Praktyczne zastosowanie skalowalności MSRF i MSKJ 1 przy badaniu MŚP Krzysztof Burnos Przewodniczący Komisji KRBR ds. rozwoju usług biegłego rewidenta w sektorze MŚP Skalowalność MSRF i MSKJ 1 kluczem e fektywnego badania MŚP, Warszawa, 7.11.20131
AGENDA 1. Skalowalność MSRF - Uwagi dot. mniejszej jednostki 2. Skalowalność MSRF 402 Okoliczności wymagające uwzględnienia przy badaniu jednostki korzystającej z organizacji usługowej 3. Skalowalność MSRF 500 Dowody badania 4. Skalowalność MSRF 320 Istotność przy planowaniu i przeprowadzaniu badania 5. Skalowalność MSRF 220 Kontrola jakości badania sprawozdań finansowych 6. Skalowalność MSKJ 1 - Uwagi dot. mniejszej firmy 7. Skalowalność MSKJ 1 kryteria dla kontroli jakości wykonania zlecenia 2
1. Mniejsza jednostka wg MSRF 200 Paragrafy Uwagi szczególne dotyczące mniejszych jednostek Mniejsza jednostka (MSRF 200.A.64): koncentracja praw własności w rękach małej grupy osób oraz jedna lub więcej z poniższych cech proste/niezłożone transakcje, prosta ewidencja księgowa niewiele produktów, gałęzi działalności nieliczne kontrole wewnętrzne, nieliczne szczeble kierownictwa odpowiedzialnego za szeroki zakres kontroli nieliczny personel o rozległych obowiązkach Mniejsza jednostka nie musi być małą jednostką. Uwagi przydatne również przy badaniach mniejszych jednostek publicznych Brak Uwag nie oznacza zakazu skalowalnego działania 3
2. Skalowalność MSRF 402 Okoliczności wymagające uwzględnienia przy badaniu jednostki korzystającej z organizacji usługowej Wyjaśnia jak stosować MSRF 315 i MSRF 330 w celu poznania jednostki, korzystającej z organizacji usługowej OU (usługi księgowe, logistyczne, etc.) Biegły rewident poznaje OU w zakresie wystarczającym do oceny ryzyka istotnego zniekształcenia sprawozdania finansowego jednostki badanej Podstawowy sposób poznania - za pomocą jednostki badanej Dodatkowe sposoby poznania - kontakt z OU w celu otrzymania informacji - wizyta w OU w celu przeprowadzenia procedur dostarczających wiedzy o kontrolach wewnętrznych - korzystanie z pomocy innego biegłego rewidenta, który przeprowadzi procedury dostarczające wiedzy o kontrolach wewnętrznych - uzyskanie sprawozdań atestacyjnych typu 1 i typu 2 4
3. Skalowalność MSRF 500 Dowody badania Uzyskanie wystarczających i odpowiednich dowodów badania MSRF 500 nie wskazuje, która metoda doboru próby jest najskuteczniejsza (osąd zawodowy, okoliczność) MSRF 500.A52-56 wymienia możliwe sposoby: - wybór wszystkich pozycji - wybór określonych pozycji o dużej wartości lub kluczowym znaczeniu - wybór określonych pozycji przekraczających pewną kwotę - wybór określonych pozycji służących uzyskaniu informacji - próbkowanie (badanie wyrywkowe) MSRF 530 5
4. Skalowalność MSRF 320 Istotność przy planowaniu i przeprowadzaniu badania MSRF 320 wymaga wyznaczenia istotności dla sprawozdań finansowych jako całości Jeżeli istnieje racjonalne uzasadnienie (perspektywa użytkownika sprawozdania finansowego) wtedy biegły rewident ustala istotność dla określonych: - grup transakcji lub - sald kont lub - ujawnień. 6
5. Skalowalność MSRF 220 Kontrola jakości badania sprawozdań finansowych MSRF 220 nakłada na partnera odpowiedzialnego za badanie odpowiedzialność za: - wytyczenie kierunku, nadzór i przeprowadzenie badania i - sporządzenie sprawozdania z badania ale również za - nadzór nad zespołem realizującym badanie - przegląd prac przeprowadzonych przez członków zespołu - dyskusję w gronie zespołu, że uzyskano wystarczające i odpowiednie dowody badania - konsultacje podejmowane przez członków zespołu w trakcie badania Skalowalność - Im mniejsza firma i im mniejszy zespół tym mniej obowiązków związanych z koordynacją prac innych osób 7
6. Mniejsza firma wg MSKJ 1 MSKJ 1 nie wprowadził definicji mniejszej firmy ale Mniejsza firma/jednostka pojawia się w kilku paragrafach: - uwaga, że wymogi mogą być bezprzedmiotowe w określonych okolicznościach (A1) - komunikowanie pracownikom polityk i procedur jakości (A3) - ocena wyników pracy pracowników (A29) - potrzebne konsultacje mogą oparte na firmach zewnętrznych (A40) - zatrudnianie osób na potrzeby kontroli jakości wykonania zlecenia (A50) - zatrudnianie osób do inspekcji zleceń w ramach funkcji monitorowania skuteczności całego systemu kontroli jakości (A68) - dokumentacja systemu kontroli jakości (A75) 8
7. Skalowalność MSKJ 1 kryteria kontroli jakości wykonania zlecenia 1. Kryterium podstawowe wszystkie badania jednostek notowanych na giełdzie - rynek regulowany i nieregulowany (New Connect) - wyłączenie przeglądów i innych zleceń atestacyjnych oraz usług pokrewnych dla tych jednostek świadczy o priorytetach IAASB 2. Kryterium dodatkowe wszystkie inne zlecenia (badania, przeglądy sprawozdań finansowych, pozostałe usługi atestacyjne i pokrewne), które spełniają kryteria określone przez firmę audytorską Jak ustalić kryteria dodatkowe zgodnie z MSKJ 1 i w duchu skalowalności? 9
7. Skalowalność MSKJ 1 kryteria kontroli jakości wykonania zlecenia MSKJ 1 nie narzuca sposobu ustalania kryteriów dodatkowych MSKJ 1 wskazuje kierunek myślenia (patrz thinking auditor) Ustalając kryterium dodatkowe firma powinna rozważyć (A41): 1. Rodzaj zlecenia, w tym zakres, w jakim dotyczy zagadnień będących przedmiotem zainteresowania publicznego 2. Identyfikacja nietypowych okoliczności lub ryzyka 3. Czy prawo lub regulacje wymagają przeprowadzenia kontroli jakości 10
7. Skalowalność MSKJ 1 kryteria kontroli jakości wykonania zlecenia Zgodne z duchem MSKJ 1 będą przykładowo następujące kryteria dodatkowe: 1. Rodzaj zlecenia, w tym zakres, w jakim dotyczy zagadnień będących przedmiotem zainteresowania publicznego - przeglądy śródroczne spółek giełdowych - badania samorządów terytorialnych - badania SKOK-ów - badania spółek New Connect (kryterium podstawowe) - inne (patrz podręcznik IFAC) 11
7. Skalowalność MSKJ 1 kryteria kontroli jakości wykonania zlecenia Zgodne z duchem MSKJ 1 będą przykładowo następujące kryteria dodatkowe: 2. Identyfikacja nietypowych okoliczności lub ryzyka - badania jednostek branży budowlanej i turystycznej (szczególne ryzyko) - badania jednostek działających w SSE (pomoc publiczna) - jako zabezpieczenie niezależności (nadmierna zażyłość) - gdy zidentyfikowano znaczące ryzyko kontynuacji działalności - inne (patrz podręcznik IFAC) 12
7. Skalowalność MSKJ 1 kryteria kontroli jakości wykonania zlecenia Zgodne z duchem MSKJ 1 będą przykładowo następujące kryteria dodatkowe: 3. Czy prawo lub regulacje wymagają przeprowadzenia kontroli jakości - badania JZP, które nie są notowane na giełdzie Uwaga: Kryteria mogą/powinny podlegać okresowej ocenie (monitoring SKJ) i ulegać zmianie jeśli to konieczne 13
7. Skalowalność MSKJ 1 kryteria kontroli jakości wykonania zlecenia Niezgodne z duchem MSKJ 1 będą następujące praktyki: - Kryteria ustalone tak aby przynajmniej jedno badanie w sezonie objęte było kontrolą jakości - Kryteria ustalone tak aby nie dopuścić do sytuacji, w której żadne zlecenie nie będzie objęte kontrolą(*) - W mniejszych firmach kontrola jakości powinna obejmować większość albo wszystkie badania bo jest to mała firma - Ustalamy kryteria ilościowe (suma bilansowa, obrót, zatrudnienie) - Kryteria mają charakter niezmienny w czasie (*) Practical Guide for firms on implementing ISQC (UK and Ireland) 1, ICAEW 2006 w jednoosobowych praktykach i MFA kontrola jakości może mieć charakter incydentalny 14
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 15