Załącznik 1 do Uchwały nr 32/2019 Zarządu Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie z dn. 28.06.2019 r. Bank Spółdzielczy w Nowym Stawie Spółdzielcza Grupa Bankowa Ujawnienie informacji Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie wg stanu na 31 grudnia 2018 r. dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń, i innych informacji ujawnianych zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, część ósma.
Wstęp 1. Bank Spółdzielczy w Nowym Stawie zgodnie z wymogami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, (zwanego dalej Rozporządzeniem ) w Części Ósmej dokonuje ujawnienia informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczącym profilu ryzyka Banku, funduszy własnych, wymogów kapitałowych polityki w zakresie wynagrodzeń oraz innych informacji w niniejszym dokumencie zwanym dalej Ujawnienie według stanu na 31 grudnia 2018 r. 2. Bank w zakresie ujawnianych informacji nie uznał informacji za nieistotne, zastrzeżone lub poufne, od ujawnienia których by odstąpił. 3. Wszelkie dane liczbowe w tabelach zostały wyrażone w tysiącach złotych, z wyjątkiem sytuacji, gdzie zastosowano inną miarę szczegółowo opisaną przy prezentowanych danych. 4. Informacje prezentowane są w formie papierowej w siedzibie Banku u Głównego Księgowego Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie w godzinach pracy w zbiorze dokumentów pt. Ujawnienie informacji Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie według stanu na 31 grudnia 2018 roku dotyczących ryzyka, funduszy własnych, wymogów kapitałowych, polityki w zakresie wynagrodzeń i innych informacji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, część ósma), a także na stronie internetowej www.bsnowystaw.pl. 1. Informacje ujawniana są nie później niż w terminie 15 dni od zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego Banku przez organ do tego zobowiązany. I. Podmioty objęte informacją Niniejsza informacja z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału dotyczy Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie. Bank jest uczestnikiem Systemu Ochrony SGB, którego głównym celem jest zapewnienie płynności i wypłacalności. Z uczestnictwa w Systemie wynikają korzyści między innymi dostęp do środków pomocowych w sytuacjach zagrożenia płynności lub wypłacalności, oraz obowiązki, do których należy m.in. stosowanie systemu limitów ustalonych w Systemie oraz poddawanie się działaniom prewencyjnym podejmowanym przez jednostkę zarządzającą Systemem. Bank posiada zaangażowanie kapitałowe w następujących podmiotach (których sprawozdania nie podlegają konsolidacji ze sprawozdaniem Banku): Nazwa pomiotu Kwota zaangażowania (w tys. zł) Przedmiot działalności Zaangażowanie kapitałowe pomniejsza/nie pomniejsza fundusze własne Banku Akcje SGB Bank S.A 366,96 Pozostałe pośrednictwo pieniężne Nie pomniejsza Akcje BPS S.A 27,73 Pozostałe pośrednictwo pieniężne Nie pomniejsza Udziały w Systemie Ochrony SGB 1,00 Szacowanie, kontrola i monitorowanie ryzyka działalności członków Spółdzielni Nie pomniejsza II. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem 1. Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się zgodnie z długofalową Strategią zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie przygotowaną przez Zarząd i zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku. Jest ona zgodna z założeniami Strategii Działania Banku Spółdzielczego na lata 2016-2018 podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji. Przegląd i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku występowania znaczących zmian wewnątrz lub w otoczeniu Banku. 2. Strategia zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie jest powiązana 2
również z innymi regulacjami o istotnym charakterze, m.in. Strategią zarządzania i planowania kapitałowego w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie, Polityką zarządzania ryzykiem biznesowym w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie, a także zasadami w zakresie zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku. 3. Strategia zarządzania ryzykiem zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku, rozumiany jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka, jaki Bank może ponosić. Apetyt na ryzyko jest zatwierdzony przez Radę Nadzorczą. 4. Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym limitów wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze jakościowym. 5. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez art. 453 ust.1 lit. e) Rozporządzenia zawarte jest w Załączniku nr 1. 6. Zatwierdzone przez Zarząd Banku oświadczenie i informacja na temat ogólnego profilu ryzyka, zgodne z art. 435 ust 1. lit f), w której omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierająca kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka i realizacji apetytu na ryzyko, ustalonego przez Radę Nadzorczą w Strategii zarządzania ryzykiem w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie zawarte są w Załączniku nr 2. Cele dla istotnych rodzajów ryzyka oraz sposób ich realizacji Podejmowanie ryzyka zmusza Bank do koncentrowania uwagi na powstających zagrożeniach, poszukiwania form obrony przed zagrożeniami i dostosowywania działalności do zmieniających się warunków zewnętrznych; ostrożnościowe podejmowanie ryzyka oznacza utrzymywanie racjonalnej równowagi pomiędzy prowadzeniem działalności przychodowej i kontrolowaniem ryzyka. Bank Spółdzielczy w Nowym Stawie wprowadził system zarządzania ryzykiem, obejmujący identyfikację, pomiar, limitowanie, monitorowanie i kontrolę poszczególnych rodzajów ryzyka oraz wdrożył proces szacowania kapitału wewnętrznego zapewniający jego adekwatność do profilu ryzyka Banku. W celu przeprowadzania procesów realizowane są zadania, związane z analizą wartości podstawowych mierników charakterystycznych dla poszczególnych rodzajów ryzyka. Do głównych zadań w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku należy: dostarczanie informacji na temat ryzyka i jego profilu, stosowanie działań profilaktycznych redukujących ryzyko i jego skutki, monitorowanie dopuszczalnego poziomu ryzyka. Bank zarządza rodzajami ryzyka uznanymi przez Bank za istotne zgodnie z obowiązującymi wewnętrznymi regulacjami zarządzania tymi rodzajami ryzyka. Na system zarządzania każdym rodzajem ryzyka składa się: 1) procedura opisująca zasady zarządzania ryzykiem; 2) identyfikacja, pomiar i monitorowanie; 3) system limitów ograniczających ryzyko; 4) system informacji zarządczej; 5) odpowiednio dostosowana organizacja procesu zarządzania. Do rodzajów ryzyka uznanych przez Bank za istotne, o których mowa w ust. 4, zaliczane są: 1) ryzyko kredytowe; 2) ryzyko operacyjne; 3) ryzyko koncentracji; 4) ryzyko płynności; 5) ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej; 6) ryzyko kapitałowe; 7) ryzyko braku zgodności. 3
Ryzyko kredytowe ( w tym koncentracji, detalicznych ekspozycji kredytowych oraz ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie): Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują: 1) wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego; 2) dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku; 3) utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w obligu kredytowym na poziomie nie wyższym niż 5 %; 4) ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami) aktywów Banku. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów; 2) ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń; 3) inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym ; 4) utrzymywanie w bilansie Banku głównie portfela aktywów o charakterze bankowym; 5) utrzymywanie aktywów obciążonych najwyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów podmiotów niefinansowych na poziomie 90% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o zobowiązania pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania. Cele strategiczne w zakresie ryzyka koncentracji obejmują: 1) utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku; 2) bezwzględne przestrzeganie limitów koncentracji zaangażowań określonych w ustawie Prawo bankowe. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie; 2) ograniczanie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie; 3) dywersyfikacja ryzyka koncentracji geograficznej. Cele strategiczne w zakresie ryzyka związanego z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie obejmują: 1) wdrożenie, weryfikację i aktualizację zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie; 2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie, w których zabezpieczeniem jest nieruchomość komercyjna maksymalnie do 98% EKZH; 4) utrzymywanie udziału ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, w których zabezpieczeniem jest nieruchomość mieszkalna maksymalnie 8,5% EKZH; 5) utrzymywanie udziału ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, dla których okres trwania umowy jest dłuższy niż 10 lat maksymalnie 90% kwoty EKHZ; 6) utrzymywanie udziału ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, dla których kredytobiorcą jest podmiot z branży rolniczej maksymalnie do 95% kwoty EKZH. Cele strategiczne w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują: 1) wdrożenie, weryfikację i aktualizację zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi ekspozycjami kredytowymi; 4
2) prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; 3) utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych na poziomie nie wyższym od 1 % całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych. Ryzyko operacyjne Celem strategicznym w zakresie ryzyka operacyjnego jest: 1) optymalizacja efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania, racjonalizacja kosztów, jak również zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne; 2) wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, adekwatnego do profilu ryzyka Banku; 2) opracowanie i wdrożenie skutecznego systemu kontroli wewnętrznej pozwalającego na monitorowanie i korygowanie wykrytych nieprawidłowości ( w szczególności w obszarach najbardziej narażonych na ryzyko); 3) wdrożenie odpowiednich warunków technicznych wspierających w sposób bezpieczny działalność Banku i przetwarzane przez niego informacje; 4) opracowanie i wdrożenie procedur opisujących istniejące w Banku procesy, które regularnie są dostosowywane do zmieniających warunków otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego; 5) opracowanie i wdrożenie planów awaryjnych i planów zachowania ciągłości działania. Ryzyko płynności Cele strategiczne w zakresie ryzyka płynności obejmują: 1) zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; 2) zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) utrzymywanie dotychczasowej struktury pasywów Banku, gdzie głównym źródłem finansowania aktywów są depozyty podmiotów niefinansowych oraz instytucji samorządowych; 2) pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; 3) utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; 4) utrzymywanie wymogu pokrycia płynności (wskaźnika LCR) oraz stabilnego finansowania (wskaźnika NSFR) przynajmniej na poziomie określonym w Planie Naprawy jako ostrzegawczy; 5) finansowanie kredytów przez depozyty stabilne (osad), nadwyżkę funduszy własnych nad majątkiem trwałym oraz długoterminowe (z terminem zapadalności pow. 1 roku) kredyty zaciągnięte w Banku Zrzeszającym przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych z zachowaniem limitu przyjętego w Systemie Ochrony; 6) utrzymywanie płynnościowej struktury bilansu na poziomie zapewniającym występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów nad skumulowanymi pasywami w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku; 7) dywersyfikacja źródeł finansowania poprzez bieżące analizowanie udziału środków dużych deponentów w bazie depozytowej; 8) dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od osób fizycznych po akceptowalnej cenie oraz poprzez wydłużanie terminów wymagalności; 9) identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. 10) Realizowanie strategii finansowania. Bank przyjmuje następującą strategię finansowania: 5
1) głównym źródłem finansowania działalności Banku są depozyty podmiotów niefinansowych oraz instytucji rządowych i samorządowych; 2) Bank posiada i aktualizuje w okresach rocznych plan pozyskiwania i utrzymywania depozytów; 3) Bank dostosowuje skalę działania do możliwości zapewnienia stabilnego finansowania; 4) Bank zakłada możliwość pozyskiwania dodatkowym źródeł środków z Banku Zrzeszającego na zasadach i w zakresie możliwości Banku Zrzeszającego; 5) w sytuacji awaryjnej, dodatkowym źródłem finansowania mogą być środki uzyskane w ramach Minimum Depozytowego lub Funduszu Pomocowego na zasadach określonych w Umowie Systemu Ochrony SGB, a także pozyskanie kredytu refinansowego w Narodowym Banku Polskim. Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym Cele strategiczne w zakresie ryzyka stopy procentowej obejmują: 1) optymalizację wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych; 2) ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych; 3) utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych; 2) ograniczenie kwoty pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych z terminami przeszacowania powyżej 1 roku do maksymalnie 2 % sumy bilansowej; 3) zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez: a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku (w zakresie przewidzianym w przepisach prawa) zwłaszcza dla aktywów wrażliwych, b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego); c) dążenie do wypracowania jak największych przychodów pozaodsetkowych. Ryzyko kapitałowe Cele strategiczne w zakresie ryzyka kapitałowego obejmują: 1) dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności; 2) utrzymaniu funduszy własnych w wysokości nie niższej niż równowartość 1.000.000 euro, przeliczonej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu sprawozdawczym; 3) ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej; 4) posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie 12,0 %; 5) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie 9,0 %; 6) posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie 9,0%; 7) obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 65 %; tym samych posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 1%; 8) obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 89 %; tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 9,0%; 9) dywersyfikacja funduszu udziałowego poprzez uzyskanie takiej struktury funduszu udziałowego, aby suma znaczących pakietów udziałów, czyli pakietów przekraczających 2 % funduszu udziałowego, nie przekroczyła 20% funduszu udziałowego Banku; 10) przekazywanie na fundusze własne minimum 80 % nadwyżki bilansowej; 11) dążenie do uzyskania zaangażowania kapitałowego w akcje Banku Zrzeszającego na poziomie 8,0% funduszy własnych Banku; 12) ograniczenie jednostkowego zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych, bankach krajowych, zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji w tym w Banku Zrzeszającym w taki sposób, aby umniejszenie funduszy własnych Banku z tego tytułu nie stanowiło zagrożenia dla celów określonych przez Bank; 13) utrzymywanie minimalnej wielkości wskaźnika dźwigni finansowej na poziomie 3 %. Procedury zarządzania ryzykiem podlegają przeglądowi i aktualizacji w cyklach rocznych pod względem dostosowania ich do aktualnych przepisów prawa przy uwzględnieniu zmian w skali działalności Banku oraz zmian organizacyjnych; wnioski z przeglądu prezentowane są Zarządowi Banku 6
oraz przekazywane do odpowiednich komórek organizacyjnych Banku, celem ewentualnego uaktualnienia zasad zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. Ryzyko braku zgodności Zarządzanie ryzykiem braku zgodności oznacza: 1) efektywne przeciwdziałanie możliwościom wystąpienia naruszeń przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania; 2) sprawne i skuteczne podejmowanie działań naprawczych w sytuacji zidentyfikowania braku zgodności; 3) dążenie do zgodności regulacji wewnętrznych Banku z przepisami zewnętrznymi; 4) dążenie i dbałość o: a) wizerunek zewnętrzny Banku rozumianego jako instytucja zaufania publicznego, b) pozytywny odbiór Banku przez klientów, c) przejrzystość działań Banku wobec klientów, d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: 1) identyfikację, ocenę, kontrolę, monitorowanie i raportowanie w zakresie ryzyka braku zgodności; 2) projektowanie i wprowadzenie bazujących na ocenie ryzyka braku zgodności mechanizmów kontroli ryzyka braku zgodności; 3) sprawne i skuteczne podejmowanie działań naprawczych w sytuacji zidentyfikowania braku zgodności; 4) systematyczne podnoszenie kompetencji stanowiska ds. braku zgodności. Organizacja procesu zarządzania ryzykiem 1) Funkcjonujący w Banku system zarządzania ryzykiem zorganizowany jest na dwóch niezależnych poziomach: a) na pierwszy poziom składa się zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej Banku; b) na drugi poziom składa się: zarządzanie ryzykiem przez pracowników na specjalnie powoływanych do tego stanowiskach lub w komórkach organizacyjnych, na które składa się: identyfikacja, pomiar lub szacowanie, kontrola, monitorowanie oraz sprawozdawanie ryzyka, działalność komórki do spraw zgodności. Zarządzanie ryzykiem na drugim poziomie jest niezależne od zarządzania ryzykiem na pierwszym poziomie. Rada Nadzorcza w systemie zarządzania ryzykiem sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzykiem braku zgodności oraz ocenia jego adekwatność i skuteczność. Zarząd w systemie zarządzania ryzykiem projektuje, wprowadza oraz zapewnia działanie, spójnego ze strategią zarządzania Bankiem, systemu zarządzania ryzykiem. Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest przez poszczególnych członków Zarządu w ramach przypisanych im obowiązków, przy czym nadzór na drugim poziomem zarządzania przypisany jest Prezesowi Zarządu. Metody pomiaru poszczególnych rodzajów ryzyka, stosowane limity ograniczające ryzyko, polityka stosowanych zabezpieczeń ograniczających ryzyko, opis innych metod ograniczania ryzyka stosowanych w Banku 1) Ryzyko kredytowe Pomiar ryzyka kredytowego Bank dzieli na dwa poziomy: a) indywidualny, b) portfelowy, w ramach których ryzyko jest mierzone odpowiednio poprzez: a) wycenę każdej ekspozycji i tworzenie rezerw celowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. ze zmianami, b) dla portfela kredytowego: ocenę struktury podmiotowej, rodzajowej i jakościowej portfela kredytowego, ocenę poziomu wskaźnika kredytów zagrożonych, badanie udziału portfeli kredytów zagrożonych w podportfelach kredytowych, ocenę wielkości salda rezerw celowych w porównaniu wielkością wyniku na działalności bankowej i wielkością wyniku finansowego Banku, 7
ocenę stopnia pokrycia rezerwami celowymi kredytów zagrożonych, monitorowania kredytów, ich struktury, czynników ryzyka, analizę ryzyka wynikającego z zaangażowań wobec podmiotów, o których mowa w art. 79a ustawy Prawo bankowe, analizę ryzyka kredytowego z tytułu koncentracji, ocenę skali stosowanych odstępstw od warunków kredytowania i ich wpływu na ryzyko, przeprowadzaniu testów warunków skrajnych. Bank ogranicza ryzyko kredytowe poprzez: 1) prowadzenie odpowiedniej polityki kredytowej, w tym standardów kredytowych dotyczących oceny zdolności kredytowej, 2) stosowanie zabezpieczeń spłaty kredytów, 3) stosowanie systemu limitów. 2) Ryzyko operacyjne Pomiar ryzyka operacyjnego odbywa się z dwóch punktów widzenia: a) na podstawie incydentów/zdarzeń operacyjnych, które miały miejsce oraz zdarzeń, które mogą zaistnieć/zdarzeń potencjalnych, w oparciu o: mapę ryzyka operacyjnego, testy warunków skrajnych, Kluczowe Wskaźniki Ryzyka, samoocenę ryzyka. Bank ogranicza ryzyko operacyjne poprzez: a) wdrożenie regulacji wewnętrznych opisujących realizowane w Banku procesy, systemy i oferowane Klientom produkty, b) wydawanie rekomendacji lub zaleceń, które pozwalają na zminimalizowanie ryzyka, c) stosowanie mechanizmów kontrolnych (m.in. wprowadzenie w Banku systemu zatwierdzania/akceptacji na drugą rękę, regularne przeprowadzanie kontroli wewnętrznych), d) transferowanie ryzyka, e) stosowanie planów ciągłości działania. 3) Ryzyko płynności (opisane również szerzej w części XIII) Bank zarządza, w tym mierzy ryzyko płynności w trzech horyzontach czasowych: a) płynności dziennej, b) płynności krótkoterminowej (do 30 dni) stosując przepływy pieniężne, c) płynności strukturalnej (wynikającej z wszystkich aktywów, pasywów i pozycji pozabilansowych, w tym płynności średnio- i długoterminowej) stosując: ocenę stabilności źródeł finansowania działalności Banku, w tym zwłaszcza depozytów (m.in. ustalenie poziomu osadu, uzależnienie od finansowania dużych deponentów, osób wewnętrznych, jednostek samorządu terytorialnego), zestawienie urealnionych terminów płatności aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych Lukę płynności, analizę wskaźników płynnościowych, ocenę poziomu aktywów płynnych, testy warunków skrajnych. Bank ogranicza ryzyko płynności poprzez: a) stosowanie systemu limitów, b) monitorowanie i reagowanie na sygnały wczesnego ostrzegania, c) utrzymywanie aktywów nieobciążonych zabezpieczających sytuację kryzysową w określonym horyzoncie przeżycia wynoszącym 30 dni, d) posiadanie, aktualizowanie i testowanie awaryjnych planów płynności. 4) Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym Bank mierzy ryzyko stopy procentowej dla dwóch istotnych rodzajów tego ryzyka: a) przeszacowania wynikającego z niedopasowania terminów przeszacowania pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych, b) bazowego spowodowanego niedoskonałą korelacją zmian stóp referencyjnych, w oparciu o: lukę stopy procentowej, ocenę wpływu zmian stóp procentowych na wynik finansowy Banku, analizę wskaźników, testy warunków skrajnych. Bank ogranicza ryzyko stopy procentowej poprzez: 8
a) stosowanie systemu limitów, b) dopasowywanie (w ramach możliwości) terminów przeszacowania aktywów i pasywów wrażliwych na zmianę stóp procentowych oraz stóp referencyjnych. 5) Ryzyko kapitałowe Bank mierzy ryzyko kapitałowe poprzez: a) wyznaczanie wymogów kapitałowych, w ramach kapitału regulacyjnego, b) szacowanie kapitału wewnętrznego na istotne rodzaje ryzyka, c) ocenę współczynników kapitałowych, d) ocenę relacji kapitału wewnętrznego w stosunku do funduszy własnych, e) dokonywanie testów warunków skrajnych. Bank ogranicza ryzyko kapitałowe poprzez: a) utrzymywanie odpowiedniego poziomu współczynników kapitałowych oraz relacji kapitału wewnętrznego w stosunku do funduszy własnych, b) posiadanie, aktualizowanie i testowanie awaryjnych planów kapitałowych. 6) Ryzyko braku zgodności Ryzyko braku zgodności zostało uznane przez Bank jako ryzyko trudnomierzalne, stąd Bank ocenia ryzyko braku zgodności tylko poprzez szacowanie jakościowe. Szacowanie jakościowe odbywa się w dwóch wymiarach: 1) oceny skutków zdarzeń, które mogą wystąpić (w ramach ryzyka operacyjnego); 2) oceny skutków zdarzeń, których wystąpienie zostało zarejestrowane w oparciu o rejestr naruszeń compliance. Adekwatność systemu zarządzania ryzykiem oraz ogólny profil ryzyka Zarząd Banku oświadcza, że funkcjonujący w Banku system zarządzania ryzykiem jest adekwatny do skali oraz złożoności prowadzonej przez Bank działalności. Profil ryzyka Banku, w ujęciu ilościowym, Bank określa poprzez wskazanie udziału kapitału wewnętrznego na poszczególne rodzaje ryzyka w funduszach własnych. Na datę sporządzenia informacji profil ryzyka Banku przedstawiał się następująco: Rodzaj ryzyka Limity alokacji w stosunku do funduszy własnych Wartość % w stosunku do funduszy własnych Ryzyko kredytowe 50 47,78 Ryzyko operacyjne 8 4,03 Ryzyko koncentracji 1 0,00 Ryzyko stopy procentowej 2 0,94 Ryzyko płynności 3 0,11 Ryzyko kapitałowe 1 0,00 Łączna alokacja 65 52,86 Informacja na temat profilu ryzyka wyrażonego wskaźnikami ilościowymi została zawarta w Załączniku Nr 3. Liczba stanowisk dyrektorskich członków Zarządu i Rady Nadzorczej Członkowie Zarządu Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim - wyłącznie w Zarządzie Banku. Członkowie Rady Nadzorczej Banku pełnią po jednym stanowisku dyrektorskim - wyłącznie w Radzie Nadzorczej Banku. Polityka wyboru członków Zarządu i Rady Nadzorczej w Banku, strategia zróżnicowania wyboru, informacja o odpowiedniości 1) Członków Zarządu powołuje zgodnie z przepisami prawa Rada Nadzorcza, działając zgodnie ze Statutem Banku, biorąc pod uwagę wyniki uprzedniej oceny odpowiedniości, doświadczenia i reputacji kandydata. Oceny następczej odpowiedniości, doświadczenia i reputacji Członków Zarządu dokonuje Rada Nadzorcza zgodnie z Polityką oceny kwalifikacji członków organów, a także osób pełniących kluczowe funkcje w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie. Zgodnie ze 9
Statutem Banku Członkowie Rady Nadzorczej wybierani są na Zebraniach Grup Członkowskich. Podczas wyboru Członka Rady Nadzorczej, Zebranie Grup Członkowskich bierze pod uwagę wyniki oceny uprzedniej, kwalifikacje, doświadczenie i reputację kandydata. Oceny następczej dokonuje Zebranie Przedstawicieli zgodnie z Polityką oceny kwalifikacji członków organów, a także osób pełniących kluczowe funkcje w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie. 2) Bank, z uwagi na skalę działalności nie stosuje strategii zróżnicowania w zakresie wyboru członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej. 3) Rada Nadzorcza Banku obradująca w dniu 12 marca 2019r., uwzględniając wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, zgodnie ze Statutem Banku oraz Procedurą oceny odpowiedniości kandydatów na członków Zarządu, członków Zarządu oraz Zarządu Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie po dokonaniu oceny indywidualnej członków Zarządu stwierdziła, że poszczególni członkowie posiadają kwalifikacje, wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do zarzadzania ryzykiem w Banku, a ich reputacja osobista nie stwarza zagrożenia dla utraty reputacji Banku oraz dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem w tym prowadzenia działalności Banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych. 4) Rada Nadzorcza Banku obradująca w dniu 12 marca 2019r. w wyniku dokonanej oceny Zarządu Banku jako organu kolegialnego stwierdziła, iż Zarząd Banku prowadzi politykę ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, a reputacja Banku jako pochodna działań członków Zarządu Banku jest pozytywna. 5) Tym samym Rada Nadzorcza Banku, w oparciu o stwierdzenia zawarte w Uchwałach, pozytywnie kwalifikowała członków Zarządu Banku oraz Zarząd Banku jako organ kolegialny za rok obrotowy 2018. 6) Zebranie Przedstawicieli obradujące w dniu 26 czerwca 2019r. uwzględniając wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, zgodnie ze Statutem Banku oraz Procedurą oceny odpowiedniości kandydatów na członków Rady Nadzorczej, członków Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie, po dokonaniu oceny indywidualnej członków Rady Nadzorczej stwierdziło, że poszczególni członkowie posiadają kwalifikacje, wiedzę, umiejętności i doświadczenie niezbędne do sprawowania funkcji nadzorczej, a ich reputacja osobista, zaistniałe fakty i okoliczności nie stwarzały zagrożenia utraty reputacji Banku. 7) Zebranie Przedstawicieli obradujące w dniu 26 czerwca 2019r. w wyniku dokonanej oceny odpowiedniości Rady Nadzorczej jako organu kolegialnego stwierdziło, iż Rada Nadzorcza Banku prowadzi ostrożny i stabilny nadzór nad zarządzaniem Banku, a reputacja Banku jako pochodna działań członków Rady Nadzorczej jest pozytywna. 8) Tym samym Zebranie Przedstawicieli, w oparciu o stwierdzenia zawarte w Uchwałach pozytywnie kwalifikowało członków Rady Nadzorczej oraz Radę Nadzorczą jako organ kolegialny za rok obrotowy 2018. 9) W oparciu o zapisy ustawy z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym Rada Nadzorcza powołała spośród swoich członków Komitet Audytu, który wspiera działania Rady w zakresie kontroli sprawozdawczości finansowej, systemu kontroli wewnętrznej oraz systemu zarządzania ryzykiem. Komitet Audytu w 2018 roku odbył sześć posiedzeń. System przepływu informacji w zakresie ryzyka stosowany w Banku Przepływ informacji dotyczącej ryzyka kierowany do Zarządu oraz Rady Nadzorczej w Banku jest sformalizowany i objęty Instrukcją Sporządzania Informacji Zarządczej w Banku Spółdzielczym w Nowym Stawie, definiującą: częstotliwość, zakres, sprawozdających, odbiorców i terminy sporządzania raportów i sprawozdań dotyczących ryzyka. Systemem informacji zarządczej są objęte wszystkie rodzaje ryzyka uznawane przez Bank za istotne. Zakres i częstotliwość raportowania jest dostosowana do skali narażenia na ryzyko, a także zmienności ryzyka zapewniając możliwość podejmowania decyzji, oraz odpowiedniej reakcji w przypadku zmiany ekspozycji na ryzyko. W ramach informacji zarządczej z obszaru każdego ryzyka sprawozdawane są: wyniki pomiaru ryzyka, w tym wyniki testów warunków skrajnych, informacja o realizacji przyjętych w Banku limitów, wnioski dla Zarządu i Rady Nadzorczej. Raporty z zakresu ryzyka pozwalają Zarządowi i Radzie Nadzorczej na m.in.: 1) monitorowanie poziomu ryzyka, w tym przyjętych limitów; 10
2) kontrolę realizacji celów strategicznych w zakresie poszczególnych ryzyk; 3) ocenę skutków podejmowanych decyzji; 4) podejmowanie odpowiednich działań w celu ograniczania ryzyka. Co do zasady raporty z ryzyka dla Zarządu sporządzane są z częstotliwością miesięczną, a dla Rady Nadzorczej z częstotliwością kwartalną. III. Fundusze własne Bank Spółdzielczy w Nowym Stawie wylicza fundusz własne zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami w tym zakresie na dzień 31 grudnia 2018 roku, w szczególności zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013r., Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE)nr 241/2014 z dnia 07 styczna 2014 r. uzupełniającym Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie funduszy własnych obowiązujących instytucje oraz Prawem Bankowym. Bank ujawnia informacje dotyczące funduszy własnych zgodnie z art. 437 i 492 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 oraz Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) nr 1423/2013 z dnia 20 grudnia 2013 r. ustanawiającym wykonawcze standardy techniczne w zakresie wymogów dotyczących ujawniania informacji na temat funduszy własnych instytucji zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013. Fundusze własne Banku obejmują: 1. Kapitał Tier I; Kapitał Tier I Banku obejmuje: 1. Kapitał podstawowy Tier I, na który składają się: a) wpłacony fundusz udziałowy, b) zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, obliczone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, pomniejszone o wszelkie przewidywane obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez biegłych rewidentów, po uzyskaniu zgody KNF, c) niepodzielny zysk z lat ubiegłych, po podjęciu przez Bank decyzji potwierdzającej ostateczny wynik finansowy; 2. Pomniejszenia kapitału podstawowego Tier I; 1) określona wartość procentowa wartości niematerialnych i prawnych wyceniania według wartości bilansowej, FUNDUSZE WŁASNE BANKU NA 31.12.2018 r. Strukturę funduszy własnych Bank ujawnia w oparciu o Załącznik VI do Rozporządzenia 1423/2013 stanowiący wzór ujawniania informacji na temat funduszy własnych w okresie przejściowym. Pozycje wzoru, wypełnione przez Bank, ograniczono do pozycji nie rezerwowych celem większej przejrzystości ujawnianych danych: Kapitał podstawowy Tier 1: instrumenty i kapitały rezerwowe 1 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne 3 Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe, z uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości) KWOTA W DNIU UJAW- NIENIA 0,00 5 118,75 ODNIESIENIE DO ARTY- KUŁU ROZPORZĄ- DZENIA (UE) NR 575/ 2013 art. 26 ust. 1, art. 27, 28 i 29, wykaz EUNB, o którym mowa w art. 26 ust. 3 art. 26 ust. 1 3a Fundusze ogólne ryzyka bankowego - art. 26 ust. 1 lit. f) 8 art. 36 ust. 1 lit. b), art. 37 Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) -19,44 i art. 472 ust. 4 11
17 26 26a Udziały kapitałowe w instrumentach w kapitale podstawowym Tier 1 podmiotów sektora finansowego, jeżeli podmioty te mają z instytucją krzyżowe powiązania kapitałowe mające na celu sztuczne zawyżanie funduszy własnych instytucji (kwota ujemna) Korekty regulacyjne stosowane w odniesieniu do kapitału podstawowego Tier I pod względem kwot ujętych przed przyjęciem CRR. Korekty regulacyjne dotyczące niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z art. 467 i 468; 28 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym Tier 1 0,00 0,00-19,44-19,44 29 Kapitał podstawowy Tier 1 5 118,75 36 Kapitał dodatkowy Tier 1 przed korektami regulacyjnymi 0,00 art. 36 ust. 1 lit. g), art. 44, art. 472 ust. 9 43 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale dodatkowym Tier 1 0,00 44 Kapitał dodatkowy Tier 1 0,00 45 Kapitał Tier 1 (kapitał Tier 1 = kapitał podstawowy Tier 1 + kapitał dodatkowy Tier 1) 5 118,75 50 Korekty z tytułu ryzyka kredytowego 0,00 art. 62 lit. c) i d) 51 Kapitał Tier II przed korektami regulacyjnymi 0,00 57 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale Tier II 58 Kapitał Tier II 59 Łączny kapitał (łączny kapitał = kapitał Tier I + kapitał Tier II) 0,00 0,00 5 118,75 60 Aktywa ważone ryzykiem razem 28 790,55 61 Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 16,32 art. 92 ust. 2 lit. a), art. 465 62 Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 16,32 art. 92 ust. 2 lit. b), art. 465 63 Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 16,32 art. 92 ust. 2 lit. c) 64 Wymóg bufora dla poszczególnych instytucji (wymóg dotyczący kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 92 ust. 1 lit. a) powiększony o wymogi utrzymywania bufora zabezpieczającego i antycyklicznego, jak również bufor ryzyka systemowego oraz bufor instytucji o znaczeniu systemowym (bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym lub bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym) wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 65 w tym: wymóg utrzymywania bufora zabezpieczającego 31 368 66 w tym: wymóg utrzymywania bufora antycyklicznego 0,00 67 w tym: wymóg utrzymywania bufora ryzyka systemowego 0,00 Bufory kapitałowe 1. Bufor antycykliczny 31 368 dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych, art. 128, 129, 130 Kwota specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego wg stanu na 31.12.2018 (w tys. zł) 1 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko 31 368 2 Specyficzny dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego 0 3 Wymóg w zakresie specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego 0 2. Bufor zabezpieczający Kwota specyficznego dla instytucji bufora zabezpieczającego wg stanu na 31.12.2018 (w tys. zł) 1 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko 31 368 2 Specyficzny dla instytucji wskaźnik bufora zabezpieczającego 1,875 % 12
3 Wymóg w zakresie specyficznego dla instytucji bufora zabezpieczającego 588,2 3. Bufor ryzyka systemowego Kwota specyficznego dla instytucji bufora ryzyka systemowego wg stanu na 31.12.2018 (w tys. zł) 1 Łączna kwota ekspozycji na ryzyko 31 368 2 Specyficzny dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego 3 % 3 Wymóg w zakresie specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego 941,0 IV. Wymogi kapitałowe 1. Metoda szacowania kapitału wewnętrznego oraz przyjęty przez bank poziom adekwatności kapitałowej Bank dokonuje agregacji wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka uznane za istotne w oparciu o metodę minimalnego wymogu kapitałowego. Poziomem wyjściowym dla ustalenia kapitału wewnętrznego jest wyliczony regulacyjny wymóg kapitałowy. Bank wyznacza regulacyjny wymóg kapitałowy dla ryzyka: a) kredytowego, w oparciu o metodę standardową, b) operacyjnego, w oparciu o metodę wskaźnika bazowego, Następnie Bank ocenia, czy regulacyjny wymóg kapitałowy w pełni pokrywa ryzyko kredytowe, operacyjne i jeżeli jest to konieczne, to zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami szacowania kapitału wewnętrznego, oblicza dodatkowy wymóg kapitałowy na te ryzyka. Kapitał wewnętrzny stanowi sumę regulacyjnego wymogu kapitałowego, dodatkowych wymogów kapitałowych oraz wymogów kapitałowych na pozostałe istotne rodzaje ryzyka obliczonych zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami szacowania kapitału wewnętrznego. Celem strategicznym Banku w zakresie poziomu adekwatności kapitałowej jest utrzymywanie relacji kapitału wewnętrznego w stosunku do funduszy własnych na maksymalnym poziomie 67 %. Na datę informacji relacja wynosiła 54,16%. W 2018 roku Komisja Nadzoru Finansowego nie nałożyła na Bank obowiązku utrzymywania dodatkowych wymogów kapitałowych. 2. Regulacyjny wymóg kapitałowy na ryzyko kredytowe w podziale kategorie ekspozycji Wykaz ekspozycji w podziale na poszczególne kategorie ekspozycji jako 8% kwot ważonych ryzykiem, z podziałem na ekspozycje bilansowe i pozabilansowe. L.p. 1. 2. 3. Kategoria Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego Wartość aktywów ważonych ryzkiem (po zastosowaniu współczynnika wsparcia) w tys. zł 0,00 Wymóg kapitałowy (w tys. zł) 0,00 204,74 16,38 27,92 2,23 4. Ekspozycje wobec instytucji 0,00 0,00 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw 14 934,83 1 194,79 6. Ekspozycje detaliczne 954,11 76,63 7. Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach 11 521,51 921,72 13
8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 0,00 0,00 9. Ekspozycje kapitałowe 395,69 31,65 10. Inne pozycje 751,74 60,14 Razem regulacyjny wymóg kapitałowy na ryzyko kredytowe 28 790,54 2 303,24 3. Łączne wymogi kapitałowe Wewnętrzny wymóg kapitałowy Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie na 31.12.2018 rok ( w tys. zł) Lp. Wymóg kapitałowy Poszczególne rodzaje ryzyka regulacyjny dodatkowy Wewnętrzny wymóg kapitałowy 1. Ryzyko kredytowe 2 303,26 142,41 2 445,67 2. Ryzyko walutowe 3. Ryzyko operacyjne 206,20 206,20 4. Ryzyko modeli 51,19 51,19 5. Ryzyko koncentracji 6. Ryzyko biznesowe 7,89 7,89 7. Ryzyko stopy procentowej 48,24 48,08 8. Ryzyko płynności 5,46 RAZEM: 2 509,46 255,19 2 764,65 Współczynniki kapitałowe Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie na 31.12.2018 rok (w%) Współczynnik kapitału podstawowego Tier I 16,26 Współczynnik kapitału Tier I 16,26 Łączny współczynnik kapitałowy 16,26 Wewnętrzny współczynnik kapitałowy 14,81 V. Ryzyko kredytowe 1. Definicja dla należności przeterminowanych i zagrożonych, podejścia w zakresie korekt wartości i rezerw celowych/odpisów dotyczących odsetek, w tym również rezerwy na ryzyko Należności zagrożone (z rozpoznaną utratą wartości) są to należności zaklasyfikowane do grupy podwyższonego ryzyka: poniżej standardu, wątpliwej i straconej, o których mowa w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków. 1) Dla celów rachunkowości Bank Spółdzielczy w Nowym Stawie przyjmuje, że należności przeterminowane obejmują wszystkie ekspozycje, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie kapitału i/lub odsetek w stosunku do terminu określonego w umowie. 2) Do celów wyliczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko kredytowe jako okres przeterminowania Bank (do momentu określenia przez KNF poziomów istotności) przyjmuje poziomy, które obowiązywały w Uchwale KNF 76/2010, tj. okres przeterminowania dłuższy niż 90 dni oraz przeterminowana kwota jest wyższa niż: a) w przypadku ekspozycji detalicznych - 500 złotych, b) w przypadku pozostałych klas ekspozycji -3.000 złotych. W sytuacji, gdy kredytobiorca posiada kilka ekspozycji, ale tylko części z nich dotyczy niewykonanie zobowiązania, do tej klasy zaliczane są: 1) tylko ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania w przypadku ekspozycji wobec klientów detalicznych; 2) wszystkie ekspozycje kredytobiorcy w przypadku pozostałych klientów. 14
Opis strategii przyjętych w celu określenia korekt z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego. Opis stosowanego podejścia i metod przyjętych w celu ustalenia rezerw celowych, zgodnych z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r., określa Instrukcja tworzenia, rozwiązywania i kontroli rezerw celowych na ryzyko związane z działalnością kredytową Banku Spółdzielczego w Nowym Stawie. Ekspozycje kredytowe klasyfikuje na podstawie: 1) kryterium terminowości spłaty kapitału i odsetek w odniesieniu do: a) ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa, b) ekspozycji kredytowych wobec osób fizycznych, udzielonych na cele nie związane z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego, 2) w odniesieniu do pozostałych ekspozycji kredytowych, dwóch niezależnych od siebie kryteriów: a) terminowości spłaty kapitału i odsetek, b) sytuacji ekonomiczno finansowej dłużnika. Bank dokonuje przeglądu i klasyfikacji ekspozycji kredytowych: 1) na podstawie terminowości spłaty kapitału i odsetek codziennie w okresach miesięcznych, przy czym opóźnienie w spłacie części należnej raty kapitałowej lub odsetkowej, w kwocie nieprzekraczającej 200 zł, nie wymaga przeklasyfikowania ekspozycji kredytowej do wyższej kategorii ryzyka, 2) na podstawie kryterium sytuacji ekonomiczno finansowej dłużnika: a) w okresach rocznych dla ekspozycji kredytowych, które spełniają łącznie następujące warunki: ekspozycja jest zaklasyfikowana do kategorii ryzyka niż normalne, kwota ekspozycji łącznie z innymi ekspozycjami Banku wobec tego podmiotu nie przekracza równowartości w złotych kwoty 1.000.000 euro, obliczonej według kursu średniego ustalonego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego na dzień dokonywania klasyfikacji, kwota ekspozycji łącznie z innymi ekspozycjami Banku wobec tego podmiotu nie przekracza 10 % uznanego kapitału, b) w okresach kwartalnych dla pozostałych ekspozycji nie spełniających warunków klasyfikacji ekspozycji w okresach rocznych, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków ( ). Bank tworzy rezerwy celowe na ekspozycje zagrożone oraz odpisy na odsetki od tych ekspozycji w wysokości co najmniej: 20% w zakresie ekspozycji w kategorii poniżej standardu, 50% w zakresie ekspozycji w kategorii wątpliwej, 100% w zakresie ekspozycji w kategorii straconej, po uwzględnieniu pomniejszeń podstawy naliczania rezerw i odpisów. 2. Klasy ekspozycji kredytowych Bank dokonuje podziału ekspozycji kredytowych na następujące klasy/kategorie: Lp. Klasa ekspozycji Kwota ekspozycji po odliczeniu korekt wartości i rezerw Średnia kwota ekspozycji w tys. zł 1. Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych 133,10 2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych 1 023,69 139,51 1 020,81 15
3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 30,41 37,58 4. Ekspozycje wobec instytucji 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw 6. Ekspozycje detaliczne 7. Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach 8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 9. Ekspozycje kapitałowe 10. Inne pozycje Razem 4 792,58 14 179,78 1 203,85 11 868,23 0,00 395,69 1 453,11 35 080,44 2 968,45 14 304,64 1 285,01 12 349,86 0,00 395,69 1 437,00 33 938,55 3. Rozkład geograficzny ekspozycji w podziale na obszary ważne pod względem istotnych kategorii ekspozycji: - nie dotyczy, bank prowadzi działalność lokalnie, brak ekspozycji poza granicami Polski. 4. Rozkład ekspozycji w zależności od branży lub typu kontrahenta z podziałem na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP, wraz z dodatkowymi szczegółowymi podziałami w stosownych przypadkach:. Poniżej zaprezentowano rozkład ekspozycji po odliczeniu korekt wartości, rezerw i odpisów aktualizujących w zależności od typu kontrahenta z podziałem na kategorie ekspozycji, w tym określenie ekspozycji wobec MŚP (w tys. zł) Lp. Kategoria ekspozycji Sektor finansowy 1. Ekspozycje wobec rządów 133,10 centralnych lub banków centralnych 2. Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych 3. Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego 4. Ekspozycje wobec instytucji 4 792,58 5. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Sektor rządowy i budżetowy 1 023,67 30,41 Sektor niefinansowy ogółem - w tym MŚP 14 179,78 698,52 Pozostałe 6. Ekspozycje detaliczne 1 203,85 7. Ekspozycje zabezpieczone 11 868,23 hipotekami na nieruchomościach 8. Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania 9. Ekspozycje kapitałowe 395,69 10. Inne pozycje 1 453,11 Razem 5 321,37 2 326,23 27 251,86 698,52 1 453,11 5. Struktura ekspozycji kredytowych według terminów zapadalności Poniżej przedstawiono zestawienie rezydualnych terminów zapadalności w podziale na obsługiwane sektory, a ekspozycje zaprezentowano w wartości nominalnej (w tys. zł): 16
Luka Podmioty finansowe Podmioty niefinansowe Instytucje samorządowe Do 1 miesiąca Powyżej 1 do 3 miesięcy Powyżej 3 do 6 miesięcy Powyżej 6 miesięcy do 1 roku Powyżej 1 roku do 2 lat Powyżej 2 do 5 lat Powyżej 5 do 10 lat Powyżej 10 do 20 lat Powyżej 20 lat Razem 5 492,33 0,00 131,98 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 5 624,31 2 802,03 589,69 1 298,86 3 097,06 2 851,24 5 931,22 6 597,39 4 300,21 160,99 26 908,69 0,94 1,89 2,84 5,67 111,34 504,73 450,00 0,00 0,00 1 077,41 pozostałe 1 164,58 0,00 0,00 2,52 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 1 167,10 6. Ekspozycje w podziale na istotne branże oraz korekty z tytułu szczególnego i ogólnego ryzyka kredytowego; Lp. Branże 1. Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo 2. Działalność gospodarcza Należności ( w wartości nominalnej) Należnośc i normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone w tys. zł Zobowiązania pozabilansowe Rezerwy celowe i odpisy aktualizujące Wartość ekspozycji brutto 16 260,07 1 081,73 244,63 866,14 376,72 18 829,29 1 459,95 0,00 1,22 77,31 1,22 1 539,70 3. Osoby prywatne 2 688,54 0,00 51,28 408,20 135,05 3 283,07 4. Instytucje samorządowe 5. Organizacje i wspólnoty 1 077,40 0,00 0,00 0,00 1 077,40 5 128,57 0,00 0,02 221,08 0,02 5 349,69 6. Spółki i Spółdzielnie 712,67 0,00 0,00 897,33 1 610,00 Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym i budżetowym (bez osób prywatnych) 27 327,20 1 081,73 297,15 2 470,06 513,01 31 689,15 7. Struktura ekspozycji zagrożonych według kategorii dla istotnych regionów geograficznych - nie dotyczy. Bank prowadzi działalność lokalnie, brak ekspozycji poza granicami Polski, dlatego poniżej przedstawia podział ekspozycji o utraconej wartości na terenie działania BS- powiat malborski. Lp. Powiat Suma wartości bilansowej i pozabilansowej (w tys. zł) Ekspozycje o utraconej wartości Rezerwy celowe i odpisy aktualizujące dotyczące odsetek 1. Powiat malborski 297,15 297,15 Bank prezentuje ekspozycje przeterminowane (w rozumieniu Ustawy o rachunkowości) w podziale na obsługiwane typy kontrahenta (sektory): 1. Lp. Klasa ekspozycji Sektor Sektor rządowy i Razem niefinansowy budżetowy w tys. zł 1. Poniżej standardu 2. Wątpliwe 3. Stracone 297,15 297,15 Razem 297,15 297,15 8. Zmiana stanu korekt i rezerw/odpisów z tytułu ekspozycji zagrożonych wraz z saldem początkowym i końcowym 17