Informacja dotycząca prowadzenia zakładu o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (zgodnie z art. 261.a ustawy Prawo ochrony środowiska) 1. Oznaczenie prowadzącego zakład Stalprodukt Spółka Akcyjna Adres siedziby zakładu: 32-700 Bochnia, ul. Wygoda 69 NIP: 868-000-07-75 REGON: 850008147 tel.: 14 615 10 00 fax.: 14 615 11 18 KRS: 0000055209 www.stalprodukt.com.pl 2. Potwierdzenie, że zakład podlega przepisom w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym oraz że prowadzący dokonał zgłoszenia, o którym mowa w art. 250 ust. 1 Ustawy Prawo ochrony środowiska, właściwym organom i przekazał im program zapobiegania awariom Stalprodukt S.A. Zakład w Bochni zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska został zakwalifikowany jako zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, głównie z uwagi na ilość amoniaku ciekłego. Zgłoszenie zakładu i program zapobiegania awariom, o których mowa w art. 250 i 251 ustawy Prawo ochrony środowiska, zostały przekazane do Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Bochni oraz do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie Delegatura w Krakowie. 3. Opis działalności Zakładu Stalprodukt S.A. jest wiodącym producentem i eksporterem wysoko przetworzonych wyrobów ze stali: blach elektrotechnicznych transformatorowych, kształtowników giętych na zimno, barier drogowych i rdzeni toroidalnych. Spółka posiada też własną, rozwiniętą sieć dystrybucji wyrobów hutniczych. Tworzą ją składy handlowe i biura w kilkunastu miastach na terenie Polski. Oddziały handlowe Stalproduktu podporządkowane są spółce Stalprodukt-Centrostal Kraków Sp. z o.o. Razem z kilkoma spółkami zależnymi o profilu produkcyjnym wchodzi ona w skład Grupy
Kapitałowej Stalprodukt S.A. W całej Grupie Kapitałowej Stalprodukt S.A. stosowane są nowoczesne sposoby zarządzania. Spółka posiada certyfikaty: Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001 oraz Systemu Zarządzania Środowiskowego ISO 14001, wydane przez TÜV CERT Rheinland. Stalprodukt posiada także Certyfikat Akredytacji Laboratorium Badawczego AB 801 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji. Certyfikat laboratorium uzyskało w czerwcu 2007 roku. Dowodem dbałości o środowisko są zdobyte certyfikaty, ale przede wszystkim konkretne działania. Ciągłe doskonalenie oraz systematyczna poprawa procesów technologicznych w celu zmniejszenia emisji zanieczyszczeń, ograniczenia zużycia surowców, mediów technologicznych i energii oraz spełnianie obowiązujących norm środowiskowych - to najważniejsze cele Polityki Środowiskowej Spółki. Przetwórstwo wyrobów hutniczych jest prowadzone przez dwa segmenty składające się z wydziałów produkcyjnych, tj.: SEGMENT BLACH ELEKTROTECHNICZNYCH Wydział Blach Transformatorowych BP w Bochni - produkujący blachy transformatorowe, Wydział Rdzeni Zwijanych i Kształtek BU w Bochni - produkujący rdzenie i kształtki. SEGMENT PROFILI GIĘTYCH Wydział Profili Giętych i Barier- P2 w Bochni, Wydziały Profili Giętych P3 w Krakowie i P4 w Tarnowie - produkujące kształtowniki gięte na zimno otwarte i zamknięte oraz blachy w arkuszach z wsadu walcowanego na zimno czarnego i ocynkowanego oraz wsadu walcowanego na gorąco, a także bariery drogowe (P2). Na szczególną uwagę zasługują procesy prowadzone w wydziale BP zlokalizowanym w zakładzie w Bochni. Są to m.in. procesy fizyko-chemiczne, w których stosowane są substancje stwarzające zagrożenie. Surowiec (w postaci blachy) trafia do linii NT gdzie prowadzone są następujące procesy: wyżarzanie ujednorodniające (w atmosferze azotowej) z wykorzystaniem gazu ziemnego i energii elektrycznej jako czynnika grzewczego, śrutowanie taśmy, wytrawianie przy użyciu 21% roztworu kwasu siarkowego, płukanie w wodzie, obcinanie brzegów.
Następnie półprodukt trafia do Walcarki Sendzimira nr 1 lub 2, gdzie następuje walcowanie blach na zimno. W celu zapewnienia odpowiedniego chłodzenia oraz smarowności, proces odbywa się przy udziale emulsji walcowniczej. W kolejnym etapie na linii A oraz B1 i B2 następuje odwęglanie materiału w atmosferze azotowo-wodorowej. Linie B1 i B2 posiadają możliwość azotowania blachy. W przypadku prowadzenia procesu z azotowaniem, w liniach tych występuje dodatkowo atmosfera amoniakalna. Amoniak używany w procesie technologicznym dostarczany jest w postaci ciekłej transportem kolejowym (przewidziana jest opcja transportu samochodowego), magazynowany w dwóch zbiornikach, zgazowywany i podawany do linii. Wodór i azot wytwarzane są na terenie zakładu w Bochni: Wodór powstaje w procesie konwersji gazu ziemnego, w instalacji wodoru. Azot produkowany jest w wytwórni azotu, w procesie polegającym na niskotemperaturowym frakcjonowanym rozdziale sprężonego powietrza. Po odwęgleniu, wadliwy materiał kierowany jest do dalszej obróbki na linię LPK celem przygotowania do kolejnego walcowania na Walcarce Sendzimira nr 1 lub 2. Materiał zgodny przekazywany jest na walcarkę bezpośrednio po odwęglaniu. Po drugim walcowaniu blacha kierowana jest na linie B3 B4, gdzie poddawana jest procesom: - prostowania mechanicznego, - odtłuszczania (przy użyciu roztworów odtłuszczających), - nakładania powłoki tlenku magnezu MgO - suszenia lub na linie B1, B2 gdzie ulega procesom: - odtłuszczania, - prostowania cieplnego, - nakładania powłoki tlenku magnezu MgO, - suszenia. Kolejnym procesem w produkcji blach elektrotechnicznych jest wyżarzanie wysokotemperaturowe w atmosferze azotowo-wodorowej, w piecach Ipsen i LOI. Po wyżarzaniu wysokotemperaturowym materiał podawany jest na linie C1, C2, C3, gdzie następuje: - oczyszczanie powierzchni blachy z nadmiaru tlenku magnezu, - powlekanie powierzchni blachy powłoką elektroizolacyjną (przy pomocy roztworów na bazie kwasu fosforowego, - wyżarzanie odprężająco prostujące (w atmosferze azotowej)
Po obróbce cieplnej w liniach C, materiał może być poddawany procesowi rafinacji domen magnetycznych, przez laserowanie powierzchni. Czynność ta przeprowadzana jest bezpośrednio w linii C3, lub na osobnej linii laserowania. Powstały produkt finalny rozcinany jest na liniach cięcia w odpowiednie pasma lub arkusze. Po przejściu kontroli jakości materiał jest pakowany i wysyłany do odbiorców. 4. Charakterystyki składowanych substancji niebezpiecznych decydujących o zaliczeniu zakładu do zakładu o zwiększonym ryzyku, z uwzględnieniem ich nazw lub kategorii oraz zagrożeń Amoniak Lp. Nazwa substancji Identyfikacja Maksymalna ilość w instalacji [Mg] Klasyfikacja Wartości progowe dla ZZR / ZDR [Mg] 1 2 Amoniak bezwodny skroplony Amoniak gazowy Nr CAS: 7664-41-7 Nr CAS: 7664-41-7 40,0 F;R10, T;R23, C;R34, < 0,1 N;R50 T: 50 / 200 N:100 / 200 F:5000 / 50000 I.WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Amoniak NH3, Substancja palna; Klasa toksyczności: środek szkodliwy; Stan skupienia w temperaturze 20 0C: gaz; Barwa: bezbarwny; Zapach: ostry gryzący; Temperatura topnienia: -77,7 ºC; Temperatura wrzenia: -33,35 ºC; Temperatura krytyczna: 132,44 ºC; Rozpuszczalny w wodzie. II.WŁAŚCIWOŚCI NIEBEZPIECZNE Stwarza zagrożenie wybuchowe w przypadku zetknięcia się i reakcji z niektórymi substancjami (podchloryny, rtęć, srebro). Jest gazem palnym, pali się praktycznie w każdej temperaturze. Wchodzi w reakcje z miedzią i jej związkami. Gaz skroplony pod ciśnieniem jest silnie żrący, trujący i palny. Niebezpieczny szczególnie dla błon śluzowych dróg oddechowych i oczu, a także ze względu na działanie na skórę. W większych stężeniach działa toksycznie na ośrodkowy układ nerwowy. Istnieje możliwość zatruć przewlekłych.
III. DANE POŻAROWO WYBUCHOWE Temperatura zapłonu: zapalny praktycznie w każdej temperaturze. Granice wybuchowości mieszaniny amoniak powietrze: dolna 15% objętości, górna 28% objętości. Temperatura samozapalenia: 630 ºC. Inne właściwości pożarowo wybuchowe: amoniak w powietrzu pali się słabo, natomiast w tlenie dobrze, zielonkowatym płomieniem. Jest lżejszy od powietrza, co sprzyja gromadzeniu się go w górnych partiach pomieszczeń. Amoniak zmieszany z gazami takimi jak: tlen, chlor, brom, jod wybucha już pod wpływem napromieniowania promieniami słonecznymi lub ultrafioletowymi (granice wybuchowości mieszaniny amoniak tlen:14,814-79% objętości. W zetknięciu rtęcią, chlorem, bromem, jodem, fluorowodorem, podchlorynami następuje samozapalenie, a w wyniku reakcji z sodem i wapniem amoniak tworzy produkty wybuchowe. Środki gaśnicze: woda, piana gaśnicza, dwutlenek węgla. IV. DZIAŁANIE NA USTRÓJ CZŁOWIEKA Amoniak działa silnie drażniąco na błony śluzowe dróg oddechowych, oczy i skórę. Wywołuje przykre uczucie pieczenia w gardle, kaszel, ślinotok, nudności, łzawienie i bóle głowy. Szczególnie niebezpieczny jest amoniak dla rogówki oka powodując jej nieodwracalne zmętnienie i owrzodzenie prowadzące w krańcowych przypadkach do przebicia. Wówczas do zmian rogówki dołączają się ciężkie uszkodzenia tęczówki, ciała szklistego i siatkówki, powodujące całkowitą utratę wzroku. Przy wyższych stężeniach amoniaku (lub przy dłuższym okresie narażenia) wodorotlenek amonowy powstały na skutek kontaktu amoniaku z błonami śluzowymi powoduje obrzmienia i nadżerki śluzówek, obrzęk głośni, nieżyty oskrzeli, a jako dalsze następstwa obrzęk płuc, niewydolność krążenia, zapaść i śmierć. U osób, które przeżyły zatrucie amoniakiem, mogą powstać nieodwracalne zmiany w płucach. Stężony roztwór amoniaku wprowadzony doustnie działa żrąco na błony śluzowe przełyku i żołądka. Oblanie skóry stężonym amoniakiem może spowodować oparzenia II stopnia z wystąpieniem pęcherzy. Amoniak działa alkalizująco i rozpulchniająco. 5. Informacje dotyczące sposobów ostrzegania i postępowania społeczeństwa w przypadku wystąpienia awarii przemysłowej, uzgodnionych z właściwymi organami Państwowej Straży Pożarnej Zgodnie z Instrukcją przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym w Stalprodukt S.A. w Bochni, która została przekazana do Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej
w Bochni oraz do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie Delegatura w Tarnowie, postępowanie w przypadku zaistnienia awarii na instalacji amoniaku jest następujące: W przypadku uwolnienia się amoniaku na stacji rozładunku lub w hali Wydziału BP sygnał o awarii dociera automatycznie bezpośrednio do Wartowni Nr 1 (pomieszczenie Dowódcy Zmiany Stalprodukt-Ochrona). Na podstawie tego sygnału Dowódca Zmiany Stalprodukt - Ochrona powiadamia Państwową Straż Pożarną, a następnie w porozumieniu z Dowódcą Zastępu Zakładowej Ochotniczej Służby Pożarniczej określa strefy zagrożenia i wprowadza alarm gazowy (chemiczny) na zagrożonym terenie zakładu. Sposób alarmowania załogi: Alarm gazowy (chemiczny) sygnalizowany jest: a. modulowany dźwięk syreny trwający 120 sekund, b. odwołanie alarmu - ciągły dźwięk syreny trwający 60 sekund. Sposób alarmowania ludności w przypadku wystąpienia Poważnej Awarii Przemysłowej: Za powiadomienie okolicznych mieszkańców znajdujących się w strefie zagrożonej skażeniem amoniakiem odpowiada Stalprodukt-Ochrona Sp. z o.o., wykorzystując do tego celu pojazd wyposażony w megafon. Decyzję o powiadomieniu mieszkańców terenów sąsiadujących z Stalprodukt S.A. podejmuje Kierownik Zmiany Zakładu po zasięgnięciu informacji od Dowódcy ZOSP. W przypadku wystąpienia innego rodzaju awarii nie zachodzi potrzeba powiadamiania mieszkańców terenów sąsiadujących z Stalprodukt S.A. Stalprodukt-Ochrona jednocześnie powiadamia Kierownika Zmiany Zakładu o zaistniałej awarii, przekazując mu posiadane informacje o zakresie i miejscu awarii. Kierownik Zmiany Zakładu powiadamia Dyrektora Techniki - Pełnomocnika ds. Zarządzania Jakością i Środowiskiem (DT) i/lub Dyrektora Segmentu Blach Elektrotechnicznych (DB) uzgadniając przyjazd jednego z nich lub osoby przez nich wyznaczonej, celem bezpośredniego uczestnictwa w działaniach na rzecz ograniczenia (likwidacji) skutków awarii. Po przyjeździe jednostki Państwowej Straży Pożarnej kierowanie akcją obejmuje jej dowódca. W celu zaprzestania uwalniania się amoniaku, strażak z PSP odcina wypływ amoniaku odpowiednimi zaworami na instalacji. Każde zdarzenie związane z wyciekiem amoniaku ciekłego lub gazowego powodujące przekroczenie NDS i/lub zagrożenie dla środowiska jest awarią.