Czyszczenie, smarowanie i przygotowanie do sterylizacji końcówek stomatologicznych
SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Proces dekontaminacji narzędzi stomatologicznych w punktach 3. Zdjęcie końcówek stomatologicznych i wyjecie z nich narzędzi. 4. Mycie, dezynfekcja i suszenie narzędzi stomatologicznych 5. Konserwacja końcówek stomatologicznych 6. Pakowanie narzędzi stomatologicznych przed sterylizacją. 7. Sterylizacja parowa narzędzi stomatologicznych.
1. Wstęp Używane podczas zabiegu narzędzia, naruszające ciągłość tkanek, kontaktujące się z błonami śluzowymi, zanieczyszczone lub podejrzane o zanieczyszczenie krwią, tkankami, wydzielinami itp., stanowią zagrożenie dla personelu. Narzędzia takie mogą być miejscem w którym obecne są drobnoustroje chorobotwórcze, w tym wirusy przenoszone drogą krwi (HBV, HCV, HIV). W zawiązku z tym ze wszystkimi narzędziami i sprzętem używanym w opiece nad chorym należy odpowiednio postępować, aby zapobiec przenoszeniu infekcji i przeciąć drogi ich szerzenia.
2. Proces dekontaminacji narzędzi stomatologicznych w punktach - zdjęcie końcówek stomatologicznych i wyjęcie z nich narzędzi - mycie, dezynfekcja i suszenie końcówek stomatologicznych - konserwacja końcówek stomatologicznych - zasady pakowania końcówek i narzędzi przed sterylizacją - sterylizacja parowa końcówek i narzędzi stomatologicznych
3. Zdjęcie końcówek stomatologicznych i wyjęcie z nich narzędzi Do tej czynności przystępujemy, pamiętając o naszym bezpieczeństwie, z założonymi rękawiczkami. Odkręcamy końcówki z rękawów stolika lekarza unitu i wyjmujemy z nich pilniki, wiertła lub inne narzędzia obrotowe, których używaliśmy. Tak przygotowane końcówki i narzędzia należy przemyć i oczyścić gazikiem nasączonym środkiem dezynfekującomyjącym o pełnym spektrum działania w krótkim czasie. W gabinecie stomatologicznym istotne jest też prawidłowe mycie i dezynfekcja rąk lekarza i personelu pomocniczego zarówno przed jak i po zakończeniu pracy z pacjentem. Ważne jest też spryskanie odpowiednim środkiem dezynfekcyjnym o szerokim spektrum działania powierzchni unitu i urządzeń peryferyjnych po każdym zabiegu. Nie bez znaczenia pozostaje również umycie i zdezynfekowanie podłóg, ścian oraz włączenie lampy bakteriobójczej po zakończonej pracy.
4. Mycie, dezynfekcja i suszenie narzędzi stomatologicznych Użyte narzędzia należy bezpośrednio po zabiegu poddać dezynfekcji w roztworze preparatu myjąco-dezynfekcyjnego. Dezynfekcja służy głównie do ochrony personelu przed zakażeniem mikroorganizmami pochodzącymi od pacjenta i zapobiega rozwojowi zakażeń. Dezynfekcja powinna odbywać się w miejscu skażenia, a personel ją wykonujący powinien być wyposażony w rękawice ochronne, fartuch foliowy i osłonę twarzy. Narzędzia poddawane ręcznej dezynfekcji muszą być zanurzone w złożonym środku dezynfekcyjnym i roztworze środka myjącego oznaczonego certyfikatem. Należy pamiętać i zadbać o to aby płyn dezynfekująco-myjący miał prawidłowe stężenie i temperaturę, a cały proces z jego wykorzystaniem przebiegał w ściśle określonym prawidłowym czasie ekspozycji. Podczas używania tych środków, należy ściśle przestrzegać instrukcji podanych przez producenta. Nieodpowiednie stężenie i maksymalnie przedłużony czas ekspozycji spowodują uszkodzenie narzędzi.
Narzędzia nigdy nie powinny być zanurzone w środkach dezynfekujących przez dłuższy okres czasu np.: na noc lub przez weekend. Świeżo przygotowany środek dezynfekcyjny i roztwory myjące muszą być zużyte tego samego dnia. Jeśli będziemy używać ich wielokrotnie, to wpłyniemy na zmniejszenie efektu dezynfekcyjnego poprzez obecność zanieczyszczeń. Działając w ten sposób możemy doprowadzić także do niebezpieczeństwa wystąpienia korozji pochodzącej od zanieczyszczeń lub związanej z wyparowaniem gdy stężenie jest podwyższone.
Myte i dezynfekowane narzędzia muszą być głęboko zanurzone w roztworze, co oznacza, że nie należy przeładowywać narzędziami pojemnika z roztworem. Po dezynfekcji należy wyjąć narzędzia z roztworu i umyć pod bieżąca woda przy pomocy szczoteczki. Następnie należy dokładnie opłukać je wodą destylowaną, aby usunąć jakiekolwiek resztki środków myjących i uniknąć powstania plam wodnych.
Po tych czynnościach rozkładając narzędzia na np.: tkaninie bawełnianej dokładnie osuszamy i pakujemy w opakowania papierowo- foliowe. Szczoteczkę używaną do mycia narzędzi poddajemy procesowi dezynfekcji, mycia, płukania i osuszania. Pamiętamy także o pojemniku z roztworem płynów dezynfekująco-myjących. Po opróżnieniu pojemnika myjemy go, wyparzamy i osuszamy.
5. Konserwacja końcówek stomatologicznych Do tej czynności personel przystępuje wyposażony także w rękawice ochronne, fartuch foliowy oraz osłonę twarzy. Konserwacja końcówek stomatologicznych odbywa się przy pomocy specjalnych olei (znajdujących się w naszej ofercie).oleje te występują zazwyczaj w postaci butli sprayu z odpowiednimi do danej końcówki adapterami. Dyszę sprayu wsadzić z tyłu turbiny/kątnicy i przycisnąć Kapturek do momentu pojawienia się na główce turbiny czystego białego oleju. Czysty smar
Następnie przykładając dyszę sprayu do otworu, w który wkładamy wiertło w główce końcówki wstrzykujemy przyciskając przez około 2s olej. Dla lepszego oczyszczenia kanału wiertła z ewentualnych nieczystości możemy dodatkowo przedmuchać go sprężonym powietrzem z dmuchawko-strzykawki.
Czynności te wykonujemy po każdorazowym użyciu przed sterylizacją. Nadmiar oleju dokładnie wycieramy papierowym ręcznikiem lub chusteczką higieniczna.. Podczas użycia trzymamy opakowanie pionowo. Stosujemy się do instrukcji załączonych do końcówek stomatologicznych. Tak przygotowane końcówki możemy poddać procesowi pakowania przed sterylizacją.
6. Pakowanie narzędzi stomatologicznych przed sterylizacją Istotą stosowania opakowań sterylizacyjnych jest zapewnienie skuteczności wysterylizowania zapakowanego materiału, możliwość bezpiecznego przechowywania i manipulowania pakietem zawierającym sterylną zawartość oraz sposób jego otwierania. Do pakowania pojedynczych narzędzi i przyborów szpitalnych lub małych zestawów służą jednostronnie przezroczyste torebki, torebki samozamykające się, torebki papierowe, torebki osłonowe lub rękawy papierowo-foliowe i foliowe. Wszystkie torebki i rękawy zawierają nadrukowany wskaźnik procesu sterylizacji.
Wskaźnik procesu sterylizacji Do produkcji rękawów i torebek papierowo-foliowych stosowana jest unikatowa sześciowarstwowa folia. Gwarantuje ona takie właściwości opakowań jak: - zgrzewalność, - rozrywalność, - przejrzystość, - odporność na mikropęknięcia.
Jest nietoksyczna i dzięki temu możemy ją ekologicznie spalić w zwykłym piecu, np. w kotłowni szpitalnej. Natomiast specjalny medyczny papier stosowany do produkcji opakowań papierowo-foliowych jest wodoodporny, nie pozostawia włókien ani pyłów oraz posiada porowatość odpowiednią dla przenikania gazów, ale stanowi nieprzenikalną barierę dla bakterii. Opakowania te są przeznaczone do sterylizacji parowej i wyróżniamy ich następujące typy : -torebki samoklejące papierowo-foliowe. -rękawy papierowo-foliowe (do zgrzania pakietu służy nam zgrzewarka). Torebki samoklejące papierowo-foliowe Rękawy papierowo-foliowe Polecamy używanie rękawów papierowo-foliowych ponieważ w stosunku do torebek samoklejących papierowo-foliowych mają one możliwość dokładniejszego dopasowania opakowania do narzędzia. Koszt stosowania rękawów papierowo-foliowych jest także kilkukrotnie mniejszy od stosowania torebek samoklejących papierowo-foliowych. Narzędzia sortujemy i pakujemy zgodnie z ich przeznaczeniem..
Pakując narzędzia w rękawach pamiętajmy abyśmy ich nadmiernie nie upychali, można je zapełnić najwyżej w ¾ objętości. W przeciwnym razie może się nam nie udać wykonanie szczelnego zgrzewu, lub nastąpi pęknięcie materiału. Bezpieczna odległość, między materiałem a zgrzewem, zapewniająca prawidłowe zamkniecie torebki, wynosi 3 cm. Wskazane jest wkładanie do każdego wyjaławianego pakietu (szczególnie do większych zabiegów) chemicznego wskaźnika kontroli skuteczności procesu sterylizacji.
Starajmy się narzędzia używane jako uzupełniające lub stosowane sporadycznie sterylizować opakowane pojedynczo. Pozwoli to nam na ich użycie w chwili kiedy będą potrzebne.
7. Sterylizacja parowa narzędzi stomatologicznych Proces sterylizacji polega na zabijaniu mikroorganizmów wysoką temperaturą. Nośnikiem wysokiej temperatury (energii termicznej) w przypadku autoklawów parowych jest para wodna docierająca do ładunku. Bardzo ważne w tym procesie jest skuteczne usuwanie powietrza z komory sterylizacyjnej. Powietrze stanowi barierę pomiędzy parą, a ładunkiem i redukuje transmisję ciepła w czasie procesu sterylizacji. Przestrzegajmy więc prawidłowości przebiegu nie tylko samej sterylizacji, ale także czynności przygotowania do niej narzędzi. Mają one bezpośredni wpływ na jakość procesu sterylizacji. Narzędzia przeznaczone do sterylizacji muszą być: - idealnie czyste, - suche, - odpowiednio opakowane, - odpowiednio ułożone w komorze sterylizatora.
Parametry sterylizacji muszą być rygorystycznie przestrzegane i udokumentowane, a dokumentacja przechowywana przez okres 10 lat. Kontrola sterylizacji musi być prowadzona na bieżąco i okresowo. Sterylizacja w opakowaniach umożliwia przechowywanie narzędzi przez pewien czas, który zależy od warunków przechowywania. Warunki przechowywania muszą wykluczać możliwość ewentualnego wtórnego zanieczyszczenia wysterylizowanego materiału. Jeden pacjent = jeden zabieg = jeden zestaw narzędzi Bez opakowania można sterylizować wyłącznie 1 zestaw narzędzi, który należy użyć bezpośrednio po wyjęciu ze sterylizatora. Zalecamy jednak pakować narzędzia w rękawy papierowofoliowe aby móc otwierać je za każdym razem przy pacjencie. Pokażemy w ten sposób pacjentowi prawidłowo wypełniane procedury jego ochrony w gabinecie stomatologicznym.
Nie można sterylizować dużej liczby narzędzi nie opakowanych celem wybierania zestawów z komory sterylizatora. Gabinet zabiegowy może zlecić sterylizację innej jednostce przy zapewnieniu bezpiecznego transportu narzędzi tj. pojemnika transportowego twardo ściennego eliminującego możliwość przebicia opakowań sterylizacyjnych. Pamiętajmy także o ograniczonym okresie przechowywania narzędzi, który jest uzależniony nie tylko od metody sterylizacji, ale także od samego sposobu przechowywania.
Dziękujemy za uwagę.