Magnificencjo, Panie Rektorze, Panowie Prorektorzy, Panie i Panowie Profesorowie, Szanowni Państwo, Drodzy Doktoranci Szkoły Doktorskiej Zazwyczaj podczas takich uroczystości prezentowane są: historia, tradycje, sukcesy i dorobek jednostki. Tym razem będzie inaczej. Historię, tradycje, sukcesy i dorobek Szkoły Doktorskiej będziemy tworzyli wspólnie, my wszyscy: doktoranci i promotorzy, profesorowie przekazujący swoją wiedzę i doświadczenie, kierownicy dyscyplin kształcenia organizujący i nadzorujący proces kształcenia, oraz zespół kierujący Szkołą Doktorską. Liczymy także na silne wsparcie Władz Uczelni, pomoc profesjonalnie przygotowanej administracji oraz współpracę z Organami Samorządu Doktorantów. Jakość tego co osiągniemy, będzie zależała od naszego wspólnego zaangażowania, a zaczynamy już od teraz. Dzisiejsza uroczysta inauguracja roku akademickiego w Szkole Doktorskiej jest pierwszą w historii Politechniki Wrocławskiej. Szkoła Doktorska została utworzona przez JM Rektora i rozpoczęła swoje funkcjonowanie z dniem 1 października 2019 r., czyli z początkiem nowego roku akademickiego uroczyście zainaugurowanego w Politechnice Wrocławskiej. W tym pierwszym roku funkcjonowania Szkoły Doktorskiej, kształcenie rozpoczęło 153 doktorantów, w tym 12 cudzoziemców oraz 23 osoby w ramach programu Doktorat wdrożeniowy. Drodzy Doktoranci, ponieważ jesteście pierwszymi, którzy rozpoczynają kształcenie w Szkole Doktorskiej i na razie niewiele o niej wiecie, chcę w wielkim skrócie opowiedzieć wam o tym, jak jest zorganizowana Szkoła Doktorska i jak będzie przebiegać w niej kształcenie. 1
Przede wszystkim nie musicie martwić się tym, że jest to zupełnie nowa struktura, gdyż przez zawiłości procesu kształcenia w Szkole Doktorskiej, prowadzić was będą wyjątkowi i doskonale przygotowani profesorowie kierownicy dyscyplin kształcenia. Funkcje prodziekanów w Szkole Doktorskiej JM Rektor powierzył znanym już wam prof. Krzysztofowi Walkowiakowi oraz prof. Agnieszce Wyłomańskiej, do której zakresu obowiązków należą sprawy doktorantów. Od razu należy podkreślić, że Szkoła Doktorska nie jest inną formą studiów doktoranckich, czyli tzw. studiów trzeciego stopnia, a doktorant Szkoły Doktorskiej nie jest już uczestnikiem studiów trzeciego stopnia, zwany także studentem studiów trzeciego stopnia. Doktorant Szkoły Doktorskiej jest młodym naukowcem prowadzącym działalność badawczą, którego status jest zrównany ze statusem młodego nauczyciela akademickiego takiego, który nie posiada stopnia doktora lub posiada stopień doktora, ale nie dłużej niż 7 lat. Dlatego doktorant Szkoły Doktorskiej może i powinien aplikować o stypendia i granty na równi z innymi młodymi naukowcami. Zaś Szkoła Doktorska ma przygotować was młodych naukowców, do uzyskania stopnia doktora, z założenia w ciągu czterech lat. Ta zmiana statusu powoduje, że obecnie każdy doktorant Szkoły Doktorskiej, w tym także cudzoziemiec, otrzymuje stypendium doktoranckie w wysokości co najmniej 37% minimalnego wynagrodzenia profesora, od którego odprowadzane są składki do ZUS, tak jak w przypadku nauczycieli akademickich. Czyli wasze lata spędzone w Szkole Doktorskiej są latami składkowymi do przyszłej emerytury. Wróćmy jednak do strony organizacyjnej Szkoły Doktorskiej. 2
Kształcenie w Szkole Doktorskiej jest prowadzone w 12 dyscyplinach naukowych, należących do 3 dziedzin nauki, zdefiniowanych na nowo przez Ministerstwo w 2018 roku. Ale o tym, że są to nowe dziedziny nauki i dyscypliny naukowe już wiecie i zapewne też pamiętacie nazwę swojej dyscypliny, gdyż przeszliście przez gęste sito rekrutacji. Podczas rozmów kwalifikacyjnych poznaliście także swoich kierowników dyscyplin kształcenia. To oni przewodniczyli komisjom rekrutacyjnym. A teraz to właśnie kierownicy dyscypliny kształcenia będą sprawowali bezpośrednią pieczę nad waszym procesem kształcenia i przebiegiem przygotowania rozprawy doktorskiej w ciągu najbliższych 4 lat. I jeszcze kilka zdań o samym procesie kształcenia w Szkole Doktorskiej. Kształcenie doktorantów w Szkole Doktorskiej ma trwać 8 semestrów, czyli 4 lata i będzie kończyć się złożeniem rozprawy doktorskiej. Termin złożenia rozprawy doktorskiej może być przedłużony w przypadku konieczności prowadzenia długotrwałych badań, łącznie nie dłużej niż o 2 lata. Termin ten może być także przedłużony o okres odpowiadający czasowi trwania urlopu macierzyńskiego lub innego tego typu urlopu, oraz co najwyżej o 1 rok w różnych przypadkach losowych. W okresie do końca grudnia 2019 roku na wasz wniosek zostaną wyznaczeni wasi promotorzy i promotorzy pomocniczy, którzy będą mieli obowiązek sprawowania opieki naukowej nad przygotowaniem waszej rozprawy doktorskiej. Może się zdarzyć, że wybrani promotorzy nie będą należycie wypełniali swoich obowiązków, wówczas macie prawo do zmiany promotora. Po wyznaczeniu promotorów w terminie do końca drugiego semestru, czyli do 30 września 2020 r. musicie przygotować indy- 3
widualny plan badawczy zawierający temat i główne tezy rozprawy doktorskiej oraz harmonogram jej przygotowania. Ten indywidualny plan badawczy ma także odnosić się do osiąganych efektów uczenia się. Kształcenie w Szkole Doktorskiej doprowadzi was do uzyskania 12 efektów uczenia się obejmujących wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, zdefiniowanych dla kwalifikacji na najwyższym ósmym poziomie Polskiej Ramy Kwalifikacji, przy czym efekty uczenia się w zakresie znajomości języka obcego muszą być potwierdzone certyfikatem. Bez uzyskania tych efektów uczenia się w przyszłości nie mógłby być wam nadany stopień doktora. Realizacja programu kształcenia w każdej dyscyplinie odbywa się według indywidualnego planu kształcenia o charakterze interdyscyplinarnym. W przygotowaniu takiego planu pomagać wam będą wasi promotorzy i kierownicy dyscyplin kształcenia. Wszystkie zajęcia dydaktyczne objęte programem kształcenia powinny być zrealizowane do końca czwartego semestru, z wyłączeniem seminariów, które będą prowadzone w każdym roku kształcenia, po 15 godzin. Macie też obowiązek odbywania 60 godzin praktyk zawodowych rocznie w formie prowadzenia zajęć lub uczestniczenia w ich prowadzeniu, ale doktoranci uczestniczący w programie Doktorat wdrożeniowy tylko 10 godzin rocznie i to w formie uczestniczenia w prowadzeniu zajęć. Realizacja indywidualnego planu badawczego podlega ocenie śródokresowej w połowie okresu kształcenia, czyli po czwartym semestrze. W waszym przypadku będzie to wrzesień 2021 roku. Po pozytywnej ocenie śródokresowej wysokość miesięcznego stypendium doktoranckiego wzrośnie do co najmniej 57% minimalnego wynagrodzenia profesora. 4
Nie ma zakazu zatrudnienia doktoranta na umowę o pracę albo umowę zlecenie w charakterze innym niż nauczyciel akademicki, do czasu oceny śródokresowej. Ponieważ doktorant nie może być zatrudniony jako nauczyciel akademicki, nie może być zatem zatrudniany do prowadzenia dodatkowych zajęć dydaktycznych, także na umowę zlecenie. Zakaz zatrudniania nie dotyczy jednak zatrudnienia doktoranta w charakterze asystenta badawczego w celu realizacji projektu badawczego. Po ocenie śródokresowej, doktorant może już być zatrudniany jako nauczyciel akademicki w niepełnym lub pełnym wymiarze czasu pracy, lub na umowę zlecenie. Jest wśród was czworo laureatów VIII edycji programu Diamentowy Grant, którzy na realizację swoich pierwszych projektów badawczych otrzymali wysokie stypendia. Dlatego dodam, że każde inne dodatkowe stypendium, które doktorant otrzyma, będzie mu wpłacone niezależnie od stypendium doktoranckiego. Ponieważ doktoranci uczestniczący w programie Doktorat wdrożeniowy muszą być zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały okres kształcenia w Szkole Doktorskiej, a przygotowanie rozprawy doktorskiej nie może trwać dłużej niż 4 lata, dostosowaliśmy dla nich organizację procesu kształcenia do tak określonych warunków przygotowania rozprawy doktorskiej. Wasze kształcenie w Szkole Doktorskiej kończy się złożeniem przygotowanej rozprawy doktorskiej pozytywnie zaopiniowanej przez waszych promotorów. Potem sprawy związane z uzyskaniem przez was stopnia doktora toczą się szybko i przejmują je właściwe rady dyscyplin naukowych i Senat. W mojej ocenie czas od zakończenia kształcenia w Szkole Doktorskiej tj. złożenia rozprawy doktorskiej, do uzyskania stopnia doktora nie powinien przekraczać 6 miesięcy. 5
Mam nadzieję, że ta krótka informacja przybliżyła wam obraz kształcenia w Szkole Doktorskiej i wasz status doktoranta. Więcej szczegółów dotyczących waszych praw i obowiązków oraz procesu kształcenia w Szkole Doktorskiej znajdziecie w Regulaminie Szkoły Doktorskiej Politechniki Wrocławskiej uchwalonym przez Senat Politechniki Wrocławskiej w kwietniu br., do zapoznania się z którym gorąco zachęcam. Od dzisiaj po złożeniu ślubowania, dopełniającego podpisanie aktu ślubowania, nabędziecie pełnię praw doktoranta. Drodzy Doktoranci, życzę wam, żeby rozpoczęte lata kształcenia w Szkole Doktorskiej uczyniły z was dobrze przygotowanych, znających metodykę i metodologię prowadzenia badań, zaangażowanych i dociekliwych badaczy, prezentujących rzetelny stosunek do prowadzonej działalności naukowej lub wdrożeniowej, oraz żeby te lata nauczyły was dojrzałej prezentacji osiąganych wyników i udziału w dyskusjach naukowych, nawiązywania współpracy między środowiskami naukowymi oraz ze środowiskiem społeczno-gospodarczym w kraju i za granicą, a także przekazały wam umiejętności dydaktyczne w zakresie nowoczesnych metod i technik prowadzenia wykładów i innych zajęć dydaktycznych, i żeby w każdym przypadku wynik kształcenia w Szkole Doktorskiej zakończył się waszym pełnym sukcesem uzyskaniem stopnia naukowego doktora. Paniom i Panom profesorom: przyszłym promotorom, wykładowcom i kierownikom dyscyplin kształcenia życzę wiele satysfakcji i zadowolenia z wykonywanych obowiązków badawczych, dydaktycznych i organizacyjnych w Szkole Doktorskiej. Vivat Academia, Vivant Professores, Vivat Schola Ph.D. 6