WŁĄCZ EFEKTYWNOŚĆ MINI PRZEWODNIK SKLEPOWY
Energia elektryczna jest dzisiaj niezbędna do pracy. Dzięki niej, codziennie, w każdym biurze, sklepie czy firmie produkcyjnej wykonywane są dziesiątki czynności, które napędzają biznes. RWE aktywnie działa na rzecz redukcji emisji CO2. Od 2007 roku, w trosce o najwyższą jakość świadczonych usług, promujemy rozwiązania służące efektywnemu użytkowaniu energii elektrycznej. Chcemy zachęcić Państwa do poznania zasad, które pozwolą racjonalnie wykorzystywać energię. Wprowadzenie prostych zmian w codzienną pracę firmy z pewnością pozytywnie wpłynie zarówno na koszty działalności, jak i na środowisko naturalne. Zazwyczaj, aby skutecznie zmniejszyć zużycie energii, trzeba ponieść niewielkie koszty, które jednak dzięki osiągniętym oszczędnościom bardzo szybko się zwracają. Wdrożenie rozwiązań obniżających zużycie energii nie jest trudne i zabiera niewiele czasu, a na korzyści nie trzeba długo czekać. www.rwe.pl/oszczedzam Partnerem przewodnika jest Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 2
Zarządzanie energią w SKLEPIE Zarządzanie energią wymaga monitoringu jej zużycia i stanu technicznego urządzeń będących na wyposażeniu sklepu. Niezbędna jest też wiedza na temat możliwości przystosowania parametrów pracy urządzenia do konkretnych warunków i sposobów jego właściwej eksploatacji. Trzeba dowiedzieć się, choćby w przybliżeniu, ile energii zużywają poszczególne urządzenia w określonej porze dnia, w danym dniu tygodnia i porze roku. Ponieważ poziom pobieranego przez urządzenie prądu może się bardzo różnić w zależności od modelu, stanu zużycia oraz warunków eksploatacji, jedyną metodą na określenie faktycznego poboru jest wykorzystanie miernika. Ta wiedza jest niezbędna do sporządzenia profilu zużycia energii i wyciągnięcia praktycznych wniosków. Oszczędzanie za wszelką cenę nie zawsze jest sensowne, dlatego warto poświęcić nieco czasu na obliczenie, czy i w którym miejscu warto zastosować energooszczędne technologie. MINI PRZEWODNIK SKLEPOWY
Miernik poboru energii elektrycznej Aby zmierzyć, ile energii zużywa urządzenie w danym czasie, należy podłączyć miernik poboru energii (watomierz) między to urządzenie a gniazdo sieciowe. Miernik prądu niezbędny przy zarządzaniu energią (koszt od około 100 PLN dla prądu jednofazowego) wskazuje prawdziwą moc czynną w watach, pracę w kwh, koszt w przeliczeniu na godzinę, długość trwania pomiaru. Za jego pomocą można obliczyć całkowity koszt energii na jeden dzień, tydzień, miesiąc czy cały rok. Właściwa eksploatacja Aby racjonalnie korzystać z energii, trzeba stosować drobne, bezinwestycyjne działania, które w dłuższej perspektywie mogą mieć zasadnicze znaczenie. Należy zadbać o właściwą konserwację urządzeń chłodniczych i optymalizować ustawienia, co może przynieść nawet do 10% oszczędności. Można również eliminować zbędne oświetlenie na zapleczu sklepu oraz w toaletach i w innych nieużywanych lub rzadko używanych pomieszczeniach, a także opracować i wprowadzić harmonogram oświetlania powierzchni przysklepowych parkingów. Inwestycje w urządzenia energooszczędne Energooszczędność wymaga inwestycji choćby dlatego, że najtańsze urządzenia nie są energooszczędne. Każdy handlowiec, planując budżet, powinien poza wzięciem pod uwagę ceny urządzenia uwzględnić także koszt jego użytkowania, zawierający oprócz kosztów konserwacji i ewentualnych napraw, wydatki poniesione na energię elektryczną zużytą do jego zasilania. 4
PIĘĆ KROKÓW DO OSZCZĘDNOŚCI 1 2 3 4 5 Monitoruj zużycie energii przez cały rok. Dbaj o właściwą konserwację urządzeń chłodniczych i optymalizuj ich ustawienia. Zamontuj kurtyny nocne na ladach i regałach chłodniczych. Wymień żarówki z tradycyjnych na energooszczędne. Planując budżet, weź pod uwagę nie tylko cenę urządzenia, ale również koszt użytkowania sprzętu, zawierający oprócz kosztów konserwacji i ewentualnych napraw urządzenia, wydatki poniesione na energię elektryczną zużytą do zasilania danego sprzętu.
URZĄDZENIA SKLEPOWE Urządzenia chłodnicze Zbyt niskie ustawienie urządzeń chłodniczych zaledwie o 2% w stosunku do wymaganej temperatury, to utrata do 15% energii. Nowoczesne urządzenia chłodnicze pozwalają zredukować zużycie energii w sklepie o 30-60%. Urządzenia chłodnicze mogą generować w sklepie nawet 60% kosztów zużywanej energii elektrycznej, zatem warto poświęcić więcej uwagi ich właściwemu doborowi i eksploatacji. Nawet najlepsze urządzenia chłodnicze tracą optymalne parametry pracy, jeśli są niewłaściwie eksploatowane. Przykładowo: gdy temperatura zanieczyszczonego parownika lub skraplacza zwiększa się o 3 C, może to zwiększyć zużycie energii o 10%, przeciek czynnika chłodniczego może ograniczyć wydajność urządzenia i podnieść koszt zużywanej energii, zużyte uszczelki w drzwiach powodują ucieczkę zimna, co podnosi pobór prądu. Koszt wymiany uszczelek zwraca się zwykle w czasie krótszym niż rok. 6
Małe delikatesy roczny koszt energii elektrycznej [PLN] 30 521 Przed modernizacją 25 027 Po modernizacji 9 846 1 278 954 4 662 4 748 3 213 2 829 1 946 Urządzenia chłodnicze Elektronika użytkowa Oświetlenie Klimatyzacja i wentylacja Inne Źle konserwowana chłodnia = 10% więcej zamrożonej energii
Monitory komputerowe Drukarki komputerowe Całkowite wyłączenie monitora każdego typu pod koniec pracy to oszczędność do 10% energii zużywanej przez niego. Małe monitory LCD (17 ) zużywają mniej energii niż najnowsze duże monitory LCD. Dlatego ważne jest ustawienie czasu automatycznego uśpienia monitora. Wygaszacz ekranu nie zmniejsza zużycia energii. Jasne tło pulpitu jest bardziej energooszczędne niż tło ciemne. Około 50% całkowitego zużycia bębna grzewczego drukarki laserowej to energia na rozpuszczanie i dociskanie tonera do papieru. Włączając tryb oszczędny, można zaoszczędzić nawet 80% energii. Szkice, druki robocze oraz dokumenty wewnętrzne lepiej drukować na efektywnych energetycznie drukarkach atramentowych. W przypadku dużej ilości wydruków bardziej opłacalne jest drukowanie na wydajnej drukarce laserowej, gdyż drukuje ona znacznie szybciej. Jeśli drukarkę wykorzystuje się tylko sporadycznie, należy całkowicie wyłączać ją głównym wyłącznikiem. 8
Sprzęt AGD i RTV Niemal w każdym sklepie znajdują się urządzenia AGD/RTV, np. lodówki, zmywarki, kuchenki, czajniki, radia i telewizory. Ich odpowiedni sposób użytkowania może przynieść znaczne oszczędności energii. O ilości energii zużywanej przez urządzenia AGD/RTV decydują ich parametry. Wszystkie urządzenia AGD i RTV dopuszczone do obrotu na terenie UE posiadają europejską etykietę energetyczną, mówiącą o klasie efektywności energetycznej danego urządzenia. Klasy ogólnie oznaczone są literami od do D. Sprzęt oznaczony klasą cechuje szczególnie niskie zużycie energii, natomiast klasa D oznacza, że zużycie to jest bardzo wysokie. Warto wiedzieć, że np. urządzenie klasy może zużywać nawet o 40% mniej energii niż urządzenie klasy. Przyjmując, że w sklepie spożywczym lodówek i regałów chłodniczych jest znacznie więcej, łatwo wyobrazić sobie, jaki potencjał oszczędności w nich drzemie. Przykładowa etykieta energetyczna obowiązująca od 2011 r. Masz (ś)wiadomość - MASZ OSZCZĘDNOŚĆ
Czajnik elektryczny Wymiana wyeksploatowanego czajnika o pojemności 1,5 l na model 1 l pozwoli zaoszczędzić do 33% zużywanej przez to urządzenie energii. Do gotowania wody dla celów spożywczych najodpowiedniejszy jest czajnik z płytą grzewczą, ponieważ pozwala na zagotowanie dokładnie takiej ilości wody, jaka jest aktualnie potrzebna. Przyzwyczajenie sprawia, że zazwyczaj wlewamy do czajnika więcej wody, niż jest potrzebne do zaparzenia kawy czy herbaty, a to wymaga poboru większej ilości energii. Z tego względu warto wymienić czajnik o dużej pojemności na nieco mniejszy. Aby zmniejszyć zużycie energii, należy również regularnie usuwać kamień z powierzchni grzejnej czajnika. 10
Lodówka pracownicza Służy w sklepie przeważnie do krótkiego przechowywania niewielkiej ilości żywności, dlatego nie powinna być zbyt duża. Należy zakupić lodówkę klasy energetycznej A+, A++ lub A+++. Lodówki klasy A+, A++ o zbliżonej pojemności można nabyć w podobnych cenach. W granicach 1100 1300 zł można nabyć lodówkę nawet klasy A++, natomiast zakup lodówki klasy A+++ wynieść może około 2000 zł. Lodówka powinna stać z dala od kaloryferów i innych źródeł ciepła. Ekspres do kawy Należy wybrać taki model, który posiada regulator odcinający dopływ prądu, np. po 2 godzinach. Innym rozwiązaniem jest wybór ekspresu z termosem, który utrzyma wystarczającą temperaturę kawy, nie pobierając w tym czasie energii. Niepotrzebnie otwarta lodówka = 15% więcej stopniałej energii
OŚWIETLENIE Podstawowym zadaniem oświetlenia pomieszczeń sklepowych jest właściwe wyeksponowanie dostępnego w sprzedaży towaru oraz zapewnienie pracownikom i klientom potrzebnej ilości światła. Odpowiednie oświetlenie, dostosowane do wystroju wnętrza i rodzaju sklepu, przekłada się na poziom sprzedaży. Jednocześnie koszty generowane przez oświetlenie mogą się znacznie różnić w zależności od stanu instalacji i zastosowanych rozwiązań. Dlatego wskazane jest, aby zastępować przestarzałe systemy oświetleniowe nowymi rozwiązaniami, opartymi na systemach o wysokiej sprawności i niskich stratach, pochodzącymi od wiarygodnych dostawców. 12
Energooszczędne oświetlenie Źródła światła, podobnie jak sprzęt AGD posiadają klasy efektywności energetycznej. Lampy i oprawy oświetleniowe zawierają ogólnie klasy od A++ do E. Dodatkowo etykiety efektywności energetycznej opraw oświetleniowych różnią się między sobą, gdyż oprawy są przystosowane do żarówek o różnych klasach energetycznych. Zapis ten można znaleźć w Rozporządzeniu Delegowanym Komisji (UE) Nr 874/2012 z dnia 12 lipca 2012 r. uzupełniającym Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykietowania energetycznego lamp i opraw oświetleniowych. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 1 września 2013 r. Etykieta jest nadrukowana lub załączona do pojedynczego opakowania lampy. Na rynku oświetleniowym można znaleźć co najmniej kilka rozwiązań stanowiących efektywną energetycznie alternatywę dla zwykłej żarówki. Należą do nich nowe generacje halogenów, zintegrowane świetlówki kompaktowe oraz systemy oświetleniowe wykorzystujące diody elektroluminescencyjne (LED). MINI PRZEWODNIK SKLEPOWY
ogrzewanie Ogrzewanie ma znaczący udział w całkowitym zużyciu energii w obiekcie. Nawet niewielkie udoskonalenia mogą przynieść znaczne oszczędności kosztów energii. Regulacja temperatury Prawidłowa regulacja temperatury w sklepie to podstawowa czynność pozwalająca ograniczyć zużycie ciepła. W tym celu należy wyposażyć grzejniki w zawory termostatyczne i regulatory utrzymujące stałą temperaturę. Sklep pracuje zazwyczaj tylko w ciągu dnia, nie ma zatem potrzeby ogrzewania pomieszczeń do równie wysokich temperatur w ciągu nocy. Dotyczy to również innych przerw w pracy sklepu. Pomieszczenie nie powinno zostać jednak całkowicie wychłodzone w nocy, podczas weekendu lub świąt, gdyż ponowne jego nagrzanie wymaga dużych nakładów energii. Wysokość temperatury należy zmniejszyć w pomieszczeniach, gdzie pełne ogrzewanie nie jest konieczne. Typowe ustawienia dla sklepu to 20 C, a magazynu 10-12 C. Obniżenie temperatury w pomieszczeniu o jeden stopień Celsjusza może obniżyć koszty ogrzewania nawet o 6%. 14
Samo zamykanie drzwi pomiędzy pomieszczeniami ogrzewanymi i nieogrzewanymi może obniżyć koszty ogrzewania o 10%. Warto również zadbać o sprawne zamykanie drzwi wejściowych. Grzejniki Należy sprawdzić, czy nie są zastawione meblami lub zasłonięte ciężkimi zasłonami odsłonięcie grzejników może przynieść do 20% oszczędności energii. Specjalna folia odbijająca promieniowanie cieplne umieszczona za grzejnikami może podnieść wydajność ogrzewania o 5%. Jeśli są zasłonięte, zmniejsza się efektywność ogrzewania. System grzewczy zmuszony jest wówczas do pracy z większą wydajnością, co powoduje straty energii. Przed każdym sezonem grzewczym należy także odpowietrzyć wszystkie grzejniki. Zapowietrzony kaloryfer może pracować z wydajnością nawet o połowę mniejszą niż całkowicie wypełniony wodą. Utrzymanie w czystości powierzchni grzejnika pozwoli na jego pracę z maksymalną wydajnością. Okna Przez duże witryny sklepowe traci się zwykle do 30% ciepła. Jeśli są w złym stanie nawet więcej. Przy wymianie okien należy zwrócić uwagę na szyby i wybrać te, o jak najniższym współczynniku przenikania ciepła (0,6 i niższe). Okna powinny być dobrze zaizolowane. Dzięki prawidłowemu uszczelnieniu okien można obniżyć koszty ogrzewania o 10%, ale należy pamiętać o konieczności zapewnienia odpowiedniej wentylacji. Można zastosować nawiewniki higrosterowane, które będą przepuszczały odpowiednią ilość powietrza do pomieszczenia, w zależności od jego wilgotności. Straty energii cieplnej z pomieszczenia mogą ograniczyć okiennice, żaluzje i rolety zewnętrzne opuszczane na noc (wypełnione materiałem izolacyjnym nawet o 40%). Żaluzje zewnętrzne mogą również pełnić funkcję antywłamaniową, co dla sklepu ma szczególne znaczenie. Zasłonięty kaloryfer = 5% zablokowanej energii
Jeszcze więcej inspiracji Sprawdź, ile czekolady zjada Twój monitor? Zmierz swoje siły w pojedynku sprzętów. Rozwiąż test i przekonaj się, jakim użytkownikiem energii jesteś. Wejdź na www.rwe.pl/oszczedzam lub zeskanuj QR kod i skorzystaj z interaktywnych narzędzi do nauki oszczędzania energii, a po zalogowaniu się na e-bok.rwepolska.pl pobierz pełne wersje przewodników.