do uchwa y Nr III/6/2010 Rady Gminy Osiecznica z dnia 21 grudnia 2010 Za cznik Nr 1 GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIA ANIA NARKOMANII NA LATA 2011-2012
1. WST P Gminny Program Przeciwdzia ania Narkomanii zosta opracowany w oparciu o ustaw z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdzia aniu narkomanii (Dz. U. nr 179, poz. 1485), z której mi dzy innymi wynika, e przeciwdzia anie narkomanii realizuje si przez odpowiednie kszta towanie polityki spo ecznej, gospodarczej, o wiatowo-wychowawczej i zdrowotnej, a w szczególno ci: dzia alno wychowawcz, edukacyjn, informacyjn i zapobiegawcz, leczenie, rehabilitacj i reintegracj osób uzale nionych, ograniczanie szkód zdrowotnych. Zadania zwi zane z zapobieganiem narkomanii nale do zada w asnych gminy zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdzia aniu narkomanii. 2. REALIZATOR PROGRAMU Realizatorem Gminnego Programu Przeciwdzia ania Narkomanii w latach 2010-2012 jest Urz d Gminy w Osiecznicy. 3. EPIDEMIOLOGIA NARKOMANII Narkomania stanowi zagro enie cywilizacyjne o zasi gu globalnym. Niesie ze sob powa ne ryzyko dla zdrowia publicznego, szczególnie w kontek cie chorób infekcyjnych (HIV, taczka, choroby weneryczne, gru lica). Ryzyko zgonu w ród narkomanów jest kilkakrotnie wy sze ni w porównywalnej wiekowo populacji generalnej. Ponadto narkomania jest ci le zwi zana z wieloma innymi problemami spo ecznymi, takimi jak ubóstwo, bezrobocie, prostytucja, przest pczo, bezdomno. wiatowa Organizacja Zdrowia w swojej strategii : Zdrowie dla wszystkich XXI wieku (cel 12- obejmuj cy substancje psychoaktywne tyto, alkohol, narkotyki) postuluje, aby do
ko ca roku 2015 rozpowszechnianie u ywania narkotyków spad o o 25%, a umieralno z powodu ich u ywania o 50%. Badania porównawcze z 2003r. (z prób z lat 1995, 1999) przeprowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii na próbie reprezentatywnej gimnazjalistów pokazuj m. in.: obni enie wieku inicjacji narkotykowej, miejsca szczególnej dost pno ci narkotyków: szko a, dyskoteka, bar, ulica, szeroki wachlarz narastaj cych problemów zwi zanych z narkotykamido wiadczanych przez m odzie tj. problemy z rodzicami, przyjació mi w szkole, opoty z policj, seks bez zabezpiecze, k ótnie i sprzeczki, przepychanki i bójki, niechciane do wiadczenia seksualne, interwencja lekarza b pogotowia ratunkowego, jako rodek inicjuj cy badania wskazuj : marihuan, haszysz, rodki uspokajaj ce i nasenne, amfetamin, LSD, ectasy, du znajomo dzia ania ró nych rodków przez badanych, bez wiadomo ci skutków ich za ywania dla organizmu i funkcjonowania psychicznego i spo ecznego, postaw akceptacji dla rodków nielegalnych tj. marihuana, haszysz, amfetamina, ectasy, ma skuteczno programów profilaktycznych przeprowadzanych w szko ach i konieczno elastyczno ci, innowacyjno ci i dostosowania tre ci oddzia ywa profilaktycznych do specyfiki rodowisk lokalnych z uwzgl dnieniem wyników diagnozy problemowej zjawisk oraz trudno ci charakterystycznych dla okresów rozwojowych odbiorców programu, konieczno kszta cenia i doskonalenia kadry i rodowisk zainteresowanych podejmowaniem dzia profilaktycznych w zwi zku ze zmianami trendów i specyfiki problemu. Dotychczas na terenie gminy Osiecznica brak by o kompleksowego i zintegrowanego podej cia do problemu narkomanii. Jak wynika z cz ciowych bada przeprowadzonych przy okazji opracowywania Diagnozy stanu problemów alkoholowych na terenie gminy Osiecznica w 2001 roku - 10 % nastolatków przyzna o si do kontaktu z narkotykami. 66 % badanych to uczniowie Gimnazjum w Osiecznicy, 34 % badanych to uczniowie Gimnazjum w wi toszowie.
Pytano tak e o to, czy badani znaj kogo od kogo mogli by uzyska narkotyki. Wyniki ukaza y, e 24 % uczniów zna osobi cie kogo od kogo jest w stanie uzyska narkotyki. Oznacza to, e co czwarty nastolatek mo e zosta potencjalnym nabywc narkotyków. Natomiast 13 % badanych twierdzi, e zna z widzenia kogo kto rozprowadza narkotyki. Dla porównania, w badaniach przeprowadzonych w 2001 roku na terenie kraju stwierdzono, oko o 35% dzieci i m odzie y przyznawa o si do kontaktu z narkotykami. 4. CEL PROGRAMU ównym celem programu jest ograniczenie u ywania narkotyków oraz zwi zanych z tym zagro. 5. OPIS PROGRAMU Maj c na wzgl dzie dotychczasowe do wiadczenia w zakresie przeciwdzia ania narkomanii na terenie gminy, jak równie cytowane wy ej przes anki merytoryczne okre lono priorytety programowe i na ich podstawie wyodr bniono nast puj ce zadania do realizacji: Profilaktyka pierwszorz dowa 1. Zmniejszenie zainteresowania dzieci i m odzie y substancjami psychoaktywnymi. 2. Kszta cenie edukatorów, pedagogów, liderów m odzie owych, policjantów, pracowników socjalnych, rodziców, wolontariuszy i innych osób profesjonalnie zajmuj cych si przeciwdzia anie narkomanii, u wiadamiaj ce zagro enia narkomani, przygotowuj ce do skutecznego oddzia ywania na dzieci i m odzie. 3. Przeprowadzenie diagnozy w celu okre lenia skali problemu narkomanii na terenie gminy. 4. Realizacja programów zdrowotnych dotycz cych problemu narkomanii skierowanych do ogó u mieszka ców gminy. Profilaktyka drugorz dowa 1. Realizacja programów wczesnej interwencji, alternatywnych stylów bycia, wspieranie rozwoju osobistego i promocja zdrowia.
2. ywienie istniej cych wietlic rodowiskowych i wiejskich. 3. Stworzenie atrakcyjnych alternatyw kulturowych poprzez anga owanie dzieci i m odzie y w dzia alno twórcz, sportow i spo eczn. Profilaktyka trzeciorz dowa 1. Rozpoznanie bazy leczenia uzale nie w placówkach stacjonarnych i ambulatoryjnych dla dzieci i m odzie y. 2. Nawi zanie kontaktu z placówkami odwykowymi w celu okre lenia zasad wspó pracy. 3. Udost pnianie osobom potrzebuj cym mo liwo ci korzystania z konsultacji, pomocy psychologicznej, socjalnej, prawnej dostosowanej do zdiagnozowanego problemu. Przeciwdzia anie narkomanii nale y do zada w asnych gminy i w zwi zku z tym winno by finansowane ze rodków w asnych gminy. Ustawodawca, w ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdzia aniu narkomanii (art. 75), wskaza tak e mo liwo finansowania zada Gminnego Programu Przeciwdzia ania Narkomanii ze rodków pochodz cych z op at za zezwolenia na sprzeda napojów alkoholowych. W nowoczesnych koncepcjach profilaktycznych podkre la si, e na poziomie wczesnego zapobiegania podzia na alkohol, narkotyki i papierosy nie ma uzasadnienia, bowiem mechanizmy si gania po rodki psychoaktywne s bardzo zbli one. W zwi zku z tym, e cz zada Gminnego Programu Przeciwdzia ania Narkomani pokrywa si z zadaniami Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwi zywania Problemów Alkoholowych (profilaktyka pierwszorz dowa i drugorz dowa) realizowane b w ramach programu rozwi zywania problemów alkoholowych. Czynnikiem ograniczaj cym mo liwo realizacji wszystkich zada wskazanych w ustawie o przeciwdzia aniu narkomanii s dost pne rodki finansowe, wobec czego wyodr bniono ni ej wymienione zadania do realizacji.
6. ZADANIA GMINY W ZAKRESIE PRZECIWDZIA ANIA NARKOMANII. Lp. Nazwa zadania Formy realizacji Termin Odpowiedzialni realizacji 1. 2. 3. 4. 5. 1. Zwi kszanie dost pno ci terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzale nionych i osób zagro onych uzale nieniem. 2. Udzielanie rodzinom, w których wyst puj problemy narkomanii pomocy psychospo ecznej i prawnej. 3. Prowadzenie profilaktycznej dzia alno ci informacyjnej i edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwi zywania problemów narkomanii, w szczególno ci dla dzieci i m odzie y, w tym 1. Rozpoznanie bazy placówek lecznictwa odwykowego dla dzieci i m odzie y. 2. Nawi zanie kontaktu z placówkami odwykowymi i ustalenie zasad wspó pracy 3. Przeprowadzenie diagnozy stanu problemów zwi zanych ze zjawiskiem narkomanii na terenie gminy Osiecznica 1. Udost pnianie osobom potrzebuj cym mo liwo ci korzystania z konsultacji, pomocy psychologicznej, socjalnej, prawnej dostosowanej do zdiagnozowanego problemu. 1. Realizacja programów profilaktycznych w ramach Szkolnych Dni Profilaktyki. 2. Zadania realizowane w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwi zywania Problemów Alkoholowych (tj. otwarte sale gimnastyczne, organizacja ferii zimowych, 2011 2011-2012 corocznie inspektor ds. wiaty i przeciwdzia ania pracownicy GOPS w Osiecznicy, placówki wiatowe, pedagodzy szkolni, psycholog inspektor ds. wiaty i przeciwdzia ania pracownicy GOPS w Osiecznicy, psycholog, terapeuta ds. uzale nie inspektor ds. wiaty i przeciwdzia ania placówki wiatowe,
prowadzenie zaj sportowo- rekreacyjnych dla uczniów, a tak e dzia na rzecz do ywiania dzieci uczestnicz cych w pozalekcyjnych programach opieku czo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. 4. Wspomaganie dzia alno ci instytucji, organizacji pozarz dowych i osób fizycznych, s cych rozwi zywaniu problemów narkomanii. organizacja wakacji letnich, wietlice rodowiskowe) 1. Realizacja programów zdrowotnych skierowanych do ogó u spo ecze stwa na temat narkomanii realizowanych przez organizacje pozarz dowe, osoby fizyczne itp. 2. Wspieranie poprzez zakup wyposa enia i materia ów punktu konsultacyjnego ds. przeciwdzia ania narkomanii. 2011-2012 GKRPA w Osiecznicy, Stra Graniczna w Zgorzelcu inspektor ds. o wiaty i przeciwdzia ania 105 Szpital Wojskowy z Przychodni Samodzielny Publiczny Zak ad Opieki Zdrowotnej w arach Filia Osiecznica 5. Pomoc spo eczna osobom uzale nionym i rodzinom osób uzale nionych dotkni tych ubóstwem i wykluczeniem spo ecznym i integrowanie ze rodowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego. 1. Udzielanie pomocy spo ecznej osobom uzale nionych i rodzinom osób uzale nionych, dotkni tych ubóstwem i wykluczeniem spo ecznym. 2011-2012 Pracownicy GOPS w Osiecznicy W bud ecie gminy Osiecznica na rok 2011 na realizacj zda Gminnego Programu Przeciwdzia ania Narkomanii przewidziano nast puj ce rodki finansowe: Dzia 851 Ochrona Zdrowia, Rozdzia 85153 Zwalczanie narkomanii : 10 500z. Natomiast w 2012 roku kwota na realizacj zda Gminnego Programu Przeciwdzia ania Narkomanii wynika b dzie z uchwa y bud etowej.