Załącznik do uchwały Nr XXVII/204/2013 Rady Gminy Kołczygłowy z dnia 11 marca 2013 r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY NA LATA 2013-2015 Gmina Kołczygłowy
I. Wprowadzenie Rodzina to podstawowa komórka społeczna i naturalne środowisko wychowawcze dziecka, która oddziałuje na jego osobowość, przekazując mu swój system wartości, tradycje, ukierunkowuje jego aktywność i postępowanie na całe życie. Może skutecznie przeciwdziałać niekorzystnym zjawiskom zarówno w okresie dzieciństwa, jak i w okresie dojrzewania młodzieży. Prawidłowo funkcjonująca rodzina, konsekwentnie i z powodzeniem spełniająca swoje zadania, stanowi dla swoich członków, przede wszystkim dzieci, źródło poczucia własnej wartości i bezpieczeństwa. Problemy występujące w rodzinie często są złożone i wymagają interdyscyplinarnych rozwiązań. Uzależnienia, przemoc w rodzinie, niezaradność i brak umiejętności wychowawczych, zdarzenia losowe wywołujące sytuacje kryzysowe oraz zła sytuacja materialna to główne problemy dezorganizujące życie rodzin. Podstawowym założeniem Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2013-2015 jest utworzenie spójnego systemu wsparcia dzieci i rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, w celu przywrócenia im zdolności w wypełniania tych funkcji, poprzez pracę z rodziną oraz zapewnienie pomocy w opiece i wychowaniu dzieci. Realizowane w ramach Programu zadania koncentrować będą się nie tylko na dziecku, ale na całej rodzinie, również w sytuacjach, gdy dziecko umieszczone zostanie poza rodziną biologiczną, w celu umożliwienia mu powrotu do tej rodziny. Zadania przyjęte do realizacji w ramach Programu są spójne z kierunkami działań przyjętymi w szczególności w następujących aktach prawnych: - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, - ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, - Strategią Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kołczygłowy. II. Cele programu Celem głównym Programu jest wspieranie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji, a zwłaszcza z opieką, wychowaniem i skuteczną ochroną dzieci, jak również edukacja środowiska lokalnego w zakresie promowania społecznie pożądanego modelu rodziny. Cel szczegółowy 1. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka.
Cel szczegółowy 2. Zapobieganie powstawaniu sytuacji kryzysowych wymagających interwencji oraz rozwiązywanie już istniejących. III. Diagnoza Pod opieką socjalną Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kołczygłowach aktualnie znajdują się 162 rodziny z czego 106 stanowią rodziny z dziećmi. Struktura rodzin z dziećmi objętych pomocą GOPS: rodziny z dziećmi ogółem: 106 w tym: - wielodzietne - 32 - niepełne - 13 Tabela nr 1. Rodziny objęte pomocą GOPS z podziałem na liczbę dzieci w rodzinie liczba dzieci w rodzinie 1 dzieci 2 dzieci 3 dzieci 4 dzieci 5 dzieci 6 dzieci i więcej liczba rodzin 25 49 21 5 2 4 Najczęstszym powodem do korzystania przez rodziny ze świadczeń pomocy społecznej są niskie dochody, bezrobocie a także bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Z uwagi na wiejski charakter gminy oraz małą ilość zakładów pracy osoby w wieku produkcyjnym mają trudności w zdobyciu zatrudnienia na naszym terenie. Ogromnym problemem jest także dostęp do wszelkiego rodzaju poradni i placówek specjalistycznych. Sytuacja taka nie ułatwia rozwiązywania problemów naszych rodzin. Edukacja szkolna w gminie Kołczygłowy realizowana jest w 2 Zespołach Szkół oraz w przedszkolu. Tabela nr 2. Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów w gminie Kołczygłowy. szkoła liczba dzieci w roku szkolnym 2012/2013 oddziały przedszkolne 66 szkoły podstawowe 316 gimnazja 166 łącznie 548 Źródło: Referat rozwoju gospodarczego Urzędu Gminy w Kołczygłowach Znaczna część dzieci będących pod opieką Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej objęta jest pomocą w formie dożywiania w ramach rządowego programu Pomoc państwa
w zakresie dożywiania. Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych wysyłane są na obozy terapeutyczne i wyjazdy integracyjne finansowane ze środków ujętych w Gminnym Programie ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W ramach w/w Programu utrzymywana jest również Świetlica Wsparcia Dziennego w Kołczygłowach i współfinansowana - świetlica socjoterapeutyczna w Łubnie. Gdy dochodzi do sytuacji, w której rodzice zostają trwale lub czasowo pozbawieni praw rodzicielskich lub władza ta została ograniczona, sąd postanawia o ustanowieniu nad dzieckiem opieki zastępczej i umieszczeniu poza rodziną biologiczną. Aktualnie z terenu gminy Kołczygłowy w rodzinach zastępczych przebywa 5 dzieci i w placówkach opiekuńczowychowawczych 1 dziecko. Ośrodek Pomocy Społecznej prowadzi pracę socjalną z rodzinami tych dzieci. IV. Zasoby Instytucje i organizacje realizujące zadania mieszczące się w zakresie wspierania rodziny oraz inne pełniące funkcje wspierające: - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołczygłowach, - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bytowie, - Gminna Komisja ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - placówki oświatowe, - Policja, - placówki służby zdrowia, - sądy i kuratorzy sądowi, - zespół interdyscyplinarny. V. Adresaci Adresatami Programu są dzieci i rodziny z tereny gminy Kołczygłowy przeżywające trudności w sferze opiekuńczo-wychowawczej oraz rodziny, w których dzieci umieszczone zostały w pieczy zastępczej. Wszystkie dzieci wymagają ochrony ich praw i wolności oraz pomocy dla zapewnienia harmonijnego rozwoju i przyszłej samodzielności życiowej. Szczególnej uwagi wymagają dzieci i młodzież z rodzin niewydolnych wychowawczo. Rozwój emocjonalny i intelektualny młodego pokolenia zależy od prawidłowego funkcjonowania rodziny. Niskie dochody powodujące sytuacje, w których nie będzie ona w stanie własnym staraniem zaspakajać podstawowych potrzeb życiowych, to tylko jeden
z czynników prowadzących do wykluczenia społecznego. Dodatkowymi problemami są często alkoholizm, narkomania, przemoc, przestępczość, demoralizacja i niedostosowanie społeczne. Rodzina, jako naturalne środowisko rozwoju dziecka, przeżywając trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci, wymaga wsparcia dla dobra nie tylko dzieci, ale też wszystkich jego członków. Przywrócenie prawidłowego funkcjonowania rodzin jest też największym zyskiem dla społeczności lokalnej. VI. Zadania Cel szczegółowy 1. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka. zadania 1) zapewnienie pomocy materialnej i rzeczowej ubogim rodzinom wskaźniki i realizacje działań - liczba i formy udzielonej pomocy - liczba rodzin i dzieci w tych rodzinach objętych pomocą - liczba dzieci korzystających z posiłków 2) objęcie dożywianiem wszystkich tego wymagających dzieci 3) monitorowanie sytuacji zdrowotnej dzieci z rodzin - liczba rodzin i dzieci w tych rodzinach objętych dysfunkcyjnych monitorowaniem 4) objęcie rodzin dysfunkcyjnych profesjonalną - liczba podejmowanych interwencji kryzysowych pomocą 5) zabezpieczenie środków na pobyt dziecka - liczba dzieci umieszczonych w poszczególnych w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, ośrodkach placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej - wysokość środków przeznaczonych na pokrycie placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub pobytu dzieci w placówkach interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym Cel szczegółowy 2. Zapobieganie powstawaniu sytuacji kryzysowych wymagających interwencji oraz rozwiązywanie już istniejących. zadania 1) współpraca z kuratorami sądowymi, policją, szkołami, świetlicami w celu wypracowania wspólnych działań profilaktycznych 2) współpraca z gminna komisją ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz zespołem interdyscyplinarnym 3) podnoszenie kompetencji rodzin tego wymagających w zakresie pełnienia prawidłowych funkcji opiekuńczo-wychowawczych, poprzez organizowanie szkoleń, warsztatów, konsultacji i poradnictwa oraz udostępnienie literatury fachowej 4) działania aktywizujące zawodowo i społecznie na rzecz rodzin, w których opiekunowie pozostają bez pracy, w ramach projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej wskaźniki realizacji zadań - liczba rodzin objętych działaniami - liczba i rodzaj działań - liczba rodzin objętych działaniami - liczba i rodzaj działań - liczba i rodzaj działań - liczba osób objętych projektem - liczba osób, które ukończyły kursy zawodowe - liczba osób, które podjęły zatrudnienie w trakcie udziału w projekcie - liczba osób i rodzin objętych działaniami środowiskowymi, z podziałem na rodzaj działań 5) monitorowanie środowisk zagrożonych - liczba rodzin objętych monitorowaniem uzależnieniami, motywowanie do podjęcia terapii przez rodziców dzieci ze środowisk zagrożonych i monitorowanie terapii rodziców 6) umożliwienie funkcjonowania na terenie gminy - liczba rodzin wspierających rodzin wspierających 7) monitorowanie sytuacji dzieci z rodzin - liczba rodzin i dzieci w tych rodzinach objętych
zagrożonych kryzysem, w tym niewydolnych wychowawczo, w których występują problemy przemocy i uzależnień 8) w zależności od zdiagnozowania potrzeb zapewnienie opieki rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczej przez asystenta rodziny monitoringiem i procedurami - liczba asystentów pracujących na rzecz mieszkańców gminy, - liczba rodzin, którym przydzielono asystenta VII. Finansowanie Finansowanie Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2013-2015 odbywać się będzie w ramach środków budżetu Gminy Kołczygłowy, dotacji oraz środków pozabudżetowych pozyskanych z innych źródeł. VIII. Monitorowanie Koordynatorem Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2013-2015 jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kołczygłowach. Monitorowanie i ewaluacja odbywać się będą poprzez przedkładanie przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w terminie do 31 marca każdego roku Radzie Gminy Kołczygłowy sprawozdań z realizacji Programu, sporządzanych na podstawie informacji uzyskanych od podmiotów uczestniczących w realizacji zadań.