Nr prjektu: Z/2.20/II/2.6/05/05 Sieć współpracy w zakresie rzwju szerkpasmwych technik Raprt na temat lkalneg rzwju szerkpasmwych technik dstępwych z uwzględnieniem mżliwści wykrzystania śrdków pmcwych UE w latach 2004-2006 Warszawa, marzec 2007 r. Prjekt współfinanswany ze śrdków Eurpejskieg Funduszu Spłeczneg raz z budżetu państwa w ramach Działania 2.6 ZPORR.
Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Przegląd strategii pracwanych i przyjętych d realizacji w Unii Eurpejskiej i Plsce w zakresie budwy spłeczeństwa infrmacyjneg... 4 2.1 STRATEGIA LIZBOŃSKA...4 2.2 STRATEGIE PRZYJĘTE DO REALIZACJI W RP...6 2.2.1 Strategia infrmatyzacji Rzeczypsplitej Plskiej - eplska na lata 2004-2006.. 6 2.2.2 Nardwa Strategia Rzwju Dstępu Szerkpasmweg d Internetu na lata 2004-2006... 9 2.3 REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI ORAZ STRATEGIE E-ROZWOJU WOJEWÓDZTW..14 2.4 RIS WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO...16 3. Śrdki strukturalne UE na lata 2004-2006, dnszące się d współfinanswania prjektów służących budwie spłeczeństwa infrmacyjneg...17 3.1 SPO WKP DZIAŁANIE 2.3...17 3.2 SPO ROLNICTWO...19 3.2.1 Działanie 2.3... 19 3.2.2 Działanie 2.4... 20 3.3 ZINTEGROWANY PROGRAM OPERACYJNY ROZWOJU REGIONALNEGO...20 3.3.1 ZPORR Działanie 1.4... 24 3.3.2 ZPORR Działanie 1.5... 25 3.3.3 ZPORR Działanie 2.1... 26 3.3.4 ZPORR Działanie 2.6... 27 3.3.5 ZPORR Działanie 3.1... 28 3.3.6 ZPORR Działanie 3.4... 29 4. Wykrzystanie śrdków strukturalnych UE na lata 2004-2006, dnszących się d współfinanswania prjektów służących budwie spłeczeństwa infrmacyjneg w wjewództwie pdlaskim...30 5. Załącznik...30 ZAŁĄCZNIK - WSPÓŁFINANSOWANIE PROJEKTÓW SŁUŻĄCYCH BUDOWIE SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM...31 2
1. Wstęp Spłeczeństw infrmacyjne t nwy typ spłeczeństwa, kształtujący się w krajach pstindustrialnych, w których rzwój nwych technlgii siągnął najszybsze temp. Spłeczeństw infrmacyjne nie tylk psiada rzwinięte śrdki przetwarzania infrmacji i kmunikwania, lecz śrdki te są pdstawą twrzenia dchdu nardweg i dstarczają źródła utrzymania większści spłeczeństwa. Kluczwe znaczenie w gspdarce dgrywa prdukt cyfrwy i usługa cyfrwa. Pdstawwy zasób t wiedza, pwstała na skutek przetwrzenia zbiru infrmacji. Kreatywnść będzie zatem wyznacznikiem miejsca człwieka w spłeczeństwie infrmacyjnym (spłeczeństwie wiedzy). W spłeczeństwie industrialnym uniwersytety uczyły, jak wykrzystywać wiedzę. W spłeczeństwie infrmacyjnym pwinny uczyć, jak twrzyć wiedzę. Pdstawwymi warunkami, które muszą być spełnine, aby spłeczeństw mżna był uznać za infrmacyjne, jest rzbudwana nwczesna sieć teleinfrmatyczna, bejmująca swym zasięgiem wszystkich bywateli raz rzbudwane zasby infrmacyjne dstępne publicznie. W dużym uprszczeniu prces budwy spłeczeństwa infrmacyjneg mżna pdzielić na trzy elementy składwe: 1. rzwój szerkpasmwej infrastruktury teleinfrmatycznej jak pdstawweg narzędzia transmisji infrmacji, 2. rzwój treści i usług udstępnianych pprzez tę infrastrukturę, 3. wiedza i umiejętnści pzwalające na twrzenie, udstępnianie raz wykrzystanie infrmacji i usług elektrnicznych. Szczególne zadanie w kształtwaniu spłeczeństwa infrmacyjneg spczywa na samrządzie lkalnym. T właśnie jednstki terytrialne zajmujące się prblemami lkalnymi i znające ptrzeby mieszkańców, a jedncześnie będące miejscem najczęstszeg kntaktu przeciętneg człwieka z władzą, dgrywają isttną rlę w stymulwaniu rzwju spłeczeństwa infrmacyjneg. Temp rzwju technlgii cyfrwych, szczególnie w zakresie wymiany infrmacji, jest becnie tak duże, że w chwili gdy jesteśmy w stanie wykrzystać jedynie cząstkę mżliwści każdej klejnej generacji rzwiązań technicznych, już pjawiają się nwe, zwiększające wielkrtnie dtychczaswe mżliwści. Isttnym prblemem staje się zapewnienie spłeczeństwu zdlnści d szybkieg przyswajania innwacyjnych technik i technlgii raz budwanych na ich bazie aplikacji, a także skuteczneg krzystania z usług. Jednym z celów prjektu Sieć Współpracy jest przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrwemu, które występuje zwłaszcza na terenach wiejskich i słab zurbanizwanych. Raprt na temat lkalneg rzwju szerkpasmwych technik dstępwych z uwzględnieniem mżliwści wykrzystania śrdków pmcwych UE w latach 2004-2006 zstał pracwany na pdstawie analizy dstępnych infrmacji i wyników badań dtyczących stpnia realizacji przyjętych strategii w bszarze budwy spłeczeństwa infrmacyjneg dnszących się także d bszarów wiejskich i słab zurbanizwanych. 3
Przedstawina w raprcie analiza bejmuje wjewództw pdlaskie raz dtyczy: a. Strategii pracwanych i przyjętych d realizacji w Unii Eurpejskiej i Plsce, pcząwszy d Strategii Lizbńskiej, pprzez: Plan Działań e-eurpe 2000, eeurpa 2005 Spłeczeństw infrmacyjne dla wszystkich, Strategię Infrmatyzacji RP eplska na lata 2004-2006, Nardwą Strategię Rzwju Dstępu Szerkpasmweg d Internetu na lata 2004-2006, a kńcząc na RSI i e-strategiach rzwju reginalneg. W raprcie wskazan zapisy w tych dkumentach dnszące się d bszarów wiejskich i słab zurbanizwanych. b. Wykrzystania śrdków strukturalnych UE w latach 2004-2006, zarówn w ramach prgramów SPO jak i ZPORR, dnszących się d współfinanswania prjektów służących budwie spłeczeństwa infrmacyjneg na bszarach wiejskich i słab zurbanizwanych. Dknan analizy prjektów realizwanych w ramach działań prgramów peracyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem, dnszących się d bszarów wiejskich i słab zurbanizwanych. W prwadznych badaniach raz w Raprcie przyjęt następujące definicje bszarów wiejskich i słab zurbanizwanych: Obszary wiejskie t bszary usytuwane pza granicami administracyjnymi miast zgdnie z Pdstawami Wsparcia Wspólnty na lata 2004 2006 przyjętymi przez Klegium Wyskich Kmisarzy KE w dniu 10 grudnia 2003r. i przez Radę Ministrów w dniu 23 grudnia 2003 r. Obszary słab zurbanizwane t bszary, na których pwierzchnia terenów miejskich d całści bszaru nie przekracza 40%. 2. Przegląd strategii pracwanych i przyjętych d realizacji w Unii Eurpejskiej i Plsce w zakresie budwy spłeczeństwa infrmacyjneg 2.1 Strategia Lizbńska Strategia Lizbńska przyjęta w marcu 2000r. jest becnie najważniejszym prgramem spłeczn-gspdarczym Unii Eurpejskiej. Jeg celem jest uczynienie z Unii widącej gspdarki świata w perspektywie d 2010 rku. Przyjęcie teg prgramu był wyrazem uświadmienia kniecznści przeprwadzenia zasadniczej refrmy systemu spłeczn-gspdarczeg Eurpy. Osiągnięciu celów Strategii Lizbńskiej mają służyć następujące działania systemw-regulacyjne: szybkie przechdzenie d gspdarki partej na wiedzy, w tym rzwój spłeczeństwa infrmacyjneg, badań i innwacji raz kształcenie dpwiednich kwalifikacji i umiejętnści; liberalizacja i integracja tych rynków i sektrów, których wspólny rynek de fact nie bjął: telekmunikacja, energetyka, transprt, pczta, a także usługi finanswe raz całść rynku usług; 4
rzwój przedsiębirczści: deregulacja i lepsze wsparcie ze strny administracji (likwidacja barier administracyjn-prawnych), łatwiejszy dstęp d kapitału i technlgii, graniczanie zakłócającej knkurencję pmcy publicznej, twrzenie równeg pla knkurencji; wzrst zatrudnienia i zmiana mdelu spłeczneg: wzrst aktywnści zawdwej, uelastycznienie rynku pracy, pprawa edukacji, unwcześnienie systemu zabezpieczeń spłecznych, graniczanie biedy i wykluczenia spłeczneg; dbałść trwałe fundamenty rzwju i śrdwisk naturalne: graniczanie zmian klimatycznych, zachwanie zasbów naturalnych. We wszystkich pięciu bszarach działania przyjęt pakiet inicjatyw raz uzgdnin kierunki ich rzwju. Realizacja działań Strategii Lizbńskiej służy ptymalnemu wykrzystaniu ptencjału Unii Eurpejskiej. Działania strategii realizwane są przez przyjmwanie wiążących aktów prawnych raz przez ustanawianie wspólnych celów i przenszenie ich d prgramów nardwych i reginalnych. Adresatem Strategii Lizbńskiej są przede wszystkim kraje człnkwskie Unii. Jej wdrażanie dbywa się w dużym stpniu pprzez twartą metdę krdynacji, a także pprzez tradycyjny mechanizm regulacyjny (dyrektywy). Otwarta metda krdynacji, w uprszczeniu plega na mnitringu, prównywaniu i cenie wdrżenia uzgdninych celów. Realizacja Strategii Lizbńskiej ma więc w znacznym stpniu zdecentralizwany charakter, dzięki czemu mżna pruszać się d przdu mim zróżnicwanych warunków eknmicznych i kulturwspłecznych. Duż zależy d wli plitycznej rządów, ale istnieje też wzajemna presja, zaś cały prces jest przejrzysty i widczny dla pinii publicznej. Każdeg rku wisną dbywa się psiedzenie Rady Eurpy, na które Kmisja Eurpejska przygtwuje raprt kreswy analizujący zaawanswanie państw człnkwskich w realizwaniu celów wytycznych w Strategii Lizbńskiej. W rezultacie czeg Strategia Lizbńska ulega uzupełnienim, rzwinięcim i przewartściwanim. W zakresie prmwania integracji spłecznej Strategia Lizbńska zwraca szczególną uwagę na kwestię pstępującej marginalizacji spłecznej. W pinii Rady Eurpy Strategia Lizbńska stwarza grmny ptencjał, który mże być pmcny w graniczaniu marginalizacji spłecznej, zarówn pprzez stwrzenie warunków eknmicznych (szybszy wzrst gspdarczy, zwiększenie zatrudnienia) jak i pprzez twrzenie nwych mżliwści uczestnictwa w rzwju gspdarczym. W dniesieniu d telekmunikacji raz dziedzin pkrewnych, przede wszystkim Internetu, który stał się drębnym medium kmunikacyjnym, a także tradycyjnych mediów elektrnicznych Strategia Lizbńska zawiera zarówn pdsumwanie kilku prcesów, które w bszarze telekmunikacji rzpczęły się jeszcze przed jej sfrmułwaniem, jak i zupełnie nwe tezy, zasadnicz zmieniające tradycyjne ddzielne ujęcie różnych dziedzin. Pdstawwe załżenie nweg ujęcia brzmi: kmunikacja elektrniczna jak zbircz nazwan telekmunikację i media elektrniczne jest narzędziem twrzenia spłeczeństwa infrmacyjneg raz Gspdarki Opartej na Wiedzy. Warunkiem skuteczneg stswania teg narzędzia ma być liberalizacja rynku 5
dawniej zmnplizwaneg przez byłych mnplistów państwwych. Zasadniczym elementem Strategii Lizbńskiej stał się pracwanie i wdrżenie zupełnie nweg pakietu regulacyjneg (Nwych Dyrektyw), bejmująceg jednlitą regulacją cały sektr kmunikacji elektrnicznej: mediów, telekmunikacji i teleinfrmatyki. Pakiet Nwych Dyrektyw publikwany w marcu 2002 r. zaczął bwiązywać w ówczesnych krajach UE d płwy 2003 r. i wraz z rzszerzeniem Unii d 1 maja 2004 r. bjął także kraje nwej dziesiątki. Nwy pakiet regulacyjny jest jedną z pdstaw plityki Unii dtyczącej Spłeczeństwa Infrmacyjneg i Gspdarki Opartej na Wiedzy. Jednym z ddatkwych załżeń, jakie legły u pdstaw pracwania Nwych Dyrektyw był także zasadnicze uprszczenie systemu prawa dtycząceg całeg sektra kmunikacji elektrnicznej. Wdrażanie Strategii Lizbńskiej i Nwych Dyrektyw kazał się niełatwym zadaniem dla Plski i większści krajów nwej dziesiątki. Nie wszystkie prirytety Strategii Lizbńskiej np. pwszechne udstępnienie tanieg i szerkpasmweg Internetu raz implementacja usług e-administracji i e- zdrwia, akcentwane w Strategii były spójne z bieżącymi zadaniami budwy mechanizmów kmunikacji elektrnicznej np. w Plsce. W rku rzszerzenia Unii kraje nwej dziesiątki infrastruktura telekmunikacyjna w telefnii stacjnarnej, stanwiąca najczęściej wykrzystywane medium szerkpasmweg dstępu d Internetu, była rzbudwana w większści tych krajów tylk d pzimu dpwiadającemu mniej więcej płwie gęstści sieci stacjnarnej (mierznej liczbą linii na 100 mieszkańców) krajów starej Unii. Miał t wtedy i ma nadal isttny wpływ na pwszechnść dstępu szerkpasmweg d Internetu. 2.2 Strategie przyjęte d realizacji w RP 2.2.1 Strategia infrmatyzacji Rzeczypsplitej Plskiej - eplska na lata 2004-2006 Zadania w zakresie infrmatyzacji raz rzwju spłeczeństwa infrmacyjneg w Plsce d 2006 rku zstały wyznaczne w przyjętej przez Radę Ministrów RP w dniu 13 stycznia 2004 rku Strategii infrmatyzacji Rzeczypsplitej Plskiej - eplska na lata 2004-2006. Unia Eurpejska realizwała infrmatyzację w ramach inicjatywy eeurpe, zdefiniwanej przez dwa Plany działań: 2002 i 2005. Pierwszy z nich wyróżnił jedenaście zadań służących realizacji trzech głównych celów. Natmiast drugi, uznając, że część zadań np. związanych z dstępem d Internetu zstała zrealizwana, wskazał prirytety dalszych działań. Centralnym pjęciem Planu działania eeurpe 2005 stała się usługa. W ten spsób w centrum uwagi znalazł się użytkwnik. Wcześniej zbyt duż uwagi przywiązywan d samej techniki, zapminając, że istnieje na nie dla samej siebie, lecz aby służyć zaspkajaniu ptrzeb. Z pwdu aspiracji eurpejskich i przystąpienia d Unii Eurpejskiej infrmatyzacja Plski dwływała się d metd i dświadczeń krajów Unii. W szczególnści d celów i działań zawartych w Planie działania eeurpe 2002, uwzględniając jedncześnie prirytety przyjęte przez Plan działania eeurpe 2005 (czyli kncentrwała się na dstarczaniu wartści dla użytkwnika). Przy 6
pracwaniu Strategii infrmatyzacji Rzeczypsplitej Plskiej - eplska na lata 2004-2006 uwzględnin plską specyfikę - przede wszystkim późnienie rzwju infrastruktury dstępu d Internetu. Strategia infrmatyzacji jest zgdna z celami wyznacznymi w bu Planach działań, zachwując prprcje w rzwju Plski i krajów Unii Eurpejskiej. Strategia realizuje pstanwienia Nardweg Planu Rzwju (NPR) raz Pdstaw Wsparcia Wspólnty (PWW), które przewidują znaczące śrdki na rzwój spłeczeństwa infrmacyjneg. W Strategii infrmatyzacji Rzeczypsplitej Plskiej - eplska na lata 2004-2006 kreślna zstała wizja infrmatyzacji Plski: Twrzenie knkurencyjnej gspdarki partej na wiedzy raz pprawa jakści życia mieszkańców pprzez skuteczną infrmatyzację w zakresie: A. POWSZECHNOŚCI DOSTĘPU DO TREŚCI I USŁUG UDOSTĘPNIANYCH ELEKTRONICZNIE B. TWORZENIA WARTOŚCIOWEJ OFERTY TREŚCI I USŁUG DOSTĘPNYCH W INTERNECIE C. ZDOLNOŚCI ICH WYKORZYSTANIA Pwszechny dstęp znacza, że przeważająca większść bywateli i przedsiębirstw psiada mżliwści techniczne krzystania z ferwanych treści i usług. W praktyce znacza t pwszechny, bezpieczny i szerkpasmwy dstęp d Internetu. Należy dążyć d sytuacji, w której dstęp d Internetu w gspdarstwie dmwym będzie tak czywisty jak psiadanie dstępu d wdy lub prądu. Birąc pd uwagę graniczenia związane z pzimem dchdów w Plsce, prirytetem działań w pierwszym kresie, pwinn być ułatwienie krzystania z Internetu we wszystkich szkłach, administracji publicznej raz w publicznych punktach dstępu d Internetu, zarówn tych prwadznych przez administrację, jak i kmercyjnych. Wśród śrdków dstępu d treści i usług udstępnianych elektrnicznie należy wymienić kmputer, telewizję kablwą, telewizję cyfrwą, telefnię UMTS raz sieci R-LAN. Wymóg istnienia treści znacza, że w Internecie znajduje się ferta, która mże mieć wartść dla ptencjalneg użytkwnika, d prstych infrmacji d usług, w których ma miejsce interakcja usługbircy i pdmitu świadcząceg usługę. Usługami uznanymi za prirytetwe przez Unię Eurpejską są: usługi publiczne realizwane drgą elektrniczną (e-gvernment); usługi medyczne świadczne na dległść (e-health); nauczanie na dległść (e-learning), a także handel elektrniczny (e-cmmerce, e-business). W Plsce prirytetem uznan usługi publiczne, a także twrzenie wartściwych treści w Internecie. Ptencjalny ppyt na usługi medyczne i nauczanie na dległść jest bardz wyski. Te dwie dziedziny mgą być szczególnie pmcne w plepszeniu szans zawdwych mieszkańców terenów wiejskich i małych miastach raz ich jakści życia. Spsbem na uzyskanie wymiernych krzyści jest publikwanie i ewentualne adaptwanie treści istniejących w zasbach infrmacyjnych państwa. Należą d nich wszelkie infrmacje, których przetłumaczenie i umieszczenie w Internecie mże przyczynić się d prmcji 7
Plski i pszczególnych reginów, zarówn wśród ptencjalnych inwestrów, jak i turystów. Trzecim bszarem realizacji prcesu infrmatyzacji kraju jest zdlnść wykrzystania dstępnej ferty, która wymaga zarówn dpwiednich umiejętnści psługiwania się kmputerem (piśmiennści infrmatycznej), jak i przełamania bariery psychicznej, zaakceptwania Internetu jak wygdneg i bezpieczneg narzędzia ułatwiająceg życie. Prirytetem dla Plski stał się siągnięcie stanu, w którym każdy abslwent szkły średniej ptrafi psługiwać się kmputerem i Internetem raz zdaje sbie sprawę z krzyści, jakie niesie kmunikacja elektrniczna. Drugim prirytetem uznan uczynienie z telepracy realneg narzędzia aktywizacji zawdwej. W tym przypadku kmputer i dpwiednie przeszklenie mże stać się szansą na znalezienie pracy i rzwój zawdwy. Osiągnięcie przedstawinej wizji wymaga przeprwadzenia knkretnych działań, które realizują cel i skupiają się wkół trzech bszarów będących składnikami wyżej pisanej wizji: A. ZAPEWNIENIE WSZYSTKIM OBYWATELOM I FIRMOM TANIEGO, SZEROKOPASMOWEGO I BEZPIECZNEGO DOSTĘPU DO INTERNETU: 1. Internet szerkpasmwy dla szkół zapewnienie wszystkim szkłm szerkpasmweg dstępu d Internetu, łącznie ze śrdkami na jeg wykrzystywanie, w ilści pkrywającej zaptrzebwanie wynikające z nauczania i zajęć pzalekcyjnych. 2. Internet szerkpasmwy w administracji publicznej zapewnienie jednstkm administracji publicznej szerkpasmweg dstępu d Internetu, c umżliwi świadczenie usług publicznych drgą elektrniczną. 3. Infrastruktura dstępu rzwój infrastruktury telekmunikacyjnej i stymulwanie zwiększenia dstępnści Internetu, w tym dstępu szerkpasmweg, a także dstępu pprzez publiczne punkty dstępu w każdej gminie. 4. Infrastruktura teleinfrmatyczna dla nauki rzwój akademickich sieci kmputerwych. 5. Bezpieczeństw w sieci zwiększenie bezpieczeństwa i budwanie zaufania d kmunikacji elektrnicznej. B. TWORZENIE SZEROKIEJ I WARTOŚCIOWEJ OFERTY TREŚCI I USŁUGDOSTĘPNYCH W INTERNECIE I CYFROWYCH MEDIACH AUDIOWIZUALNYCH: 1. Wrta Plski zwiększenie efektywnści administracji publicznej dzięki przeniesieniu usług publicznych w tym zamówień publicznych - na platfrmę elektrniczną. 2. Wrta Plski d Eurpy zwiększenie skutecznści Plski w uzyskiwaniu dfinanswania z eurpejskich funduszy przedakcesyjnych, a p przystąpieniu d Unii z Funduszu Spójnści i funduszy strukturalnych raz prgramów eurpejskich, infrmatyczne wsparcie dla prcesów: identyfikacji celów mżliwych d skuteczneg finanswania, ich selekcji, zarządzania prjektami i mnitringu. 8
3. Centralne bazy danych administracji racjnalizacja funkcjnwania baz danych administracji publicznej m.in. związanych z ewidencją ludnści, pdatników, pjazdów, sób skazanych. 4. Plskie treści w Internecie prmwanie twórczści i adaptwanie dstępnych treści, w tym szerk rzumianych infrmacji publicznej, d celów publikwania w Internecie, realizwanych między innymi na bazie Biuletynu Infrmacji Publicznej i Plskiej Bibliteki Internetwej, wspieranie tłumaczenia treści, które mgą przyczynić się d prmcji Plski, jak również wspieranie internetwej działalnści publicznych i prywatnych radifnii i telewizji raz mediów drukwanych dyspnujących szerkimi zasbami infrmacyjnymi i prgramwymi, których udstępnienie drgą elektrniczną zasadnicz wzbgaci plskie treści w Internecie. 5. Nauczanie na dległść wspieranie prgramów pzwalających na wyrównywanie szans edukacyjnych młdzieży, niezależnie d pchdzenia, raz prgramów kształcenia drsłych, w celu zmniejszenia bezrbcia raz zmiany zawdu i pdnszenia umiejętnści zawdwych 6. Usługi medyczne na dległść wspieranie wykrzystywania kmunikacji elektrnicznej d zwiększenia efektywnści chrny zdrwia przez lepsze używanie rzprsznych zasbów raz niwelwanie różnic w zakresie jakści ferty w różnych miejscach Plski. 7. Handel elektrniczny wspieranie rzwju e-cmmerce raz usuwanie barier w pwszechnym stswaniu kmunikacji elektrnicznej w gspdarce. 8. Naziemna radifnia i telewizja cyfrwa przyjęcie i rzpczęcie wdrażania strategii knwersji cyfrwej w naziemnej radifnii i telewizji. C. POWSZECHNA UMIEJĘTNOŚĆ POSŁUGIWANIA SIĘ TELEINFORMATYKĄ: 1. Pwszechna umiejętnść psługiwania się kmputerem dprwadzenie d stanu, w którym każdy abslwent szkły średniej ptrafi psługiwać się kmputerem raz czerpać krzyści z psługiwania się Internetem. 2. Zapbieganie wykluczeniu infrmacyjnemu zapewnienie technicznych mżliwści wyrównania szans pełneg uczestnictwa w spłeczeństwie infrmacyjnym dla sób wymagających dkształcenia średnieg pklenia raz sób niepełnsprawnych z wykrzystaniem metd e-learningu, prmwanie telepracy jak metdy aktywizacji zawdwej. 3. Zwiększenie infrmatyczneg przygtwania zawdweg wspieranie prgramów szkleń kmputerwych dla drsłych ze szczególnym uwzględnieniem szkleń dla bezrbtnych. 2.2.2 Nardwa Strategia Rzwju Dstępu Szerkpasmweg d Internetu na lata 2004-2006 Nardwa Strategia Rzwju Dstępu Szerkpasmweg d Internetu na lata 2004-2006 zstała przyjęta przez Radę Ministrów RP 23.12.2003r. 9
W Zjedncznej Eurpie realizwany jest Plan Działań eeurpe 2005 Spłeczeństw infrmacyjne dla Wszystkich, w którym pdkreśla się znaczenie zapewnienia bezpiecznej infrastruktury dstępu szerkpasmweg d Internetu dla wszystkich bywateli i przedsiębirców, administracji publicznej, szkół i nauki. Strategia Rzwju Dstępu Szerkpasmweg d Internetu jest częścią Strategii infrmatyzacji Rzeczypsplitej Plskiej - eplska na lata 2004-2006. Dkument ten zstał zaprezentwany wyżej. Celem Nardwej Strategii Dstępu Szerkpasmweg d Internetu na lata 2004 2006 jest upwszechnienie dstępu d szerkpasmweg Internetu dzięki: Budwie infrastruktury dstępu; Twrzeniu ferty infrmacji i usług; Aktywnej rli administracji publicznej. Pdstawwymi zasadami przy twrzeniu infrastruktury z wykrzystaniem śrdków publicznych krajwych i Unii Eurpejskiej pwinny być: neutralnść technlgiczna wsparcie nie pwinn fawryzwać żadnej knkretnej technlgii ani graniczać jej wybru; twarty dstęp peratrzy telekmunikacyjni, na pdstawie Prawa telekmunikacyjneg zgdneg z nwym pakietem dyrektyw UE kmunikacji elektrnicznej, pwinni zapewnić dstęp użytkwnikm i innym peratrm d własnej, już wybudwanej infrastruktury; przejrzystść prcedur peratrzy infrastruktury pwinni przygtwać system bliczania ksztów, który pzwli na kalkulację i uzasadnienie zwrtu ksztów lub subsydia, zgdny z zasadami uczciwej knkurencji; bezpieczeństw sieci szerkpasmwych budwa infrastruktury dstępu szerkpasmweg pwinna uwzględniać kwestie bezpieczeństwa danych przesyłanych drgą elektrniczną raz chrnę zasbów użytkwników. Zaptrzebwanie twrzące ppyt na usługi dstępu szerkpasmweg będzie stymulwane pprzez zapewnienie szerkiej i bgatej ferty, zarówn sektra prywatneg jak i publiczneg. Dzięki temu wzrśnie zaintereswanie uczestników rynku szerkpasmwym dstępem d Internetu. Kluczwymi usługami, które będą decydwać atrakcyjnści kmunikacji elektrnicznej są: a. usługi publiczne świadczne drgą elektrniczną (e-administratin, e-gvernment), b. usługi medyczne świadczne na dległść (e-health), c. nauczanie na dległść (e-learning), d. handel elektrniczny (e-business). W Strategii zdefiniwane zstały następujące bszary zastswań: 1. Internet szerkpasmwy w szkłach - Zapewnienie szerkpasmweg dstępu d Internetu w szkłach w pierwszej klejnści pzwli zaferwać ucznim zajęcia, w czasie których będą krzystać z 10
multimediów, infrmacji raz szkleń dstępnych w Internecie jak również krzystać z wiedzy w nim zgrmadznej. Zgdnie z pstanwieniami Strategii Infrmatyzacji wszystkie szkły pwinny dyspnwać dstępem szerkpasmwym d 2006 r. 2. Nauka z łączem szerkpasmwym - Zapewnienie mżliwści szybkiej wymiany infrmacji między śrdkami naukwymi w całej Eurpie jest jednym z zasadniczych celów eeurpe 2002. W Plsce realizwany jest prjekt PIONIER zaawanswane technlgie dla spłeczeństwa infrmacyjneg. Zapewni n dstęp szerkpasmwy wszystkim śrdkm akademickim i naukwym, umżliwiając jedncześnie wykrzystanie infrastruktury także innym pdmitm tj. administracji czy szpitalm. W dalszych etapach prjektu będą rzwijane usługi z dziedziny e-gvernment, e-learning, e-health czy e-business. 3. Szerkpasmwa administracja - Zgdnie z pstanwieniami eeurpe 2005 raz Strategii infrmatyzacji wszystkie urzędy administracji publicznej pwinny psiadać dstęp szerkpasmwy d Internetu d rku 2005. Pzwli im t świadczyć usługi publiczne w sieci raz jedncześnie przyspieszy uzyskanie tzw. masy krytycznej usługi, dzięki czemu ceny dstępu mgą radykalnie się bniżyć. W Plsce dstęp szerkpasmwy dla administracji samrządwej będzie mógł być realizwany ze śrdków samrządów terytrialnych raz śrdków z Eurpejskieg Funduszu Rzwju Reginalneg w ramach Zintegrwaneg Prgramu Operacyjneg Rzwju Reginalneg. 4. Przedsiębirstwa zawsze dstępne (always n) - Dstęp szerkpasmwy jest pstrzegany jak katalizatr sukcesu eknmiczneg w przedsiębirstwach. Umżliwia jednak przede wszystkim rzwój firm partych na innwacjach i mdelach e-biznesu. Szczególnie małe i średnie przedsiębirstwa mgą zwiększać prduktywnść pprzez lepszą wymianę infrmacji i wydajnść. Prmwanie dstępu szerkpasmweg w firmach pwinn plegać przede wszystkim na aktywnej rli administracji w zwiększaniu ferty usług publicznych w sieci (rejestracja firm, składanie deklaracji pdatkwych, wypełnianie frmularzy ubezpieczeń spłecznych, itp.), prmcji szerkpasmweg Internetu i działaniach zwiększających knkurencję na rynku usług dstępu. 5. Internet szerkpasmwy w chrnie zdrwia - Szpitale i inne placówki chrny zdrwia dzięki pdłączeniu d Internetu szerkpasmweg będą w stanie szybk i sprawnie wymieniać się infrmacjami pacjentach. Rzwój tej technlgii mże znacząc wpłynąć na jakść usług medycznych. Szybki dstęp d infrmacji pacjencie dla lekarze mże niejednkrtnie znaczać lepszą decyzję diagnzę, a c za tym idzie uratwać ludzkie życie. 6. Obszary wiejskie i małe miasta w sieci - Zapewnienie dstępu szerkpasmweg na bszarach wiejskich i w małych miastach ma wręcz kluczwą rlę dla włączenia spłecznści tych reginów w realizację Strategii Rzwju Dstępu Szerkpasmweg d Internetu. Walka z wykluczeniem cyfrwym digital divide na tych właśnie bszarach pwinna pierać się krzystanie z dstępu szerkpasmweg. Umżliwiając mieszkańcm tych terenów krzystanie z Internetu jest częst przełamaniem bariery infrmacyjnej raz zapewnienia im dstępu d usług i infrmacji, z których krzystają mieszkańcy dużych miast. T 11
szansa na rzwój zawdwy i spłeczny śrdków wiejskich, na zwiększenie wykształcenia i zatrudnienia na bszarach wiejskich i w małych miastach. Aplikacje: ferty pracy Urzędów Zatrudnienia, frmularze dpłat z Funduszy Eurpejskich dla rlników, etc. Rla administracji publicznej w realizacji Strategii zstała sfrmułwana następując: Administracja rządwa - Najważniejszym zadaniem administracji rządwej jest implementacja nweg pakietu dyrektyw telekmunikacyjnych z zakresu kmunikacji elektrnicznej. Zadania administracji rządwej skupią się na następujących działaniach: A 1. Praw: i. Wprwadzenie nweg zakresu usługi pwszechnej; ii. Ustawa partnerstwie Publiczn-Prywatnym. A 2. Inwestycje - Budwa szerkpasmwej infrastruktury dstępwej. A 3. Nwe techniki - Działania dtyczące przejścia z telewizji analgwej na cyfrwą. A 4. Prmcja: i. Organizacja plskieg dnia dstępu szerkpasmweg d Internetu; ii. Prmcja dbrych praktyk, rganizacja seminariów, szkleń i knferencji dstępie szerkpasmwym; iii. Pwłanie zespłu zadaniweg d prmcji dstępu szerkpasmweg. Administracja samrządwa - Kluczwą rlę w zapewnieniu dstępu szerkpasmweg d Internetu pełni administracja samrządwa. Dbre wykrzystanie śrdków budżetwych raz funduszy strukturalnych pzwli rzwinąć reginalną infrastrukturę telekmunikacyjną dla ptrzeb spłeczeństwa infrmacyjneg raz wzmcnić knkurencyjnść i atrakcyjnść reginów. Prmcja dbrych rzwiązań raz zachęty inwestycyjne dla przedsiębirstw umżliwią dalszy rzwój dstępu szerkpasmweg. Samrządy pwinny także wykrzystać przedsiębirstwa kmunalne w zakresie dstępu szerkpasmweg d Internetu traktując tę usługę jak realizację własneg zadania publiczneg tak, jak zapewnienie mieszkańcm dstępu d wdy czy prądu. Isttną rlę mgą degrać samrządy na szczeblu lkalnym jak właściciele infrastruktury telekmunikacyjnej którzy, dyspnując fizycznymi zasbami telekmunikacyjnymi (jak np. kanalizacja teletechniczna, kable, maszty itp.), stwrzą bazę dla rzwju nwczesnych usług telekmunikacyjnych. Strategia przewiduje następujące spsby na Finanswanie infrastruktury dstępu: Nardwy Plan Rzwju 2004-2006 - Rzwój spłeczeństwa infrmacyjneg zstał uwzględniny we wszystkich prgramach peracyjnych zawartych w NPR, przyjętym przez Radę Ministrów w styczniu 2003. Rzwój dstępu szerkpasmweg będzie realizwany w ramach działania 1.5 w Zintegrwanym Prgramie Operacyjnym Rzwju Reginalneg. 12
Budżet Państwa i budżety jednstek samrządu terytrialneg - W prjekcie budżetu państwa na 2004 r., w ramach rezerwy celwej przewidzian śrdki na pracwnie internetwe w szkłach. Zaangażwanie i wielkść śrdków samrządu terytrialneg uzależniny będzie d stpnia zaintereswania samrządów finanswaniem inicjatyw związanych z budwą szerkpasmwej infrastruktury dstępwej. Partnerstw publiczn prywatne - Obecnie w Plsce pdwyższny ppyt na szerkpasmwy dstęp d sieci bserwuje się głównie ze strny sektra biznesweg, śrdków administracji lkalnej (urzędy), placówek edukacyjnych raz śrdków naukwych. Nie stwierdza się jeszcze znacząceg ppytu na usługi szerkpasmwe, pza bszarami dużych miast, ze strny wiejskich gspdarstw dmwych. Dla zaspkjenia występująceg ppytu brak jest wystarczających śrdków budżetwych, a kszty inwestycji w większści przypadków są finanswane jedynie ze źródeł własnych przedsiębirstw. Efektywne pzyskanie tych śrdków finanswych na inwestycje, celem przyspieszenia budwy szerkpasmwej sieci dstępwej na pzimie reginalnym (pwiaty, gminy), jest jednym z filarów nardwej strategii w tej dziedzinie. Takim źródłem wspierającym finanswanie pwinn stać się partnerstw publiczn-prywatne (PPP), które pwinn umżliwić współfinanswanie przez jednstki samrządu terytrialneg ze śrdków własnych lub trzymanych z budżetu państwa i śrdków własnych przedsiębirstw. Przewiduje się, że strategia budwy szerkpasmweg dstępu na szczeblu reginalnym i lkalnym będzie pierać się na mdelu rganizacyjnym, bejmującym kreślenie: partnera publiczneg na pzimie samrządów (wjewództw, pwiatów, gmin), partnera lub partnerów prywatnych - mgą t być pdmity prywatne zaangażwane bezpśredni w przedsięwzięcie, kredytdawcy (np. banki), pdwyknawcy, dstawcy jak również lkalni peratrzy infrastruktury telekmunikacyjnej; w zależnści d zakresu przedmitweg umwy PPP (inwestycja, usługi, itd.), frmuły PPP, frmy rganizacyjnej realizacji umwy PPP: np. spółka celwa, czasu trwania kntraktu (d kilku d kilkunastu lat). Upwszechnienie mdelu inwestwania w frmule PPP jest isttnym elementem strategii gdyż Plska jest w prównaniu d innych unijnych krajów na pczątkwym etapie stswania PPP w sektrze telekmunikacji, szczególnie budwy infrastruktury dla ptrzeb szerkpasmweg dstępu. Śrdki prywatne - Zgdnie z ustawą Praw Telekmunikacyjne utwrzny zstał mechanizm dpłat związany ze świadczeniem usługi przyłączenia d sieci w celu zapewnienia krzystania z usługi szerkpasmweg dstępu d Internetu dla jednstek realizujących cele gólnspłeczne (szkły, placówki światwe, bibliteki). Zasilanie finanswe będzie pchdzić ze śrdków budżetwych państwa na pdstawie art. 100 Ustawy. Inicjatywa dla Wzrstu raz inne prgramy Unii Eurpejskiej - Kmisja Eurpejska, uznając wagę rzbudwy infrastruktury transprtwej, telekmunikacyjnej raz wsparcie rzwju technlgiczneg, przedstawiła prgram Eurpejskiej inicjatywy dla wzrstu. W ramach teg prgramu planuje 13
się uruchmienie trzech tzw. prjektów szybkieg startu. Plska najbardziej zaintereswana jest prjektami z zakresu Digital Divide, których realizacja na szczeblu lkalnym wydatnie mże wspmóc budwę infrastruktury w reginach wiejskich i siągnięcie celów kreślnych w niniejszej strategii raz w prgramie eplska. Prjekt ten kncentruje się na zapewnieniu w przeciągu najbliższych lat przyłączeń szerkpasmwych partych na różnych technlgiach d wiejskich i dległych reginów. 2.3 Reginalne Strategie Innwacji raz strategie e- Rzwju wjewództw Wysk rzwinięte kraje świata w spsób celwy i zrganizwany angażują najwyższe szczeble administracji państwa, wszystkie szczeble samrządów terytrialnych raz sektr publiczny d realizacji plityki rzwjwej służącej stwrzeniu gspdarki partej na wiedzy. Pstulat ten wynika z faktów, że we współczesnym świecie przewagę knkurencyjną i trwały rzwój siągają te kraje, które inwestują w edukację raz wspierają badania i wdrżenia nwczesnych technlgii. Władze tych krajów aktywnie wspmagają śrdkami publicznymi prywatny sektr wytwórczy, aby był n zdlny d szybkieg i efektywneg wdrażania d przemysłu wyników badań naukwych. W wielu krajach, takich jak USA, Kanada, Japnia, w krajach Unii Eurpejskie (Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Hlandia, Belgia, Szwecja, Finlandia, itd.) d pnad 20 lat realizwane są kmplekswe strategie rzwjwe, które służą pwyższemu celwi. Strategie te nazywane są Reginalnymi Strategiami Innwacji. Unia Eurpejska, która za główny cel najbliższych dekad wyznaczyła kniecznść dgnienia najbardziej innwacyjnych gspdarek świata USA i Japnii, uznała twrzenie reginalnych strategii innwacji, za najważniejszy dkument prgramwania rzwju reginalneg. Prgramy Unii Eurpejskiej dtyczące reginalnych strategii innwacji (RITTS Reginal Innvatin and Technlgy Transfer Strategies and Infrastructure, RIS Reginal Innvatin Strategy) są instrumentem wspierania reginów UE już d pczątku lat dziewięćdziesiątych i są wymgiem prawidłweg funkcjnwania na jednlitym rynku Unii. Rzwój gspdarek reginów w dużym stpniu zależy d siągnięcia dstateczneg pzimu w dziedzinie innwacyjnści, rzumianej jak zdlnść d szybkieg wprwadzania nwczesnych rzwiązań technicznych i rganizacyjnych. Reginalne Strategie Innwacji (RIS) stanwią fundament gólnych strategii rzwju reginów, które zawierają wszystkie aspekty trwałeg rzwju, jak zagadnienia spłeczne, chrna zdrwia i śrdwiska, bezpieczeństw publiczne, edukacja, itp. Strategie innwacji budując knkurencyjną gspdarkę są przyszłściwym generatrem przychdów pdatkwych, bez których jakiklwiek rzwój nie będzie mżliwy. Reginalne Strategie Innwacji funkcjnują w pnad 150 reginach Eurpy i stanwią pdstawę d wykrzystania śrdków z Funduszy Strukturalnych i Spójnści na działania innwacyjne. Strategie te wspmagają władze reginalne w budwania trwałych struktur na rzecz rzwju innwacyjneg reginu (jak agencje rzwju reginu, sieci infrmacyjne, inkubatry przedsiębirczści) raz przyczyniają się d wskazania prirytetwych kierunków rzwju. Pwinny kreślać kierunki plityki innwacyjnej i spsby ptymalizacji reginalnej 14
infrastruktury wspmagającej innwacyjnść, zwłaszcza w dniesieniu d ptrzeb małych i średnich przedsiębirstw. Zadaniem Reginalnej Strategii Innwacji jest stwrzenie trwałych pwiązań pmiędzy jednstkami naukw-badawczymi, przemysłem, samrządem reginu i administracją rządwą w celu budwania wzrstu gspdarczeg reginu, a w szczególnści pdnszenie knkurencyjnści małych i średnich przedsiębirstw (MŚP) pprzez wprwadzanie nwych technlgii raz rzwijanie specyficznych umiejętnści pracwników w zakresie badań i innwacji. W Plsce występuje wyraźne zróżnicwanie reginów w zakresie rzwju infrastruktury systemów innwacji. Twrzenie Strategii RIS pwinn stymulwać rzwój przedsiębirczści, współpracy reginalnej i kperacji z instytucjami Unii Eurpejskiej. Ważny element w prcesie kształtwania reginalnych struktur innwacyjnych pwinny stanwić agencje rzwju reginalneg, izby przemysłw - handlwe i rzemieślnicze, specjalne strefy eknmiczne, w których wykrzystywane są nwe technlgie. Obecnść wyższych uczelni, instytutów i śrdków badawczych pwinn się wykrzystywać d zasilania przedsiębirstw w nwe techniki i technlgie a także d integracji nauki i gspdarki. Efektem teg typu synergii winn być pwstawanie parków technlgicznych. Regin pwinien spełniać rlę inkubatra innwacji, który pzwala na stwrzenie kategrii śrdwiska innwacyjneg, któreg zadaniem jest rzwój sieci innwacyjnych. Pwiązania takie zapewniają endgeniczną mbilizację zasbów i zwiększają zdlnści innwacyjne i adaptacyjne reginów. Mżna zaryzykwać twierdzenie, że przyszłść eknmiczna reginu zależy d stpnia innwacyjnści, a przez t d dyfuzji nwych rzwiązań w ramach nwych sektrów. Wsparcie działalnści innwacyjnej w ramach Strategii RIS pwinn więc dtyczyć: rzwju systemów infrmacji raz infrastruktury instytucjnalnej (w tym centrów technlgii, parków technlgicznych, śrdków dradztwa i edukacji) dla ptrzeb transferu technlgii, aktywizacji reginalnych śrdwisk technlgicznych, pbudzanie innwacyjnych działań przedsiębirstw, udzielania im pmcy w pszukiwaniu partnerów ferujących usługi badawcz - rzwjwe i mdernizacyjne, identyfikacji ptencjalnie użytecznych pracwań technlgicznych, wskazywania ich autrm ptencjalnych dbirców, pmcy dla przedsiębirstw w unwcześnianiu prdukcji i usług (dradztw w zakresie technlgii, rganizacji i zarządzania) w tym dradztwa dla przedsiębirstw rzpczynających działalnść gspdarczą, ułatwiania przepływu kadr z uczelni i instytutów badawczych d przedsiębirstw, rzwju i krdynacji kształcenia ustawiczneg i dsknalenia kadr, upwszechniania infrmacji naukw - technicznej, eknmicznej, dtyczącej rganizacji i zarządzania, 15
wspierania działań innwacyjnych w drdze mntażu finansweg śrdków Unii Eurpejskiej i śrdków krajwych, zwłaszcza śrdków z budżetów reginalnych. Strategie RIS pwinny knkurwać między sbą pmc finanswą ferwaną przez rząd, stąd istnieje ptrzeba wsparcia władz lkalnych dla prgramów innwacyjnych raz twrzenia instrumentów stymulujących rzwój B+R wewnątrz firm raz współpracy przedsiębirstw i placówek naukw - badawczych. Dzięki zbudwanemu knsensuswi spłecznemu, strategie RIS twrzą mżliwści rzwiązań rganizacyjnych i inwestycyjnych samrządm wjewódzkim raz innym partnerm przedsięwzięcia, w celu pdjęcia szeregu nwych inicjatyw, m.in. utwrzenia parków technlgicznych, jak dynamicznych śrdków badań, wdrżeń i prdukcji przemysłwej, partej na dyfuzji rzwiązań zewnętrznych, twórcz rzwiniętych w warunkach lkalnych. 2.4 RIS Wjewództwa Pdlaskieg Dnia 21 marca 2005 r. na XXVI sesji Sejmiku Wjewództwa Pdlaskieg Uchwałą nr XXVI/297/05 przyjęt Reginalną Strategię Innwacji Wjewództwa Pdlaskieg. Jest t pierwsza strategia innwacji w wjewództwie pdlaskim. Strategia innwacji wpisuje się w prirytety Nardweg Planu Rzwju 2004-2006: Restrukturyzacja bazy eknmicznej reginów i twrzenie warunków jej dywersyfikacji, raz Rzwój międzynardwej współpracy reginów. Reginalną Strategię Innwacji Wjewództwa Pdlaskieg przygtwan pd nadzrem Pełnmcnika Marszałka Wjewództwa Pdlaskieg przez zespół autrów. Struktura RSI zawiera Grupę Sterującą, Radę Knsrcjum, Pełnmcnika Marszałka, Grupę Zarządzającą, Grupy Rbcze, Zespół Dradczy (knsultanci, eksperci). Grupa Sterująca jest głównym ciałem piniującym i decyzyjnym w trakcie pracwywania prjektu PRSI. W skład Grupy Sterującej wchdzą reprezentanci m.in. reginalnych i lkalnych władz, wyższych uczelni, rganizacji reprezentujących biznes, samrządu gspdarczeg, jednstek badawcz-rzwjwych raz agencji rzwju reginalneg. RSI Wjewództwa Pdlaskieg, w swej części badawczej, dpwiedziała - na pdstawie ankiet i wywiadów z przedsiębircami - jakie są przyczyny niskieg stanu innwacyjnści w reginie. Wskazała, jakie działania, w sferze edukacji i prmcji innwacji w spłeczeństwie Pdlasia należy pdjąć, aby przełamywać steretypy w myśleniu innwacjach, a także przygtwać grunt pd kreatywny spsób myślenia tej dziedzinie ludzkiej aktywnści. Prirytetwymi celami Reginalnej Strategii Innwacji w wjewództwie pdlaskim są: ułatwienie i pszerzenie mżliwści dstępu d infrmacji i wiedzy; wzmcnienie świadmści krzyściach uzyskanych pprzez zastswanie w przedsiębirstwach rzwiązań innwacyjnych; 16
twrzenie struktury i mechanizmów wspierających prcesy innwacyjne i transfer techniki; kształtwanie pstaw innwacyjnych w spłeczeństwie; wyższa sprawnść prcesów wdrżeniwych w przedsiębirstwach; w dłuższym kresie mżliwść wykrzystywania śrdków pchdzących z funduszy strukturalnych UE niezbędnych dla zdynamizwania dalszeg rzwju reginu pdlaskieg. Władze wjewództwa czekują, że Strategia stwrzy nwe pdejście d prblemów rzwju przedsiębirczści w reginie pprzez przygtwanie i wprwadzenie rzwiązań kreujących i wykrzystujących nwe rzwiązania rganizacyjne i systemwe, a także wprwadzanie kncepcji gspdarki partej wiedzę. Opracwana Strategia twrzy fundamenty instytucjnalne pd współpracę sektra MŚP z jednstkami naukwymi i badawczymi raz władzami samrządwymi, kreśli bszary wsparcia pprzez przekaz nwczesnych technlgii w celu pdniesienia knkurencyjnści przedsiębirstw reginu i wykrzystywania przewag na rynkach zewnętrznych, raz wyznaczy ramy dla decyzji plitycznych w najbliższych latach. Wpływa też na utwrzenie sprawnych kanałów infrmacyjnych dstępnych nwczesnych technlgiach i mżliwściach ich pzyskania i wdrżenia w warunkach lkalneg biznesu. Dzięki zbudwanemu knsensuswi spłecznemu RSI Wjewództwa Pdlaskieg, twrzy mżliwści rzwiązań rganizacyjnych i inwestycyjnych samrządwi wjewódzkiemu raz innym partnerm przedsięwzięcia, w celu pdjęcia szeregu nwych inicjatyw, m.in. utwrzenia parku technlgiczneg, jak dynamiczneg śrdka badań, wdrżeń i prdukcji przemysłwej, partej na dyfuzji rzwiązań zewnętrznych, twórcz rzwiniętych w warunkach lkalnych. Wypracwane prjekty piltażwe będą płaszczyzną współpracy różnych aktrów RSI i będą realizwane dzięki wykrzystaniu Funduszy Strukturalnych Unii Eurpejskiej. 3. Śrdki strukturalne UE na lata 2004-2006, dnszące się d współfinanswania prjektów służących budwie spłeczeństwa infrmacyjneg 3.1 SPO WKP Działanie 2.3 Sektrwy Prgram Operacyjny Wzrst Knkurencyjnści Przedsiębirstw (SPO WKP) kreśla cele, prirytety i działania dtyczące realizacji plityki w zakresie przedsiębirczści i innwacyjnści, ze szczególnym uwzględnieniem sektra małych i średnich przedsiębirstw, przy wykrzystaniu zasbów sfery naukw-badawczej raz krzyści związanych ze stswaniem nwczesnych technlgii, w tym technlgii infrmacyjnych raz technlgii wspierających chrnę śrdwiska. 17
Głównym celem prgramu jest pprawa knkurencyjnści przedsiębirstw, działających na terenie Plski w warunkach Wspólneg Rynku Eurpejskieg. Realizacja teg celu dbywa się w ramach dwóch Prirytetów: 1. Prirytet 1: Rzwój przedsiębirczści i wzrst innwacyjnści pprzez wzmcnienie instytucji tczenia biznesu. 2. Prirytet 2: Bezpśrednie wsparcie przedsiębirstw. Takie zdefiniwanie Prirytetów SPO WKP znacza, że wsparcie jest skierwane i skncentrwane na dwóch grupach Beneficjentów. Pierwsza z nich t instytucje szerk rzumianeg tczenia biznesu, d której zaliczn w szczególnści instytucje wspierające rzwój przedsiębirczści, centra i śrdki transferu technlgii, parki naukw-technlgiczne i przemysłwe, inkubatry technlgiczne, instytucje sfery badawcz-rzwjwej (B+R) działające we współpracy z przedsiębirstwami lub na ich ptrzeby raz instytucje administracji publicznej, których usługi są isttne z punktu widzenia wykrzystania technlgii infrmacyjnych przy prwadzeniu działalnści gspdarczej. Drugą grupą dbirców pmcy udzielanej w ramach Prgramu są przedsiębirstwa mające swją siedzibę na terenie Rzeczypsplitej Plskiej, w szczególnści małe i średnie. Należy pdkreślić, że Prgram ma charakter hryzntalny i pnadreginalny. Oznacza t, że żadne sektry nie są w nim preferwane raz, że jest n realizwany na terenie całeg kraju, bez wyróżniania reginów uprzywilejwanych. W ramach teg prgramu mżna realizwać prjekty z zakresu: Rzwju przedsiębirczści pprzez inwestycje i pmc szkleniwdradczą, Wzrstu innwacyjnści, Wspierania wzrstu knkurencyjnści małych i średnich przedsiębirstw, Wzmcnienia współpracy pmiędzy sferą badawcz-rzwjwą a gspdarką, Rzwju systemu dstępu przedsiębirców d infrmacji i usług publicznyh n-line. SPO WKP Działanie 2.3 jest głównym prgramem skierwanym d małych i średnich przedsiębirstw, ubiegających się unijne dtacje na inwestycje. Celem Działania 2.3. SPO WKP jest zwiększenie knkurencyjnści małych i średnich przedsiębirstw pprzez unwcześnienie ich ferty prduktwej i technlgicznej. W ramach działania wspierane są prjekty inwestycyjne małych i średnich przedsiębirstw dtyczące inwestycji w śrdki trwałe raz wartści niematerialne i prawne. Na realizację Działania przewidzian kwtę 359,03 milinów EUR ze śrdków publicznych, w tym 251,33 miliny EUR z Eurpejskieg Funduszu Rzwju Reginalneg raz 107,70 milinów EUR z budżetu państwa. Wsparcie udzielane jest małym i średnim przedsiębirstwm, które psiadają siedzibę na terytrium RP raz mikr przedsiębirstwm, które pnadt wyknują działalnść gspdarczą d c najmniej 3 lat, lub ich działalnść gspdarcza jest parta na zaawanswanych technlgiach znaczących ptencjale rynkwym. 18
Wszystkie prjekty zgłaszane przez wniskdawców pwinny dtyczyć wprwadzanej przez nich innwacji prduktwej i prceswej. 3.2 SPO Rlnictw Sektrwy Prgram Operacyjny Restrukturyzacja i mdernizacja sektra żywnściweg raz rzwój bszarów wiejskich ( Rlnictw ) kreśla strategię raz kierunki działań w zakresie rzwju rlnictwa i bszarów wiejskich. Prgram peracyjny wdrażany jest na terenie całeg kraju w latach 2004 2006, przy załżeniu, że realizacja płatnści dbywać się będzie d kńca 2008 rku. Źródłem finanswania są śrdki publiczne: budżetu państwa, budżetów samrządów reginalnych i lkalnych raz Eurpejskieg Funduszu Orientacji i Gwarancji w Rlnictwie - Sekcja Orientacji (EAGGF), jak również śrdki inwestrów prywatnych. Ministerstw Rlnictwa i Rzwju Wsi przygtwał niniejszy prgram peracyjny zgdnie z Rzprządzeniem Rady (WE) 1260/1999, 1257/1999 raz Rzprządzeniem Kmisji (WE) 445/2002. W parciu analizę sytuacji na bszarach wiejskich i w sektrze rlnspżywczym przyjęt, że SPO Restrukturyzacja i mdernizacja sektra żywnściweg raz rzwój bszarów wiejskich będzie narzędziem w realizacji celu Nardweg Planu Rzwju - Restrukturyzacja sektra żywnściweg i rzwój bszarów wiejskich. Planwane działania, mają służyć realizacji dwóch celów strategicznych prgramu, które kreśln jak: Cel 1 Pprawa knkurencyjnści gspdarki rln żywnściwej - traktwany jak najważniejszy cel strategiczny rzwju plskieg rlnictwa raz przetwórstwa żywnści w pierwszych latach integracji z UE. Cel 2 Zrównważny rzwój bszarów wiejskich - realizwany również pprzez Plan Rzwju Obszarów Wiejskich (PROW) raz inne prgramy peracyjne w ramach Nardweg Planu Rzwju. Pwyższe cele realizwane będą w ramach dwóch prirytetów. I. Wspieranie zmian i dstswań w sektrze rln-żywnściwym II. Zrównważny rzwój bszarów wiejskich 3.2.1 Działanie 2.3 W ramach Działania 2.3 Odnwa wsi raz zachwanie i chrna dziedzictwa kulturweg - działanie wdrażane przez urzędy marszałkwskie - wspierane będą prjekty bejmujące: 1. realizację inwestycji w zakresie mdernizacji i wypsażenia biektów pełniących funkcje kulturalne, rekreacyjne i sprtwe; 2. dnwę biektów zabytkwych charakterystycznych dla tradycji budwnictwa wiejskieg reginu i ich adaptacji na cele publiczne; 3. mdernizację przestrzeni publicznej na wsi; 4. publiczną infrastrukturę przyczyniającą się d rzwju funkcji turystycznych wsi raz działania związane z prmcją reginu. 19
3.2.2 Działanie 2.4 Wsparcie finanswe udzielane w ramach Działania 2.4 Różnicwanie działalnści rlniczej i zbliżnej d rlnictwa w celu zapewnienia różnrdnści działań lub alternatywnych źródeł dchdów ma zachęcić rlników d pdejmwania przedsięwzięć zapewniających alternatywne źródła dchdów. Wsparciem bjęte mgą być prjekty związane z działalnścią agrturystyczną, wytwarzaniem materiałów energetycznych z bimasy raz zakładaniem plantacji rślin wielletnich przeznacznych na cele energetyczne, sprzedażą bezpśrednią prduktów pchdzących w większści z własneg gspdarstwa rlneg raz innych ddatkwych kategrii działalnści gspdarczej. Wspierane będą prjekty realizwane w związku z uruchmieniem lub rzwjem działalnści ddatkwej w zakresie: agrturystyki, usług związanych z turystyką i wypczynkiem, usług na rzecz rlnictwa i gspdarki leśnej, prwadzenia na małą skalę przetwórstwa prduktów rlnych lub jadalnych prduktów leśnych, sprzedaży bezpśredniej prduktów pchdzących w większści z własneg gspdarstwa rlneg, wytwarzania materiałów energetycznych z bimasy raz zakładania plantacji rślin wielletnich przeznacznych na cele energetyczne, rzemisła i rękdzielnictwa, drbnych usług na rzecz mieszkańców bszarów wiejskich, sprzedaży lub prmcji przez internet prduktów rlnych bjętych załącznikiem nr 1 d TWE raz twarów i usług dpwiadających zakreswi działania - e-cmmerce. 3.3 Zintegrwany Prgram Operacyjny Rzwju Reginalneg Zintegrwany Prgram Operacyjny Rzwju Reginalneg (ZPORR) jest jednym z sześciu prgramów peracyjnych, które służą d realizacji Nardweg Planu Rzwju (NPR) stanwiąceg pdstawy wsparcia Unii Eurpejskiej na lata 2004-2006. Prgram ten rzwija cele NPR, kreślając prirytety, kierunki i wyskść śrdków przeznacznych na realizację plityki reginalnej państwa, które są uruchamiane z udziałem funduszy strukturalnych, w pierwszym kresie człnkstwa Plski w Unii Eurpejskiej. W ramach prgramu ZPORR kreślne zstały trzy prirytety. Prirytet 1. Rzbudwa i mdernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu knkurencyjnści reginów Celem realizacji Prirytetu 1 jest wzrst atrakcyjnści wszystkich reginów przez ddziaływanie na becne mcne strny reginów głównie za pmcą inwestycji w infrastrukturę. Prirytetw będą traktwane mdernizacja i rzwój 20
infrastruktury technicznej i spłecznej wpływającej na rzwój ptencjału reginu jak całści, w tym ze znajdującymi się na jeg bszarze najbardziej dynamicznymi centrami wzrstu. W ramach Prirytetu 1 definiuje się 6 celów cząstkwych, których realizacja determinuje knkurencyjnść reginów: 1. Wzrst znaczenia centrów reginalnych jak miejsca inwestycji i kncentracji działalnści gspdarczej, spłecznej, turystycznej i kulturalnej. 2. Pprawa pwiązań infrastrukturalnych szczególnie pmiędzy śrdkami reginalnymi i pzstałymi bszarami wjewództw dla zwiększenia mżliwści równmierneg rzwju gspdarczeg, dstępu d zatrudnienia, nauki, kultury i wypczynku. 3. Uzupełnienie pwiązań z krajwym i międzynardwym układem transprtwym, a tym samym zwiększenie zasięgu ddziaływania prgramów rzbudwy i mdernizacji sieci infrastrukturalnych planwanych w ramach innych prgramów peracyjnych, służących wdrżeniu Pdstaw Wsparcia Wspólnty (PWW) tj. Sektrweg Prgramu Operacyjneg (SPO) Transprt na lata 2004-2006 raz prjektów realizwanych w ramach Funduszu Spójnści. 4. Ochrna śrdwiska i zachwanie zasbów naturalnych. 5. Pprawa dstępu mieszkańców d infrastruktury technicznej i spłecznej decydującej mżliwściach rzwjwych reginów. 6. Pprawa funkcjnwania transprtu publiczneg w miastach i aglmeracjach. Rzwój infrastruktury realizwany w ramach Prirytetu 1 przyczyniać się pwinien przede wszystkim d: 1. Zdynamizwania rzwju krajwych i reginalnych śrdków wzrstu. 2. Zwiększenia atrakcyjnści lkalizacji działalnści gspdarczej, w tym bezpśrednich inwestycji zagranicznych. 3. Zwiększenia atrakcyjnści wjewództw jak miejsca pracy i zamieszkania. 4. Wzmcnienia pwiązań krajwych i reginalnych śrdków wzrstu z bszarami biedniejszymi. 5. Rzbudwy, mdernizacji raz zwiększenia bezpieczeństwa infrastruktury drgwej zwiększającej dstępnść kmunikacyjną reginu, jej pwiązania z krajwym i międzynardwym układem transprtu raz wzmacniającej pwiązania pmiędzy reginalnymi śrdkami wzrstu a ich zapleczem. 6. Pprawy jakści raz bezpieczeństwa ruchu miejskich systemów kmunikacyjnych, w tym dróg i publicznej kmunikacji miejskiej. 7. Pprawy jakści śrdwiska, w tym wód pwierzchniwych. 8. Zwiększenia rli szkół wyższych i infrastruktury chrny zdrwia w reginalnych prcesach rzwjwych i restrukturyzacyjnych. 21