6. KONSTRUKCJE DREWNIANE

1. TERMOIZOLACJA 1.1.Podstawy prawne - wybrane Rozporz¹dzenia i Normy... 1..Podstawowe pojêcia i parametry oraz metodyka obliczeñ... 1..Ochrona przed kondensacj¹ pary wodnej i zawilgoceniem termoizolacji z we³ny mineralnej w konstrukcji drewnianej... 1.4.Obliczenia cieplne œcian zewnêtrznych o konstrukcji drewnianej... 4. AKUSTYKA.1.Podstawy prawne - wybrane Rozporz¹dzenia, Normy i Opracowania... 6..Zalecenia w zakresie izolacyjnoœci akustycznej przegród w budynkach jednorodzinnych... 7..Izolacyjnoœæ akustyczna œcian wewnêtrznych - przyk³ady... 8.4.Izolacyjnoœæ akustyczna stropów o konstrukcji drewnianej - przyk³ady... 9. OCHRONA OGNIOWA.1.Podstawy prawne - wybrane Rozporz¹dzenia, Normy i Opracowania... 1..Klasyfikacja ogniowa... 1..Œciana szkieletowa drewniana o odpornoœci ogniowej REI 60 - przyk³ad... 14 4. WYKONAWSTWO 4.1.Ogólne zasady monta u izolacji cieplnej miêdzy rusztem drewnianym... 15 4..Ocieplenie w uk³adzie dwuwarstwowym... 16 4..Ogólne zasady monta u dodatkowego docieplenia budynków od wewn¹trz... 19 4.4.Ochrona we³ny w konstrukcji przed czynnikami zewnêtrznymi... 0 4.5.Unikanie wad przegrody na etapie projektowym i wykonawczym... 1 5. OCHRONA ŒRODOWISKA... W niniejszym zeszycie znajd¹ Pañstwo m. in. rozwi¹zania nastêpuj¹cych problemów: Jak izolowaæ prawid³owo domy z bali - str. 4 Jak izolowaæ akustycznie stropy drewniane - str. 9 Jak izolowaæ œciany we³n¹ szklan¹ ISOVER ULTIMATE aby osi¹gn¹æ odpowiedni¹ odpornoœæ ogniow¹ przegrody - str. 14 6. KONSTRUKCJE DREWNIANE

1. TERMOIZOLACJA 1.1. Podstawy prawne - wybrane Rozporz¹dzenia i Normy Lp. Numer Dziennika Ustaw lub Polskiej Normy Tytu³ 1 z 00 r. Dz.U. Nr 75, poz. 690, z 00 r. Nr, poz. 70, z 004 r. Nr 109, poz. 1156, z 008 r. Nr 01, poz. 18 oraz z 009 r. Nr 56, poz. 461 PN-EN ISO 6946:008 Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1.04.00 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie. Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i wspó³czynnik przenikania ciep³a. Metoda obliczania. PN-EN ISO 1468:008 Mostki cieplne w budynkach. Liniowy wspó³czynnik przenikania ciep³a. Metody uproszczone i wartoœci orientacyjne. 4 PN-EN ISO 10456:009 Materia³y i wyroby budowlane. W³aœciwoœci cieplno-wilgotnoœciowe. Tabelaryczne wartoœci obliczeniowe. 5 6 7 PN-EN 154:00 PN-B-040:198 PN-EN ISO 1788: 00 Materia³y i wyroby budowlane. W³aœciwoœci cieplno-wilgotnoœciowe. Tabelaryczne wartoœci obliczeniowe i procedury okreœlania deklarowanych i obliczeniowych wartoœci cieplnych. Ogrzewnictwo. Temperatury obliczeniowe zewnêtrzne. Cieplno-wilgotnoœciowe w³aœciwoœci komponentów budowlanych i elementów budynku. Temperatura powierzchni wewnêtrznej konieczna do unikniêcia krytycznej wilgotnoœci powierzchni i kondensacja miêdzywarstwowa. Metody obliczania. 1.. Podstawowe pojêcia i parametry oraz metodyka obliczeñ Wed³ug normy [ ] z asada i metoda obliczania ca³kowitego oporu cieplnego komponentu polega na zsumowaniu indywidualnych oporów ka dej jednorodnej cieplnie czêœci tego komponentu. R = d ë gdzie: R- opór cieplny ka dej jednorodnej cieplnie czêœci komponentu d- gruboœæ warstwy materia³u w komponencie ë- obliczeniowy wspó³czynnik przewodzenia ciep³a materia³u obliczony wg normy [4] lub wg deklaracji producenta Ca³kowity opór cieplny R T R T = R si+ R 1+ R +...+ R n+ R se [ (m K) / W ] gdzie: RT - ca³kowity opór cieplny R - opór przejmowania ciep³a na wewnêtrznej powierzchni si R 1, R... Rn - obliczeniowe opory cieplne ka dej warstwy R - opór przejmowania ciep³a na zewnêtrznej powierzchni Wspó³czynnik przenikania ciep³a U U = 1 R T [ W / (m K) ] se Zgodnie z Rozporz¹dzeniem [ 1 ] wartoœci wspó³czynników przenikania ciep³a U œcian, stropów i stropodachów obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotycz¹cymi obliczania oporu cieplnego i wspó³czynników przenikania ciep³a nie mog¹ byæ wiêksze ni U max U U max

Wymagania U przyk³adowych przegród zgodnie z [1] dla budynku mieszkalnego i zamieszkania zbiorowego: max Œciana zewnêtrzna (przy t i > 16 C):...U max = 0,0 W/(m K) Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami (przy t i > 16 C):...U max = 0,5 W/(m K) Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamkniêtymi przestrzeniami podpod³ogowymi, pod³ogi na gruncie:...u max = 0,45 W/(m K) Œciany wewnêtrzne oddzielaj¹ce pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego:...u = 1,00 W/(m K) t - temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu, zgodnie z 14, ust. rozporz¹dzenia i 1.. Ochrona przed kondensacj¹ pary wodnej i zawilgoceniem termoizolacji z we³ny mineralnej w konstrukcji drewnianej Od dnia 1 stycznia 009 r. obowi¹zuje ROZPORZ DZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dn. 6 listopada 008 r. (Dziennik Ustaw z 008 r. Nr 01 poz. 18) wprowadzaj¹ce szereg wa nych zmian do Rozporz¹dzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie. Wprowadza m.in. nastêpuj¹c¹ zmianê : Na wewnêtrznej powierzchni nieprzezroczystej przegrody zewnêtrznej nie mo e wystêpowaæ kondensacja pary wodnej umo liwiaj¹ca rozwój grzybów pleœniowych. We wnêtrzu takiej przegrody nie mo e wystêpowaæ narastaj¹ce w kolejnych latach zawilgocenie spowodowane kondensacj¹ pary wodnej. Rozwi¹zania przegród zewnêtrznych budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, u ytecznoœci publicznej i produkcyjnych oraz ich wêz³ów konstrukcyjnych powinny charakteryzowaæ siê wspó³czynnikiem temperaturowym f Rsi o wartoœci nie mniejszej ni wymagana wartoœæ krytyczna, obliczona zgodnie z Polsk¹ Norm¹ [7] dotycz¹c¹ metody obliczania temperatury powierzchni wewnêtrznej koniecznej do unikniêcia krytycznej wilgotnoœci powierzchni i kondensacji miêdzywarstwowej. Dopuszcza siê kondensacjê pary wodnej wewn¹trz przegrody w okresie zimowym, o ile struktura przegrody umo liwi wyparowanie kondensatu w okresie letnim i nie nast¹pi przy tym degradacja materia³ów budowlanych przegrody na skutek tej kondensacji. W celu ograniczenia wnikania i kumulacji pary wodnej z pomieszczeñ do przegrody nale y stosowaæ foliê paroizolacyjn¹ (Rys.). max STRONA STRONA ZEWNÊTRZNA LE ZEWNÊTRZNA DOBRZE FOLIA WIATROIZOLACYJNA przekrój poziomy FOLIA WIATROIZOLACYJNA przekrój poziomy WNÊTRZE BUDYNKU WNÊTRZE BUDYNKU FOLIA PAROIZOLACYJNA Rys.1 - Œciana szkieletowa w uk³adzie warstw BEZ FOLII PAROIZOLACYJNEJ Mo liwoœæ wyst¹pienia kondensacji pary wodnej. Od zewn¹trz: tynk silikonowy lub silikatowy warstwa we³ny skalnej Fasoterm PF folia wiatroizolacyjna - rekomendowana np. Draftex Plus p³yta poszycia OSB/ konstrukcja wype³niona izolacj¹ ciepln¹ z we³ny szklanej Super-Mata lub Aku-P³yta p³yta gipsowo-kartonowa (np. Rigips) Rys. - Œciana szkieletowa w uk³adzie warstw Z FOLI PAROIZOLACYJN Brak ryzyka wyst¹pienia kondensacji pary wodnej. Od zewn¹trz: tynk silikonowy lub silikatowy warstwa we³ny skalnej Fasoterm PF folia wiatroizolacyjna - rekomendowana np. Draftex Plus p³yta poszycia OSB/ konstrukcja wype³niona izolacj¹ ciepln¹ z we³ny szklanej Super-Mata lub Aku-P³yta folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex p³yta gipsowo-kartonowa (np. Rigips)

1.4 Obliczenia cieplne œcian zewnêtrznych o konstrukcji drewnianej WNÊTRZE BUDYNKU Obliczanie cieplne œciany zewnêtrznej z bali drewnianych izolowanej od zewn¹trz metod¹ lekk¹-such¹ przy u yciu we³ny szklanej Panel-P³yta z welonem szklanym pe³ni¹cym rolê wiatroizolacji. 1 Uk³ad warstw od wewn¹trz: 1. Bale drewniane:...gr. 0,07 m ; ë = 0,16 W/(m K). Folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex. Izolacja cieplna - we³na szklana Panel-P³yta z welonem szklanym:...gr. 0,1 m ; ë = 0,06 W/(m K) 4. Podkonstrukcja drewniana:...0,08 x 0,140 m ; ë = 0,160 W/(m K) 5. Szczelina wentylacyjna:...gr. 0,0 m 6. Ok³adzina drewniana:...gr. 0,0 m Wspó³czynnik przenikania ciep³a dla tej przegrody wynosi: U = 0,5 [ W / (m K) ] 4 STRONA ZEWNÊTRZNA przekrój poziomy 5 6 U < U max = 0, [ W / (m K) ] - warunek jest spe³niony UWAGA: 1. Obliczenia wspó³czynnika U przeprowadzono z uwzglêdnieniem mostków termicznych jakie stanowi¹ elementy konstrukcji drewnianej (za³o ono, e powierzchnia drewna w warstwie termoizolacyjnej zajmuje oko³o 1%).. Welon szklany na powierzchni Panel-P³yty pe³ni rolê wiatroizolacji.. Zastosowanie bali drewnianych gr. 7 cm po wewnêtrznej stronie œciany zewnêtrznej wp³ywa na lepsz¹ akumulacjê ciep³a w budynku. WNÊTRZE BUDYNKU Obliczanie cieplne œciany zewnêtrznej z bali drewnianych izolowanej od zewn¹trz metod¹ lekk¹-mokr¹ przy u yciu we³ny skalnej Fasoterm PF mocowanej do bali za pomoc¹ wkrêtów. Uk³ad warstw od wewn¹trz: 1. Bale drewniane:...gr. 0,07 m ; ë = 0,16 W/(m K). Folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex. Izolacja cieplna - we³na skalna Fasoterm PF:...gr. 0,1 m ; ë = 0,040 W/(m K) 4. Tynk mineralny cienkowarstwowy na podk³adzie z zaprawy klejowej:...gr. 0,01 m ; ë = 0,8 W/(m K) Wspó³czynnik przenikania ciep³a dla tej przegrody wynosi: U = 0,6 [ W / (m K) ] 1 4 U < U max = 0, [ W / (m K) ] - warunek jest spe³niony STRONA ZEWNÊTRZNA przekrój poziomy 4

WNÊTRZE BUDYNKU Obliczanie cieplne œciany zewnêtrznej o drewnianej konstrukcji szkieletowej izolowanej metod¹ lekk¹mokr¹ przy u yciu we³ny skalnej Fasoterm NF przyklejanej do p³yty OSB. 4 1 Uk³ad warstw od wewn¹trz: 1. P³yta gipsowo-kartonowa (np. Rigips):...gr. 0,01 m ; ë = 0, W/(m K). Folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex. Konstrukcja drewniana:0,08 x 0,140 m ; ë = 0,160 W/(m K) 4. Izolacja cieplna - we³na szklana Super-Mata:...gr. 0,150 m ; ë = 0,0 W/(m K) 5. P³yta OSB/:...gr. 0,01 m ; ë = 0,10 W/(m K) 6. We³na skalna Fasoterm NF:...gr. 0,100 m ; ë = 0,04 W/(m K) 7. Tynk mineralny cienkowarstwowy na podk³adzie z zaprawy klejowej:...gr. 0,010 m Wspó³czynnik przenikania ciep³a dla tej przegrody wynosi: U = 0,16 [ W / (m K) ] 5 6 7 U < U max = 0, [ W / (m K) ] - warunek jest spe³niony STRONA ZEWNÊTRZNA przekrój poziomy UWAGA: 1. Obliczenia wspó³czynnika U przeprowadzono z uwzglêdnieniem mostków termicznych jakie stanowi¹ elementy konstrukcji drewnianej (za³o ono, e powierzchnia drewna w warstwie termoizolacyjnej zajmuje oko³o 1%).. Aby chroniæ drewnopochodn¹ p³ytê poszycia i izolacjê termiczn¹ przed zawilgoceniem przez nieszczelnoœci, np. podczas deszczu, nale y w miejscach szczególnie nara onych stosowaæ uszczelnienia (taœmy bitumiczne, uszczelki). WNÊTRZE BUDYNKU Obliczanie cieplne œciany zewnêtrznej z bali drewnianych izolowanej od wewn¹trz metod¹ lekk¹-such¹ przy u yciu we³ny szklanej Aku-P³yta. 1 4 Uk³ad warstw od wewn¹trz: 1. P³yta gipsowo-kartonowa (np. Rigips):...gr. 0,015 m ; ë = 0, W/(m K). Folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex. Izolacja cieplna - we³na szklana Aku-P³yta:...gr. 0,1 m ; ë = 0,06 W/(m K) 4. Podkonstrukcja drewniana:...0,08 x 0,140 m ; ë = 0,160 W/(m K) 5. Folia wiatroizolacyjna Draftex Plus 6. Œciana z bali prostok¹tnych:...gr. 0,18 m ; ë = 0,16 W/(m K) Wspó³czynnik przenikania ciep³a dla tej przegrody wynosi: U = 0,1 [ W / (m K) ] U < U max = 0, [ W / (m K) ] - warunek jest spe³niony 5 6 STRONA ZEWNÊTRZNA UWAGA: Obliczenia wspó³czynnika U przeprowadzono z uwzglêdnieniem mostków termicznych jakie stanowi¹ elementy konstrukcji drewnianej (za³o ono, e powierzchnia drewna w warstwie termoizolacyjnej zajmuje oko³o 1%). przekrój poziomy 5

WNÊTRZE BUDYNKU 1 PRZESTRZEÑ PODPOD OGOWA WENTYLOWANA 4 5 Obliczanie cieplne nad wentylowan¹ przestrzeni¹ podpod³ogow¹ przy u yciu we³ny szklanej Super-Mata. Uk³ad warstw od wewn¹trz: 1. P³yta OSB/:...gr. 0,0 m ; ë = 0,1 W/(m K). Folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex. Izolacja cieplna - we³na szklana Super-Mata:...gr. 0,15 m ; ë = 0,0 W/(m K) 4. Folia wiatroizolacyjna Draftex Plus 5. Ruszt podtrzymuj¹cy izolacjê ciepln¹ Wspó³czynnik przenikania ciep³a dla tej przegrody wynosi: U = 0,0 [ W / (m K) ] U < U max = 0,45 [ W / (m K) ] - warunek jest spe³niony przekrój pionowy. AKUSTYKA.1. Podstawy prawne - wybrane Rozporz¹dzenia, Normy i Opracowania Lp. Numer Dziennika Ustaw lub Polskiej Normy Tytu³ 1 4 5 z 00 r. Dz.U. Nr 75, poz. 690, z 00 r. Nr, poz. 70, z 004 r. Nr 109, poz. 1156, z 008 r. Nr 01, poz. 18 oraz z 009 r. Nr 56, poz. 461 PN-EN ISO 717-1:1999 PN-EN ISO 717-1:1999/008 PN-EN 154-:00 PN-B-0151-:1999 Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1.04.00 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie. Akustyka. Ocena izolacyjnoœci akustycznej w budynkach i izolacyjnoœci akustycznej elementów budowlanych. Izolacyjnoœæ od dÿwiêków powietrznych. Akustyka budowlana. Okreœlenie w³aœciwoœci akustycznych budynków na podstawie w³aœciwoœci elementów. Czêœæ : Izolacyjnoœæ od dÿwiêków powietrznych przenikaj¹cych z zewn¹trz. Akustyka budowlana. Ochrona przed ha³asem w budynkach - Izolacyjnoœæ akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjnoœæ akustyczna elementów budowlanych. Wymagania. th "Fire Resistance Design Manual. Sound Control. 1 Edition". Gypsum Association, Washington, DC 6 Nurzyñski J.: Budynki drewniane o konstrukcji szkieletowej. W³aœciwoœci akustyczne i wymagania. Prace Instytutu Techniki Budowlanej. Nr 1 (97) Warszawa 1996 6

.. Zalecenia w zakresie izolacyjnoœci akustycznej przegród w budynkach jednorodzinnych Polskie normy nie stawiaj¹ wymagañ akustycznych wobec przegród stosowanych w budynkach jednorodzinnych wolnostoj¹cych. Podaj¹ jednak zalecenia, których spe³nienie pozwala na zaliczenie budynku do okreœlonego standardu. Poni ej podano zalecane wartoœci wskaÿników izolacyjnoœci akustycznej przegród wewnêtrznych w budynkach jednorodzinnych, wolnostoj¹cych wed³ug Polskiej Normy [ 4 ] (za³¹cznik B, Tabela B.1). WskaŸniki w zale noœci od przyjêtego standardu akustycznego budynku [db] Lp. Przegroda STANDARD PODSTAWOWY STANDARD PODWY SZONY R' - min. A1 L' - max R' A1 - min. L' - max 1 Strop miêdzy pomieszczeniami mieszkalnymi 45* 6 50* 5 Œciany bez drzwi miêdzy pokojami 0 40 Œciany miêdzy pokojami a pomieszczeniami sanitarnymi 5 45 * Wymaganie nie dotyczy stropów miêdzy pomieszczeniami po³¹czonymi wewnêtrzna klatk¹ schodow¹ R' A1 - wskaÿnik oceny przybli onej izolacyjnoœci akustycznej w³aœciwej œciany w budynku uwzglêdniaj¹cy wp³yw bocznego przenoszenia dÿwiêków [db] - wskaÿnik wa ony znormalizowanego poziomu uderzeniowego [db] L' Norma [ 4 ] podaje równie wymagania izolacyjnoœci œcian zewnêtrznych. S¹ one szczególnie wa ne dla budynków zlokalizowanych w s¹siedztwie zewnêtrznych Ÿróde³ ha³asu, takich jak autostrady, lotniska czy obiekty przemys³owe. Wymagana w budynku mieszkalnym wypadkowa izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa przybli ona œcian zewnêtrznych z oknami, wg normy [4], tablica 5 Pomieszczenia ze œcian¹ zewnêtrzn¹ do 45 do 5 Minimalny wskaÿnik oceny wypadkowej izolacyjnoœci akustycznej w³aœciwej przybli onej R' A, R' A1 [db] od 46 do 50 od 6 do 40 od 51 do 55 od 41 do 45 od 56 do 60 od 46 do 50 od 61 do 65 od 51 do 55 od 66 do 70 od 56 do 60 od 71 do 75 od 61 do 65 dzieñ noc Miarodajny poziom dÿwiêku A na zewn¹trz budynku [db] pokoje 0 0 8 8 kuchnie 0 0 0 0 8 klatki schodowe, piwnice Nie stawia siê wymagañ 7

.. Izolacyjnoœæ akustyczna œcian wewnêtrznych - przyk³ady 40 przekrój poziomy Œciana o szkielecie drewnianym gruboœci 89 mm z ok³adzin¹ z pojedynczej p³yty gipsowo-kartonowej Izolacyjnoœæ akustyczna R = 45 db (STC)* W Uk³ad warstw: pojedyncza p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. 1,5 mm s³upki konstrukcji œciany:...gr. 89 mm izolacja akustyczna miêdzy s³upkami - Aku-P³yta:...gr. 75 mm pojedyncza p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. 1,5 mm 40 Œciana o szkielecie drewnianym gruboœci 89 mm z ok³adzin¹ z podwójnej p³yty gipsowo-kartonowej Izolacyjnoœæ akustyczna R = 50 db (STC)* W przekrój poziomy Uk³ad warstw: podwójna p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. x 1,5 mm s³upki konstrukcji œciany:...gr. 89 mm izolacja akustyczna miêdzy s³upkami - Aku-P³yta:...gr. 75 mm podwójna p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. x 1,5 mm 60 Œciana o szkielecie drewnianym gruboœci 140 mm z ok³adzin¹ z pojedynczej p³yty gipsowo-kartonowej Izolacyjnoœæ akustyczna R = 44 db (STC)* W Uk³ad warstw: pojedyncza p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. 1,5 mm s³upki konstrukcji œciany:...gr. 140 mm izolacja akustyczna miêdzy s³upkami - Aku-P³yta:..gr. 10 mm pojedyncza p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. 1,5 mm przekrój poziomy 60 Œciana o szkielecie drewnianym gruboœci 140 mm z ok³adzin¹ z podwójnej p³yty gipsowo-kartonowej Izolacyjnoœæ akustyczna R = 49 db (STC)* W Uk³ad warstw: podwójna p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. x 1,5 mm s³upki konstrukcji œciany:...gr. 140 mm izolacja akustyczna miêdzy s³upkami - Aku-P³yta:...gr. 75 mm podwójna p³yta gipsowo-kartonowa:...gr. x 1,5 mm przekrój poziomy UWAGA: Wype³nienie konstrukcji we³n¹ mineraln¹ gruboœci 100 mm mo e zwiêkszyæ izolacyjnoœæ akustyczn¹ przegrody. * Podana izolacyjnoœæ akustyczna zosta³a okreœlona w STC - Sound Transmision Control. Wg: Ramsey / Sleeper, "Architectural Graphic Standards", Ninth edition, The American Institute of Architects (str 61) W przybli onych ocenach STC oraz izolacyjnoœæ akustyczn¹ R mo na traktowaæ jako wskaÿniki porównawcze. W Podane wielkoœci dotycz¹ przypadku zastosowania izolacji akustycznej z we³ny mineralnej o gêstoœæ objêtoœciowej wynosz¹cej co najmniej 0,9 Pound/ Ft (1,5 kg/m ). 8

.4. Izolacyjnoœæ akustyczna stropów o konstrukcji drewnianej - przyk³ady * przekrój pionowy dylatacja z pianki poliuretanowej Uk³ad warstw stropu od góry: p³yta OSB mocowana do belek wkrêtami:...gr. mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa na ca³ej powierzchni stropu:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. 1 x1,5 mm Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...49 (-, -10) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...67 (1) db Strop I belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm przekrój pionowy dylatacja z Deski Dachowej Uk³ad warstw stropu od góry: podk³ad pod³ogowy Rigips RIGIDUR E0:..gr. x10 = 0 mm p³yta OSB mocowana do belek wkrêtami:...gr. mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa na ca³ej powierzchni stropu:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. 1 x1,5 mm Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...55 (-, -9) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...6 (0) db Strop II belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm Uk³ad warstw stropu od góry: przekrój pionowy dylatacja z Deski Dachowej paski z Deski Dachowej na ca³ej d³ugoœci belek p³yta OSB:...gr. mm - wariant A - swobodnie le ¹ca, nieprzymocowana - wariant B - mocowana do belek wkrêtami we³na szklana ISOVER Deska Dachowa w pasach k³adzionych na belkach:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. 1 x1,5 mm wariant A: Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...50 (-, -8) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...61 (1) db Strop III belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm wariant B: Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...45 (-, -8) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...69 (1) db * Badania akustyczne uk³adów pomiarowych stropów i uk³adów pod³ogowych ISOVER przeprowadzono w Instytucie Techniki Budowlanej na zlecenie Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o. - Raport ITB nr LA/1689/08 9

przekrój pionowy przekrój pionowy dylatacja z Deski Dachowej Strop IV dylatacja z Deski Dachowej paski z Deski Dachowej na ca³ej d³ugoœci belek belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm paski z Deski Dachowej na ca³ej d³ugoœci belek Uk³ad warstw stropu od góry: podk³ad pod³ogowy Rigips RIGIDUR E0:..gr. x10 = 0 mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa na ca³ej powierzchni stropu:...gr. 0 mm p³yta OSB mocowana do belek wkrêtami:...gr. mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa w pasach k³adzionych na belkach:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. 1 x1,5 mm Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...51 (-, -8) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...60 (1) db Uk³ad warstw stropu od góry: podk³ad pod³ogowy Rigips RIGIDUR E0:..gr. x10 = 0 mm podk³ad pod³ogowy Rigips RIGIDUR E0:..gr. x10 = 0 mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa na ca³ej powierzchni stropu:...gr. 0 mm p³yta OSB mocowana do belek wkrêtami:...gr. mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa w pasach k³adzionych na belkach:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. 1 x1,5 mm Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...5 (-, -7) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...56 () db Strop V belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm przekrój pionowy dylatacja z Deski Dachowej paski z Deski Dachowej na ca³ej d³ugoœci belek Uk³ad warstw stropu od góry: podk³ad pod³ogowy Rigips RIGIDUR E0:..gr. x10 = 0 mm podk³ad pod³ogowy Rigips RIGIDUR E0:..gr. x10 = 0 mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa na ca³ej powierzchni stropu:...gr. 0 mm p³yta OSB mocowana do belek wkrêtami:...gr. mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa w pasach k³adzionych na belkach:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. x1,5 mm Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...55 (-, -6) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...54 (1) db Strop VI belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm 10

przekrój pionowy dylatacja z Deski Dachowej paski z Deski Dachowej na ca³ej d³ugoœci belek Uk³ad warstw stropu od góry: podk³ad pod³ogowy Rigips RIGIDUR E0:..gr. x10 = 0 mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa na ca³ej powierzchni stropu:...gr. 0 mm p³yta OSB mocowana do belek wkrêtami:...gr. mm we³na szklana ISOVER Deska Dachowa w pasach k³adzionych na belkach:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. x1,5 mm Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...5 (-, -7) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...56 () db Strop VII belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm przekrój pionowy dylatacja z Deski Dachowej paski z Deski Dachowej na ca³ej d³ugoœci belek Uk³ad warstw stropu od góry: p³yta OSB:...gr. mm - wariant A - swobodnie le ¹ca, nieprzymocowana - wariant B - mocowana do belek wkrêtami we³na szklana ISOVER Deska Dachowa w pasach k³adzionych na belkach:...gr. 0 mm we³na szklana ISOVER Uni-Mata:...gr. 150 mm we³na szklana ISOVER Aku-P³yta:...gr. 50 mm Sufit podwieszany z p³yt gipsowo-kartonowych Rigips:...gr. x1,5 mm wariant A: Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...49 (-1, -6) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...59 (1) db Strop VIII belki drewniane 80 x 160 mm w rozstawie co 60 cm wariant B: Izolacyjnoœæ akustyczna w³aœciwa: R w (C, C tr)...47 (-1, -7) db T³umienie dÿwiêków uderzeniowych: L...66 (1) db R - wskaÿnik wa ony izolacyjnoœci akustycznej w³aœciwej (izolacyjnoœæ od dÿwiêków powietrznych) [db] W C, C - widmowe wskaÿniki adaptacyjne (izolacyjnoœæ od dÿwiêków powietrznych) [db] tr L - wskaÿnik poziomu uderzeniowego [db] 11

Zestawienie wyników badañ pomiarowych stropów wype³nionych we³n¹ mineraln¹ pomiêdzy belkami L.p. stropu Opis cech szczególnych stropu R W (C, C tr) [db] L [db] Strop I p³yta OSB na warstwie we³ny mineralnej rozdzielaj¹cej od belek stropowych, mocowana wkrêtami; sufit z pojedynczym op³ytowaniem g-k 49 (-, -10) 67 (1) Strop II podk³ad pod³ogowy z p³yt gipsowych; p³yta OSB na warstwie we³ny mineralnej rozdzielaj¹cej od belek stropowych, mocowana wkrêtami; sufit z pojedynczym op³ytowaniem g-k 55 (-, -9) 6 (0) Strop III A p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, swobodnie le ¹ca, niemocowana; sufit z pojedynczym op³ytowaniem g-k 50 (-, -8) 61 (1) Strop III B p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, mocowana wkrêtami; sufit z pojedynczym op³ytowaniem g-k 45 (-, -8) 69 (1) Strop IV podk³ad pod³ogowy z p³yt gipsowych na pod³o u z we³ny mineralnej; p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, mocowana wkrêtami; sufit z pojedynczym op³ytowaniem g-k 51 (-, -8) 60 (1) Strop V podk³ad pod³ogowy z 4 p³yt gipsowych na pod³o u z we³ny mineralnej; p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, mocowana wkrêtami; sufit z pojedynczym op³ytowaniem g-k 5 (-, -7) 56 () Strop VI podk³ad pod³ogowy z 4 p³yt gipsowych na pod³o u z we³ny mineralnej; p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, mocowana wkrêtami; sufit z podwójnym op³ytowaniem g-k 55 (-, -6) 54 (1) Strop VII podk³ad pod³ogowy z p³yt gipsowych na pod³o u z we³ny mineralnej; p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, mocowana wkrêtami; sufit z podwójnym op³ytowaniem g-k 5 (-, -7) 56 () StropV III A p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, swobodnie le ¹ca, niemocowana; sufit z podwójnym op³ytowaniem g-k 49 (-1, -6) 59 (1) StropV III B p³yta OSB rozdzielona od belek stropowych paskami we³ny mineralnej, mocowana wkrêtami; sufit z podwójnym op³ytowaniem g-k 47 (-1, -7) 66 (1) 1

. OCHRONA OGNIOWA.1. Podstawy prawne - wybrane Rozporz¹dzenia, Normy i Opracowania Lp. Numer Dziennika Ustaw lub Polskiej Normy Tytu³ 1 z 00 r. Dz.U. Nr 75, poz. 690, z 00 r. Nr, poz. 70, z 004 r. Nr 109, poz. 1156, z 008 r. Nr 01, poz. 18 oraz z 009 r. Nr 56, poz. 461 Dz.U. 00 nr 11 poz. 118 PN-EN 1501-1:008 Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1.04.00 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie. Rozporz¹dzenie Ministra Spraw Wewnêtrznych i Administracji z dn. 16.06.00 r. w sprawie ochrony przeciwpo arowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów. Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków. Czêœæ 1: Klasyfikacja na podstawie badañ reakcji na ogieñ. 4 5 PN-EN 1501-:008 PN-B-0851-1:1997 Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków. Czêœæ : Klasyfikacja na podstawie badañ odpornoœci ogniowej, z wy³¹czeniem instalacji wentylacyjnej. Ochrona przeciwpo arowa budynków. Badania odpornoœci ogniowej elementów budynków. Wymagania ogólne i klasyfikacja. 6 PN-EN 116:00 Wyroby do izolacji cieplnej w budownictwie. Wyroby z we³ny mineralnej (MW) produkowane fabrycznie. Specyfikacja. 7 PAN Komitet In ynierii L¹dowej i Wodnej Budynki o szkielecie drewnianym z poszyciem, Warszawa - Bia³ystok 006.. Klasyfikacja ogniowa Odpornoœæ ogniowa - zdolnoœæ elementu budynku do spe³niania okreœlonych wymagañ w znormalizowanych warunkach fizycznych, odwzorowuj¹cych porównawczy przebieg po aru. Miar¹ odpornoœci ogniowej jest wyra ony w minutach czas od pocz¹tku badania do chwili osi¹gniêcia przez element próbny jednego z trzech g³ównych stanów granicznych, tj.: R - E - Stanu granicznego noœnoœci ogniowej, tj. stanu w którym element próbny przestaje spe³niaæ swoj¹ funkcjê noœn¹ wskutek jednej z przyczyn: a) zniszczenia mechanicznego lub utraty statecznoœci; b) przekroczenia granicznych wartoœci przemieszczeñ lub odkszta³ceñ; Stanu granicznego szczelnoœci ogniowej, tj. stanu w którym element próbny przestaje spe³niaæ funkcjê oddzielaj¹c¹ na skutek: a) pojawienia siê na powierzchni nienagrzewanej elementu próbnego p³omieni lub powstania pêkniêæ lub szczelin o rozwartoœci i d³ugoœci przekraczaj¹cej wartoœci graniczne, przez które przenikaj¹ p³omienie lub gor¹ce gazy; b) odpadniêcia od konstrukcji. I - Stanu granicznego izolacyjnoœci ogniowej, tj. stanu w którym element próbny przestaje spe³niaæ funkcjê oddzielaj¹c¹ na skutek przekroczenia na powierzchni nienagrzewanej granicznej wartoœci temperatury. 1

Klasa odpornoœci ogniowej - wyra ona w minutach cecha charakteryzuj¹ca odpornoœæ ogniow¹ elementu budynku zdefiniowana w zale noœci od funkcji elementu budynku (œciana wewnêtrzna, strop, g³ówna konstrukcja budynku) przez jeden lub kombinacjê dwóch lub trzech z powy ej opisanych kryteriów oceny odpornoœci ogniowej, tj.: R - noœnoœæ ogniowa; E - szczelnoœæ ogniowa oraz I - izolacyjnoœæ ogniowa - np. R10 lub EI60 lub REI0. Klasa odpornoœci po arowej budynku - symbol, któremu przyporz¹dkowano wymagania dotycz¹ce w³aœciwoœci materia³ów i elementów budynku. Zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami [1] ustanowiono piêæ klas odpornoœci po arowej budynków, podanych w kolejnoœci od najwy szej do najni szej i oznaczonych literami: A, B, C, D, E. Elementom budynku zaliczonego do odpowiedniej klasy odpornoœci po arowej przyporz¹dkowano odpowiadaj¹ce im warunki w postaci wymaganej klasy odpornoœci ogniowej oraz w zakresie stopnia rozprzestrzeniania ognia. Wed³ug Rozporz¹dzenia [1] wymagania dotycz¹ce klasy odpornoœci po arowej budynków nie dotycz¹ budynków: 1) do trzech kondygnacji nadziemnych w³¹cznie: a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach leœnych, ) wolnostoj¹cych do dwóch kondygnacji nadziemnych w³¹cznie: a) o kubaturze brutto do 1500 m przeznaczonych do celów turystyki i wypoczynku, b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach leœnych, c) o kubaturze brutto do 1000 m przeznaczonych do wykonywania zawodu lub dzia³alnoœci us³ugowej i handlowej, tak e z czêœci¹ mieszkaln¹, ) wolnostoj¹cych gara y o liczbie stanowisk postojowych nie wiêkszej ni... Œciana szkieletowa drewniana o odpornoœci ogniowej REI 60 - przyk³ad Wewnêtrzna œciana szkieletowa o odpornoœci ogniowej REI 60 izolowana we³n¹ szklan¹ Isover ULTIMATE Badania wykonano w SP Sweriges Provnings - och Forskningsinstitut Brandteknik - Konstruction na zlecenie Saint Gobain Isover AB, Sweden - raport z badañ nr P 500954 (005.0.10, Rev 1 005.11.1). B = 060 1 4 1 H = 000 1500 1500 1. Ok³adzina z p³yt gipsowokartonowych o gruboœci x 1,5 mm. Drewniane s³upki konstrukcyjne œciany 45 x 95 mm. Drewniane rygle konstrukcyjne œciany 45 x 95 mm 4. We³na Isover ULTIMATE UniQ o gruboœci x 100 mm 600 600 600 600 600 000 4 1 1 600 14

4. WYKONAWSTWO Lekki szkielet drewniany z profili cienkoœciennych Drewniany szkielet s³upowo-ryglowy 4.1. Ogólne zasady monta u izolacji cieplnej miêdzy elementami drewnianej konstrukcji W konstrukcji wykonywanej na placu budowy izolacjê ciepln¹ montuje siê miêdzy s³upkami œciany gotowej konstrukcji budynku. Do monta u izolacji nale y przyst¹piæ po ca³kowitym zabezpieczeniu budynku przed dzia³aniem warunków atmosferycznych, tj. po zakoñczeniu robót dachowych i dekarskich oraz po wykonaniu elewacji zewnêtrznej wraz z zamontowan¹ stolark¹ okienn¹ i drzwiow¹. Przy osiowym rozstawie s³upków 60 cm najlepiej stosowaæ materia³y o szerokoœci 60 cm; nadwy ka cm na szerokoœci pozwoli na szczelne u³o enie izolacji miêdzy s³upkami. Nawet najmniejsze miejsca pozostawione bez izolacji cieplnej bêd¹ tworzyæ mostki cieplne, które wp³yn¹ na obni enie izolacyjnoœci cieplnej przegród. Izolacjê nale y uk³adaæ bez "upychania" w œcianê. Ka de œciœniêcie gruboœci we³ny bêdzie obni aæ izolacyjnoœæ ciepln¹ przegrody. przekrój poziomy 60 8 x 140 mm WNÊTRZE BUDYNKU STRONA ZEWNÊTRZNA 57 15

4.. Ocieplenia w uk³adzie dwuwarstwowym Najkorzystniejszym rozwi¹zaniem termoizolacji w konstrukcjach szkieletowych jest dwuwarstwowy uk³ad we³ny. Pozwala to na zniwelowanie mostków termicznych jakie tworz¹ elementy g³ównej konstrukcji szkieletowej. Sposób mocowania drugiej warstwy we³ny musi byæ dostosowany do rozwi¹zañ technologicznych wykoñczenia elewacji. Szczególnego uwzglêdnienia wymaga uk³ad elementów monta owych ok³adzin zewnêtrznych. Rysunek przedstawia jedno z mo liwych rozwi¹zañ - z wykoñczeniem elewacji ok³adzin¹ z poziomych desek. Uk³ad warstw od wewn¹trz: 1. P³yta gipsowo-kartonowa (np. Rigips):...gr. 0,01 m. Folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex. G³ówna konstrukcja drewniana œciany:...0,08 x 0,14 m 4. Izolacja cieplna - we³na szklana Super-Mata:...gr. 0,15 m 5. P³yta OSB/:...gr. 0,01 m 6. Poziome ³aty drewniane:...0,05 x 0,05 m 7. Izolacja cieplna - we³na szklana Aku-P³yta:...gr. 0,05 m 8. Folia wiatroizolacyjna Draftex Plus 9. Szczelina wentylacyjna (min. cm):...gr. 0,0 m 10. Pionowe ³aty drewniane:...0,0 x 0,05 m 11. Ok³adzina zewnêtrzna z poziomych desek:...gr. 0,0 m. G³ówna konstrukcja drewniana œciany 4. Izolacja cieplna - we³na szklana Super-Mata. Folia paroizolacyjna ISOVER Vario KM Duplex 10. Pionowe ³aty drewniane 1. P³yta gipsowokartonowa (np. Rigips) 7. Izolacja cieplna - we³na szklana Aku-P³yta 8. Folia wiatroizolacyjna Draftex Plus 11. Ok³adzina zewnêtrzna z poziomych desek 6. Poziome ³aty drewniane 9. Szczelina wentylacyjna 5. P³yta OSB/ 16

Zewnêtrzne docieplenia z we³ny skalnej Fasoterm NF i Fasoterm PF W drewnianych budynkach szkieletowych drug¹ warstwê termoizolacyjn¹ œcian zewnêtrznych mo na wykonywaæ na zewnêtrznym poszyciu szkieletu konstrukcyjnego za pomoc¹ technologii nazywanej metod¹ "lekk¹-mokr¹". Technologiê stanowi¹ uk³ady warstwowe sk³adaj¹ce siê z termoizolacyjnej we³ny skalnej Fasoterm NF lub Fasoterm PF k³adzionej na klejowej warstwie zbrojonej siatk¹ z w³ókna szklanego i wykañczanej cienkowarstwow¹ wypraw¹ tynkarsk¹. P³yty we³ny mocuje siê w uk³adzie poziomym d³u szych krawêdzi zaczynaj¹c od do³u œciany, z zachowaniem mijankowego uk³adu spoin (przesuniêcie górnej p³yty w stosunku do dolnej o 1/ d³ugoœci). Tynk powinien charakteryzowaæ siê ma³ym oporem dyfuzyjnym, umo liwiaj¹cym odprowadzenie wilgoci z we³ny. Zalecane jest stosowanie tynków cienkowarstwowych mineralnych, silikonowych lub silikatowych, które umo liwiaj¹ wydostawanie siê wilgoci z we³ny na zewn¹trz. W przypadku stosowania we³ny skalnej Fasoterm NF bezpoœrednie po³¹czenie z pod³o em, np. z p³yt drewnopochodnych OSB/, wykonuje siê za pomoc¹ specjalnej zaprawy (masy) klejowej. Ocieplenie przy u yciu we³ny skalnej Fasoterm NF we³na skalna Fasoterm NF we³na szklana Super-Mata g³ówna konstrukcja drewniana paroizolacja ISOVER Vario KM Duplex p³yta g-k (np. Rigips) wyprawa tynkarska listwa startowa p³yta OSB 17

we³na skalna Fasoterm PF we³na szklana Super-Mata g³ówna konstrukcja drewniana paroizolacja ISOVER Vario KM Duplex p³yta g-k (np. Rigips) Ocieplenie przy u yciu we³ny skalnej Fasoterm PF wyprawa tynkarska wiatroizolacja ISOVER Draftex Plus listwa startowa p³yta OSB Stosuj¹c do zewnêtrznego ocieplenia œcian szkieletowych we³nê skaln¹ Fasoterm PF mocuje siê j¹ do pod³o a z p³yt OSB za pomoc¹ stalowych wkrêtów z talerzykami dociskowymi. Do mocowania najczêœciej stosuje siê 9 ³¹czni- ków na 1 m ocieplenia. Przed przyst¹pieniem do monta u we³ny budynek powinien byæ pokryty foli¹ wiatroizolacyjn¹. Szczeliny miêdzy oœcie ami otworów i oœcie nicami stolarki okiennej lub drzwiowej nale y po wype³nieniu piank¹ poliuretanow¹ pokryæ taœm¹ dekarsk¹ celem zabezpieczenia przed wnikaniem do wnêtrza œciany ewentualnej wilgoci lub wody opadowej. Ze wzglêdu na ró ne w³aœciwoœci fizyczno-mechaniczne materia³ów w miejscach styku izolacji cieplnej pokrytej tynkiem ze stolark¹ okienn¹ lub drzwiow¹ mog¹ powstawaæ pêkniêcia i rozwarstwienia sprzyjaj¹ce infiltracji wody wg³¹b konstrukcji przegrody. Aby zapobiec wnikaniu wody opadowej pod warstwê izolacji cieplnej konieczne jest wykonanie elastycznych uszczelnieñ w miejscach po³¹czeñ - w tym tak e na stykach we³ny i oœcie nic stolarki okiennej i drzwiowej. wkrêt stalowy Mocowanie p³yt Fasoterm PF - rozmieszczenie ³¹czników talerzyk dociskowy z tworzywa sztuczego 18

4.. Ogólne zasady monta u dodatkowego docieplenia œcian od wewn¹trz W przypadku wykañczania œcian zewnêtrznych od wewn¹trz p³ytami gipsowo-kartonowymi, folia paroizolacyjna musi byæ odsuniêta wzglêdem ok³adziny dla zabezpieczenia przed uszkodzeniami przez gwoÿdzie lub œruby, np. podczas monta u obrazów. W zwi¹zku z powy szym, foliê uk³ada siê po wewnêtrznej stronie œciany zewnêtrznej a dopiero w nastêpnej kolejnoœci montuje siê dodatkowy ruszt pod p³yty gipsowo-kartonowe. Miêdzy elementami rusztu mo na za³o yæ dodatkow¹ warstwê izolacji cieplnej. Umieszczenie folii paroizolacyjnej wewn¹trz œciany jest mo liwe, je eli jest ona usytuowana w odleg³oœci nie wiêkszej ni jedna trzecia wartoœci oporu cieplnego od ciep³ej strony termoizolacji. Jest to zasada "jedna trzecia na dwie trzecie", która informuje, e dopóki dwie trzecie wartoœci oporu cieplnego termoizolacji pozostaje po zimnej stronie folii paroizolacyjnej, to mo liwoœæ osi¹gniêcia temperatury punktu rosy na powierzchni folii jest bardzo znikoma. Zachowanie zasady "jedna trzecia na dwie trzecie" jest podstawow¹ zasad¹ monta u dodatkowego ocieplenia drewnianych budynków od strony wewnêtrznej. Oznacza ona w praktyce, e gruboœæ dodatkowej warstwy ocieplenia, montowanej od strony wnêtrza do zasadniczej warstwy izolacji cieplnej pokrytej foli¹ paroizolacyjn¹, nie mo e przekroczyæ po³owy gruboœci warstwy istniej¹cej (rysunek na stronie 0). Powy sze regu³a dotyczy wykonywania wewnêtrznych dociepleñ zarówno œcian nowowznoszonych jak i œcian istniej¹cych, w których pozostawia siê foliê paroizolacyjn¹ wewn¹trz przegrody. Usytuowanie paroizolacji miêdzy warstwami we³ny mineralnej w szkieletowej œcianie zewnêtrznej z dociepleniem od wewn¹trz 6) s³upki szkieletu konstrukcyjnego ) dodatkowa warstwa termoizolacji - we³na szklana Aku-P³yta 5) zasadnicza warstwa termoizolacji - we³na szklana Super-Mata 4) FOLIA PAROIZOLACYJNA Stopair 7) zewnêtrzne poszycie szkieletu z p³yt OSB 10) zewnêtrzna ok³adzina z pionowych desek 1) wewnêtrzna ok³adzina z p³yt g-k (np. Rigips) 9) ³aty szkieletu ok³adziny zewnêtrznej 8) papier bitumizowany ) ³aty szkieletu ok³adziny wewnêtrznej 19

5) zasadnicza warstwa we³ny Super-Mata gruboœci 15 cm pomiêdzy 6) s³upkami szkieletu konstrukcyjnego ) dodatkowa warstwa we³ny Aku-P³yta gruboœci 5 cm (w tym przypadku - nie grubsza ni 7,5 cm) 9) ³aty szkieletu ok³adziny zewnêtrznej przekrój pionowy STRONA ZEWNÊTRZNA - C min. / a max. 1/ a + C 4) FOLIA PAROIZOLACYJNA Stopair WNÊTRZE BUDYNKU 7) zewnêtrzne poszycie szkieletu z p³yt OSB pokrytych 8) papierem bitumizowanym a 1) wewnêtrzna ok³adzina z p³yt g-k (np. Rigips) 10) zewnêtrzna ok³adzina z pionowych desek ) ³aty szkieletu ok³adziny wewnêtrznej 4.4. Ochrona we³ny w konstrukcji przed czynnikami zewnêtrznymi We³na mineralna nie mo e byæ nara ona na intensywne i d³ugotrwa³e dzia³anie opadów atmosferycznych dlatego w przypadku œcian zewnêtrznych jest os³aniana ok³adzin¹ elewacyjn¹. Rozwi¹zanie takie nie chroni jednak w pe³ni ocieplenia, które poprzez np. nieszczelnoœci w ok³adzinie elewacyjnej mo e zostaæ zawilgocone i utraciæ w³aœciwoœci termoizolacyjne. Aby zapobiec trwa³emu zawilgoceniu we³ny mineralnej nale y zapewniæ mo liwoœæ odparowania wilgoci na zewn¹trz œciany poprzez stosowanie szczeliny wentylacyjnej oraz paroprzepuszczalnej wiatroizolacji. Zarówno w dachach jak i w œcianach zewnêtrznych jako wiatroizolacjê zaleca siê stosowaæ membrany z w³ókniny o wysokiej paroprzepuszczalnoœci (co najmniej 10-160 g/m na 4h). Membrany wiatroizolacyjne cechuje paroprzepuszczalnoœæ w kierunku na zewn¹trz z jednoczesnym zablokowaniem przenikania kropel wody do wnêtrza przegrody. Dziêki tym cechom wilgoæ nie jest zatrzymywana w gruboœci konstrukcji. Rolê wiatroizolacji mo e pe³niæ specjalne wykoñczenie zewnêtrznych powierzchni p³yt we³ny mineralnej w postaci welonu szklanego. Rozwi¹zanie to zastosowano w we³nach: Panel P³yta, Ventiterm Plus i Polterm Max Plus, eliminuj¹c koniecznoœæ stosowania oddzielnej wiatroizolacji. Zabezpieczenie œciany przy otworze okiennym Wiatroizolacja musi pokrywaæ ca³¹ powierzchniê œcian zewnêtrznych. Montuje siê j¹ za pomoc¹ zszywek do zewnêtrznego poszycia œciany np. z p³yt drewnopochodnych OSB/. Na elewacji uk³ada siê j¹ poziomymi pasami, zaczynaj¹c od dolnej krawêdzi budynku. Kolejne warstwy montuje siê powy ej, z zak³adami wynosz¹cymi ok. 0 cm, a miejsce po³¹czeñ skleja taœm¹ samoprzylepn¹. W miejscach otworów okiennych i drzwiowych, po naciêciu wiatroizolacji, wywija siê j¹ na ca³¹ szerokoœæ oœcie a i mocuje zszywkami. W naro niki wkleja siê dodatkowo dociête kawa³ki aby pokryæ powierzchniê oœcie y w ca³oœci. Wiatroizolacja zamontowana w przegrodzie nie mo e pozostawaæ bez ok³adziny elewacyjnej przez d³u szy czas i byæ poddawana dzia³aniu promieni s³onecznych (promieniowanie ultrafioletowe UV). Wiêkszoœæ wyrobów stosowanych jako wiatroizolacja oraz folii dachowych posiada ok. 100 - dniow¹ odpornoœæ na promieniowanie UV. paroizolacja wiatroizolacja uszczelnienie 0

4.5. Unikanie wad przegrody na etapie projektowym i wykonawczym PROBLEM PRZYCZYNA Kondensacja pary wodnej i zawilgocenie termoizolacji wewn¹trz przegrody. Brak paroizolacji lub jej uszkodzenia i nieszczelnoœci monta owe. tynk cienkowarstwowy ZEWN. WN. Uk³ad warstw w œcianie zewnêtrznej powinien ograniczaæ przenikanie pary wodnej z wnêtrza do œciany i zapobiegaæ wykraplaniu siê jej wewn¹trz przegrody w materiale termoizolacyjnym. Z tego powodu konieczne jest stosowanie folii paroizolacyjnej umieszczanej po wewnêtrznej stronie wszystkich przegród zewnêtrznych. Folia paroizolacyjna powinna byæ u³o ona maksymalnie szczelnie na ca³ej swojej powierzchni. Wed³ug badañ kanadyjskich w czasie ca³ego sezonu grzewczego przez powierzchniê 1 m folii paroizolacyjnej przenika tylko 1/ litra wody w postaci pary wodnej. Natomiast w tym samym czasie, w przypadku nieszczelnoœci paroizolacji o wielkoœci x cm przechodzi 0 litrów wody. Aby zminimalizowaæ wp³yw nieszczelnoœci nale y ³¹czyæ poszczególne arkusze folii na zak³ad o wielkoœci co najmniej 10 cm. tynk cienkowarstwowy ZEWN. WN. ZEWN. WN. ZEWN. WN. 0 litrów wody 1/ litra wody nieszczelnoœæ: otwór x cm 1 m folii paroizolacyjnej 1 m folii paroizolacyjnej PROBLEM PRZYCZYNA Zawilgocona termoizolacja wewn¹trz przegrody. Powstaj¹cy grzyb. Du y opór dyfuzyjny warstwy elewacyjnej - para wodna zamkniêta w przegrodzie. tynk nieprzepuszczaj¹cy pary wodnej ZEWN. folia blokuj¹ca wydostawanie siê pary wodnej WN. Stosowanie po zewnêtrznej stronie przegród szkieletowych warstw o du ym oporze dyfuzyjnym uniemo liwia wydostanie siê wilgoci z wnêtrza przegrody na zewn¹trz i skutkuje zawilgoceniem izolacji cieplnych i mo liwoœci¹ zagrzybienia konstrukcji drewnianych. W œcianach szkieletowych z zewnêtrznym dociepleniem wykonywanym metod¹ "lekk¹-mokr¹" sytuacja taka ma miejsce przy zastosowaniu zbyt szczelnego tynku. Z tego wzglêdu jako wyprawê na we³nê mineraln¹ zalecane s¹ tynki mineralne o wysokiej paroprzepuszczalnoœci. Technologie œcian szkieletowych, w których na zewn¹trz przegród jest zastosowana wysokoparoprzepuszczalna wiatroizolacja zapewniaj¹ swobodn¹ dyfuzjê pary wodnej na zewn¹trz. Absolutnie nie wolno zastêpowaæ wiatroizolacji foliami paroizolacyjnymi lub tzw. budowlanymi, które blokuj¹ mo liwoœæ wydostania siê wilgoci na zewn¹trz œciany. ZEWN. tynk przepuszczaj¹cy parê wodn¹ wiatroizolacja WN. ZEWN. WN. ZEWN. WN. 1

ZEWN. PROBLEM PRZYCZYNA WN. Du e straty ciep³a. Brak ci¹g³oœci izolacji cieplnej. Brak ci¹g³oœci termoizolacji powoduje powstawanie mostków cieplnych i znacznie obni a izolacyjnoœæ termiczn¹ przegrody. Odnosi siê to szczególnie do jednowarstwowego uk³adu izolacji, gdzie elementami przerywaj¹cymi ci¹g³oœæ izolacji s¹ s³upki i rygle konstrukcji noœnej. Zaleca siê projektowanie przegród w uk³adzie dwuwarstwowym co w sposób istotny ogranicza straty ciep³a. Konieczne jest szczelne wype³nianie termoizolacj¹ przestrzeni w szerokoœci konstrukcji. We³na powinna byæ docinana z cm naddatkiem, aby szczelnie przylegaæ do konstrukcji. ZEWN. WN. PROBLEM PRZYCZYNA Zawilgocenie lub zagrzybienie wokó³ stolarki okiennej. le uszczelnione krawêdzie oœcie nic w otworach. Przy nadpro u okiennym powinno byæ wykonane dodatkowe zabezpieczenie przeciwwilgociowe lub uszczelnienie, oddzielaj¹ce nadpro e otworu okiennego od oœcie nicy okna. Ma to na celu unikniêcie zawilgocenia przez krople œciekaj¹ce z elewacji ponad otworem okiennym. W tym samym celu zaleca siê równie uszczelnianie bocznych krawêdzi oœcie y i po³¹czenia parapetu z oœcie nic¹. odspojenia termoizolacji elastyczne uszczelnienie PROBLEM PRZYCZYNA PROBLEM PRZYCZYNA Wysoka temperatura na poddaszu u ytkowym w okresie letnim. Ma³a gruboœæ termoizolacji, brak wentylacji po³aci dachu. Gruboœæ izolacji cieplnej po³aci dachu powinna zapewniaæ prawid³ow¹ termoizolacyjnoœæ przegrody, a sposób rozwi¹zania wentylacji powinien umo liwiaæ odparowanie i wyprowadzenie wilgoci z wnêtrza przegrody. W przypadku dachu z poszyciem z OSB lub z pe³nym deskowaniem, odprowadzanie wilgoci zapewnia szczelina wentylacyjna miêdzy termoizolacj¹ a poszyciem lub deskowaniem. Szczelina powinna mieæ wlot pod okapem i wylot w kalenicy budynku. Dziêki bie ¹cej wymianie powietrza szczelina wentylacyjna odprowadza tak e powietrze nagrzane poprzez pokrycie dachu i zapewnia przyjemny mikroklimat w obrêbie poddasza. Zawilgocenie warstwy izolacji cieplnej w obszarze œcianki kolankowej. Brak ci¹g³oœci paroizolacji i wiatroizolacji. Czêstym rozwi¹zaniem przy projektowaniu domów szkieletowych z poddaszem u ytkowym jest ocieplanie œcianki kolankowej. W praktyce przy tak umieszczonej termoizolacji nie ma mo liwoœci prawid³owego za³o enia wszystkich warstw gwarantuj¹cych szczelnoœæ poszczególnych pow³ok. Zalecanym rozwi¹zaniem jest ocieplanie ca³ych po³aci dachowych z zachowaniem ci¹g³oœci termoizolacji oraz folii wiatroizolacyjnej i paroizolacyjnej.

5. OCHRONA ŒRODOWISKA We³na szklana ISOVER jest produkowana w 70% ze st³uczki szklanej. Jako pierwszy producent izolacji z we³ny mineralnej w Polsce ISOVER dokona³ oceny wp³ywu swoich wyrobów na œrodowisko wg metody LCA. Efektem tego jest uzyskany certyfikat œrodowiskowy Zak³adu Ochrony Œrodowiska ITB. Stosuj¹c 1 m we³ny szklanej ISOVER jako izolacjê oszczêdza siê do 140 kg CO niewyemitowanego do atmosfery. 70% KIEROWNIK Zak³adu Certyfikacji DYREKTOR Instytutu Techniki Budowlanej doc. dr Jolanta Gust doc. dr in. Stanis³aw M. Wierzbicki

INFORMACJA PRODUKTOWA - Tabela zastosowañ produktów Isover Wszystkie wyroby zamieszczone w tabeli spe³niaj¹ wymogi normy PN-EN 116:00 * Legenda: szczególnie zalecane dopuszczalne * Nie dotyczy: OPTIMA SONIC ( AT-15-6067/006 ), P YTY KOMINKOWE ( AT/000-0-0971-04 ), GULLUL ( AT-15-558/007 ) EUROSTYR 15 ( PN-EN 116:004 ), EUROSTYR 15 THERMO ( PN-EN 116:004 ) Produkty ISOVER Uni-Mata Uni-Mata Flex Uni-Mata Komfort Uni-Mata Alu Iso-Mata Super-Mata Majster-Mata Aku-P³yta Optima Sonic Hal-Mata Uni-P³yta Panel-P³yta Polterm Uni Polterm Max Polterm Max Plus Fasoterm PF, Fasoterm NF Eurostyr 15 (styropian) Eurostyr 15 Thermo (styropian) Ventiterm Plus,Ventiterm Stropoterm Gruntoterm Gulull Z³oty Dach Srebrny Dach Platynowy Dach Dachoterm S Taurus P³yty kominkowe Isover Aplikacja Dachy skoœne Poddasza nieu ytkowe Dachy p³askie Œciany i stropy w budownictwie drewnianym Œciany dzia³owe Fasady - metoda lekka mokra Fasady - metoda lekka sucha Fasady wentylowane Œciany warstwowe Hale przemys³owe Pod³ogi lekkie Pod³ogi p³ywaj¹ce Fundamenty Kominki z wk³adem opracowanie merytoryczne:... Centrum Informacji Technicznej ISOVER we wspó³pracy z Wojciechem Nitk¹ - Prezesem Zarz¹du Stowarzyszenia Domów Drewnianych opracowanie graficzne i konsultacje merytoryczne: Pracownia Projektowa ARCHI-PLUS pod kierunkiem dr in. arch. Przemys³awa Markiewicza Saint-Gobain Construction Products Polska Sp. z o.o. www.isover.pl e-mail: info@isover.pl Centrum Informacji Technicznej ISOVER: (0) 800-16-11