Opracwanie : Rman Dec Rzwiązania zamienne w budynkach nwych i istniejących Zmieniające się przepisy pwdują, że p kliku latach użytkwania budynek mże nie spełniać wszystkich wymagań w zakresie jeg przystswania d aktualnie bwiązujących wymagań związanych z bezpieczeństwem przeciwpżarwym. Sytuacja jeszcze bardziej się kmplikuje jeżeli chcemy zmienić przeznaczenie istniejąceg biektu, lub planujemy jeg rzbudwę. Częst kazuje się, że kmplekswe dstswanie biektu d aktualnie bwiązujących przepisów jest ze względów technicznych niewyknalne. Ustawdawca przewidział taką mżliwść i w pewnym zakresie istnieje mżliwść zastswania innych rzwiązań niż te które wynikają wprst z przepisów. Oczywiście jest t bwarwane prcedurami i wiąże się z kniecznścią pracwania i ddatkwej dkumentacji. Nadrzędną zasadą w teg typu przypadkach jest t, aby zastswane rzwiązania w miejsce wymaganych aktualnymi przepisami nie pgarszały bezpieczeństwa w budynku. W dkumentacji takich zmian musi znaleźć się analiza wpływu zaprpnwanych rzwiązań na bezpieczeństw w budynku, raz przeknywujące argumenty uzasadniające pprawnść przyjętych rzwiązań. Należy pamiętać,że uzyskanie dstępstwa d wymagań daneg przepisu nie zwalnia z bwiązku uzyskania pzwleń dla daneg prcesu inwestycyjneg Mżemy wyróżnić następujące sytuacje niezgdnści z kreślnymi przepisami i wynikające z nich prcedury pstępwania. 1.Mżliwści stswania rzwiązań zastępczych w przypadku niespełniania przez biekty budwlane wymgów wynikających z Rzprządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim pwinny dpwiadać budynki i ich usytuwanie 1. W przypadku nadbudwy, rzbudwy lub zmiany spsbu użytkwania pdstawą d akceptacji przyjętych rzwiązań innych niż jest ekspertyza techniczna wyknana przez 2 : a) jednstkę badawcz - rzwjwą (właściwą ze względu na przedmit ekspertyzy) b) rzeczznawcę budwlaneg i rzeczznawcę d spraw zabezpieczeń przeciwpżarwych Ekspertyza w zależnści d jej przedmitu pdlega uzgdnieniu przez właściweg kmendanta wjewódzkieg Państwwej Straży Pżarnej lub państwweg wjewódzkieg inspektra sanitarneg. Jeżeli biekt lub teren jest wpisany d rejestru zabytków lub bszarów bjętych chrna knserwatrska na pdstawie ustaleń miejscweg planu zagspdarwania przestrzenneg ekspertyza pdlega również uzgdnieniu z wjewódzkim knserwatrem zabytków. Z wniskiem d właściweg miejscw dla miejsca inwestycji kmendanta wjewódzkieg Państwwej Straży Pżarnej uzgdnienie wymagań przepisów techniczn-budwlanych, spełninych w spsób inny niż pdany w rzprządzeniu stswnie d wskazań ekspertyzy technicznej, występuje właściciel biektu lub inwestr. Dpuszcza się wystąpienie innej sby, np. rzeczznawcy d spraw zabezpieczeń przeciwpżarwych lub prjektanta, na pdstawie załączneg d ww. wnisku upważnienia lub pełnmcnictwa. Przy czym w przypadku wystąpienia z wniskiem 1 Rzprządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim pwinny dpwiadać budynki i ich usytuwanie (DzU. Nr 75, pz. 690 ze zm.) 2 Tamże, 2
d KW PSP przez inną sbę niż właściciel, bądź inwestr(np. rzeczznawcę d spraw zabezpieczeń przeciwpżarwych) ww. wnisek pwinien psiadać akceptację właściciela budynku, bądź inwestra. Załącznikiem d ww. wnisku pwinny być trzy egzemplarze ekspertyzy technicznej Rys. Prcedura wdrżenia rzwiązań zastępczych na pdstawie 2 ust 2 Rzprządzenia dt warunków technicznych budynków 3 Ekspertyza techniczna pwinna zawierać 4 : Przedmit, zakres i cel pracwania. Ogólną charakterystykę biektu (gabaryty, knstrukcja, przeznaczenie, usytuwanie). Warunki budwlan-instalacyjne, ich stan techniczny (związany z chrną przeciwpżarwą). Zakres nadbudwy, przebudwy, zmiany spsbu użytkwania lub cena warunków techniczn-budwlanych w parciu, które budynek uznany zstał za zagrażający życiu ludzi (jeżeli taki stan zstał stwierdzny w budynku). Charakterystykę pżarwą: Pwierzchnia, wyskść i liczba kndygnacji; Odległść d biektów sąsiadujących; 3 Tamże 2 ust 2. 4 Prcedury rganizacyjn-techniczne w sprawie spełnienia wymagań w zakresie bezpieczeństwa pżarweg w inny spsób niż t kreśln w przepisach techniczn-budwlanych, w przypadkach wskazanych w tych przepisach, raz stswania rzwiązań zamiennych, zapewniających niepgrszenie warunków chrny przeciwpżarwej, w przypadkach wskazanych w przepisach przeciwpżarwych, Kmenda Główna Państwwej Straży Pżarnej - Biur Rzpznawania Zagrżeń, Warszawa, 2008 r.
Parametry pżarwe występujących substancji palnych; Przewidywana gęstść bciążenia gniweg; Kategria zagrżenia ludzi, przewidywana liczba sób na każdej kndygnacji i w pmieszczeniach, w których przebywać mgą jedncześnie większe grupy ludzi; Ocena zagrżenia wybuchem pmieszczeń raz przestrzeni zewnętrznych; Pdział biektu na strefy pżarwe; Klasa dprnści pżarwej budynku raz klasa dprnści gniwej i stpień rzprzestrzeniania gnia przez elementy budwlane; Warunki ewakuacji, świetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) raz przeszkdwe; Spsób zabezpieczenia przeciwpżarweg instalacji użytkwych, a w szczególnści: wentylacyjnej, grzewczej, gazwej, elektrenergetycznej, dgrmwej, kntrli dstępu; Dbór urządzeń przeciwpżarwych w biekcie: stałych urządzeń gaśniczych, systemu sygnalizacji pżarwej, dźwiękweg systemu strzegawczeg, instalacji wdciągwej przeciwpżarwej, urządzeń ddymiających, dźwigów przystswanych d ptrzeb ekip ratwniczych, ile t mżliwe z pdanie infrmacji ci sprawnści technicznej; Wypsażenie w gaśnice i inny sprzęt gaśniczy lub ratwniczy; Zapatrzenie w wdę d zewnętrzneg gaszenia pżaru; Drgi pżarwe. Zakres niezgdnści z przepisami. Wskazanie wszystkich występujących w budynku niezgdnści z przepisami techniczn-budwlanymi i przeciwpżarwymi. Wskazanie niezgdnści w zakresie przepisów techniczn-budwlanych i przeciwpżarwych, które zstaną dprwadzne w budynku d stanu zgdneg z przepisami. Wskazanie niezgdnści w zakresie przepisów techniczn-budwlanych i przeciwpżarwych, które nie zstaną dprwadzne w budynku d stanu zgdneg z przepisami. Przyjęte rzwiązania (pnadstandardwe) zastępcze inne niż kreślają t przepisy techniczn-budwlane zapewniające zabezpieczenie przeciwpżarwe biektu (rekmpensujące niezgdnści niemżliwe d usunięcia w zabezpieczeniu przeciwpżarwym w stsunku d wymagań przepisów) - wyszczególnienie prpnwanych rzwiązań zastępczych. Analiza i cena wpływu rzwiązań zastępczych na pzim bezpieczeństwa pżarweg, służąca wykazaniu niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej1 Wniski w kntekście niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej. Integralną częścią ekspertyzy jest część rysunkwa (plan sytuacyjny, rzuty, przekrje) wraz z tabelką, pdpisaną przez rzeczznawców budwlaneg i ds. zabezpieczeń przeciwpżarwych raz naniesinymi prpnwanymi rzwiązaniami zastępczymi. 3. Mżliwść zastswania instalacji gazwej w budynkach wyskich 5 ( wyskści pnad 25 m.) 5 Rzprządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, p. cit., 157 ust 4.
Jeżeli chcemy wyknać instalację gazwa w budynku wyskim bwiązuje prcedura uzyskania pzytywnej pinii wystąpienia skierwaneg d Kmendanta Wjewódzkieg PSP. Dtyczy t budynków istniejących i nw prjektwanych. Wystąpienie pwinn zawierać infrmacje: ilść gazu wg przydziału i jeg zużycie w m3 /na gdz.; przeznaczenie instalacji (np. zasilanie ktłwni); aksnmetria instalacji (schemat instalacji gazwej); rzuty kndygnacji z prpnwaną trasą instalacji; zaprpnwane zabezpieczenia; w przypadku ktłwni lkalizacja i zasilanie gazem inne isttne infrmacje związane z biektem i prjektwana instalacją 2. Mżliwści stswania rzwiązań zamiennych w przypadku niespełniania przez biekty budwlane biektów wymgów wynikających z Rzprządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie chrny przeciwpżarwej budynków, innych biektów budwlanych i terenów 6. W przypadku niemżliwści dstswania biektu istniejąceg lub nwprjektwaneg d wymgów zawartych w Rzprządzeniu 7 dtyczących: stswania hydrantów 25,33, 52 w strefach pżarwych wymagań dla instalacji wdciągwej przeciwpżarwej w budynku zasilania instalacji wdciągwej przeciwpżarwej przewdów służących d wyknania instalacji wdciągwej przeciwpżarwej stswania stałych urządzeń gaśniczych stswania systemu sygnalizacji pżarwej stswania dźwiękweg systemu strzegawczeg Istnieje mżliwść zastswania rzwiązań zamiennych w stsunku d wymaganych przez przepisy 8. Oczywiście i w tym przypadku nie występuje dwlnść zastswanych rzwiązań. Rzwiązania zaprpnwane pwinny zstać przedstawine w ekspertyzie technicznej pracwanej przez rzeczznawcę d spraw zabezpieczeń przeciwpżarwych i uzgdnine z właściwym miejscw kmendantem wjewódzkim PSP. Eksperyza pwinna wykazać, że zaprpnwane rzwiązania zamienne zapewniają akceptwalny pzim bezpieczeństwa nie niższy niż rzwiązania wymagane przepisami przeciwpżarwymi, raz że celwe jest zastswanie prpnwanych rzwiązań. Ekspertyza w zależnści d tematu któreg dtyczy pwinna zawierać 9 : Przedmit, zakres i cel pracwania. 6 Rzprządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie chrny przeciwpżarwej budynków, innych biektów budwlanych i terenów (DzU nr 80, pz. 563). 8 Tamże, 19, 23, 24 i 25 ust. 1, 2, 5 i 6 raz w 27 ust. 1 i 2, 28 ust. 1, 29 ust. 1 i 38 ust. 1 8 Tamże 2 ust.2.
Charakterystykę pżarwą budynku: Pwierzchnię, wyskść i liczbę kndygnacji; Odległść d biektów sąsiadujących; Parametry pżarwe występujących substancji palnych; Przewidywaną gęstść bciążenia gniweg; Kategrię zagrżenia ludzi, przewidywaną liczbę sób na każdej kndygnacji i w pmieszczeniach, w których przebywać mgą jedncześnie większe grupy ludzi; Ocenę zagrżenia wybuchem pmieszczeń raz przestrzeni zewnętrznych; Pdział biektu na strefy pżarwe; Klasę dprnści pżarwej budynku raz klasę dprnści gniwej i stpień rzprzestrzeniania gnia elementów budwlanych; Warunki ewakuacji, świetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) raz przeszkdwe; Spsób zabezpieczenia przeciwpżarweg instalacji użytkwych, a w szczególnści: wentylacyjnej, grzewczej, gazwej, elektrenergetycznej, dgrmwej kntrli dstępu; Dbór urządzeń przeciwpżarwych w biekcie: stałych urządzeń gaśniczych, systemu sygnalizacji pżarwej, dźwiękweg systemu strzegawczeg, instalacji wdciągwej przeciwpżarwej, urządzeń ddymiających, dźwigów przystswanych d ptrzeb ekip ratwniczych; Wypsażenie w gaśnice i inny sprzęt gaśniczy lub ratwniczy; Zapatrzenie w wdę d zewnętrzneg gaszenia pżaru; Drgi pżarwe. Techniczne uzasadnienie rezygnacji lub graniczenia zakresu realizacji przedmitwej instalacji. Przyjęte, wyszczególnine rzwiązania zamienne wraz z ich pisem technicznym raz naniesieniem w części graficznej. Analiza i cena wpływu rzwiązań zamiennych na pzim bezpieczeństwa pżarweg, służąca wykazaniu niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej Rysunki m.in.: rzut parteru, typwej kndygnacji raz przekrju budynku z zaznaczną wyskścią budynku, a w przypadku zmiennej bryły budynku również rysunków elewacji. Plan zagspdarwania terenu z naniesinymi hydrantami zewnętrznymi i wyraźnie zaznaczną graficznie drgą pżarwą/djazdem d budynku Pnadt ekspertyza pwinna zawierać cenę warunków techniczn-budwlanych w zakresie ewakuacji pd kątem, czy w budynku występują warunki mgące pwdwać uznanie g za zagrażający życiu ludzi. W przypadku, gdy cena taka zstała już wcześniej dknana przez rgany PSP należy pdać infrmację zawierającą warunki techniczn-budwlane w parciu, które budynek zstał uznany za zagrażający życiu ludzi raz pis działań, jakie zstały pdjęte w związku z jeg wyeliminwaniem. 9 Prcedury rganizacyjn-techniczne w sprawie spełnienia wymagań w zakresie bezpieczeństwa pżarweg p. cit., rzdział II
W uzasadninych przypadkach, w szczególnści w budynkach, w których wymagane jest pracwanie scenariusza pżarweg ze względu na bwiązek wypsażenia takich budynków w system sygnalizacji pżarwej, bądź stałe urządzenia gaśnicze raz innych przypadkach, w których niemżliwe jest wykazanie w spsób nie budzący wątpliwści niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej bez przeprwadzenia dkładnej analizy i ceny warunków pwstania i rzprzestrzeniania się pżaru z uwzględnieniem wpływu zastswanych zabezpieczeń technicznych i rganizacyjnych, należy stswać narzędzia inżynierii bezpieczeństwa pżarweg 3. Mżliwści stswania rzwiązań zamiennych w przypadku niespełniania przez biekty budwlane biektów wymgów wynikających z Rzprządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie przeciwpżarweg zapatrzenia wdneg i dróg pżarwych 10. Każdy biekt budwlany pwinien mieć zapewnine zapatrzenie w wdę w ilści umżliwiającej prwadzenie działań gaśniczych samdzielnie lub przez jednstki straży pżarnej, raz specjalnie przystswane drgi umżliwiające djazd służb ratwniczych d daneg biektu. Pnieważ nie zawsze jest pełne spełnienie takich wymgów również i w tym przypadku istnieją prcedury umżliwiające zastswanie rzwiązań zamiennych rekmpensujących dstępstwa d przepisów zarówn dla biektów istniejących jak i nwprjektwanch. Mżemy rzróżnić następujące przypadki: a) Brak źródła wdy zapewniająceg wymaganą ilść wdy d celów przeciwpżarwych. W takiej sytuacji właściwy miejscw kmendant pwiatwy (miejski) Państwwej Straży Pżarnej na wnisek właściciela budynku, biektu budwlaneg lub terenu, mże dpuścić na czas kreślny zastępcze źródł wdy d celów przeciwpżarwych, w szczególnści naturalny lub sztuczny zbirnik wdy, studnię lub ciek wdny, wypsażne w stanwisk czerpania wdy wraz z djazdem 11. b) Niespełnienie wymagań dtyczących przeciwpżarweg zapatrzenia w wdę ze względu na lkalne uwarunkwania lub uzasadnine jest przyjęcie innych rzwiązań. W takich przypadkach na wnisek właściciela budynku, biektu budwlaneg lub terenu, dpuszcza się stswanie rzwiązań zamiennych, które zapewniają niepgrszenie warunków chrny przeciwpżarwej, uzgdninych z właściwym miejscw kmendantem wjewódzkim Państwwej Straży Pżarnej 12. c) Niespełnienie wymagań dtyczących dprwadzenia drgi pżarwej d biektu budwlaneg ze względu na lkalne uwarunkwania lub gdy uzasadnine jest przyjęcie innych rzwiązań. Na wnisek właściciela budynku, biektu budwlaneg lub terenu, dpuszcza się stswanie rzwiązań zamiennych zapewniających niepgrszenie warunków chrny przeciwpżarwej 10 Rzprządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 24 Lipca 2009 r. w sprawie przeciwpżarweg zapatrzenia w wdę raz dróg pżarwych ( DzU. Nr 124, pz. 1030). 11 Tamże 8 ust 1. 12 Tamże 8 ust. 3
biektu, uzgdninych z właściwym miejscw kmendantem wjewódzkim Państwwej Straży Pżarnej 13. Dkumentacja wystąpienia w zakresie zastswanych rzwiązań zamiennych pwinna cenę zawierać część piswą, dpwiadającą jej część graficzną raz analityczn-cenną. Część graficzna pwinna składać się z rzutów pszczególnych kndygnacji biektu i charakterystycznych przekrjów, a w razie ptrzeby także planu zagspdarwania terenu. Rysunki pwinny być sprządzne w skali umżliwiającej dczytanie zawartych na nich infrmacji raz być patrzne tabelą piswą Część analityczn-cenna pwinna zawierać uzasadnienie zastswania prpnwaneg rzwiązania, w celu wykazania niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej. W uzasadninych przypadkach, w których niemżliwe jest wykazanie w spsób nie budzący wątpliwści niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej bez przeprwadzenia dkładnej analizy i ceny warunków pwstania i rzprzestrzeniania się pżaru z uwzględnieniem wpływu zastswanych zabezpieczeń technicznych i rganizacyjnych, należy stswać dstępne narzędzia inżynierii bezpieczeństwa pżarweg Wystąpienie w przypadkach b) i c) nie jest traktwane jak ekspertyza techniczna. W wystąpieniu pwinny być zawarte infrmacje dt: Przedmit, zakres i cel pracwania, Ogólną charakterystykę biektu : gabaryty, knstrukcja, przeznaczenie, usytuwanie biektu (wymagane w wystąpieniu dt dróg pżarwych) Charakterystykę pżarwą budynku: Pwierzchnię, wyskść i liczbę kndygnacji, Odległść d biektów sąsiadujących, Parametry pżarwe występujących substancji palnych, Przewidywaną gęstść bciążenia gniweg, Kategrie zagrżenia ludzi, przewidywaną liczbę sób na każdej kndygnacji i w pmieszczeniach, w których jedncześnie przebywać mgą większe grupy ludzi, Ocenę zagrżenia wybuchem pmieszczeń raz przestrzeni zewnętrznych, Pdział biektu na strefy pżarwe, Klasę dprnści pżarwej budynku raz klasę dprnści gniwej stpień rzprzestrzeniania gnia przez elementy budwlane, Warunki ewakuacji, świetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) raz przeszkdwe, Dbór urządzeń przeciwpżarwych w biekcie: stałych urządzeń gaśniczych, systemu sygnalizacji pżarwej, dźwiękweg systemu strzegawczeg, instalacji wdciągwej przeciwpżarwej, urządzeń ddymiających, dźwigów przystswanych d ptrzeb ekip ratwniczych z pdaniem infrmacji ich sprawnści technicznej, Wypsażenie w gaśnice; drgi pżarwe. 13 Tamże 13 ust 3.
Przeciwpżarwe zapatrzenie wdne Drgi pżarwe Jakie wymagania nie będą spełnine. Uzasadnienie techniczne graniczenia zakresu realizacji przedmitweg zapatrzenia w wdę, z ewentualnym dniesieniem się d wewnętrznych instalacji wdciągwych i urządzeń gaśniczych. Prpnwane rzwiązania zamienne zapewniające niepgrszenie warunków chrny przeciwpżarwej biektuwyszczególnienie prpnwanych rzwiązań zamiennych. Analiza i cena wpływu rzwiązań zamiennych na pzim bezpieczeństwa pżarweg, służąca wykazaniu niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej Rysunki m.in.: plan sytuacyjny z zaznacznym układem drgwym, rzutem parteru, typwej kndygnacji raz przekrju budynku, d któreg ma być dprwadzna drga pżarwa (z zaznaczną wyskścią budynku), z czytelnymi pisami funkcji pmieszczeń raz wymiarami dróg ewakuacyjnych i gabarytu biektua w przypadku zmiennej bryły budynku lub występwania przeszkód pmiędzy budynkiem a drgą również rysunków elewacji. Na planie sytuacyjnym należy zaznaczyć i pisać elementy małej architektury, drzewa graniczające dstęp d budynku d strny dróg pżarwych raz hydranty zewnętrzne lub inne źródła wdy d zewnętrzneg gaszenia pżaru. Wskazanie braku mżliwści spełnienia wymagań przepisu wraz z technicznym uzasadnieniem. Prpnwane rzwiązania zamienne zapewniające niepgrszenie warunków chrny przeciwpżarwej wraz z uzasadnieniem - wyszczególnienie prpnwanych rzwiązań zamiennych. Analiza i cena wpływu rzwiązań zamiennych na pzim bezpieczeństwa pżarweg, służąca wykazaniu niepgrszenia warunków chrny przeciwpżarwej.
Rys. Prcedury uzgadniania rzwiązań zamiennych przy prjektwaniu nweg budynku. Rys Prcedury uzgadniania rzwiązań zamiennych przy nadbudwie, rzbudwie, przebudwie, zmianie spsbu użytkwania budynku istniejąceg. 4.Obieg dkumentacji. Z wniskiem d właściweg kmendanta PSP występuje właściciel biektu lub inwestr. Dpuszcza się wystąpienie innej sby, np. rzeczznawcy d spraw zabezpieczeń przeciwpżarwych lub prjektanta, na pdstawie załączneg d ww. wnisku upważnienia lub pełnmcnictwa. Przy czym w przypadku wystąpienia z wniskiem przez inną sbę niż właściciel, bądź inwestr(np. rzeczznawcę d spraw zabezpieczeń przeciwpżarwych) ww. wnisek pwinien psiadać akceptację właściciela budynku, bądź inwestra. Załącznikiem d ww. wnisku pwinny być trzy egzemplarze ekspertyzy technicznej, ekspertyzy lub wystąpienia sprządzne przez uprawnine pdmity. Na pdstawie przedłżnych dkumentów właściwy kmendant wjewódzki wydaje pstanwienie wyrażeniu ( lub nie wyrażeniu) zgdy na zastswanie przedstawinych w
dkumentacji rzwiązań. Pzytywna decyzja znacza, że zaprpnwane rzwiązania mgą zstać wprwadzne d prjektu, gdzie również pdlegają uzgdnieniu z rzeczznawca ds. zabezpieczeń przeciwpżarwych i innym uzgdnienim jeżeli są wymagane, raz pdlegają dalszej prcedurze uzyskiwania pzwlenia na budwę.