Grupy dyspozycyjne w obliczu Wielkiej Zmiany Kulturowe i społeczne aspekty funkcjonowania w świetle procesów intergracyjnych SPIS TREŚCI JAN MACIEJEWSKI, Wstęp 11 WIELKA ZMIANA JAKO WYZWANIE DLA WSPÓŁCZESNOŚCI ZDZISŁAW JAGIEŁŁO, Filozofia współczesnego bezpieczeństwa 17 MAREK BODZIANY, Wielokulturowość - retrospekcja i wyzwania współczesności... 35 BERTHOLD LÖFFLER, Jaka integracja? Problem imigrantów w Niemczech w dobie wielokulrurowości 47 ŁUKASZ GAJEWSKI, Religia jako czynnik integracji i dezintegracji kulturowej w kontekście wybranych grup dyspozycyjnych 61 ANETA BARANOWSKA, Fundamentalizm jako reakcja na globalną zmianę 75 DONATA BOROWSKA, Retrospektywne i współczesne ujęcie integracyjnej oraz dezintegracyjnej funkcji religii w kulturze 83 MACIEJ GUTOWSKI, Przejawy dyskryminacji wobec nowej fali emigrantów 101 LESZEK F. KORZENIOWSKI, Bezpieczeństwo jako dobro społeczne: potrzeba, wartość i prawo człowieka 109 SEBASTIAN SOSNOWSKI, Globalna sieć jako wyraz integracji współczesnego świata w kontekście zagrożeń bezpieczeństwa 125 EWELINA KACZOROWSKA, Komunikacja społeczna a edukacja społeczeństwa w kontekście międzykulturowym i wielokulturowym. Wybrane aspekty 137 SEBASTIAN FIKUS, Przełom w sytuacji mniejszości niemieckiej w Polsce 147 MARCIN SKINDER, Zmiana społeczna a problematyka dywersyfikacji bezpieczeństwa. W stronę social security 159 GRUPY DYSPOZYCYJNE WOBEC WIELKIEJ ZMIANY ZDZISŁAW MORAWSKI, Służby specjalne w Polsce w okresie przemian. Zadania i współpraca 177 MAREK BODZIANY, Zmiana społeczna i jej wpływ na procesy integracyjne w perspektywie tworzenia wielonarodowych struktur wojskowych 187 JERZY PYKA, Społeczeństwo demokratyczne a nowe uwarunkowania armii. Wybrane aspekty socjologiczne 205 ANDRZEJ BOROWSKI, Bariery w instytucjach totalnych w perspektywie zmiany społecznej 217 JACEK DWORZECKI, Wybrane aspekty działalności policji w RP 223 MAREK GORZKO, Zmiana systemowa w Polsce w narracjach przedstawicieli grup dyspozycyjnych: studia przypadków 239 PIOTR PIEŃKOWSKI, Zarządzanie konfliktem cywilizacyjnym - nowe kategorie dyspozycyjności 251
6 Spis treści FRANTIŠEK ŠKVRNDA, Sociologické aspekty bezpečnosti v postmodernej spoločnosti 259 ZUZANA KORČOKOVÁ, JANA PLACHÁ, Význam sociálneho poradenstva v procese profesionalizácie ozbrojených sil Slovcnskej Republiky................... 269 SYLWIA BUDZIANOWSKA, Wiclokulturowość oficerów grup dyspozycyjnych w dobie globalizmu 277 JACEK ŻOŁĄDŹ, Pokojowe zarządzanie konfliktami jako nowe wyzwanie dla grup dyspozycyjnych ' 287 AGNIESZKA MORAWIAK, Religia w utrwalaniu spójności społecznej w odniesieniu do grup dyspozycyjnych 297 HENRYK ĆWIĘK, Bezpieczeństwo III Rzeczypospolitej 309 MARCIN BIELEWICZ, Professional military education and professionalization of the Polish Armed Forces in the process of transition to democracy.......... 319 MARZENA KORDACZUK-WĄS, SEBASTIAN SOSNOWSKI, Policja a zapobieganie przestępczości spojrzenie z perspektywy Wielkiej Zmiany oraz procesów integracyjnych.. 329 ABRAHAM DE SWAAN, Od zarządzania przez rozkazy do zarządzania na drodze negocjacji 341 MAŁGORZATA STOCH MAL, Państwowa Straż Pożarna w systemie bezpieczeństwa narodowego. Ujęcie funkcjonalno-strukturalne 351 INSTYTUCJE BEZPIECZEŃSTWA I GRUPY DYSPOZYCYJNE W ŚWIETLE BADAŃ KATARZYNA DOJWA, PAWEŁ TURCZYŃSKI Poznawanie instytucji bezpieczeństwa i funkcjonariuszy grup dyspozycyjnych dzięki badaniom empirycznym. Wybrane aspekty teoretyczne i praktyczne 361 JAKUB GAJEWSKI, Socjologiczne aspekty securitologii 381 JANUSZ ZAJDZIK, Żołnierze zawodowi Wojska Polskiego wobec niektórych problemów profesjonalizacji sił zbrojnych 389 MONIKA BUDNIK, Zawód zaufania - determinanty wzrostu bądź spadku zaufania w opinii publicznej 401 LESŁAW WEŁYCZKO, RYSZARD KAŁUŻNY, Stopień przygotowania oficerów wojsk lądowych do rozwiązywania konfliktów i niesienia pomocy innym 407 SŁAWOMIR TECŁAW, WALDEMAR NOWOSIELSKI, Kultura organizacyjna grup dyspozycyjnych. Komunikat z badań 419 LUCYNA SIKORSKA, Funkcjonariusze Straży Granicznej wobec transformacji współczesnego świata wartości 433 DARIUSZ KOZERAWSKI, Zmiany charakteru działań kontyngentów Wojska Polskiego w międzynarodowych operacjach stabilizacyjnych w Afganistanie w latach 2002 2009 445 JOANNA K. WAWRZYNIAK, WALDEMAR BASAK, Terroryzm - międzynarodowe zagrożenie w dobie procesów integracyjnych. Świadomość zagrożenia wśród funkcjonariuszy policji 455 PAWEŁ ŻUK, Narkomania w Wojsku Polskim. Kontekst socjologiczny 471 ARLETA RENTZ-TYLIŃSKA, Grupy dyspozycyjne w Rosji a konflikty społeczne wywołane migracją. Ujęcie socjologiczno-politologiczne 481 ANDRZEJ WAWRZUSISZYN, Kompetencje zawodowe w świetle bieżących i perspektywicznych potrzeb grup dyspozycyjnych społeczeństwa 495 ELEMENTY PORTRETÓW WYBRANYCH GRUP DYSPOZYCYJNYCH JOANNA WARDZAŁA-KORDYŚ, ALEKSANDRA PERCHLA-WŁOSIK, Funkcjonariusze Służby Więziennej. Wybrane aspekty socjologiczne 507
Spis treści 7 MAREK STEFAŃSKI, Misja dzielnicowego w demokratycznej strukturze państwa 517 KAROL KO VÁCS, PAVEL MÜLLER, Práca s rodinami profesjonálnych vojakov po návrate z mierových misii 529 JOZEF MATIS, Sociýlny pracovnik v procese profesionalizácie ozbrojených sil Slovenskej republiky 537 ALEKSANDER SZLACHTA, Profesjonalizacja armii logistycy na emeryturze 555 ROMAN BOŽIK, ADRIANA WIEGEROVÁ, Współpraca z policją przy realizacji wybranego licencjackiego programu na Wydziale Pedagogiki UK w Bratysławie 561 KATARZYNA RUTKOWSKA, Zmiany w policji - moda czy potrzeba? 565 MARCIN LIBERACKI, Absolwenci szkół wyższych jako oficerowie Wojska Polskiego w perspektywie zmiany społecznej 573 RENATA SZCZEPANIK, Kształcenie w warunkach izolacji więziennej 583 TEODOR WÓJCIK, Historyczne aspekty funkcjonowania grup dyspozycyjnych. Nauczanie początkowe żołnierzy analfabetów w Wojsku Polskim w latach 1919 1939 593 KOBIETY I MĘŻCZYŹNI W GRUPACH DYSPOZYCYJNYCH W ŚWIETLE WIELKIEJ ZMIANY KRYSTYNA BASZAK, Zmiana kulturowa a jakość życia kobiet w grupach dyspozycyjnych 605 KATARZYNA KOWALEWSKA, Kobiecy mózg w nowoczesnej armii 613 BŁAŻEJ STASIACZYK, Kobiety w wojsku 625 JOANNA SWĘDRAK, Moja misja mój cel" - propozycja warsztatu dla kobiet łamiących bariery komunikacyjne w grupach dyspozycyjnych 635 WALDEMAR FORYSIAK, Kobiety w Straży Miejskiej Wrocławia. Kontekst socjologiczny 643 SEBASTIAN PICH, Kobiecość funkcjonariuszek służby więziennej pracujących w bezpośrednim kontakcie z osadzonymi. Ujęcie socjologiczne 657 PIOTR ŁAPIŃSKI, ROBERT POKLEK, Różnice między kobietami i mężczyznami w zakresie motywów podejmowania pracy w służbie więziennej 669 MARIA WOLANIECKA, Kulturowe aspekty ról zawodowych kobiet-żołnierzy 683 Noty o redaktorach 691
CONTENTS JAN MACIEJEWSKI, Introduction 11 GREAT CHANGE AS A CHALLENGE OF TODAY ZDZISŁAW JAGIEŁŁO, Philosophy of modern security 17 MAREK BODZIANY, Multiculturalism retrospection and challenges of today 35 BERTHOLD LÖFFLER, What integration? The problem of immigrants in Germany in an era of multiculturalism 47 ŁUKASZ GAJEWSKI, Religion as a determinant of cultural integration and disintegration in the context of selected disposition groups 61 ANETA BARANOWSKA, Fundamentalism as a reaction to global change 75 DONATA BOROWSKA, Retrospective and modern approach to integrating and disintegrating function of religion in culture 83 MACIEJ GUTOWSKI, Manifestations of discrimination against the new wave of immigrants 101 LESZEK F. KORZENIOWSKI, Security as a public good: need, value and human right.. 109 SEBASTIAN SOSNOWSKI, The Global Web as an expression of integration of today's world in the context of security threats 125 EWELINA KACZOROWSKA, Social communication and education of society in the context of intcrculturalism and multiculturalism. Selected aspects 137 SEBASTIAN FIKUS, The breakthrough in the situation of the German minority in Poland 147 MARCIN SKINDER, Social change and the question of diversification of security. Towards social security 159 DISPOSITION GROUPS FACING GREAT CHANGE ZDZISŁAW MORAWSKI, Security services in Poland in the transformation period. Tasks and cooperation 177 MAREK BODZIANY, Social change and its impact on integration processes with regard to the formation of multinational military structures 187 JERZY PYKA, Democratic society and the new situation of the army. Selected sociological aspects 205 ANDRZEJ BOROWSKI, Barriers in total institutions and the prospect of social change.. 217 JACEK DWORZECKI, Selected aspects of the work of the police in the Republic of Poland 223 MAREK GORZKO, The change of the political system in Poland as narrated by representatives of various disposition groups: case studies 239 PIOTR PIEŃKOWSKI, Managing a civihsational conflict new categories of disposition 251 FRANTISEK SKVRNDA, Sociologické aspekty bezpečnosti v postmodernej spoločnosti 259
Contents 9 ZUZANA KORČOKOVA, JANA PLACHÀ, Vyznam sociálneho poradenstva v procese profesionalizácie ozbrojených sil Slovenskej Republiky 269 SYLWIA BUDZIANOWSKA, Multiculturalism of disposition group officers in a global era 277 JACEK ŻOŁĄDŹ, Peaceful conflict management as a new challenge for disposition groups 287 AGNIESZKA MORAW1AK, Religion in the strengthening of social cohesion with reference to disposition groups 297 HENRYK ĆWIĘK, Security of the Third Polish Republic 309 MARCIN BIELEWICZ, Professional military education and professionalisation of the Polish Armed Forces in the process of transition to democracy 319 MARZENA KORDACZUK-WĄS, SEBASTIAN SOSNOWSKI, Police and crime prevention as seen from the perspective of Great Change and integration processes 329 ABRAHAM DE SWAAN, From management through orders to management through negotiation 341 MAŁGORZATA STOCHMAL, The State Fire Service in the national security system. Functional-structural approach 351 SECURITY INSTITUTIONS AND DISPOSITION GROUPS IN THE LIGHT OF RESEARCH RESULTS KATARZYNA DOJWA, PAWEŁ TURCZYŃSKI, Getting to know security institutions and disposition group functionaries through empirical studies. Selected theoretical and practical aspects 361 JAKUB GAJEWSKI, Sociological aspects of securitology 381 JANUSZ ZAJDZIK, Professional soldiers in the Polish Armed Forces and some problems related to the professionalisation of the army 389 MONIKA BUDNIK, Profession of public trust - determinants of increase or loss of public trust 401 LESŁAW WEŁYCZKO, RYSZARD KAŁUŻNY, Degree of preparedness of army officers for conflict solving and helping others 407 SŁAWOMIR TECŁAW, WALDEMAR NOWOSIELSKI, Organisational culture of disposition groups. A research report 419 LUCYNA SIKORSKA, Border Guard officers and the transformation of the modern world of values 433 DARIUSZ KOZERAWSKI, Changes in the nature of operations of Polish Army contingents during international stabilising operations in Afghanistan between 2002 and 2009... 445 JOANNA K. WAWRZYNIAK, WALDEMAR BASAK, Terrorism international threat in an era of integration processes. The awareness of the threat among police officers... 455 PAWEŁ ŻUK, Drag addiction in the Polish Armed Forces. A sociological context 471 ARLETA RENTZ-TYLIŃSKA, Disposition groups in Russia and social conflicts triggered by migrations. An approach from the point of view of sociology and political sciene 481 ANDRZEJ WAWRZUSISZYN, Professional competence in the light of current and prospective needs of society's disposition groups 495 FRAGMENTS OF PORTRAITS OF SELECTED DISPOSITION GROUPS JOANNA WARDZAŁA-KORDYŚ, ALEKSANDRA PERCHLA-WŁOSIK, Prison officers. Selected sociological aspects 507 MAREK STEFAŃSKI, A community police officer's mission in a democratic state 517
10 Contents KAROL KOVÀCS, PAVEL MÜLLER, Práca s rodinami profesjonalnych vojakov po návrate z mierových misii 529 JOZEF MATIS, Sociálny pracovnik v procese profesionalizácie ozbrojených sil Slovcnskej Republiky 537 ALEKSANDER SZLACHTA, Professionalisation of the army retired logistics specialists 555 ROMAN BOŽIK, ADRIANA WIEGEROVÁ, Cooperation with the police on a selected BA programme at the Department of Pedagogy of the Comcnius University in Bratislava 561 KATARZYNA RUTKOWSKA, Changes in the police force - fashion or need? 565 MARCIN LIBERACKI, University graduates as Polish Army officers in the light of social change 573 RENATA SZCZEPANIK, Education in conditions of prison isolation................583 TEODOR WÓJCIK, Historical aspects of the functioning of disposition groups. Primary schooling of illiterate soldiers in the Polish Army in 1919 1939........... 593 MEN AND WOMEN IN DISPOSITION GROUPS IN THE LIGHT OF GREAT CHANGE KRYSTYNA BASZAK, Cultural change and the quality of life of women in disposition groups 605 KATARZYNA KOWALEWSKA, Female brain in the modern army 613 BŁAŻEJ STASIACZYK, Women in the armed forces 625 JOANNA SWĘDRAK, "My mission my goal" proposal of a workshop for women breaking communication barriers in disposition groups 635 WALDEMAR FORYSIAK, Women in the Municipal Police in Wroclaw. A sociological context 643 SEBASTIAN PICH, The femininity of women prison officers working in direct contact with inmates. A sociological approach 657 PIOTR ŁAPIŃSKI, ROBERT POKLEK, Differences between men and women in terms of motives behind their decisions to work for the prison service 669 MARIA WOLANIECKA, Cultural aspects of the roles of professional women soldiers... 683 Notes on editors 691