UMOWY WYPOŻYCZENIA KOMENTARZ Zaproponowany dla krajów Unii Europejskiej oraz dla wszystkich zainteresowanych stron wzór Umowy wypożyczenia między muzeami i instytucjami kultury opracowany został przez NEMO The Network of European Museum Organisations Sieć Europejskich Organizacji Muzealnych, będącą niezależnym stowarzyszeniem służącym pomocą wszystkim typom muzeów i organizacji muzealnych, wspieranym finansowo przez fundusze UE. Tekst umowy wypożyczenia powstał w wyniku wieloletnich doświadczeń oraz we współpracy z grupami roboczymi programu Mobillity of collections i traktowany jest obecnie przez europejskie środowiska muzealne jako wzorcowy. Warianty umowy Każdy z punktów umowy zaproponowany został w kilku wariantach do wyboru przez realizujących program wypożyczeń. Wybór wariantu zależy od charakteru instytucji, historii ich wzajemnej współpracy, stopnia wzajemnego zaufania i dostosowania do prawodawstwa w danym kraju. W formułowaniu umowy nacisk kładziono na to, aby obejmowała ona wszystkie obszary regulujące właściwy przebieg wypożyczenia, jednocześnie nie rozbudowując nadmiernie jej treści do form biurokratycznych. NEMO wychodzi z założenia, że zawarcie każdej umowy powinna być poprzedzone przede wszystkim rzetelną wiedzą o pochodzeniu wypożyczanych obiektów i dostarczeniem tej informacji stronie Przyjmującej wypożyczenie, a profesjonalne i bezpieczne metody obchodzenia się z wypożyczanym mieniem powinny gwarantować ich bezpieczeństwo. W translacji na język polski przyjęto promowane obecnie w językach słowiańskich tłumaczenie angielskich terminów: Lender jako Udzielający wypożyczenia Borrower Przyjmujący wypożyczenie Odchodząc od zwyczajowo w Polsce stosowanych pojęć: Użyczający i Biorący w używanie, których brzmienie i charakter bliższe są systemom bankowohandlowym niż muzeom. Zastosowane po licznych konsultacjach pojęcia: Udzielający wypożyczenia i Przyjmujący wypożyczenie mają wydźwięk odpowiadający duchowi programu: Museum Collections on the move i oddają promowany charakter współpracy międzymuzealnej. Ponadto w tłumaczeniu umowy na język polski przyjęto następujące terminy: Condition report opinia o stanie zachowania obiektu Facility report raport o stanie bezpieczeństwa i warunkach ekspozycji Loan obiekt użyczany lub przyjmowany obiekt wypożyczany Loan agrement umowa wypożyczenia. W treści umowy w języku polskim stosowany jest termin obiekt, nie zaś dzieło, by mogła ona znaleźć zastosowanie nie tylko w muzeach artystycznych, ale także w innych rodzajach instytucji przechowujących zbiory naukowe, przyrodnicze itp. Czytelnicy Muzealnictwa otrzymują polską wersję Umowy wypożyczenia, która po wyborze stosownych dla danej instytucji wariantów jest gotowym wzorem do użycia. Formularz umowy drukujemy poniżej i jest on do pobrania na stronie internetowej: http://www. kobidz.pl Inne wersje językowe umowy znajdują się na stronach internetowych NEMO: http://www.ne-mo.org/index.php?id=110, skąd można je sprowadzić. Dorota Folga-Januszewska Przedstawiciel Polski w NEMO 42
Loan Agreement Recommended by NEMO (The Network of European Museum Organisations) The model of a Loan Agreement for museums and cultural institutions, proposed for the European Union countries and all interested parties, was devised by NEMO - The Network of European Museum Organisations, an independent association offering assistance to all types of museums and museum organisations, financially supported by European Union funds. The text of the agreement is the outcome of years of experience and cooperation within the Mobility of collections programme; at present, it is treated by European museum milieus as exemplary. Variants of the Agreement Each of the points of the agreement was proposed in several variants to be selected for those realising the loan programme. The choice of the variant depends on the character of a given institution, the degree of mutual trust, and adaptation to the legislation of a given country. The translation into the Polish accepted the following versions of English concepts promoted at present in Slavonic languages: Lender as Udzielający wypożyczenia Borrower as Przyjmujący wypożyczenie This proposal is a departure from the customarily used concepts of Użyczający and Biorący w używanie, whose sound and character are closer to banking-commercial systems than museums. The concepts: Udzielający wypożyczenia and Przyjmujący wypożyczenie, applied after numerous consultations, correspond to the spirit of the Museum Collections on the move programme, and render the promoted character of intermuseum cooperation. The agreement stresses the need to deal with all domains regulating the suitable course of borrowing, without excessively expanding its contents in the manner of bureaucratic forms. NEMO goes on the assumption that each agreement should be preceded primarily by thorough knowledge about the origin of the borrowed objects and the provision of the borrower with such information, while professional and secure methods of dealing with borrowed property should guarantee its safety. The translation into the Polish accepted the following terms: Borrower Condition report Facility Report Lender Loan Loan agreement. The Polish-language version of the agreement uses the term object and not work, so that it could be applied not only for art museums but also all other types of institutions storing scientific, natural science, etc. collections. The readers of Muzealnictwo were presented with the Polish version of the agreement, which, after a selection of variants suitable for a given institution, is a ready-made model. The agreement formula is printed below and can be viewed on: http://www.kobidz.pl. Other language versions of the agreement are to be found on the NEMO Internet site: http://www.ne-mo.org/index.php?id=110. Dorota Folga-Januszewska Representative of the Republic of Poland at NEMO 43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58