UCHWAŁA NR XXXIX/315/2009 RADY MIEJSKIEJ W BYTOWIE z dnia 28 października 2009 r. w sprawie zatwierdzenia Planu odnowy miejscowości Ząbinowice na lata 2009-2016 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm. 1) ), uchwala się, co następuje: 1. Zatwierdza się Plan odnowy miejscowości Ząbinowice na lata 2009-2016, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały, sporządzony w oparciu o wytyczne, uregulowane rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Odnowa i rozwój wsi, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz.U. Nr 38 poz. 220 z późn. zm.). 2. Traci moc uchwała Nr XXI/182/2004 Rady Miejskiej w Bytowie z dnia 20 października 2004 r. w sprawie przyjęcia Planu rozwoju miejscowości Ząbinowice. 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta Bytów. 4. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62 poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806; z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441 i Nr 175, poz. 1457 oraz z 2006 r. Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337 oraz z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, poz. 974 i Nr 173 poz. 1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111 i Nr 223, poz. 1458 oraz z 2009 r. Nr 52, poz. 420.
Załącznik do uchwały Nr XXXIX/315/2009 Rady Miejskiej w Bytowie z dnia 28.10.2009 r. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI Z Ą B I N O W I C E NA LATA 2009 2016 Ząbinowice 2009 r. 2
ISTOTA OPRACOWANIA PLANU Plan odnowy miejscowości powstał w wyniku dyskusji na zebraniu wiejskim, po konsultacji z mieszkańcami i dotyczy kilku najbliŝszych lat. Określa najwaŝniejsze kierunki działania, które pomogą rozwiązać problemy, pokonać bariery i osiągnąć stawiane sobie cele w miarę pozyskanych środków finansowych. Planowane zadania mieszkańcy uznali za realne do zrealizowania przy swoim zaangaŝowaniu oraz władz samorządowych Gminy Bytów. Plan odnowy miejscowości jest dokumentem strategicznym opracowanym przy znacznym udziale mieszkańców. Obowiązek opracowania planu wynika z wielu istniejących programów unijnych słuŝących wspieraniu środowisk społeczności wiejskiej w zakresie poprawy Ŝycia społecznokulturowego oraz wzrostu infrastruktury technicznej. Wszelkie zapisy w planie odnowy miejscowości są spójne z rządowymi i lokalnymi dokumentami strategicznymi tj. Narodowym Planem Rozwoju, Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013, Regionalnym Programem Operacyjnym 2007-2013, Strategią rozwoju woj. pomorskiego, Strategią rozwoju społeczno-gospodarczego Powiatu Bytowskiego w latach 2007-2015, Strategią rozwoju miasta i gminy Bytów. 1. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI Ząbinowice (kaszb. Zãbienica, niem. Gersdorf) wieś kaszubska w Polsce na Pojezierzu Bytowskim połoŝona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Bytów, 1km na południe od drogi krajowej nr 20 ze Stargardu Szczecińskiego do Gdyni. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie naleŝała do województwa słupskiego. 2 Wieś Ząbinowice jest jedną z miejscowości naleŝących do miejsko-wiejskiej gminy Bytów znajduje się w jej południowo-wschodniej części. Mimo tych atutów wieś boryka się z problemem niedoinwestowania, gdyŝ jest to wieś popegeerowska, charakteryzująca się duŝym bezrobociem wynikającym z likwidacji zakładów pracy. Ząbinowice zamieszkuje 379 mieszkańców (stan na dzień 31.12.2008r.). Przedstawiciele lokalnej społeczności wchodzący w skład Rady Sołeckiej są bardzo aktywni, potrafią przekonać i zmobilizować lokalną społeczność do Ŝycia kulturowego, co uwidacznia się w organizacji róŝnego typu imprez, rajdów, wycieczek turystycznych, licznych zajęć w czasie ferii zimowych i letnich. 2 http://pl.wikipedia.org/wiki/z%c4%85binowice 3
Ząbinowice na tle Gminy Bytów 2. INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUśĄCYCH ODNOWIE MIEJSCOWOŚCI a) zasoby przyrodnicze Wieś Ząbinowice połoŝona jest wśród pagórków moreny czołowej w odległości ok. 500m od lobeliowego jeziora Ząbinowickiego. W centrum miejscowości rośnie kilkadziesiąt wiekowych drzew. Walorem stanowiącym o atrakcyjności sołectwa jest malownicze połoŝenie w otoczeniu lasów, oraz niewielka odległość od miasta około 5km. Ze względu na duŝe walory krajobrazowe Ząbinowice są wymarzonym miejscem do rozwoju agroturystyki, co przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności miejscowości. Ząbinowice połoŝone są w strefie ochronnej Parku Krajobrazowego Dolina Słupi. Park Krajobrazowy "Dolina Słupi" - został utworzony w 1981 roku i jest jednym z najstarszych parków krajobrazowych w Polsce. Jego powierzchnia wynosi 37.040ha i wraz ze swoją otuliną 83.170ha, 4
obejmuje obszar środkowego biegu rzeki Słupi i jej zlewni od miejscowości Soszyca do drogi Krępa-Łosino. Park Krajobrazowy "Dolina Słupi" jest parkiem typu dolinnego, a jego teren został ukształtowany w okresie topnienia północnoatlantyckiego lądolodu, co przyczyniło się do bogactwa form krajobrazu i znacznego zróŝnicowania wysokościowego terenu. Charakterystyczną cecha Parku jest jego lesistość, aŝ 72% powierzchni zajmują lasy. Najczęściej spotykanymi tu zbiorowiskami leśnymi są bory sosnowe świeŝe i mieszane, znacznie rzadziej bory bagienne. Lasy liściaste Parku reprezentowane są przez kilka typów zbiorowisk, z których największe powierzchnie zajmują buczyny niŝowe: kwaśna i Ŝyzna, dolinom rzecznym towarzyszą grądy gwiazdnicowe, łęgi wierzbowo topolowe i zarośla łozowe. Do bardzo interesujących formacji roślinnych naleŝą torfowiska, a wśród nich szczególnie cenne fragmenty nawiązujące do torfowisk wysokich. WaŜnym elementem krajobrazu są jeziora o róŝnej wielkości, kształcie i pochodzeniu, na czele z największym jeziorem Parku - Jeziorem Jasień (590ha). Do najcenniejszych przyrodniczo naleŝą jeziora lobeliowe z ich reliktową roślinnością. Flora roślin naczyniowych Parku liczy 748 gatunków, z czego wiele z nich to gatunki chronione, zagroŝone i ginące. Obszar Parku z jeziorami, licznymi strumieniami i rzekami stanowi dogodne środowisko Ŝycia dla wielu gatunków ryb, w tym cennych ryb wędrownych: łososia i troci. Wśród podmokłych terenów znakomite warunki rozwoju znalazło 10 gatunków płazów. Na terenie Parku spotkać moŝna równieŝ 4 gatunki gadów. Bogato przedstawia się ornitofauna. Na szczególną uwagę zasługuje gniazdowanie gągoła, błotniaka zboŝowego, kani rdzawej, bielika, orlika krzykliwego i puchacza - ptaków zagroŝonych i wpisanych do "Polskiej czerwonej księgi zwierząt". Ze względu na róŝnorodność i bogactwo awifauny cały obszar Parku został uznany za jedną z 118 ostoi ptaków w Polsce. W 2004 roku cały obszar Parku włączony został do sieci Natura 2000 jako obszar specjalnej ochrony ptaków jako "Dolina Słupi" - PLB 220002. Na obszarze Parku stwierdzono równieŝ 41 gatunków ssaków. Dla ochrony najcenniejszych fragmentów naturalnej przyrody, na terenie Parku utworzono 4 rezerwaty przyrody i ustanowiono 57 pomników przyrody. 3 b) dziedzictwo kulturowe Elementem dziedzictwa kulturowego, który zachował się po dzisiejsze czasy, jest stary cmentarz ewangelicki. Brak dozoru i bieŝącej konserwacji spowodował, iŝ zatarciu uległa granica pomiędzy terenem cmentarza i otaczającego lasu, nieczytelny jest równieŝ przebieg ścieŝek i podział na kwatery. Cmentarz nie jest objęty ochroną konserwatorską. Ponadto cennym walorem i dziedzictwem kulturowym sołectwa Ząbinowice jest nieskaŝone środowisko naturalne oraz piękne połoŝenie wsi na wzgórzu, sprawiające, Ŝe trasa do niej jest ulubionym szlakiem bytowskich biegaczy, rowerzystów, a takŝe spacerowiczów. 3 http://www.dolinaslupi.pl/index_.php?m=1a&info1&lang=pl 5
c) obiekty i tereny Najcenniejszym dziedzictwem wsi pozostaje nieskaŝone środowisko naturalne oraz jej piękne połoŝenie przyciągające miłośników pieszych i rowerowych wycieczek oraz zbieraczy runa leśnego. W Ząbinowicach, obok świetlicy, zlokalizowane są boiska do piłki noŝnej i siatkowej, niezagospodarowany teren z przeznaczeniem na plac zabaw dla najmłodszych oraz park rodzinny miejsce spotkań i wypoczynku mieszkańców. W świetlicy znajduje się oddział przedszkolny działający przy Szkole Podstawowej nr 5 w Bytowie, z którego na co dzień korzysta 8 dzieci (stan na dzień 30.09.2009r. według Systemu Informacji Oświatowej). d) infrastruktura społeczna W centrum wsi znajduje się świetlica wiejska, w której czas wolny spędzają dzieci i młodzieŝ, jest ona równieŝ miejscem spotkań pręŝnie działającej Rady Sołeckiej oraz członków Koła Gospodyń Wiejskich i Koła Ligi Obrony Kraju. Świetlica stanowi atrakcyjne miejsce o wielofunkcyjnym działaniu, które odnosi się równieŝ do sołectw sąsiednich Mokrzyn, Mądrzechowo, Rabacino (gm. Studzienice). Działalność świetlicy przyczynia się do większej współpracy pomiędzy gminami. Owocuje to organizacją róŝnych imprez czego przykładem mogą być doŝynki gminne zorganizowane w Ząbinowicach w 2007 roku. Ponadto świetlica jest miejscem spotkań m.in. z okazji Dnia Dziecka, Dnia Kobiet, Nocy Świętojańskiej, Święta Pieczonego Ziemniaka itp. Świetlica wiejska w Ząbinowicach DoŜynki Gminne 2007 6
Wieniec doŝynkowy sołectwa Ząbinowice (DoŜynki Gminne 2007) e) infrastruktura techniczna Infrastruktura techniczna spełnia bardzo istotne funkcje związane z rozwojem społecznogospodarczym danego obszaru. Aktualnie mieszkańcy Ząbinowic zasilani są w wodę z wodociągu miejskiego, a ścieki odprowadzane są kanalizacją sanitarną do oczyszczalni ścieków w Przyborzycach koło Bytowa. Miejscowość posiada sieć wodociągową. Ząbinowice objęte są programem selektywnej zbiórki odpadów, które poprzez gminne składowisko odpadów w Sierznie, trafiają do prywatnych odbiorców zajmujących się recyklingiem. Stan dróg publicznych nie jest zadowalający - w sołectwie przewaŝają drogi powiatowe i gminne. f) gospodarka i rolnictwo Ząbinowice to typowa wieś popegeerowska z glebami klasy V i VI. W miejscowości funkcjonuje jedno duŝe gospodarstwo rolne o powierzchni około 250 ha oraz kilka mniejszych o powierzchni około 10ha. We wsi znajduje się równieŝ sklep spoŝywczy. Podstawę utrzymania mieszkańców stanowi dochód z produkcji rolnej, renty, emerytury, zasiłki dla bezrobotnych. Głównym miejscem zatrudnienia mieszkańców Ząbinowic jest Przedsiębiorstwo Budowlano-Produkcyjno-Usługowo-Handlowe Romana Jereczek. oraz zakłady i instytucje zlokalizowane głównie w Bytowie. 7
g) kapitał społeczny i ludzki Podstawę utrzymania mieszkańców stanowi dochód uzyskany z prowadzonej działalności, produkcji rolnej, rent, emerytur, zasiłków dla bezrobotnych oraz płacy wynikającej ze stosunku pracy w zakładach zlokalizowanych głównie w Bytowie. DuŜym kapitałem jest zaangaŝowanie społeczeństwa oraz sołtysa w sprawy społeczno-gospodarcze miejscowości, np. naleŝy zaznaczyć, Ŝe społeczność wiejska aktywnie uczestniczyła w kładzeniu kabla telefonicznego prawie do kaŝdego domu we wsi. Organami sołectwa jest zebranie mieszkańców wsi oraz Sołtys wspierany przez Rade Sołecką. Wieś nie posiada własnego kościoła ani szkoły, a budynek po zlikwidowanej szkole został przez gminę sprzedany w latach dziewięćdziesiątych. NajbliŜszym miastem, w którym mieszkańcy wsi mogą korzystać z oferty kulturalnej (biblioteka, muzeum, kino, kluby) jest oddalony o 5km Bytów. 3. ANALIZA S W O T Mocne strony połoŝenie blisko miasta Bytów (ok. 5km), zaangaŝowanie mieszkańców w realizację zadań i projektów mających na celu poprawę Ŝycia na wsi, atrakcyjna rzeźba terenu oraz naturalne nieskaŝone środowisko, połoŝenie sołectwa w otulinie Parku Krajobrazowego Dolina Słupi, zwodociągowanie wsi, świetlica wiejska, selektywna zbiórka odpadów, Szanse dofinansowanie zaplanowanych projektów ze środków UE, telefonia stacjonarna umoŝliwiająca załoŝenie Internetu, dobre połączenie komunikacyjne z sąsiednimi gminami, rozwój infrastruktury wiejskiej czyniące wieś bardziej atrakcyjną dla młodych ludzi, Słabe strony długoletnie niedoinwestowanie w związku z likwidacją PGR-u, brak bazy sportowo-rekreacyjnej, słaba promocja wsi, trudna sytuacja materialna mieszkańców spowodowana strukturalnym bezrobociem, brak umieszczenia wsi w projektach rozwojowych Gminy Bytów, brak przedsiębiorstw i zakładów pracy, ZagroŜenia starzenie się społeczności, emigracja młodych ludzi do miast, brak dostatecznych środków finansowych na inwestycje w sołectwie, trudności w pozyskiwaniu środków finansowych z UE, słabnąca rentowność produkcji rolnej głównie w małych gospodarstwach, 8
4. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ LATA 2009-2016 PoniŜsza tabela przedstawia załoŝenia inwestycyjne w sołectwie Ząbinowice, przewidziane do realizacji w latach 2009-2016: Wizualizacje załoŝeń inwestycyjnych przedstawia Załącznik nr 1 do niniejszego Planu odnowy miejscowości Ząbinowice na lata 2009-2016. Lp. Nazwa zadania Kwota końcowa Źródło pozyskania środków 2009 1. Modernizacja chodnika w centrum wsi wzdłuŝ drogi gminnej zlokalizowanej na działce gminnej ozn. geodez. nr 212 (od parku rodzinnego do przystanku) 200 mb, 2. Modernizacja chodnika w centrum wsi po obu stronach drogi powiatowej nr 1772G 400 mb, 2010 3. Modernizacja boiska do piłki noŝnej znajdującego się na działce gminnej ozn. geodez. nr 373 wraz z remontem i wyposaŝeniem szatni, 4. Wykonanie ogrodzenia boiska do piłki noŝnej od strony drogi powiatowej nr 1772G oraz od strony sklepu wraz z montaŝem siatki zabezpieczającej ( piłkołapacze ) - 160mb, 2011 5. Wykonanie boiska do piłki siatkowej wraz z montaŝem tzw. piłkołapaczy w centrum wsi przy świetlicy wiejskiej na działce gminnej ozn. geodez. nr 32 i 33, 6. Wykonanie ogrodzenia placu zabaw znajdującego się na działce gminnej ozn. geodez. nr 32 i 33 100 mb, 2012 7. Utwardzenie parkingu kostką polbrukową po prawej stronie świetlicy wiejskiej (375m2) oraz modernizacja nawierzchni przed wejściem do sali wiejskiej (180m2), 8. WyposaŜenie placu zabaw zlokalizowanego na działce gminnej ozn. geodez. nr 33 w urządzenia zabawowe (zjeŝdŝalnie, piaskownica, huśtawki itp.), 2013 9. WyposaŜenie tarasu przy świetlicy w ławki i stoły oraz w elementy małej architektury wraz z wykonaniem zadaszenia, 10. Uporządkowanie skarpy przy wjeździe do wsi od strony Bytowa przy drodze powiatowej nr 1772G (działka ozn. geodez. nr 207), 40.000,00 85.000,00 140.000,00 15.000,00 30.000,00 15.000,00 80.000,00 42.000,00 18.000,00 28.000,00 Środki unijne, środki krajowe, budŝet Gminy. 9
2014 11. Wytyczenie i utwardzenie ścieŝki rowerowej przez Ząbinowice i połączenie jej ze ścieŝką rowerową Szlakiem zwiniętych torów (tablice, ławki, znaki informacyjne, kosze na śmieci, stojaki na rowery itp.) długość 4 km, 12. Zagospodarowanie jeziora w Ząbinowicach poprzez wyznaczenie kąpielisk i miejsca na ognisko oraz wykonanie pomostów i miejsc parkingowych na 3 samochody (wyrównanie brzegu, nawiezienie piasku, usunięcie zarośli, wybudowanie trampoliny, pomostu oraz przebieralni). 2015 13. Renowacja ewangelickiego cmentarza zlokalizowanego na działce nr 22 poprzez odsłonięcie pozostałości nagrobków i uporządkowanie terenu na cmentarzu, 14. Wybudowanie przy świetlicy wiejskiej zaplecza gospodarczego na narzędzia i sprzęt ogrodniczy, 2016 15. Zagospodarowanie placu z przeznaczeniem na grilla (działka gminna ozn. geodez. nr 33), 16. Zagospodarowanie otoczenia świetlicy poprzez wycinkę starych drzew oraz nasadzenie nowych Morwa 4 (25 sztuk) 130.000,00 20.000,00 15.000,00 38.000,00 18.000,00 1.000,00 Kolejność realizacji zadań określonych w Planie odnowy miejscowości Ząbinowice moŝe ulec zmianie w zaleŝności od źródeł uzyskania dofinansowania i priorytetów wsparcia. Realizacja powyŝszych zadań poprawi estetykę wsi, podniesie standard Ŝycia jej mieszkańców oraz będzie bodźcem dla społeczności lokalnej do tworzenia nowych form aktywności. Miejsce, w którym młodzieŝ i dzieci będą mogły aktywnie i ciekawie spędzić czas wolny przyczyni się do zmniejszenia zagroŝeń mogących je spotkać. Dzięki realizacji ww. zadań zniknie obraz peryferyjności sołectwa Ząbinowice oraz zwiększy się jego konkurencyjność w gminie. Estetyczny wygląd wioski będzie przyciągał turystów przez co realny jest rozwój turystyki oraz powstawanie nowych miejsc pracy. Głównym celem wszystkich działań objętych w Planie odnowy miejscowości Ząbinowice jest aktywizacja i integracja społeczności wiejskiej oraz podniesienie jej standardu Ŝycia. 4 Morwa (Morus L.) rodzaj duŝych krzewów lub niewielkich drzew liściastych z rodziny morwowatych (Moraceae), obejmujący około 10-16 gatunków Ŝyjących w subtropikalnych do umiarkowanych regionach przede wszystkim Azji, a takŝe Afryki i Ameryki Północnej. Występuje równieŝ w niektórych regionach Polski. Morwy z początku rosną bardzo szybko, ale prędko spowalniają i rzadko przekraczają 10-15 metrów wysokości. 10
ZAŁĄCZNIK NR 1 11
12
13
Morwa biała owoc 14