektu iluminowanego zwiększa poczucie bezpieczeństwa obiektów i przestrzeni otaczającej. Wszystko jest to możliwe, dzięki współczesnemu rozwojowi techniki, której zawdzięczamy znaczną liczbę środków realizacji oświetlenia zewnętrznego. 9165

Streszczenie Praca przedstawia główne zagadnienia dotyczące iluminacji obiektów. Wskazano elementy, które powinno się wyeksponować podczas ustawiania naświetlaczy. Część pierwsza opracowania dotyczy podstaw teoretycznych na temat sposobu ustawienia naświetlaczy. W drugiej części przedstawiono sposób iluminacji kościoła. Został utworzony model kościoła Świętego Krzyża i jego iluminacja. Wyniki zostały ukazane za pomocą zapisu graficznego, zaś uzyskane efekty nocnej iluminacji zaprezentowano za pomocą wizualizacji komputerowej. Illumination methods of historical buildings Abstract Key issues of illumination of buildings objects has been presented in the paper. Areas that should be exposed while setting the floodlights has been identified and described. Theoretical basis has been in the first part described. Illumination method of the church has been in the second part showed. Computer model of the church and its illumination has been created and presented in the paper. BIBLIOGRAFIA 1. Ratajczak J., Oświetlenie iluminacyjne obiektów architektonicznych, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2009, 2. Mirowski R., Świętokrzyski Album. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie Regionalny Ośrodek w Kielcach / Mediateka 2004 3. Żagań W., Iluminacja Obiektów, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003, 4. Blasse G., Grabmaier B.C.: Luminescent materials, Springer-Varlag Berlin 1994. 5. Burakowski T., Wierzchoń T.: Surface enginering of metals-prlinciples equipment, Technologie, SRS Press Boca Roton, London-New York, Washington D.C. 1999. 6. Godlewski J.: Generacja i detekcja promieniowania optycznego. PWN W-wa 1997 r. 7. Haken H., Wolf H.: Atomic and Quantum Physics Berlin. Spinger 1987 r. 8. Ozimina D.: Resarch of mechanism acivity of antimony thioantimonate tribological system, Tribology Letters, Vol. 13, 2002 9. Różowicz A.: Materiały fluorescencyjne stosowane w niskoprężnych lampach wyładowczych i ich wpływ na tętnienie światła. Przegląd elektrotechniczny, nr 5/2004 10. Różowicz A.: Quantities influencing the light ripple depth of fluorescent lamps supplied with A/C voltage of various frequencies, Archives of Electrical Engineering, VOL. LIV, No.212, 2005, 9166