Podstawa wymiaru zasiłków dla ubezpieczonych niebędących pracownikami
Zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego warunek uzyskania świadczeń Przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego może przedsiębiorca w przypadku gdy: - z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia: - wskazanego we wniosku (formularz ZUS ZUA), nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, - wskazanego w formularzu ZUS ZUA, ale tylko w przypadku gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowego zostanie dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku objęcia tymi ubezpieczeniami.
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe Składka na ubezpieczenie chorobowe opłacana jest od podstawy stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przedsiębiorców stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż: 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku - w 2016 r. jest to kwota 2.433,00 zł 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej - w 2016 r. jest to kwota 555,00 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, nie może przekraczać miesięcznie: 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjmowanego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w konsekwencji kwota ta zostanie jest ustalona w stałej wysokości na cały rok kalendarzowy (od 1.01.2016 do 31.12.2016-10.137,50 zł)
Okres wyczekiwania Przedsiębiorca zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Przedsiębiorca zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nabywa prawo do: zasiłku macierzyńskiego zasiłku opiekuńczego niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego 1) 100% podstawy wymiaru zasiłku - za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego do 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie do 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadkach urodzenia lub przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, do 3 tygodni urlopu rodzicielskiego, w przypadku przyjęcia dziecka w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia, 2) 60% podstawy wymiaru zasiłku - za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego przypadający po okresach za które przysługuje zasiłek w wysokości 100% podstawy wymiaru
Wysokość zasiłku macierzyńskiego 1) 80% podstawy wymiaru zasiłku - za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego urlopu rodzicielskiego w przypadku złożenia wniosku nie później niż 21 dni po porodzie
Zmiana przepisów Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. poz. 1066 i poz. 1735) wprowadziła od 1 stycznia 2016 r. zmiany w zasadach ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących ubezpieczonym niebędącym pracownikami.
Podstawa wymiaru zasiłku przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 48 ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 r., Dz.U. Nr 60, poz. 636) przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia jeśli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku
Zmiany zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków Zmiany zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłków mają zastosowanie do osób niebędących pracownikami, których: 1.niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 kalendarzowych miesięcy nieprzerwanego ubezpieczenia, oraz 2.podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w myśl przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowi kwota zadeklarowana: osób prowadzących pozarolniczą działalność, osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, deklarujących kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, osób współpracujących z osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
Niezdolność do pracy przed upływem 12 miesięcy art.48a ust.1 Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla przedsiębiorcy, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, którego niezdolność do pracy powstała po upływie pełnego kalendarzowego miesiąca ubezpieczenia chorobowego, Który podlegał ubezpieczeniu chorobowemu przez okres krótszy niż okres 12 miesięcy, stanowi suma: 1) przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz 2) kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku, oraz liczby tych miesięcy.
Niezdolność do pracy przed upływem 12 miesięcy - art.48a ust.1 Działalność gospodarcza prowadzona jest od 15 marca 2016 r. Najniższa podstawa składek na ubezpieczenie społeczne w 2016r. wynosi 2433,00 zł. Przedsiębiorcza kobieta od dnia założenia działalności gospodarczej opłacała składki od podstawy 5000 zł. Dnia 27 września 2016 r. urodziła. Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi suma: 1) [2433,00 zł (2433,00 zł x 13,71%)] x 5 miesięcy : 5 miesięcy = 2099,44 zł 2) 5000 zł (5000 zł x 13,71%) = 4314,50 zł 4814,50 zł - 2099,44 zł = 2215,06 zł (2215,06 zł x 5 miesięcy od kwietnia do sierpnia) : 12 miesięcy = 922,94 zł 3) 2099,44 zł + 922,94 zł = 3022,38 zł
Niezdolność do pracy przed upływem 12 miesięcy w 2015 roku Działalność gospodarcza prowadzona jest od 15 marca 2015 r. Najniższa podstawa składek na ubezpieczenie społeczne w 2015r. wynosi 2433,00 zł. Przedsiębiorcza kobieta od dnia założenia działalności gospodarczej opłacała składki od podstawy 5000 zł. Dnia 27 września 2015 r. urodziła. Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi suma: 5000,00 zł 685,50 zł = 4314,50 zł (4314,50 zł x 5 miesięcy od kwietnia do sierpnia) : 5 miesięcy = 4314,50 zł
Niezdolność do pracy przed upływem 12 miesięcy art.48a ust.1 Działalność gospodarcza jest prowadzona od 1 stycznia 2016 r. Podstawa składki chorobowej od stycznia do lipca 2016 (7 miesięcy) wynosi 555 zł Od sierpnia 2016 podwyższono podstawę składek do 7000 zł W grudniu 2016r. kobieta urodziła Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego będzie stanowiła suma : [555,00 zł (555,00 zł x 13,71%)] x 7 miesięcy od stycznia do lipca = 3352,37 zł [(7000 zł (7000 zł x 13,71%)] x 4 miesiące od sierpnia do listopada = 24161,20 zł 3352,37 zł + 24161,20 zł = 27513,57 zł 27513,57 zł : 11 miesięcy od stycznia do listopada = 2501,23 zł 2501,23 zł - 478,91 zł (najniższa podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe 555 zł, po odliczeniu 13,71%) = 2022,32 zł (2022,32 zł x 11 miesięcy od stycznia do listopada) : 12 miesięcy= 1853,79 zł Podstawa wymiary zasiłku macierzyńskiego: 478,91 zł + 1853,79 zł = 2332,70 zł
Wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu art.48a ust. 2 W przypadku gdy Przedsiębiorca posiada wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu a przerwa w ubezpieczeniu chorobowym nie przekracza 30 dni: W liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, uwzględnia się również pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia z poprzedniego tytułu Liczba pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia uwzględnionych z poprzedniego i aktualnego tytułu nie może przekraczać 12.
Wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu - przerwa w ubezpieczeniu chorobowym nie przekracza 30 dni Kobieta prowadzi działalność gospodarczą od 1 stycznia 2016 r. Składki za styczeń 2016r. zostały opłacone od podstawy 5000 zł. Od 1 stycznia 2010r. do 31 grudnia 2015r. podlegała ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu stosunku pracy. Dnia 22 lutego urodziła. Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego będzie stanowiła suma : 2433,00 zł (2433,00 zł x 13,71%) = 2099,44 zł 5000 zł (5000 zł x 13,71%) = 4314,50 zł 4314,50 zł - 2099,44 zł = 2215,06 zł (2215,06 zł x 12 miesięcy od lutego 2015 do stycznia 2016) : 12 miesięcy = 2215,06 zł Podstawa wymiary zasiłku macierzyńskiego 2099,44 zł + 2215,06 zł = 4314,50 zł
Deklarowana podstawa wymiaru składek Jeżeli przedsiębiorca przez cały okres wykonywania pozarolniczej działalności deklaruje podstawę wymiaru składek: w kwocie nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, nawet jeśli ma prawo do opłacania składek od preferencyjnej podstawy, za najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, uważa się podstawę w wysokości 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. (art. 48a ust. 5 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 r. (Dz.U. Nr 60, poz. 636)
Przerwa w ubezpieczeniu chorobowym art. 48a ust.4 W przypadku: niezdolność do pracy powstała po upływie pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, nieprzerwany okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni, w czasie której tytuł ubezpieczenia chorobowego trwa, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia się zarówno przychód ubezpieczonego z nieprzerwanego okresu ubezpieczenia chorobowego, jak i z okresu sprzed takiej przerwy. Dotyczy to przypadków, w których ubezpieczenie chorobowe ustało z powodu nieopłacenia składki w terminie lub we właściwej wysokości, przypadku wyłączenia z ubezpieczenia chorobowego na wniosek ubezpieczonego. Nie dotyczy to przypadków, w których tytuł ubezpieczenia ustał, z powodu zawieszenia działalności w wyniku zbiegu tytułów ubezpieczenia.
Zasiłek przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego - ubezpieczony nie posiada wcześniejszego okres ubezpieczenia art. 49 ust.1 W przypadku, gdy niezdolność do pracy przedsiębiorcy powstała: przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego i ubezpieczony nie posiada wcześniejszego okresu ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu albo przerwa pomiędzy aktualnym okresem ubezpieczenia a poprzednim okresem ubezpieczenia chorobowego przekracza 30 dni, podstawę wymiaru zasiłku stanowi najniższa miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tej podstawy.
Zasiłek przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego - ubezpieczony nie posiada wcześniejszego okres ubezpieczenia chorobowego - art.49 ust.1 Od 2 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2012r. Pani Anna była zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Pani Anna prowadzi działalność gospodarczą od 11 stycznia 2016 r. Przedsiębiorca nie ma prawa do opłacania składek na zasadach preferencyjnych, W styczniu zadeklarowała podstawę składek wynoszącą 4000 zł W styczniu 2016r. urodziła: Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego będzie stanowiła kwota 2099,44 zł 2433,00 zł (2433,00 zł x 13,71%) = 2099,44 zł - przeciętna miesięczna najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71%
Zasiłek przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego art.49 ust.2 Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, przy ustaleniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje się odpowiednio przepis art. 37 ust. 1.
Zasiłek przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego - art.49 ust.2 Z Anną rozwiązano stosunek pracy dnia 30 kwietnia 2016 roku. Dnia 9 maja 2016 roku Anna rozpoczęła działalność gospodarczą i dokonała zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Anna opłaca składki na preferencyjnych warunkach, od podstawy 555 zł. W maju z powodu rozpoczęcia działalności w trakcie miesiąca podstawa składek na ubezpieczenie społeczne została proporcjonalnie zmniejszona (555 zł : 31 dni maja) x 23 dni podlegania ubezpieczeniu w maju) = 411,77 zł Dnia 20 maja Anna urodziła. Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego będzie stanowiła kwota: 555 (555 zł x 13,71%) = 478,91 zł
Zasiłek przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego - wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu art.49 ust.3 Jeżeli niezdolność do pracy przedsiębiorcy, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego oraz okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia z innego tytułu, podstawę wymiaru zasiłku stanowi suma: 1.miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71%, oraz 2.kwoty stanowiącej iloczyn 1/12 kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek, po jej uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, którą ubezpieczony uzyskałby za pełny miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia, w części przewyższającej miesięczną najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, za miesiąc kalendarzowy, w którym powstała niezdolność do pracy, po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71% (tzw. "nadwyżki"), oraz liczby pełnych kalendarzowych miesięcy aktualnego ubezpieczenia (liczby 1), powiększonej o liczbę pełnych kalendarzowych miesięcy ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu.
Zasiłek przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego - wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu Działalność gospodarcza prowadzona jest od 11 stycznia 2016 r. Przedsiębiorca kobieta ma prawo opłacania składek na zasadach preferencyjnych, od podstawy wynoszącej 555 zł, w styczniu zadeklarowała podstawę składek wynoszącą 2710 zł. Od 2 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2015r. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę. W styczniu 2016r. Urodziła Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota (2099,44 zł + 1352,57 zł = 3452,01 zł) 2433,00 zł (2433,00 zł x 13,71%) = 2099,44 zł - przeciętna miesięczna najniższa podstawa wymiaru składek 2710 zł ( podstawa składek za styczeń) : 21 x 31 dni = 4000,48 zł (uzupełnienie podstawy składek za styczeń) 4000,48 zł (4000,48 zł x 13,71%) = 3452,01 zł 3452,01 zł - 2099,44 zł (przeciętna miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek)= 1352,57 zł 1352,57 zł x 12/12 (w tym 11 miesięcy z umowy o pracę + 1 miesiąc prowadzenia działalności) = 1352,57 zł
Zasiłek przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego - wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu Od 2 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2014r. Kobieta była zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Działalność gospodarcza od 11 stycznia 2015 r. Kobieta dokonała zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego deklarując podstawę wymiaru składki chorobowej za 17 dni ubezpieczenia z tytułu działalności w wysokości 2710 zł. W styczniu 2015 roku urodziła. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowiła kwota: 3452,01 zł 2710 zł : 21 dni ubezpieczenia x 31 dni stycznia = 4000,48 zł 4000,48 zł (4000,48 zł x 13,71%) = 3452,01 zł
Podstawa zasiłku w okresie przejściowym Obowiązujące od 1 stycznia 2016 r. przepisy ustawy z dnia 15 maja 2015 r. mają zastosowanie do ubezpieczonych niebędących pracownikami, których niezdolność do pracy uprawniająca do zasiłku powstała po 31 grudnia 2015 r., niezdolność do pracy powstała przed dniem 1 stycznia 2016 r., a prawo do zasiłku powstało po 31 grudnia 2015 r. (np. gdy ubezpieczony nie ma prawa do zasiłku chorobowego za część niezdolności do pracy przypadającej w okresie wyczekiwania). Jeżeli prawo do zasiłku powstało przed 1 stycznia 2016 r. i przysługuje także po tej dacie, zasiłek jest wypłacany od podstawy wymiaru ustalonej według dotychczasowych zasad obowiązujących przed zmianą.
Podstawa zasiłku w okresie przejściowym Jeśli prawo do zasiłku powstało przed 1 stycznia 2016r., a więc przed wejściem w życie nowych przepisów zasiłek jest wypłacany od podstawy wymiaru ustalonej według dotychczasowych zasad obowiązujących przed zmianą.
Zasiłek po przerwie trwającej krócej niż 3 miesiąca Jeżeli ubezpieczony pobierał zasiłek za okres: przed 1 stycznia 2016 r. oraz po 31 grudnia 2015 r. A następnie powstanie prawo do kolejnego zasiłku bez przerwy lub po przerwie trwającej krócej niż 3 miesiące kalendarzowe oraz pomiędzy okresami pobierania zasiłku nie było przerwy w ubezpieczeniu, podstawy wymiaru zasiłku, do którego prawo powstało po 31 grudnia 2015 r., nie ustala się na nowo.
Zasiłek po przerwie trwającej dłużej niż 3 miesiąca W przypadku, gdy ubezpieczony pobierał zasiłek za okres przed 1 stycznia 2016 r. oraz po 31 grudnia 2015 r. A następnie powstanie prawo do kolejnego zasiłku lub do tego samego rodzaju zasiłku nastąpiło po przerwie: trwającej co najmniej 3 miesiące kalendarzowe lub między okresami pobierania zasiłku wystąpiła przerwa w podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu, nawet gdy przerwa między okresami pobierania zasiłku nie trwa co najmniej 3 miesiące kalendarzowe, podstawę wymiaru zasiłku przysługującego po przerwie ustala się na nowo, z uwzględnieniem nowych zasad określonych przepisami ustawy z dnia 15 maja 2015 r.
Ulga w składce zdrowotnej dla przedsiębiorcy pobierającego zasiłek macierzyński Ustawa z dnia 25.09.2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza zmiany w: Art. 1. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 581, z późn. zm.) w art. 82 po ust. 9 dodaje się ust. 9a w brzmieniu: "9a. Składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę, której zasiłek macierzyński nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c".