Instytut Pedagogiczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu REGULAMIN STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH NAUCZYCIELSKICH MODUŁ PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNY Został opracowany na podstawie: - Ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2005 r. Nr 164 poz. 1365 z późn. zm.); - Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 roku w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. z 2011 r. Nr 243 poz. 1445 z późn. zm.); - Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 29 września 2011 roku w sprawie warunków oceny programowej i instytucjonalnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 207 poz. 1232); - Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 roku w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2012 r. poz. 131); - Regulaminu studiów PWSZ w Nowym Sączu z 2012 r. ( 29). - Zarządzenia nr 47/2007 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu praktyk zawodowych realizowanych przez studentów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu; - Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 września 2011 roku w sprawie warunków i trybu przenoszenia zajęć zaliczonych przez studenta (Dz. U. z 2011 r. Nr 201 poz. 1187); - Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2009 r. Nr 50 poz. 400); - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2012 poz. 977). - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2013, poz. 532) KIERUNEK: pedagogika, matematyka, edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych, CZAS REALIZACJI PRAKTYK: semestr III, MIEJSCE REALIZACJI PRAKTYK: przedszkola, szkoły podstawowe FORMA PRAKTYKI: śródsemestralna lub ciągła (w przypadku studiów niestacjonarnych) ECTS - 1 LICZBA GODZIN - 30 1
I. ORGANIZACJA PRAKTYK ZAWODOWYCH NAUCZYCIELSKICH 1. Praktyka odbywa się w przeważającej części równolegle z realizacją przedmiotów z zakresu psychologii, pedagogiki. Stanowi integralną całość zaprojektowaną tak, aby wiedza teoretyczna stanowiła podstawę do nabywania praktycznych umiejętności potrzebnych do wykonywania zawodu nauczyciela, opiekuna-wychowawcy. 2. W trakcie praktyki studentowi zapewnia się następujące formy aktywności: wizyty w przedszkolu, szkole podstawowej lub innej placówce, obserwowanie zajęć, asystowanie nauczycielowi prowadzącemu zajęcia, samodzielne prowadzenie zajęć, planowanie i omawianie zajęć prowadzonych przez siebie i innych (nauczycieli, studentów). 3. Instytut Pedagogiczny PWSZ w Nowym Sączu: opracowuje zasady odbywania praktyk ujęte niniejszy regulaminie, przygotowuje studentów do odbycia praktyk, zapewnia możliwość omówienia praktyk w trakcie zajęć w uczelni, utrzymuje systematyczny kontakt z przedszkolem lub szkołą, w której student odbywa praktykę. 4. Opiekun studenckich praktyk zawodowych z ramienia Uczelni (Instytutu Pedagogiczny PWSZ w Nowym Sączu) wypełnia zlecone mu przez dyrektora Instytutu obowiązki w tym opracowuje: zakres obowiązków nauczyciela-opiekuna studenckiej praktyki zawodowej w przedszkolu lub szkole, program praktyki zawodowej, 5. Obowiązkową dokumentację praktyki stanowi: Dziennik praktyk prowadzony przez studenta. Wzór zał. 1 Dziennik powinien być pisany własnoręcznie. Wypełniony zgodnie ze wzorem. Tygodniowy harmonogram zajęć nauczyciela-opiekuna praktyk w przedszkolu lub szkole podstawowej opatrzony pieczęcią przedszkola lub szkoły, Harmonogram zajęć studenta w czasie praktyki, opatrzony pieczęcią przedszkola lub szkoły. Ocena praktyki (uzyskanych efektów kształcenia) wystawiona przez nauczycielaopiekuna praktyk w przedszkolu lub szkole potwierdzona pieczęcią przedszkola lub szkoły i podpisem dyrektora (według wzoru zał. nr 2). 6. Warunkiem zaliczenia praktyki (uzyskania zaliczenia z oceną na koniec semestru) jest: - dostarczenie w terminie opiekunowi praktyk nauczycielowi akademickiemu Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu dziennika praktyk wypełnionego zgodnie ze wzorem, - pozytywna ocena wystawiona studentowi przez nauczyciela-opiekuna praktyk w przedszkolu lub szkole, potwierdzona pieczęcią przedszkola lub szkoły i podpisem dyrektora, - pozytywna ocena wystawiona studentowi przez opiekuna praktyk z ramienia uczelni nauczyciela akademickiego Instytutu Pedagogicznego PWSZ w Nowym Sączu. 2
II. PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH NAUCZYCIELSKICH MODUŁU PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEGO 1. Łączna liczba godzin praktyk zawodowych nauczycielskich realizowanych w ramach modułu psychologiczno-pedagogicznego wynosi 30 godzin, w ramach których: - 10% godzin stanowi poznanie organizacji pracy przedszkola (szkoły lub placówki) 3 godz. - 30% godzin obserwowanie zajęć - 9 godz. - 40% godzin współdziałanie z opiekunem oraz samodzielne prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych przez studenta 12 godz. - 20% godzin analizowanie i interpretowanie zaobserwowanych oraz doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych oraz odnoszenie ich do zdobytej wiedzy psychologiczno-pedagogicznej 6 godz. 2. Celem praktyk jest wyposażenie studenta w doświadczenia związane z pracą opiekuńczowychowawczą z dziećmi poprzez: - poznanie specyfiki przedszkola lub szkoły podstawowej (miejsca odbywania praktyk) jako instytucji opiekuńczo-wychowawczej, - obserwowanie aktywności uczniów i działań opiekuńczo-wychowawczych nauczyciela, oraz analizowanie i interpretowanie obserwowanych sytuacji, - współdziałanie z nauczycielem - opiekunem praktyk w wykonywaniu czynności zawodowych oraz samodzielne pełnienie roli opiekuna-wychowawcy, a także analizowanie i interpretowanie prowadzonych działań; - kształtowanie kompetencji społecznej: odpowiedzialnego przygotowywania i wykonywania swojej pracy pedagogicznej, świadomości znaczenia profesjonalizmu, istnienia etycznego wymiaru relacji nauczyciel-uczeń (w tym diagnozowania i oceniania ucznia). 3. Efekty kształcenia Student: - dokonuje charakterystyki przedszkola lub szkoły podstawowej z uwzględnieniem jej specyfiki, - potrafi prowadzić obserwację, analizę i interpretację aktywności uczniów i działań opiekuńczo-wychowawczych nauczyciela, - potrafi współdziałać z nauczycielem - opiekunem praktyk w wykonywaniu czynności zawodowych oraz samodzielnie pełnić rolę opiekuna-wychowawcy, a także analizować i interpretować podejmowane działania, - jest świadomy znaczenia profesjonalizmu i istnienia etycznego wymiaru relacji nauczycieluczeń (w tym diagnozowania i oceniania ucznia). 4. Treści Specyfika przedszkola lub szkoły. Zadania opiekuńczo-wychowawcze przedszkola lub szkoły. Organizacja i dokumentacja przedszkola lub szkoły. Pracownicy przedszkola lub szkoły oraz uczestnicy procesu pedagogicznego. Aktywność poszczególnych grup i dzieci/uczniów, w tym dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Procesy komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, ich prawidłowości i zakłócenia. Dynamika grupy, role pełnione przez uczestników grupy, zachowania i postawy dzieci/uczniów. Czynności podejmowane przez nauczyciela w ramach zajęć i działań opiekuńczo-wychowawczych, w tym zapewnienia bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny w grupie. Zorganizowane zajęcia wychowawcze. Działania nauczyciela na rzecz dzieci/uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Poznawanie 3
wychowanków, ich sytuacji społecznej, potrzeb, zainteresowań i zdolności, a także określanie poziomu rozwoju oraz wstępne diagnozowanie dysfunkcji i zaburzeń. 5. Kryteria oceny 1. Wiedza: Student potrafi dokonać charakterystyki przedszkola lub szkoły podstawowej jako instytucji opiekuńczo-wychowawczej, z uwzględnieniem jej specyfiki. Bardzo dobry: Student dokonuje szczegółowej, wyczerpującej charakterystyki przedszkola lub szkoły podstawowej jako instytucji opiekuńczo wychowawczej, uwzględniając jej specyfikę. Dobry: Student poprawnie charakteryzuje przedszkole lub szkołę podstawową, ukazując specyficzne oddziaływania opiekuńczo-wychowawcze. Dostateczny: Student ogólnikowo charakteryzuje przedszkole i szkołę jako instytucję opiekuńczo-wychowawczą. Niedokładnie wyjaśnia specyfikę jej funkcjonowania. 2.Umiejętności: a) Student potrafi prowadzić obserwację aktywności uczniów i działań opiekuńczowychowawczych nauczyciela, a także analizować je i interpretować. Bardzo dobry: Student dokonuje wnikliwej i szczegółowej obserwacji, analizy i interpretacji aktywności uczniów oraz działań opiekuńczo wychowawczych nauczyciela. Działa niezwykle planowo i celowo. Wyczerpująco i bezbłędnie dokumentuje obserwację. Słownictwo jest bogate i specjalistyczne. Dobry: Student poprawnie dokonuje obserwacji, analizy i interpretacji aktywności uczniów i działań opiekuńczo-wychowawczych nauczyciela. Opis prowadzonej obserwacji jest prawidłowy, ale nie zawsze wyczerpujący. Dostateczny: Student prowadzi pobieżną obserwację, wymaga ukierunkowania w jej analizowaniu i interpretowaniu. Opis obserwacji zawiera np. potoczne słownictwo, nieliczne błędy, brak uporządkowania i planowości. b) Student potrafi współdziałać z nauczycielem - opiekunem praktyk w wykonywaniu czynności zawodowych oraz samodzielnie pełnić rolę opiekuna-wychowawcy, a także analizować i interpretować podejmowane przez siebie działania Bardzo dobry: Student bardzo dobrze współdziała z nauczycielem - opiekunem praktyk w wykonywaniu czynności zawodowych. Rzeczowo i szeroko analizuje oraz interpretuje swoje działania opiekuńczo-wychowawcze. Na wysokim poziomie samodzielnie pełni rolę opiekuna-wychowawcy. Dobry: Student dobrze współdziała z nauczycielem - opiekunem praktyk w wykonywaniu czynności zawodowych. Poprawnie analizuje i interpretuje podejmowane przez siebie działania. Prawidłowo pełni rolę opiekuna wychowawcy. Dostateczny: Student wymaga ukierunkowania lub pomocy nauczyciela - opiekuna praktyk podczas wykonywania z nim czynności zawodowych. Nie zawsze dobrze radzi sobie samodzielnie pełniąc rolę opiekuna-wychowawcy. Ocena własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczo-wychowawczych wymaga ukierunkowania i korekty ze strony nauczyciela. 3. Kompetencje społeczne: Student odpowiedzialnie przygotowuje i wykonuje swoją pracę pedagogiczną. Jest świadomy znaczenia profesjonalizmu, istnienia etycznego wymiaru relacji nauczyciel-uczeń (w tym diagnozowania i oceniania ucznia) oraz granic swoich możliwości i kompetencji. 4
Bardzo dobry: Student bardzo odpowiedzialnie, z dużym zaangażowaniem przygotowuje i wykonuje swoją pracę pedagogiczną. Prezentuje wysoki poziom świadomości znaczenia profesjonalizmu, istnienia etycznego wymiaru relacji nauczyciel-uczeń (w tym diagnozowania i oceniania ucznia) oraz granic swoich możliwości i kompetencji. Dobry: Student odpowiedzialnie przygotowuje i wykonuje swoją pracę pedagogiczną. Jest świadomy znaczenia profesjonalizmu, istnienia etycznego wymiaru relacji nauczyciel-uczeń (w tym diagnozowania i oceniania ucznia) oraz granic swoich możliwości i kompetencji. Jego postawa wynika z zaspokojenia wewnętrznej potrzeby. Dostateczny: Student stara się odpowiedzialnie przygotowywać i wykonywać swoją pracę pedagogiczną, choć nie zawsze mu to wychodzi. Ujawnia świadomość znaczenia profesjonalizmu, istnienia etycznego wymiaru relacji nauczyciel-uczeń (w tym diagnozowania i oceniania ucznia) oraz granic swoich możliwości i kompetencji kierując się motywacją zewnętrzną. III. ZAKRES OBOWIĄZKÓW NAUCZYCIELA-OPIEKUNA STUDENCKICH PRAKTYK ZAWODOWYCH NAUCZYCIELSKICH W PRZEDSZKOLU W stosunku do studenta: - sprawowanie kompleksowej opieki merytorycznej nad studentem w trakcie odbywania praktyki zawodowej, modelowanie postaw zwianych z rolą opiekuna wychowawcy, - omówienie zasad BHP oraz zapoznanie z zasadami funkcjonowania przedszkola, procedurami, regulacjami prawnymi (regulaminem organizacyjnym przedszkola), z procedurami dotyczącymi nagłych wypadków - zapoznanie studenta z planem przebiegu praktyki zgodnym z programem (dostarczonym przez opiekuna studenckich praktyk zawodowych z ramienia Uczelni), omówienie wzajemnych oczekiwań, wyjaśnienie na czym polega odpowiedzialność w pracy nauczyciela-wychowawcy, - zapoznanie praktykanta z programem nauczania i dokumentacją pracy nauczyciela wychowania przedszkolnego; - stopniowe wprowadzanie w pracę opiekuna wychowawcy i branie odpowiedzialności za proces opiekuńczo-wychowawczy, - omawianie przebiegu i wyników całodziennej pracy studenta a w szczególności każdych obserwowanych, wspólnie prowadzonych z nauczycielem lub samodzielnie przygotowanych i przeprowadzonych zajęć opiekuńczo-wychowawczych, - udostępnienie informacji o dzieciach z zaleceniem zachowania poufności tych danych, - umożliwienie udziału w posiedzeniach rady pedagogicznej, w spotkaniach z rodzicami, zobowiązanie do przestrzegania tajemnicy zawodowej i ochrony danych osobowych, - wprowadzanie w obowiązki poza zajęciami (spotkania z rodzicami, pracę kół zainteresowań, imprezy, wycieczki itp.), - umożliwienie kontaktu z innymi pracownikami przedszkola (poznania ich zadań); z pedagogiem i psychologiem, z pielęgniarką, pracownikami obsługi i ochrony, - obserwacja praktykanta i udzielanie informacji zwrotnych dotyczących jego silnych i słabych stron przygotowania zawodowego. - W stosunku do Uczelni: - kontrola jakości prowadzenia dziennika praktyk (zredagowania przez studenta wymaganej liczby scenariuszy/konspektów zajęć), 5
- podsumowanie pracy studenta na praktykach, wystawienie mu semestralnej oceny - wypełnienie arkusza: Ocena dokonana przez nauczyciela-opiekuna praktyk w przedszkolu, - natychmiastowe sygnalizowanie problemów związanych z organizacją praktyk lub niewłaściwym zachowaniem studenta, kontaktowanie się z opiekunem praktyk z ramienia Uczelni - kontakt z Kadrami PWSZ w Nowym Sączu, ul Staszica 1, tel. 018 443 45 45, II piętro, pok. 204, w sprawie zawarcia umowy cywilno-prawnej umowy zlecenia i wypłacenia należności z tytułu sprawowania opieki nad studentami odbywającymi praktykę zawodową (wypełnienie i dostarczenie kwestionariusza osobowego). 6
Zał. 1 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU INSTYTUT PEDAGOGICZNY Kierunek studiów:.. Specjalność: DZIENNIK PRAKTYK ZAWODOWYCH NAUCZYCIELSKICH PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNYCH W ZAKRESIE WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO NAZWA PRZEDSZKOLA pieczęć Imię i nazwisko studenta... Rok akademicki..rok studiów. Termin odbywania praktyk (semestr) Nauczyciel-opiekun praktyk w szkole (placówce) Opiekun praktyk z ramienia Uczelni. 7
WERYFIKACJA ZAŁOŻONYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA EK-1. Wiedza: Student potrafi na podstawie przeanalizowanych dokumentów dokonać charakterystyki przedszkola lub szkoły podstawowej jako instytucji opiekuńczo-wychowawczej. Wykaz dokumentów, które student przeanalizował w trakcie odbywania zawodowej nauczycielskiej praktyki z zakresu psychologiczno-pedagogicznego......... Podpis nauczyciela-opiekuna praktyk w przedszkolu lub szkole 8
EK - 2. Umiejętności: Student potrafi prowadzić obserwację aktywności uczniów i działań opiekuńczowychowawczych nauczyciela, a także analizować je i interpretować. a) Charakterystyka grupy/klasy (dominujące formy aktywności zorganizowanej i spontanicznej, klasa jako grupa społeczna, role pełnione przez poszczególnych uczniów, w tym dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, procesy komunikacyjne zakłócenia i prawidłowości).............................................. 9
a) Obserwacja czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk oraz prowadzonych przez niego zajęć wychowawczych integrujących i profilaktycznych (prezentacja 2 scenariuszy zajęć wychowawczych prowadzonych przez nauczyciela): Data obserwacji:. Klasa (grupa).. Prowadzący zajęcia wychowawcze: Czas trwania zajęć: Temat zajęć:. Cele zajęć:...... Metody i formy pracy:......... Środki dydaktyczne (wykorzystane pomoce i materiały) Przebieg zajęć: 1. Część wstępna: 2. Część główna:............................................... 10
3. Część końcowa:.... Uwagi, spostrzeżenia dotyczące stosowanych przez nauczyciela sposobów dyscyplinowania dzieci... Uwagi, spostrzeżenia dotyczące procesu komunikacji wychowawca dzieci..... Uwagi, spostrzeżenia (redaguje student):.... Podpis nauczyciela-opiekuna praktyk w przedszkolu lub szkole 11
EK - 3. Umiejętności: Student potrafi współdziałać z nauczycielem-opiekunem praktyk w wykonywaniu czynności zawodowych oraz samodzielnie pełnić rolę opiekuna-wychowawcy, a także analizuje i interpretuje podejmowane działania. a) Wykaz działań podejmowanych we współdziałaniu z nauczycielem Rodzaj działania Sprawowanie opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnienie bezpieczeństwa. Data Podpis nauczyciela opiekuna praktyk Podejmowanie działań wychowawczych wynikających z zastanych sytuacji. Prowadzenie zorganizowanych zajęć wychowawczych. Podejmowanie działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 12
b) Scenariusze samodzielnie prowadzonych zajęć wychowawczych (3 scenariusze, w tym 1 scenariusz zajęć wychowawczych integrujących i 1 zajęć profilaktycznych) Data. Klasa (grupa)... Czas trwania zajęć: Temat zajęć:. Cele zajęć:......... Metody i formy pracy:...................... Środki dydaktyczne (wykorzystane pomoce i materiały)......... Przebieg zajęć: 1. Część wstępna:.................. 2. Część główna:..................... 13
...... 3. Część końcowa:................ Podpis nauczyciela-opiekuna praktyk w przedszkolu lub szkole 14
Zał. 2 Instytut Pedagogiczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu Ocena praktyki zawodowej studenta dokonana przez nauczyciela-opiekuna praktyk w przedszkolu 1) Rodzaj praktyki: praktyka zawodowa nauczycielska z zakresu przygotowania psychologiczno-pedagogicznego Imię i nazwisko studenta:... Numer albumu... Kierunek studiów: pedagogika Specjalność:... Rok studiów II Semestr III Rok akademicki. Termin odbycia praktyk: od dnia... do dnia... Wymiar praktyk 30 godzin (1 pkt. ECTS) Forma praktyk: śródroczna, Miejsce odbycia praktyk (przedszkole lub szkoła)......... Tytuł zawodowy, imię i nazwisko nauczyciela-opiekuna praktyki w przedszkolu lub szkole:.. tel. Ocena osiągniętych efektów kształcenia kompetencji opiekuńczo-wychowawczych: EK 1. Wiedza: Student potrafi dokonać charakterystyki przedszkola lub szkoły podstawowej jako instytucji opiekuńczo-wychowawczej, z uwzględnieniem jej specyfiki. Ocena formująca 2) :. EK 2. Umiejętności: Student potrafi prowadzić obserwację aktywności uczniów i działań opiekuńczowychowawczych nauczyciela. Ocena formująca 2) :. EK 3. Umiejętności: Student potrafi współdziałać z nauczycielem-opiekunem praktyk w wykonywaniu czynności zawodowych oraz samodzielnie pełnić rolę opiekuna-wychowawcy. Ocena formująca 2) :. EK 4. Kompetencje społeczne: 15
Student odpowiedzialnie przygotowuje i wykonuje swoją pracę pedagogiczną. Jest świadomy znaczenia profesjonalizmu, istnienia etycznego wymiaru relacji nauczyciel-uczeń (w tym diagnozowania i oceniania ucznia) oraz granic swoich możliwości i kompetencji. Ocena formująca 2) :. OCENA POSUMOWUJĄCA 2) 3) :., dnia Podpis Podpis dyrektora Pieczęć nauczyciela opiekuna-praktyk przedszkola lub szkoły przedszkola lub szkoły w przedszkolu lub szkole Podpis opiekuna praktyk zawodowych z ramienia uczelni 1) Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 roku w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2012 r. Nr 0 poz. 131). 2) Skala ocen: 2 niedostateczny, 3 - dostateczny, 3,5 - plus dostateczny, 4 dobry, 4,5 plus dobry, 5 bardzo dobry. 3) Ocena podsumowująca stanowi średnią arytmetyczną ocen formujących. 16