ISSN 1234-3897 LUTY 2010 r. Matrix po śląsku... SKI Tour 2010 Psychologiczne aspekty pracy w zespole FRONTEX - operacje XIII Kongres Policji w Berlinie Nr 1(9)/2010
spis treści wydarzenia cudzoziemcy Matrix po śląsku, czyli jak wietnamski tłumacz pobyt rodakom legalizował Nie taki diabeł straszny jak go malują, czyli Strzeżony Ośrodek dla Cudzoziemców Zatrzymany za handel ludźmi Przez pracodawcę musieli wyjechać Kontrola zatrudnienia cudzoziemców w dwóch aspektach zdążyć z pomocą W walce z wielką wodą Na pomoc szkolenia SKI Tour 2010 Zimowe szkolenie w Karkonoszach Szkolenie podporuczników 10 Brygady Kawalerii Pancernej przez funkcjonariuszy SG fotoreportaż Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy limes mundi Operacje w ramach FRONTEX XIII Kongres Policji w Berlinie kultura Koncert noworoczny Orkiestry Reprezentacyjnej SG sport Bieg Piastów II memoriał im. por. Z. Główki Zawody o miano Najsilniejszego inne Region IPA KGSG technika Schengenbusy pomogą w kontrolach psycholog radzi Rozważania nad skuteczną współpracą - psychologiczne aspekty pracy w zespole młodzież Młodzież - niedoceniony sojusznik Bezpieczne ferie Strzelec z wizytą w ŚlOSG Redakcja: Wydział Komunikacji Społecznej Gabinetu Komendanta Głównego Straży Granicznej al. Niepodległości 100 02-514 Warszawa tel. (+48 22) 500 44 83 lub 500 40 63 e-mail: redakcja.kg@strazgraniczna.pl Redaktor Naczelny: por. SG Maciej Pietraszczyk maciej.pietraszczyk@strazgraniczna.pl Zespół redakcyjny: Magdalena Tomaszewska magdalena.tomaszewska@strazgraniczna.pl Milena Podgórska milena.podgorska@strazgraniczna.pl Fotograf: Krzysztof Niemiec krzysztof.niemiec@strazgraniczna.pl Grafik: Katarzyna Sadło katarzyna.sadlo@strazgraniczna.pl 4 8 10 12 13 14 6 16 17 18 20 21 22 24 26 27 28 30 30 31 32 33 36 39 39 Okładka - zdj. Krzysztof Niemiec Drodzy czytelnicy! We współczesnym świecie działanie każdego specjalisty uzależnione jest od coraz większego kręgu osób, które z nim współpracują. Czasy złotych rączek i specjalistów od wszystkiego odchodzą w przeszłość. Nasza formacja też nie działa w samotności, ale jest częścią ogromnego systemu bezpieczeństwa publicznego, w skład którego wchodzą formacje i instytucje podległe różnym ministrom. Najbliżej współdziałamy z formacjami resortu spraw wewnętrznych: Policją i Centralnym Biurem Śledczym czy Państwową Strażą Pożarną, ale też Górskim i Tatrzańskim Ochotniczymi Pogotowiami Ratunkowymi. W przejściach granicznych naszymi partnerami są koledzy ze Służby Celnej. Z kolei w miastach często współpracujemy z funkcjonariuszami Straży Miejskiej, zaś na akwenach wodnych z Państwową Strażą Rybacką, czy Służbą Ratownictwa Morskiego. Współdziałamy również z Agencją Bezpieczeństwa Wewnę-trznego, wojskiem, a także z naszymi kolegami ze służb granicznych innych państw. Nie bez znaczenia są organizacje społeczne, wspierające naszą pracę w zakresie profilaktyki i edukacji. W tym numerze naszego Magazynu postanowiliśmy przyjrzeć się, jak Straż Graniczna współpracuje z innymi podmiotami i jak ta współpraca przekłada się na skuteczność działania naszej formacji. Okazuje się, że na wiele sukcesów składa się mnóstwo drobnych elementów, z których każdy został wniesiony przez inną służbę i instytucję. To właśnie współpraca umożliwiła rozbicie groźnych gangów przemytniczych czy zatrzymanie osób legalizujących pobyt nielegalnych imigrantów, handlujących żywym towarem czy też oszukujących swoich pracowników. I tu dotykamy drugiego wątku, nad którym pochyliliśmy się w tym numerze: cudzoziemcy i nielegalna migracja. Jakie są oblicza procederu, którego ofiarą padają dziesiątki cudzoziemców? Szukając raju i swojego miejsca na ziemi wpadają oni w sidła gangów, często złożonych z ich rodaków, które bezwzględnie wykorzystują ich beznadziejną sytuację. Zapraszamy do lektury. Redakcja
Wszystkim przedstawicielkom płci pięknej w Straży Granicznej z okazji Dnia Kobiet składamy serdeczne życzenia: zdrowia, radości, uśmiechu satysfakcji ze służby i pracy oraz wyrozumiałości dla naszych niedociągnięć męska połowa Straży Granicznej
wydarzenia Odprawa roczna SG W dniach 14 i 15 stycznia kadra kierownicza SG wzięła udział w odprawie rocznej, która odbywała się w Komendzie Głównej Straży Granicznej. W spotkaniu, podczas którego podsumowane zostały działania Straży Granicznej w minionym roku, uczestniczyli: Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Jerzy Miller oraz Podsekretarz Stanu w MSWiA Adam Rapacki. Zdj. Krzysztof Niemiec W trakcie odprawy odbyło się uroczyste pożegnanie gen. bryg. SG Włodzimierza Gryca, w latach 2002-2003 Komendanta Podlaskiego Oddziału SG, a następnie pełniącego funkcję oficera łącznikowego SG na Ukrainie. por. SG Maciej Pietraszczyk Zmiana na stanowiskach Komendantów CS SG oraz OSS SG 26 lutego na płk SG Andrzej Rytwiński zastąpił płk SG Henryka Raczkowskiego na stanowisku Komendanta Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie (CS SG). Dzień wcześniej na miejsce ppłk SG Haliny Panczenko Komendantem Ośrodka Szkoleń Specjalistycznych Straży Granicznej (OSS SG) został ppłk SG Artur Wąsowski. W CS SG w uroczystości uczestniczył Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej płk SG Jacek Bajger oraz Zastępca Dyrektora Biura Kadr i Szkolenia ppłk SG Michał Nowakowski-Lipka. Natomiast OSS SG odwiedzili z tej okazji: Zastępca Komendanta Głównego Straży Granicznej ppłk SG Tomasz Pest oraz Zastępca Dyrektora Biura Kadr i Szkolenia mjr SG Marta Krukowska. Milena Podgórska Seminarium polsko-ukraińskie 23 lutego w Komendzie Głównej Straży Granicznej odbyło się seminarium ewaluacyjne w ramach projektu Profesjonalna kadra, przyjazna granica, wzmocnienie ukraińskich służb granicznych i celnych. Projekt jest prowadzony przez Fundację Inicjatyw Menedżerskich z Lublina i Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego w ramach programu Ministerstwa Spraw Zagranicznych Polska 2009. Straż Graniczna włączyła się w jego realizację przeprowadzając szkolenia i warsztaty dla funkcjonariuszy Państwowej Służby Granicznej Ukrainy. Obejmowały one między innymi tresurę psów służbowych, funkcjonowanie punktów konsultacyjnych, ochronę granicy morskiej i wykorzystanie urządzeń termowizyjnych. Funkcjonariusze PSGU odbyli także dwie wizyty studyjne na polskich granicach. Uczestnicy szkoleń bardzo wysoko ocenili kwalifikacje prowadzących je funkcjonariuszy Straży Granicznej oraz przekazaną im wiedzę. por. SG Maciej Pietraszczyk Wizyta unijnych ekspertów w Nadbużańskim OSG Placówkę Straży Granicznej w Zbereżu odwiedzili przedstawiciele Wydziału Badań i Rozwoju Agencji FRONTEX oraz przedstawiciele Komendy Głównej SG. Celem wizyty ekspertów Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich Unii Europejskiej- FRONTEX było zbadanie, w jaki sposób funkcjonariusze Straży Granicznej wykorzystują w codziennej służbie sprzęt do nadzoru zewnętrznej granicy UE. Po spotkaniu roboczym w Placówce SG został przeprowadzony praktyczny pokaz wykorzystania sprzętu obserwacyjnego do ochrony granicy państwowej w terenie. ppłk SG Andrzej Wójcik Porozumienie polsko-niemieckie 5 stycznia Komendant Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej płk SG Jarosław Frączyk i Prezydent Urzędu Policji Federalnej w Pirnie Wieland Mozdzynski podpisali porozumienie o całodobowym funkcjonowaniu regionalnego Punktu Przyjmowania Osób i Regionalnej Wymiany Informacji z siedzibą w Gőrlitz. Punkt działa w strukturze Inspekcji Ludwigsdorf i PSG w Zgorzelcu. Jego funkcjonowanie wynika z potrzeb lokalnych. Do głównych zadań tego punktu należy 4
wydarzenia przyjmowanie i przekazywanie osób w ramach readmisji oraz wymiana informacji między służbami o zagrożeniach nielegalną migracją cudzoziemców z państw spoza Układu Schengen oraz o osobach bądź pojazdach, które nie zatrzymały się do kontroli. mł. chor. SG SG Anna Galon Nowoczesny sprzęt od władz lokalnych Dzięki wsparciu finansowemu władz lokalnych jednostki Straży Granicznej działające na lotniskach wzbogaciły się o specjalistyczny sprzęt służący między innymi do ochrony pirotechnicznej. Nadwiślański Oddział Straży Granicznej otrzymał od władz miasta stołecznego Warszawy sprzęt specjalistyczny o wartości 50.000 złotych, który został przeznaczony dla funkcjonariuszy realizujących służbę m.in. na terenie Warszawy. Wcześniej Straż Graniczna i Służba Celna z warszawskiego lotniska Okęcie otrzymały od Wojewody Mazowieckiego Jacka Kozłowskiego nowoczesny sprzęt wartości 1,2 mln zł. Między innymi dostosowany do współpracy z robotem pirotechnicznym wyrzutnik, przeznaczony do rozbrajania i neutralizacji ładunków wybuchowych, który może niszczyć cele nawet z odległości kilkudziesięciu metrów. Wojewodowie: Mazowiecki, Pomorski i Małopolski doposażyli w podobny sprzęt także placówki SG w Gdańsku, Krakowie i Łodzi. mł. chor. SG Agnieszka Golias por. SG Maciej Pietraszczyk * * * Narkotyki warte blisko pół miliona Ponad 10 kilogramów narkotyków ujawnili w czwartek w jednej z podkoszalińskich miejscowości funkcjonariusze Morskiego Oddziału Straży Granicznej. Zatrzymano dwie osoby: 22-letniego mężczyznę i 18-letnią kobietę. Podczas przeszukania mieszkania zatrzymanych funkcjonariusze wykryli ok. 4,5 kilograma amfetaminy, ok. 5.5 kg marihuany i 550 tabletek extasy. Ich czarnorynkowa wartość wynosi ok. 430.000 złotych. Ponadto zabezpieczono polskie i zagraniczne środki płatnicze o wartości 25.000 złotych. Kiedy funkcjonariusze SG wkraczali do mieszkania, mężczyzna podjął nieudaną próbę ucieczki, wyskakując z pierwszego piętra. kmdr por. Grzegorz Goryński Ponad pół kilograma marihuany w reklamówce 20 stycznia ponad pół kilograma marihuany i niewielkie ilości amfetaminy przejęli funkcjonariusze z Placówki SG w Lubaniu oraz grupy mobilnej służby celnej w Zgorzelcu. W trakcie przeszukania pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych w miejscowości Strzelno (woj. dolnośląskie) funkcjonariusze znaleźli środki odurzające o wartości ponad 18 tys. zł. Narkotyki, zapakowane w reklamówki i woreczki strunowe, schowane były w szafce oraz w obudowie kolumny głośnikowej. mł. chor. SG Anna Galon SG i ABW wspólnie rozbiły narkotykowy gang W dniach 10-12 stycznia funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej i białostockiej Delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymali w Białymstoku i Warszawie pięciu obywateli RP podejrzewanych o przemyt narkotyków. W trakcie działań zabezpieczono także dziewięć kilogramów marihuany o wartości ok. 240 tys. Ujęci mężczyźni działali w grupie przestępczej, która zajmowała się przemytem środków odurzających. Wszystkim zatrzymanym osobom przedstawiono zarzuty nabycia i przywozu na terytorium Polski znacznej ilości środków odurzających w postaci marihuany oraz udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Podejrzani zostali tymczasowo aresztowani na 3 miesiące. mjr SG Anna Wójcik Zdj. archiwum MOSG Wyrok za przemyt narkotyków W styczniu sąd skazał dwie kobiety, które Straż Graniczna złapała na przemycie narkotyków, na 3 lata więzienia. 5
wydarzenia 3 czerwca 2009 r. funkcjonariusze Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej zatrzymali dwie mieszkanki województwa lubuskiego w wieku 29 i 34 lat, przy których podczas kontroli znaleziono 17 gramów heroiny. Z takiej ilości można sporządzić co najmniej 68 działek narkotyku. Sąd uznał obie kobiety za winne popełnienia zarzucanego im czynu i wymierzył im kary po 3 lata pozbawienia wolności oraz kary grzywien. Skazane karę będą odbywać w zakładach karnych z systemem terapeutycznym dla osób uzależnionych od środków odurzających. mł.chor. SG Anna Galon * * * Kolejni członkowie grupy przestępczej zatrzymani 6 stycznia funkcjonariusze Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej i policjanci z Wydziału do Walki z Przestępczością Gospodarczą KWP w Lublinie zatrzymali 9 kolejnych osób, podejrzanych o udział w zorganizowanej grupie przestępczej, zajmującej się przemytem papierosów na wielką skalę. Funkcjonariusze przeszukali łącznie 12 posesji, na których zabezpieczyli ponad 800 paczek papierosów różnych marek, 53 litry alkoholu niewiadomego pochodzenia oraz kilka komputerów i telefonów komórkowych. Ponadto, na poczet przyszłych kar, funkcjonariusze zajęli pieniądze w kwocie przekraczającej 58 tys. złotych oraz samochody marki Mercedes, Skoda Octavia, Opel Zafira i ciągnik rolniczy o łącznej wartości przekraczającej 70 tys. złotych. W samochodzie dostawczym Fiat Ducato, należącym do 39-letniego mieszkańca powiatu Opole Lubelskie zabezpieczono także ponad 8 tys. paczek papierosów różnych marek. Zatrzymani to osoby w wieku od 27 do 48 lat, w tym trzy kobiety. Wszyscy będą odpowiadać za udział w zorganizowanej grupie przestępczej, przestępstwa skarbowe oraz pranie brudnych pieniędzy. Grozi im kara pozbawienia wolności do lat 10. Do pierwszych zatrzymań w sprawie doszło pod koniec czerwca br. zatrzymano wówczas 21 osób. Zorganizowana grupa przestępcza, zajmująca się przemytem papierosów na wielką skalę, działała na terenie Polski i Republiki Włoskiej co najmniej od stycznia 2006 roku do grudnia 2008 roku. Szlaki przemytnicze prowadziły z Ukrainy do krajów Unii Europejskiej przez Rumunię, Austrię, Grecję oraz Słowenię i Chorwację do Włoch. W tym czasie przestępcy dokonali co najmniej 53 przemytów papierosów. Straty unijnego budżetu szacunkowo wyliczono na około 8 milionów złotych. Dotychczas zatrzymano łącznie 30 osób. ppłk SG Andrzej Wójcik Przemycał papierosy 20 lutego funkcjonariusze Placówki SG w Korczowej (Bieszczadzki OSG) oraz Komendy Powiatowej Policji w Przeworsku zatrzymali do kontroli drogowej VW Transportera, w którym ujawnili 23.290 paczek papierosów pochodzących z przemytu, wartych ponad 185 tys. zł. W samochodzie, oprócz papierosów, znaleziono dwa dowody rejestracyjne i komplety tablic rejestracyjnych pojazdów. Trwają czynności wyjaśniające. Sprawę prowadzi Prokuratura Rejonowa w Przeworsku. Pojazd oraz papierosy pozostają w dyspozycji prokuratury. W ciągu grudnia, stycznia i lutego Straż Graniczna samodzielnie i współdziałając z innymi służbami przejęła 44 491 940 szt. papierosów o wartości 15 815 153 złotych. kpt. SG Elżbieta Pikor Zatrzymany na podstawie ENA 12 stycznia funkcjonariusze Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej zatrzymali członka zorganizowanej grupy przestępczej ob. Rosji narodowości czeczeńskiej, poszukiwanego Europejskim Nakazem Aresztowania. Do zatrzymania doszło w wyniku kontynuacji działań prowadzonych przez Straż Graniczną i Policję Federalną Niemiec we wrześniu ubiegłego roku, które doprowadziły do rozbicia międzynarodowej grupy przestępczej, zajmującej się przemytem cudzoziemców ze Wschodu przez Polskę do Niemiec. Na podstawie Europejskich Nakazów Aresztowania w Polsce, Niemczech, Francji i Austrii zatrzymano 6 ob. Rosji narodowości czeczeńskiej, zajmujących się organizowaniem nielegalnej migracji. mł. chor. SG Agnieszka Golias Obywatel Nigerii z czeskim paszportem Funkcjonariusze Śląskiego Oddziału Straży Granicznej zatrzymali Nigeryjczyka, posługującego się sfałszowanymi czeskimi dokumentami. Do zatrzymania cudzoziemca doszło na terenie Cieszyna, podczas rutynowej kontroli przeprowadzonej w polskim autobusie rejsowym, jadącym z Warszawy do Wiednia. Podejrzenia funkcjonariuszy wzbudził czeski paszport, wystawiony na obywatela Czech urodzonego w Ghanie. Wstępne oględziny dokumentu dawały podstawy do przypuszczeń, że została w nim wymieniona strona z danymi personalnymi. Podejrzenia te potwierdzono, sprawdzając paszport na specjalnym urządzeniu do wykrywania fałszerstw. Ponadto policja czeska przeka- 6
wydarzenia zała za pośrednictwem wspólnej polsko-czeskiej placówki informację, że dokument o tym numerze wydano zupełnie innej osobie. Cudzoziemiec przyznał, że paszport jest sfałszowany i podał swoje prawdziwe dane personalne. Okazało się, że jest 23-letnim obywatelem Nigerii, który na terytorium Austrii ubiega się o nadanie statusu uchodźcy, co potwierdziły służby austriackie. Podróżny posiadał także sfałszowany czeski dowód osobisty, wystawiony na te same co w paszporcie dane. Zeznał, że oba dokumenty kupił na terenie Austrii od nieznanej mu osoby za kwotę 6.000 euro, w celu swobodnego przemieszczania się po strefie Schengen. Wykorzystując brak kontroli granicznych na granicach wewnętrznych, 11 stycznia przyjechał przez Czechy do Polski. Został zatrzymany przy pierwszej kontroli dokumentów. ppłk SG Cezary Zaborski Cztery dni w chłodni 22 lutego funkcjonariusze Placówki SG w Barwinku (Karpacki OSG) i Komendy Miejskiej Policji w Krośnie zatrzymali 18-letniego obywatela Afganistanu, który ukryty w ciężarówce-chłodni, wiozącej transport pomarańczy z Grecji, zamiast do Włoch trafił do Polski. Greckiego kierowcę ciężarówki zaniepokoił hałas, dobiegający z wnętrza chłodni z pomarańczami, dlatego zatrzymał się przy najbliższej stacji benzynowej, zaraz za granicą polsko-słowacką, i zatelefonował na Policję, która powiadomiła Straż Graniczną. Funkcjonariusze znaleźli w chłodni zziębniętego i zdziwionego tym, że przyjechał do Polski młodego obywatela Afganistanu. W trakcie przesłuchania cudzoziemiec powiedział, że przemytnicy obiecywali mu w zamian za znaczną sumę pieniędzy dostanie się do Włoch. Miał tam dotrzeć promem z Grecji, jednak w związku z trudnościami związanymi ze strajkiem przewoźników promowych, został umieszczony w ciężarówce jadącej do jednego z państw Unii Europejskiej. Funkcjonariusze znaleźli w chłodni także dokument tożsamości, wydany przez władze afgańskie na nazwisko innego mężczyzny. Wobec cudzoziemca wszczęte zostało postępowanie karne w związku z przekroczeniem polskiej granicy państwowej wbrew przepisom. Zostanie on wydalony z Polski na podstawie przepisów ustawy o cudzoziemcach. mjr SG Marek Jarosiński Dzięki współpracy odzyskano kradziony samochód Funkcjonariusze Straży Granicznej z Placówki w Świecku, wspólnie z funkcjonariuszami Policji ze Słubic, odzyskali skradziony na terenie Niemiec samochód. W środę około godziny 23.20 dyżurny KPP Słubice otrzymał zgłoszenie z Polsko-Niemieckiego Centrum Współpracy w Świecku, że kierowca Audi A6 na niemieckich numerach rejestracyjnych nie zatrzymał się do kontroli drogowej na terenie Niemiec. Po przejechaniu granicy uciekający pojazd nie zatrzymał się również na wezwanie funkcjonariuszy Straży Granicznej, którzy podjęli za nim pościg. Dyżurny Policji, natychmiast po otrzymaniu zgłoszenia, zarządził blokadę drogi krajowej K-2. Na 16. kilometrze drogi policjantom i funkcjonariuszom Straży Granicznej udało się zatrzymać 23-letniego obywatela Litwy, który prowadził samochód. Chwilę później policjanci z Polsko- Niemieckiego Centrum Współpracy w Świecku potwierdzili, że samochód został zgłoszony jako skradziony na terenie Niemiec. mł. chor. SG Anna Galon Zdj. archiwum KaOSG 7
cudzoziemcy Matrix czyli Tłumacz przysięgły języka wietnamskiego, obywatel RP narodowości wietnamskiej, znalazł sposób na łatwy zarobek: pomagał swoim nielegalnie przybyłym do Polski rodakom zalegalizować pobyt w naszym kraju. Wpadł, gdy jego przedsiębiorstwo zbytnio się rozrosło. Nielegalni imigranci, szczególnie z Dalekiego Wschodu, stosują coraz nowsze i coraz bardziej wyrafinowane sposoby uzyskiwania prawa pobytu w Polsce. Pozornie opierają się one na obowiązujących przepisach i realizowane są w majestacie prawa. Jednak, gdy przyjrzeć się im z bliska, zebrać informacje i dokonać analizy, okazuje się, że jest to często jedna wielka fikcja oparta na oszustwie, potwierdzaniu nieprawdy, wyłudzeniach i sfałszowanych dokumentach. Nie są to przypadki pojedyncze, ale zakrojony na niemałą skalę, dobrze zorganizowany, zaplanowany i przeprowadzony proceder. Zdemaskowanie go wymaga przede wszystkim ścisłego współdziałanie funkcjonariuszy z wyspecjalizowanych komórek ds. cudzoziemców i pionów operacyjno-śledczych. Dzięki takiemu współdziałaniu, a także wykorzystywaniu nowych uprawnień w zakresie kontroli legalności pobytu cudzoziemców, funkcjonariusze Śląskiego Oddziału Straży Granicznej zlikwidowali przedsiębiorstwo prowadzone przez obywatela RP narodowości wietnamskiej, który był jednocześnie tłumaczem przysięgłym języka wietnamskiego i właścicielem restauracji. W wyniku działań niezgodnych z prawem fałszowaniu podpisów, podrabianiu i wyłudzaniu dokumentów, posługiwaniu się sfałszowanymi dokumentami oraz wprowadzaniu w błąd funkcjonariuszy publicznych ułatwił on pobyt w Polsce wbrew przepisom co najmniej 58 obywatelom Wietnamu i 2 obywatelom Chin. Za swoje usługi, uwieńczone wyłudzeniem dla cudzoziemców prawie 120 różnych urzędowych dokumentów, w tym kart pobytu i wiz, zarobił co najmniej 61.000 zł i 1.000 USD. Tłumacz stosował kilka sposobów wyłudzania od Wojewody Śląskiego polskich kart pobytu dla swoich wietnamskich klientów. Jednym z nich było zakładanie fikcyjnych działalności gospodarczych. W tym celu najpierw uzyskiwał dla nich fałszywe potwierdzenia zameldowania na Śląsku. Po zarejestrowaniu fikcyjnej firmy, podejmował działania mające upozorować podjęcie działalności, czyli: wyrabiał pieczątki firmowe, zakładał konta bankowe, płacił podatki, a zatrudnionej przez siebie księgowej zlecał prowadzenie rachunków fikcyjnych firm. W urzędach, gdzie załatwiał wszelkie formalności, występował w roli pełnomocnika imigrantów, fałszując ich podpisy. W ten sposób wyłudził 26 decyzji o wpisie działalności gospodarczej i 25 kart pobytu. Za założenie firmy pobierał od każdego z Wietnamczyków po 1.000 złotych, a gdy klient otrzymywał kartę pobytu, inkasował drugie tyle. Proceder ułatwiła niefrasobliwość jednej z urzędniczek miejskich, która nie dopełniła obowiązków służbowych i wbrew przepisom umożliwiła pozytywne rozpatrzenie wniosków o zarejestrowanie firm. Innym sposobem na wyłudzenie kart pobytu dla przebywających w Polsce obywateli Wietnamu oraz wyłudzenie wiz dla Wietnamczyków i Chińczyków mieszkających w Czechach było fikcyjne zatrudnianie ich w polskich firmach. Właściciele ośmiu prywatnych firm działających na Śląsku w tym należąca do tłumacza restauracja w zamian za 300 zł miesięcznie oraz pokrycie podatków i kosztów ubezpieczenia pracownika, nie dopełniali formalności w urzędzie wojewódzkim i fikcyjnie zatrudniali cudzoziemców, których podpisy na umowach o pracę były fałszowane przez tłumacza. Na podstawie tych umów wojewoda wydawał decyzje umożliwiające zatrudnienie cudzoziemców na terytorium Polski. Następnie uzyskiwano dokumenty pobytowe. W celu uzyskania karty pobytu tłumacz za pieniądze umożliwiał fikcyjne zameldowanie rodaków w prywatnych lokalach na terenie Śląska. W ten sposób obrotny przedsiębiorca wyłudził na rzecz obywateli Wietnamu i Chin 40 decyzji dotyczących zgody na zatrudnienie cudzoziemca na terytorium 8
cudzoziemcy Polski oraz 12 wiz i 13 kart pobytu. Za załatwienie dokumentów, dotyczących pracy, pobierał od 300 do 1.000 zł. Jeżeli zlecający uzyskał na tej podstawie wizę wjazdową do Polski, to inkasował dodatkowo 1.000 zł, a za załatwioną kartę pobytu żądał od 1.000 do 2.000 zł. Tłumacz był też inicjatorem legalizacji pobytu w Polsce wietnamskich dzieci i ich matek. Podstawą były fałszywe oświadczenia o uznaniu ojcostwa, składane przez obywateli RP w zamian za obietnicę uzyskania korzyści finansowych. W ten sposób dzieci uzyskiwały legalne akty urodzenia, które stanowiły podstawę do zameldowania ich w Polsce, a następnie uzyskania polskiego obywatelstwa. Ich matki automatycznie były objęte ochroną przed procedurami dotyczącymi cudzoziemców nielegalnie przebywających w Polsce i mogły ubiegać się o kartę stałego pobytu. Dzięki śledztwu ujawniono i udowodniono cztery przypadki bezprawnej legalizacji pobytu wietnamskich dzieci. Tłumacz za jedną sfinalizowaną sprawę pobierał od kobiet 3.000 złotych. Przestępczą działalność tłumacza potwierdziły zebrane w trakcie śledztwa materiały, zeznania podejrzanych oraz złożone dokumenty, uzyskane ze Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. W miejscu zamieszkania przedsiębiorcy i w należącym do niego samochodzie znaleziono kilkadziesiąt teczek personalnych poszczególnych obywateli Wietnamu, zawierających m.in. wnioski o udzielenie zgody na zamieszkanie, umowy najmu lokalu mieszkalnego, kserokopie dokumentów paszportowych, kserokopie aktów urodzenia, życiorysy, formularze PIT, puste kartki papieru opatrzone pieczęciami różnych firm i podpisami in blanco. Było tam też kilkanaście paszportów wietnamskich, wyłudzone już karty pobytu, pieczęcie firmowe i inne dokumenty wykorzystywane przez organizatora w procederze ułatwiania nielegalnego pobytu cudzoziemców na terytorium Polski. ppłk SG Cezary Zaborski Zdj. archiwum ŚlOSG W Placówce Straży Granicznej w Opolu w dniach 4 i 5 lutego odbyła się konferencja pod nazwą Legalny pobyt cudzoziemca, na którą funkcjonariusze Straży Granicznej zaprosili przedstawicieli z 31 urzędów miast i gmin, zajmujących się m.in. sprawami dotyczącymi cudzoziemców i współdziałających z organami Straży Granicznej. Głównym celem konferencji było przybliżenie tematyki związanej z pobytem cudzoziemców na terytorium Polski, w tym zagadnień dotyczących obowiązujących przepisów i dokumentów, jakie uprawniają obcokrajowców do legalnego pobytu w naszym kraju. Spotkanie było też okazją do zapoznania gości ze specyfiką obecnego działania Straży Granicznej, szczególnie w zakresie przeciwdziałania nielegalnej imigracji i przestępczości z udziałem cudzoziemców, a także zaprezentowania sprzętu używanego przez funkcjonariuszy w codziennej służbie. 9
cudzoziemcy W Strzeżonym Ośrodku dla Cudzoziemców obcokrajowcy przebywają od kilku miesięcy do roku. Trafiają tu na mocy decyzji Sądu w związku z naruszeniem przepisów ustawy o cudzoziemcach lub ustawy o udzielaniu ochrony cudzoziemcom na terytorium RP. Czas oczekiwania na decyzję, co do dalszych losów, starają się wypełniać na różne sposoby, jednak z racji ograniczonej przestrzeni Ośrodka jest to trudne. W staraniach tych czynnie uczestniczą funkcjonariusze i pracownicy Straży Granicznej. W Strzeżonym Ośrodku dla Cudzoziemców w Nadodrzańskim Oddziale Straży Granicznej cudzoziemcy otrzymują pomoc socjalną i otaczani są opieką pedagogiczną. Mają możliwość nauki języka polskiego i angielskiego, grają w tenisa stołowego i tzw. piłkarzyki, korzystają z ogólnodostępnej biblioteki, oglądają telewizję (w tym filmy w ich narodowych językach). Kilka spośród kobiet mieszkających w Ośrodku wykonuje małe cuda z papieru. Osadzeni otrzymują całodzienne wyżywienie, ale dwa razy w tygodniu za pośrednictwem funkcjonariuszy mogą dokonać zakupów. Z dostarczonych produktów gotują potrawy charakterystyczne dla swoich miejsc pochodzenia. Takie regionalne uczty są okazją lepszego poznania siebie nawzajem i nawiązania bliższych znajomości. W zasadzie już od pierwszych chwil od utworzenia Ośrodka w Krośnie funkcjonariusze Straży Granicznej włączyli się do tworzenia tego swoistego programu kulturalno-oświatowego. 20 czerwca 2009 r., w ramach Międzynarodowego Dnia Uchodźcy, cudzoziemcy rozegrali turniej tenisa stołowego i kilka meczy w mini piłkę nożną, za co otrzymali nagrody i wyróżnienia ufundowane przez funkcjonariuszy Ośrodka oraz Zastępcę Komendanta NoOSG kpt. SG Waldemara Hołodniuka. Ponadto Caritas, który roztacza opiekę nad osobami objętymi procedurą uchodźczą przebywającymi w ośrodku, rozdał prezenty w postaci owoców i słodyczy. Tego dnia częściej niż zwykle można było usłyszeć śmiech, żarty i gorące wiwaty na rzecz uczestników minizawodów. Przebywający w Ośrodku 3,5 letni chłopczyk otrzymał dodatkowo od Caritasu jogurty, desery i słodycze, ale największą radość sprawiły mu balony, które otrzymał od TVP Gorzów. W ciągu kilku następnych miesięcy zorganizowano jeszcze dwa turnieje tenisa stołowego oraz dwa turnieje w piłkarzyki. We wrześniu, na zakończenie muzułmańskiego postu zwanego Ramadanem, a w języku czeczeńskim: Ramazanem, funkcjonariusze i pracownicy Ośrodka zorganizowali poczęstunek dla wszystkich chętnych. Upiekli we własnych domach ciasta i przynieśli słodycze. Z kolei w listopadzie, przy pomocy Parafii św. Marcina w Krośnie Odrzańskim, zorganizowano zbiórkę odzieży zimowej dla cudzoziemców, którzy - zatrzymani latem bądź wczesną jesienią - nie mieliby w czym opuścić Ośrodka. 24 grudnia 2009 r. zorganizowano wspólną Wigilię, w której wzięli udział chrześcijanie i przedstawiciele innych wyznań, zarówno spośród cudzoziemców, jak i funkcjonariuszy i pracowników Straży Granicznej. W uroczystej Kolacji Wigilijnej uczestniczył także kapelan Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej ks. ppłk SG Mirosław Kurjaniuk. Na oddziale żeńskim już dwa dni wcześniej rozpoczęły się przygotowania do Kolacji Wigilijnej. W pomieszczeniu do podgrzewania i porcjowania posiłków krzątały się kobiety przygotowując świąteczne potrawy. Pozostałe cudzoziemki stroiły choinkę, dekorowały świetlicę oraz robiły świąteczne stroiki ze świerku i bibuły. W Ośrodku czuć było świąteczny nastrój zapach potraw, pięknie przystrojony korytarz i dźwięk świątecznych melodii. Wśród przyrządzonych dań były m.in.: 10
cudzoziemcy W Strzeżonym Ośrodku dla Cudzoziemców w Krośnie Odrzańskim w NoOSG w ciągu minionego roku przebywało 281 cudzoziemców. Reprezentowali trzydzieści pięć różnych narodowości z przewagą Gruzinów, Czeczenów i Wietnamczyków, ale byli wśród nich również obywatele Nigerii, Turcji, Sierra Leone, Nepalu, Nowej Gwinei, Iraku, Burundii i wielu innych państw. W Ośrodku zostali umieszczeni na mocy decyzji Sądu w związku z naruszeniem przepisów ustawy o cudzoziemcach lub ustawy o udzielaniu ochrony cudzoziemcom na terytorium RP. Przybyli do Polski z uwagi na trudną sytuację geopolityczną lub makroekonomiczną w swoich krajach pochodzenia, próbują zmienić swój status ekonomiczny i społeczny poszukują lepszego jutra. Część z nich granicę zewnętrzną UE przekracza legalnie zgłaszając się z prośbą o objęcie statusem uchodźcy, część korzysta z pomocy zorganizowanych grup przestępczych, trudniących się organizowaniem nielegalnej migracji wówczas podstępem, często w ukryciu, przemieszczają się na terytorium RP, kierując się dalej do innych państw Europy Zachodniej. Ale często i ci stawiający się na granicy wschodniej, po złożeniu wniosku o nadanie statusu uchodźcy, zamiast oczekiwać na zakończenie procedury, próbują ruszyć w dalszą podróż na Zachód, korzystając z braku kontroli na granicach wewnętrznych UE. Kiedy usiłują przekroczyć granicę państwową wbrew przepisom, nie posiadając uprawniających do tego dokumentów, są często zatrzymywani przez funkcjonariuszy Straży Granicznej i trafiają do strzeżonych ośrodków bądź aresztów w celu wydalenia. barszcz z uszkami, kutia, sałatka warzywna i śledziowa, ciasta, no i oczywiście smażony karp. Na stole nie zabrakło także słodyczy i owoców. Przygotowywanie do świąt według tradycji chrześcijańskiej wzbudziło wielkie zainteresowanie wśród wyznawców innych religii. Niektórzy cudzoziemcy po raz pierwszy zetknęli się z obchodami Świąt Bożego Narodzenia. W taki sam sposób zorganizowano powitanie Nowego Roku, w którym udział wzięło 26 cudzoziemców. Natomiast 2010 rok zaczął się od nowości. Już 19 stycznia w Strzeżonym Ośrodku dla Cudzoziemców gotowywali się na przyjęcie noworodka i gromadzili wszystkie potrzebne rzeczy: łóżeczko z kompletem pościeli, wanienkę, przewijak, fotelik-leżaczek, ubranka, kosmetyki słowem, całą wyprawkę. Matce zapewniono także pomoc innej obywatelki Wietnamu. 2 lutego miało miejsce inne podniosłe wydarzenie obywatelka Gruzji przyjęła chrzest w obrządku prawosławnym, którego w kaplicy Nadodrzańskiego Oddziału Straży Granicznej udzielił ksiądz z Parafii Prawosławnej św. Mikołaja w Zielonej Górze. Świadkami tego wydarzenia, prócz trzech cudzoziemek, było kilku funkcjonariuszy i pracowników NoOSG. Na chwilę katolicka kaplica zmieniła nieco swój wystrój i charakter na prawosławny. Natomiast 10 lutego odbył się chrzest w obrządku rzymsko-katolickim, który przyjął inny uchodźca z Gruzji. Dzień później, już jako katolik, opuścił mury Ośrodka. Rolę świadków - chrzestnych przyjęło na siebie dwoje funkcjonariuszy Straży Granicznej. mł. chor. SG Anna Galon zdj. archiwum NoOSG przybył nowy lokator chłopiec o wadze 3.200 g. Dziecko, synek jednej z obywatelek Wietnamu, przyszedł na świat w gubińskim szpitalu i po trzech dniach wraz z mamą przybył do Krosna. Jego mama została zatrzymana pod koniec października 2009 r. w rejonie dworca kolejowego w Szczecinie. Była w siódmym miesiącu ciąży, bez dokumentów i bez pieniędzy. Decyzją sądu została umieszczona w SOdC w Krośnie Odrzańskim. Funkcjonariusze i pracownicy Ośrodka przy- 11
cudzoziemcy Zatrzymany y za handel 22 stycznia 2010 roku funkcjonariusze z gdańskiej Placówki SG (Morski OSG), współdziałając z funkcjonariuszami Policji, zatrzymali w Gdańsku 36-letniego obywatela Rosji, który zmuszał cudzoziemców do niewolniczej pracy. Dla 19 obywateli Bangladeszu miała to być nadzieja na lepsze życie, mieli bowiem w Polsce obiecaną dobrze płatną pracę przy filetowaniu ryb. Żeby móc wyjechać ze swojego kraju i uzyskać w Polsce legalne zatrudnienie, wielu z nich musiało sprzedać cały majątek lub zapożyczyć się u rodziny i przyjaciół. Do Polski przyjechali w październiku 2009 roku. Jednak zamiast do przetwórni trafili do ciężkiej fizycznej pracy przy remontach kadłubów, za którą nie otrzymywali wynagrodzenia. Byli przetrzymywani w nieludzkich warunkach: w nieogrzewanym mieszkaniu przy ul. Świętokrzyskiej w Gdańsku musieli spać na podłodze, gdyż nie starczało dla wszystkich łóżek. W ciągu trzymiesięcznego pobytu w Polsce praktycznie cały czas pozostawali zamknięci w mieszkaniu, z którego niczym niewolników transportowano ich jedynie do pracy. Nie mieli też co jeść. Drobne kwoty, które właściciel zostawiał im czasami na jedzenie, nie starczały często nawet na jeden posiłek. Na trop procederu niewolniczej pracy Straż Graniczna wpadła w wyniku kontroli przeprowadzonej wspólnie z Państwową Inspekcją Pracy w Gdańsku w firmie prowadzonej przez obywatela Rosji. Przedsiębiorca usłyszał zarzut handlu ludźmi. Grozi mu kara od 3 lat pozbawienia wolności. Sąd zdecydował, że na 3 miesiące trafi do aresztu. Tadeusz Gruchalla 12
cudzoziemcy Funkcjonariusze z Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej zatrzymali 58 pracujących nielegalnie cudzoziemców - ich pracodawca nie dopełnił formalności. 55 obywateli Ukrainy, 2 obywateli Mołdowy i 1 obywatel Białorusi pracowało przy sortowaniu i pakowaniu warzyw i owoców w jednej z firm w powiecie lubińskim (dolnośląskie). Podczas kontroli okazało się, że termin podany w dokumentacji związanej z powierzeniem wykonywania pracy cudzoziemcom jest rozbieżny z terminem podanym w oświadczeniu o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcy zostali zatrudnieni w tym przedsiębiorstwie kilka a nawet kilkanaście dni wcześniej niż mogli podjąć tam pracę. Pobyt cudzoziemców na terytorium naszego kraju był legalny, ale z winy pracodawcy, który nie dopełnił formalności związanych z zalegalizowaniem wykonywania przez nich pracy i nie zarejestrował odpowiednio wcześnie we właściwym urzędzie oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy, naruszyli przepisy ustawy o cudzoziemcach. Dlatego wszyscy otrzymali decyzje zobowiązujące ich do opuszczenia Polski w terminie do 7 dni. Decyzja taka skutkuje rocznym zakazem ponownego wjazdu do naszego kraju. Wobec pracodawcy, w związku z nielegalnym zatrudnianiem cudzoziemców, został skierowany wniosek do sądu o ukaranie. ppor. SG Renata Sulima USTAWA z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Art. 120. 1. Kto powierza wykonywanie pracy cudzoziemcowi nieposiadającemu zezwolenia na pracę, o którym mowa w art. 88, lub na innym stanowisku, lub na innych warunkach niż określone w zezwoleniu na pracę, podlega karze grzywny nie niższej niż 3.000 zł. 2. Cudzoziemiec, który wykonuje pracę bez zezwolenia, o którym mowa w art. 88, lub na innym stanowisku, lub na innych warunkach niż określone w zezwoleniu na pracę, podlega karze grzywny nie niższej niż 1.000 zł. USTAWA z dnia 13.06.2003r. o cudzoziemcach Art. 88. 1. Cudzoziemcowi wydaje się decyzję o wydaleniu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli: 1) przebywa na tym terytorium bez wymaganej wizy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE; 2) wykonywał pracę niezgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy albo podjął działalność gospodarczą niezgodnie z przepisami obowiązującymi w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej; 13
cudzoziemcy Kontrola zatrudnienia cudzoziemców w dwóch aspektach Na początku ubiegłego roku SG otrzymała nowe uprawnienia dotyczące m.in. kontroli legalności zatrudnienia cudzoziemców i wykonywania przez nich działalności gospodarczej oraz prowadzenia wobec nich wywiadu środowiskowego. Po odbyciu niezbędnych przeszkoleń, od kwietnia 2009 r. funkcjonariusze SOSG przystąpili do samodzielnego wykonywania kontroli. W ich wyniku zatrzymali blisko 100 cudzoziemców pracujących w Polsce nielegalnie. Z analizy dokumentów, zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, wyłania się obraz najczęstszych nieprawidłowości świadczenia pracy, które można podzielić na dwie grupy: 1) z winy cudzoziemca: a) wyłudzenie wizy na podstawie otrzymanego od pracodawcy polskiego oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy, bez zamiaru podjęcia w Polsce zatrudnienia, b) wyłudzenie wizy na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy, zakupionego od pośrednika, bez zamiaru podjęcia w Polsce zatrudnienia, c) brak dokumentów uprawniających do podjęcia pracy; 2) z winy pracodawcy: a) posiadają oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy wystawione przez innego pracodawcę, b) nie uzyskali zezwolenia na pracę lub termin zezwolenia już upłynął, c) świadczą pracę na innym stanowisku lub w innym miejscu niż określone w zezwoleniu, d) wykonują pracę przez okres dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, w przypadku gdy cudzoziemiec pracuje na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy, e) pracują bez zawarcia stosownych umów. 14
cudzoziemcy Opisane w punkcie 2 lit. a, d, e przypadki dotyczą obywateli Ukrainy, Rosji, Białorusi i Mołdawii, którzy uzyskują polskie wizy pobytowe na podstawie oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy, a następnie po wjeździe do Polski zmieniają pracodawcę. Natomiast większość przypadków opisanych w lit. b i c dotyczy cudzoziemców wykonujących pracę na rzecz dużych koncernów, których zakłady umiejscowione są na terenie specjalnych stref ekonomicznych. W związku z brakiem polskich rąk do pracy firmy ściągają obywateli państw Dalekiego Wschodu, takich jak: Malezja, Chiny, Indonezja czy Korea Południowa. Przykładem nieprawidłowości ze strony pracodawcy są wydarzenia, które miały miejsce pod koniec stycznia br. Funkcjonariusze z Placówki Straży Granicznej w Jeleniej Górze (SOSG), podczas kontroli podmiotu w województwie dolnośląskim, ujawnili, że 58 cudzoziemców ob. Ukrainy, Mołdawii i Białorusi pracowało w przedsiębiorstwie nielegalnie. Oczywiście wobec pracodawcy został skierowany wniosek do sądu o ukaranie, w myśl przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Uregulowania w tym zakresie zawiera art. 120, który stanowi kto powierza cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy podlega karze grzywny nie niższej niż 3.000 zł. Zgodnie z tym przepisami, ukarana może zostać każda osoba powierzająca nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca, czyli zarówno pracodawca, jak również osoba fizyczna, która zawarła z cudzoziemcem umowę o dzieło. W roku 2009 skierowano blisko 30 wniosków przeciwko pracodawcom. Konsekwencje ponosi również sam obcokrajowiec. W stosunku do cudzoziemca przepisy za nielegalne wykonywanie przez niego pracy przewidują zagrożenie grzywną w wysokości co najmniej 1000 zł. Powyżej opisane czyny są wykroczeniami i w sprawach tych orzekają właściwe miejscowo Sądy Grodzkie. W praktyce wysokość kar dla osób powierzających cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy jest bardzo różna od grzywien w wysokości 300 zł do 10 000 zł. Ponadto, nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemca skutkuje wydaniem wobec niego decyzji o wydaleniu z terytorium RP. Najczęściej, o ile spełnione są inne przesłanki, organy Straży Granicznej wybierają łagodniejszą formę wydalenia i wydają decyzje o zobowiązaniu cudzoziemca do opuszczenia terytorium RP. Działania funkcjonariuszy w zakresie prowadzonych kontroli zatrudnienia cudzoziemców na terytorium RP potwierdzają, że zaniedbania w zakresie powierzenia i samego wykonywania pracy następują zarówno na płaszczyźnie cudzoziemiec jak i pracodawca. Co nie oznacza, że w każdym kontrolowanym podmiocie funkcjonariusze stwierdzili uchybienia. Można przytoczyć wiele pozytywnych przykładów, w których obie strony dopełniły wszystkich formalności, a kontrolujący nie wnosili żadnych uwag i zastrzeżeń w aspekcie zatrudnienia. Marek Majewski ppor. SG Renata Sulima Problematykę zatrudniania cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r., Nr 69, poz. 415, t.j., z późn. zm.) oraz szereg aktów wykonawczych wydanych do tej ustawy. Wymieniona ustawa w części ogólnej zawiera definicje związane z zatrudnieniem cudzoziemców, natomiast w artykułach od 88 do 90a reguluje już konkretne kwestie wymogów formalnych wykonywania pracy przez cudzoziemców. Należy zaznaczyć, że w momencie podjęcia w Polsce pracy, cudzoziemiec podlega polskim przepisom prawa, regulującym sprawy zatrudnienia lub powierzenia pracy. Będą to zatem przepisy prawa pracy, prawa cywilnego, prawa ubezpieczeń społecznych czy prawa podatkowego. Przepisy te na takich samych zasadach obowiązują cudzoziemców jak i obywateli Polski. 15
zdążyć z pomocą W walce 22 stycznia Komendant PSG Sławatycze wystąpił z wnioskiem o przeprowadzenie rozpoznania lotniczego w celu zlokalizowania zatorów na rzece granicznej, ponieważ wysoki stan wody spowodował liczne podtopienia zagrażające bezpieczeństwu mieszkańców przygranicznych miejscowości. 23 stycznia funkcjonariusze IV Wydziału Lotniczego Biura Lotnictwa Straży Granicznej w Radawcu przeprowadzili rozpoznanie lotnicze, podczas którego stwierdzono 3 zatory wodne oraz wykonano dokumentację fotograficzną. Informację o zatorach oraz dokumentację przekazano Dyrektorowi Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody Lubelskiego i Wójtowi Gminy Sławatycze. 23 stycznia, w celu dokonania oceny sytuacji powodziowej oraz wypracowania planu dalszego działania, zostało zorganizowane spotkanie, w którym uczestniczyli: Zastępca Komendanta PSG w Sławatyczach, Wójt Gminy Sławatycze, Dyrektor Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody Lubelskiego, przedstawiciele PSP oraz WP. 25 stycznia funkcjonariusze Placówki SG Sławatycze włączyli się do akcji niesienia pomocy mieszkańcom zagrożonym powodzią. Funkcjonariusze, przy wykorzystaniu butów woderów oraz dostępnych terenowych środków transportu, docierali do podtopionych gospodarstw, szczególnie zamieszkałych przez osoby samotne i starsze, dokonując oceny sytuacji oraz oferując pomoc. W celu umożliwienia odpływu wody z podtopionych posesji i pól, funkcjonariusze PSG udrażniali przepusty wodne. 27 stycznia sześciu funkcjonariuszy SG przy wykorzystaniu pojazdu służbowego Renault Trafic, brało udział w zabezpieczaniu porządku publicznego w m. Mościce Dolne podczas ewakuacji zwierząt hodowlanych jednego z mieszkańców, w związku z zagrożeniem zalania budynków gospodarskich. 28 stycznia funkcjonariusze IV Wydziału Lotniczego Biura Lotnictwa Straży Granicznej w Radawcu, na polecenie Komendanta NOSG, wykonali w trybie doraźnym lot śmigłowcem PZL Kania na trasie Hrubieszów - Sławatycze - Mościce Dolne - Kodeń, podczas którego wykonano dokumentację fotograficzną, którą przekazano Dyrektorowi Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Wojewody Lubelskiego. 29 stycznia funkcjonariusze PSG w Sławatyczach udzielali pomocy w zabezpieczaniu mienia oraz płodów rolnych w gospodarstwie w m. Mościce Dolne. Monitorowano również sytuację w gospodarstwach zagrożonych zalaniem, a zwłaszcza zamieszkałych przez osoby samotne i starsze. Od 29 stycznia do 1 lutego w obiekcie PSG w Sławatyczach zostało zakwaterowanych 6 funkcjonariuszy Samodzielnego Pododdziału Prewencji KWP w Lublinie, skierowanych do pełnienia służby w rejonach zagrożonych powodzią. Do 15 lutego funkcjonariusze PSG w Sławatyczach wspólnie z funkcjonariuszami Policji czterokrotnie pełnili służbę, mającą na celu niedopuszczenie do kradzieży mienia i zabezpieczenie ładu i porządku publicznego w miejscowościach: Mościce Dolne, Liszna, Nowosiółki, Jabłeczna. W dniach: od 2 do 5 lutego, 8 lutego oraz od 14 do 15 lutego funkcjonariusze PSG w Sławatyczach udzielali pomocy w m. Mościce Dolne, Nowosiółki, Szostaki, Jabłeczna, Parośla, Pniski, Terebiski, Liszna, Kuzawka, Sławatycze osobom starszym i samotnym, dowożąc artykuły spożywcze do miejsc zamieszkania, usuwając śnieg z dachów budynków zagrożonych zawaleniem, odśnieżając drogi dojazdowe do posesji a także dostarczając towar do sklepu spożywczego w m. Mościce Dolne i udrażniając przepust wody na trasie Liszna - Mościce. Pomagali też wyciągnąć dwa pojazdy, które utknęły w rozlewisku. W innych placówkach w Nadbużańskim Oddziale SG: 7 i 10 lutego funkcjonariusze PSG Dołhobrody dokonali zakupu artykułów spożywczych i przy pomocy pojazdu ATV dostarczyli je do będącego w podeszłym wieku mieszkańca m. Kuzawka, do którego posesji dojazd znacznie utrudnia rozlewisko Bugu. 8 lutego funkcjonariusze PSG Horodło udzielili pomocy choremu mieszkańcowi m. Janki Górne, dowożąc go do pogotowia ratunkowego w Hrubieszowie. 11 lutego funkcjonariusze PSG Horodło udzielili pomocy mieszkańcom Hrebennego, dowożąc skuterem 16
zdążyć z pomocą śnieżnym pieczywo z piekarni w Horodle. Zawieźli też do miejsca zamieszkania starszą mieszkankę Janek Górnych. 11 lutego funkcjonariusze PSG Dołhobyczów dwukrotnie udzielili pomocy w przewiezieniu chorych do Ośrodka Zdrowia w Dołhobyczowie oraz, na prośbę Wójta Gminy Dołhobyczów, rozwozili dzieci ze szkoły do miejsc zamieszkania. 14 lutego funkcjonariusze PSG Dołhobyczów udzielili pomocy mieszkańcowi Honiatynia, przewożąc skuterem śnieżnym jego chorą matkę do Dołhobyczowa, skąd została zabrana do szpitala. mjr SG Mariusz Knap POMOC Na Pięciu funkcjonariuszy Straży Granicznej z placówki w Ustrzykach Górnych brało udział w prowadzonej przez GOPR akcji ratowania dwójki młodych turystów, którzy zabłądzili w Bieszczadach. Trwające 6-godzin poszukiwania w zamieci i zawiei śnieżnej zakończyły się sukcesem. Przed południem 20-letni Michał wraz z o rok młodszą od siebie koleżanką Natalią, którzy kilka dni wcześniej przyjechali z Warszawy w Bieszczady, wybrali się na pieszą wędrówkę szlakiem turystycznym prowadzącym na Wielką Rawkę. Kiedy wychodzili, nic nie zapowiadało, że zimowa aura tak szybko się zmieni. Nagła zamieć śnieżna i mocne podmuchy wiatru sprawiły, że młodzi ludzie zgubili drogę, a błądząc stracili siły. Około godziny 18.00 Michał zadzwonił z telefonu komórkowego i zawiadomił o sytuacji bieszczadzkich ratowników GOPR-u. Mężczyzna nie potrafił jednak podać, gdzie się znajdują. Akcję poszukiwawczą rozpoczęto natychmiast. Brało w niej udział 20 ratowników bieszczadzkiego GOPR-u i pięciu przeszkolonych w ratownictwie górskim funkcjonariuszy Straży Granicznej. Do poszukiwań, które trwały prawie 6 godzin, wykorzystano skutery śnieżne, samochody terenowe oraz cały ekwipunek ratowniczy. Młodzi ludzie, kiedy ich znaleziono, byli wychłodzeni i zmęczeni. Jeszcze w górach obojgu udzielono pomocy przedmedycznej, a następnie zwieziono do oczekującej już karetki pogotowia ratunkowego. Do Szpitala w Ustrzykach Dolnych trafiła jedynie 19-letnia Natalia, która potrzebowała hospitalizacji. kpt. SG Elżbieta Pikor Zdj. archiwum BiOSG 17
szkolenia SKI TOUR 2010 Ile osób uczestniczy w tegorocznym szkoleniu? W szkoleniu bierze udział 18 funkcjonariuszy SG z BiOSG z placówek od Wetliny do Czarnej Górnej, a także z Wydziału Zabezpieczenia Działań i jeden funkcjonariusz z Wdziału Granicznego. Jest to bowiem nie tylko szkolenie o charakterze technicznym, ale także doskonalące w zakresie pełnienia służby granicznej, czym na co dzień się zajmujemy. Kapitan SG Leszek Prokop z Wydziału Kadr i Szkolenia Bieszczadzkiego Oddziału SG od sześciu lat organizuje i prowadzi szkolenia SKI TOURowe, które odbywają się w Bieszczadach. Podczas tegorocznego szkolenia, które miało miejsce od 8 do 12 lutego, zrealizowany został kurs doskonalący, dotyczący technik poruszania się w terenie górskim z wykorzystaniem nart uniwersalnych nart skitourowych. W szkoleniu wzięli udział zarówno funkcjonariusze z Bieszczadzkiego OSG, jak i ratownicy z bieszczadzkiej grupy GOPR. Rozmowa z kpt.sg Leszkiem Prokopem. Na czym polega narciarstwo skitourowe? Jest to rodzaj narciarstwa, w którym nie tylko się zjeżdża, ale trzeba również pokonywać różnego typu teren, podchodzić do góry z wykorzystaniem fok czy specjalistycznych wiązań. Szkolenia tego typu przeprowadzane są w kooperacji z ratownikami górskimi. Na czym konkretnie polega współpraca z GOPR-em? Współpraca z grupą bieszczadzką GOPR jest rodzajem sojuszu, który polega na tym, że ratownicy, realizując swoje zadania związane z szeroko rozumianym ratownictwem górskim, mają możliwość na mocy zawartych porozumień korzystać z pomocy funkcjonariuszy SG przy prowadzeniu różnego typu działań, służących ratowaniu ludzkiego życia. Ta sama zasada obowiązuje w drugą stronę SG niejednokrotnie korzysta ze wsparcia ratowników GOPR-u, którzy np. udzielają pierwszej pomocy nielegalnym imigrantom. Bieszczadzki Oddział SG ochrania bowiem zewnętrzny odcinek Unii Europejskiej i często spotykamy się z przypadkami podejmowania prób nielegalnego przekraczania granicy przez obywateli państw trzecich. Z jakiego sprzętu funkcjonariusze korzystają podczas szkolenia? Wykorzystujemy różnego typu sprzęt, który znajduje się na wyposażeniu funkcjonariuszy. Ten podstawowy, który funkcjonariusze mają na sobie, jak plecaki czy ubiór specjalistyczny, ale również rakiety śnieżne, narty skitourowe, czy wreszcie skutery śnieżne, w tym najnowsze marki POLARIS, które zostały zakupione w zeszłym roku dzięki środkom z Unii Europejskiej w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Jaki staż służby mają funkcjonariusze biorący udział w szkoleniu? Czy szkolenie jest skierowane do nowych czy do doświadczonych funkcjonariuszy? Szkolenie realizowane obecnie ma formułę kursu doskonalącego, skierowanego do funkcjonariuszy posiadających już pewne umiejętności. Nie jesteśmy w stanie prowadzić szkolenia tego typu i na tym poziomie zaawansowania z ludźmi, którzy po raz pierwszy mają narty na nogach. Dla nich są prowadzone szkolenia specjalistyczne, realizowane w odrębnym trybie, w oparciu o inne zagadnienia szkoleniowe. Natomiast obecne szkolenie ma na celu doskonalenie posiadanych umiejętności i ulepszenie procedur współpracy. Są to również zajęcia o charakterze warsztatowym, gdzie prze- 18
szkolenia kaz informacyjny nie tylko ze strony osób prowadzących: kadry instruktorskiej z Bieszczadzkiego Oddziału SG, instruktorów narciarstwa, ale również od instruktorów ratownictwa górskiego z Bieszczadzkiej Grupy GOPR. Czy w trakcie tego szkolenia przewidziane są ćwiczenia nocne? Oczywiście. Szkolenie jest prowadzone właściwie 24 godziny na dobę, aczkolwiek tego typu zagadnienia i epilogi nocne, gdzie będą przeprowadzone działania o charakterze pozoracyjnym, planowane są pod koniec szkolenia. Ile dni będzie trwała realizacja szkolenia? Pierwsze zajęcia odbyły się w poniedziałek. Tego dnia doskonaliliśmy umiejętności związane z jazdą na nartach miał miejsce rozjazd narciarski oraz egzamin kwalifikacyjny, którego zadaniem było zweryfikowanie umiejętności funkcjonariuszy. Szkolenie zakończy się w piątek - również egzaminem. Natomiast w sobotę odbędą się mistrzostwa w narciarstwie skitourowym, w którym wezmą udział wszyscy uczestnicy szkolenia oraz inni funkcjonariusze Bieszczadzkiego Oddziału SG w sumie będzie to grupa licząca ok. 30 osób, a także ratownicy z Grupy Bieszczadzkiej GOPR, jako główny organizator tego przedsięwzięcia. Mistrzostwa pozwolą zawodnikom sprawdzić się, ale także zobaczyć jak wypadają na tle ratowników. W takim razie życzę powodzenia i dziękuję za rozmowę. Rozmawiała Magdalena Tomaszewska Zdj. autora 19
szkolenia Zimowe szkolenie w Karkonoszach W połowie stycznia funkcjonariusze Sekcji Patrolowo Interwencyjnej Sudeckiego Oddziału Straży Granicznej uczestniczyli w szkoleniu zimowym w Karkonoszach. W zajęciach brali również udział strażnicy graniczni z oddziałów: Nadwiślańskiego i Lubuskiego. Kilkudniowe szkolenie prowadzili instruktorzy i wykładowcy Wyższej Szkoły Oficerskiej we Wrocławiu. Zajęcia w górach rozpoczęły się od przedstawienia zasad bezpiecznego poruszania się po terenie eksponowanym w zimie oraz zapoznania z technikami autoratownictwa po upadku i zsunięciu się ze stromego zbocza. Podczas szkolenia uczestnicy, wykonując marsze piesze na nartach skitourowych, zapoznawali się z topografią terenu przejętego niedawno przez Sudecki Oddział SG. Ze względu na warunki pogodowe nie lada wyzwaniem okazało się samo dojście do miejsca ćwiczeń. Na karkonoskich lodospadach funkcjonariusze doskonalili umiejętności, wspinając się na kilkudziesięciometrowe ściany pokryte całkowicie lodem. Zajęcia prowadzono również po zmierzchu, aby każdy ze szkolonych poznał specyfikę pracy na ścianach w całkowitych ciemnościach. Funkcjonariusze wyposażeni zostali w raki alpinistyczne oraz czekany, bez których wejście na język lodowy byłoby niemożliwe. Kolejnymi elementami szkolenia były zajęcia z ratownictwa i udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej osobom poszkodowanym w górach. Każdy miał okazję zapoznać się ze sposobami zabezpieczania miejsca wypadku oraz z wykonywania podstawowych czynności przy urazach narciarskich. Prowadzący zajęcia prezentował również sposoby transportu rannego z wykorzystaniem własnych nart i kijków. Ponadto w programie szkolenia znalazły się elementy ratownictwa lawinowego. Funkcjonariusze Straży Granicznej często 20