BIULETYN SPSK im. prof. Adama Grucy CMKP w Otwocku Nr 2(5)/2016

BIULETYN SPSK im. prof. Adama Grucy CMKP w Otwocku Nr 2(5)/2016 W numerze: ISO 9001:2015 oraz ISO 14001:2004 dla SPSK im. prof. Adama Grucy Standard czyli pacjent z protokółem Strefa pacjenta: zmiana numerów telefonów Z kart historii otwockiego ośrodka ortopedycznego 1

INFORMACJE ISO 9001:2015 oraz ISO 14001:2004 dla SPSK im. prof. Adama Grucy W dniu 25 lutego br. w siedzibie SPSK im. prof. Adama Grucy CMKP w Otwocku odbyło uroczyste wręczenie certyfikatów ISO. Certyfikaty otrzymaliśmy w zakresie świadczenia usług medycznych szpitalnych, ambulatoryjnych i w trybie ostrego dyżuru dla dzieci i dorosłych w zakresie ortopedii i traumatologii narządu ruchu, anestezjologii i intensywnej terapii, diagnostyki obrazowej i rehabilitacji (fizjoterapii, kinezyterapii i rehabilitacji ogólnoustrojowej) potwierdzające spełnianie normy ISO 9001:2015 zarządzania jakością i 14001:2004 zarządzania środowiskiem. Oba certyfikaty przyznała nam francuska organizacja normalizacyjna AFNOR zrzeszona w International Organisation for Standarisation. Na tę uroczystość przybyła dr Krystyna Stephens przedstawicielka francuskiej firmy AFNOR, dyrektor Brytyjsko-Polskiego Instytutu Certyfikacji. - Zrealizowała się właśnie wizja, którą miałem przed ośmioma laty, kiedy zaczynałem prowadzić nasz Szpital powiedział dr n. med. Mieczysław Błaszczyk dyrektor naczelny SPSK im. prof. Adama Grucy w Otwocku. - Wtedy była tu tylko piękna przyroda, wspaniała kadra i rozpadająca się infrastruktura szpitala. Teraz mamy nowoczesną placówkę, największą na Mazowszu i jedną z większych w kraju, świadczącą usługi medyczne w zakresie ortopedii i rehabilitacji na wysokim poziomie. W 2016 roku zakończymy jej modernizację i rozbudowę. Wiosną na terenach zielonych otaczających Szpital rozpoczną pracę ogrodnicy, którzy dokonają nasadzeń różnokolorowych krzewów i drzew. Wykonane zostaną też żwirowe ścieżki z ławeczkami, a na polanach w lesie punkty do ćwiczeń fizycznych. - Szpital Kliniczny prof. Grucy w Otwocku oceniłam bardzo pozytywnie i wydałam opinię, na podstawie której AFNOR udzielił tej placówce w styczniu br. certyfikacji systemu zarządzania jakością i systemu zarządzania środowiskowego 2

powiedziała dr Krystyna Stephens. - Dziś przywieźliśmy te certyfikaty i przekazujemy je dyrekcji Szpitala. Oceniliśmy bardzo wysoko sprawność lekarzy i pozostałego personelu medycznego, zaangażowanie pracowników, samą infrastrukturę czyli piękne, zmodernizowane i nowe budynki, ich wyposażenie i nowoczesny sprzęt. Sprawdzaliśmy i też ocenialiśmy sposób pracy. Mieliśmy jedynie drobne uwagi, ale to zdarza się w każdym audycie, a im system sprawniej funkcjonuje, tym na drobniejszych szczegółach możemy się skupić. A tutaj skupialiśmy się tak naprawdę na szczegółach. W porównaniu z innymi szpitalami i organizacjami w Polsce naprawdę było bardzo dobrze. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele Dyrekcji Szpitala: dr n. med. Mieczysław Błaszczyk dyrektor naczelny, Teresa Kosicka dyrektor opieki medycznej, Izabela Wojdasiewicz i Wojciech Marciniak specjaliści ds. jakości w naszym Szpitalu 3

ROZMOWA Z Wojciechem Marciniakiem, głównym specjalistą do spraw jakości w SPSK im. prof. Adama Grucy CMKP w Otwocku. Standard czyli pacjent z protokółem Po co placówkom medycznym, takim jak nasz Szpital, potrzebna jest standaryzacja? - Po to, żeby wszyscy posługiwali się jednakowymi zasadami i formami. Historia standaryzacji jest dość długa i warto ją przypomnieć. W roku 1946 doszło do połączenia dwóch grup organizacji zajmujących się standaryzacją i normalizacją w różnych zakątkach świata. Były to Międzynarodowa Federacja Narodowych Stowarzyszeń Normalizacyjnych i Komitet Koordynacyjny Narodów Zjednoczonych do spraw Standardów. W ten sposób powstała ISO International Organisation for Standarisation, która liczy dzisiaj 119 członków rzeczywistych, czyli różnych krajów świata. Jej sekretariat generalny mieści się Genewie. Grupy norm przyjęte przez ISO dotyczą m.in. zarządzania jakością (9000), zarządzania środowiskowego (14001), bezpieczeństwa i higieny pracy (18000) oraz bezpieczeństwa informacji (27001). W sumie istnieje 45 takich norm. A jaki związek ma ta historia standaryzacji z naszym Szpitalem? - Taki, że w skład wspomnianej wyżej Międzynarodowej Federacji Narodowych Stowarzyszeń Normalizacyjnych, istniejącej od 1926 roku, wchodziła francuska organizacja normalizacyjna AFNOR, która przyznała nam teraz dwa certyfikaty: w zakresie świadczenia usług medycznych szpitalnych, ambulatoryjnych i w trybie ostrego dyżuru dla dzieci i dorosłych w zakresie ortopedii i traumatologii narządu ruchu, anestezjologii i intensywnej terapii, diagnostyki obrazowej i rehabilitacji (fizjoterapii, kinezyterapii i rehabilitacji ogólnoustrojowej) potwierdzające spełnianie normy ISO 9001:2015 zarządzania jakością i 14001:2004 zarządzania środowiskiem. Posiadamy więc certyfikaty przyznane przez organizację znaną na całym świecie i bardzo cenioną w Europie Zachodniej. Może to być istotnym 4

argumentem przy ewentualnym otwarciu szpitala na możliwość leczenia pacjentów zagranicznych. Co zmieni ISO w naszej pracy? - Stosując normę ISO ujednolicamy zasady i metody funkcjonowania organizacji czyli naszego Szpitala przez co podnosimy bezpieczeństwo i jakość jej funkcjonowania, porządkujemy także sposób, postępowania, zarządzania, reagowania na pewne przewidywalne zjawiska. Sprowadza się to w sumie do tego, że reakcje na pewne typowe, codzienne zjawiska, jak i takie, które mogłyby nas zaskakiwać, są z góry przewidziane i stosowane przez cały personel, wszystkich uczestników funkcjonowania organizacji, czyli szpitala. W efekcie podnosi to bezpieczeństwo, jakość i komfort leczenia pacjentów, a także bezpieczeństwo prawne i ekonomiczne szpitala. Technologicznie wdrożenie systemu zarządzania czy jakością, czy też środowiskowego polega na opracowaniu całej serii procedur, ich wprowadzeniu i następnie przestrzeganiu. Jakie to są procedury? - Wynikające z wymogów norm ISO dotyczących począwszy choćby wymieniając przykładowo od procedury przyjmowania pacjenta, postępowania z nim na oddziale, procedury badań dodatkowych, przechowywania leków na oddziale, 5

funkcjonowania bloku operacyjnego, zmniejszania ryzyka zakażeń szpitalnych i postępowania już w przypadku takiego zakażenia na postępowaniu w przypadku ekspozycji zawodowej. To wszystko jest ujęte w procedury. Praktycznie wszystkie działania w szpitalu są uregulowania procedurami. Kto przygotowywał procedury? - Pracownicy merytoryczni szpitala, w zależności od tego czego dotyczyła konkretna procedura. Przykładowo: pielęgniarki epidemiologiczne przygotowały procedury dotyczące zapobiegania zakażeniom, szpitalnym, koordynator opieki medycznej izby przyjęć procedurę przyjęcia pacjenta do szpitala, anestezjolodzy opracowali procedury dotyczące znieczulania pacjentów i ryzyka wystąpienia powikłań. Anestezjolodzy również razem z koordynatorami pracy pielęgniarskiej z poszczególnych oddziałów wspólnie opracowali szczegółową procedurę postępowania z pacjentem, który z oddziału jest przekazywany na blok operacyjny i poza zabiegu operacyjnym albo czasowo przebywa na bloku operacyjnym albo od razu wraca na swój oddział macierzysty. Cała ta droga pacjenta jest szczegółowo rozpisana. Podczas tej drogi są potwierdzane na piśmie momenty przekazania pacjenta przez jeden zespół drugiemu i określany stan pacjenta w tym momencie. Mamy zatem dokładnie rozpisane kiedy kto i komu przekazał chorego, w jakim był on 6

stanie, jakie były ewentualne zagrożenia i wynikające z tego decyzje dotyczące postępowania z nim. To wszystko znajduje swój zapis w dokumencie, który nazywa się Protokół przekazywania pacjenta. Ile jest procedur i jak wygląda kontrola ich przestrzegania? - Jest ich powyżej stu. Są dwa elementy kontroli: audyty wewnętrzne mamy przeszkolonych ok. 20 osób różnych specjalności (lekarzy, pielęgniarek, magistrów farmacji, diagnostów laboratoryjnych), którzy mają uprawnienia audytorów wewnętrznych. Mamy też przygotowany plan audytów wewnętrznych, który jest przez nich realizowany. Wyniki audytów są analizowane przez zespół ds. jakości składający się z przedstawicieli dyrekcji i administracji, do udziału w nim są zapraszani ponadto pracownicy, którzy mają bezpośredni nadzór lub wpływ na problematykę objętą danym audytem. To wszystko odbywa się na nasz własny użytek. To jest też materiał dla dyrektora naczelnego do zarządzania i wprowadzania ewentualnych korekt. Audyty zewnętrzne odbywają się natomiast wtedy, kiedy chcemy uzyskać certyfikację. W ubiegłym roku zgłosiliśmy się do programu akredytacji szpitali. Program taki jest prowadzony przez Centrum Monitorowania Jakości (CMJ) w Krakowie. Audyt zewnętrzny przeprowadza wówczas zespół wizytatorów powoływanych przez CMJ. Po audycie zewnętrznym wizytatorzy stosując konkretne parametry określają w procentach realizację wymogów. Jeżeli zespół kontrolny stwierdzi, że spełnione jest minimum wymogów przedkłada materiał Radzie Akredytacyjnej CMJ, która uznaje wyniki tego badania jak wspomniano wyrażone w procentach i występuje do ministra zdrowia, który 7

wydaje certyfikat. Przeprowadzony w ubiegłym roku audyt zewnętrzny dał nam 89 procent to bardzo dużo. Audyt zewnętrzny zakończony wynikiem pozytywnym umożliwia też staranie się o certyfikat ISO w naszym przypadku w zakresie jakości i zarządzania środowiskiem. A czym jeszcze skutkuje akredytacja i certyfikacja? - Samo wdrożenie wymogów zwiększa bezpieczeństwo leczonych przez nasz zakład pacjentów oraz podnosi prestiż Szpitala. Warto też wiedzieć, że posiadanie akredytacji zaczyna być brane przy kontraktowaniu świadczeń przez NFZ. A jeśli chodzi o normy ISO to od wielu lat Ministerstwo zdrowia obiecuje, ze NFZ będzie różnicował stawki za świadczenia w zależności od posiadania ISO. 8

Zarządzenie środowiskiem jak to się ma do funkcjonowania Szpitala? - Ta norma dotyczy korzystania przez organizację, czyli w naszym przypadku przez Szpital ze środowiska i jej wpływu na to środowisko. Przykładowo: zużywany dużo wody i energii elektrycznej, natomiast oddziałujemy na środowisko, bo zrzucamy ścieki, które mogą być zakaźne, mamy czynną własną kotłownię, mamy zbiorniki. Głównym celem tej normy jest właśnie zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko. I znów w praktyce oznacza to bardzo szczegółowo rozpisane procedury dotyczące chociażby postępowania z materiałem zakaźnym odpadami, np. odpady biologiczne są przechowywane w specjalnym pomieszczeniu z zachowaniem bardzo niskiej temperatury i w odpowiednich odstępach czasu odbierane przez firmę, która ma też certyfikat, czyli spełnia warunki przewozu i utylizacji tych niebezpiecznych odpadów. Okresowo musimy też badać nasze ścieki i to co wydziela do atmosfery nasza kotłownia. I ewentualnie korygować wszystkie pojawiające się w związku z tym nieprawidłowości. To także optymalizacja wykorzystania energii i tego typu działań dotyczących wpływu nas na środowisko. 9

Co obie normy dają pacjentom? - Zdecydowany wzrost ich bezpieczeństwa i poprawę jakości opieki medycznej. Wśród procedur są też jednak i takie, które dotyczą komunikowania się pacjenta ze światem zewnętrznym (dostęp do telefonu), składania skarg, posługi duszpasterskiej (dotyczy to rożnych wyznań). Stale badany jest poziom satysfakcji pacjentów (metodą wypełniania przez nich ankiet). Zespół ds. jakości co kwartał ocenia ten poziom i reaguje na uwagi krytyczne. Bardzo konkretny przykład niemal z dnia dzisiejszego pacjenci skarżą się na brak dostępu do telewizji, a niektórzy przebywają w naszym Szpitalu dość długo. Dyrektor Naczelny, dr n. med. Mieczysław Błaszczyk, zadecydował w związku z tym, że na oddziałach zostanie wprowadzony system płatnej telewizji. Były też liczne skargi na jakość żywienia została wiec już podjęta decyzja o prowadzeniu części gastronomicznej przez komórkę naszego Szpitala. Dziękuję za rozmowę. Czy wiesz, że: Akredytacja jest procesem cyklicznym stąd certyfikaty wydawane są na czas określony, przeważnie trzyletni. Oznacza to, że nie jest ona przyznawana na stałe, a od instytucji/organizacji, która ją uzyskała wymaga ciągłego doskonalenia. Podstawą akredytacji są cykliczne, regularne przeglądy. Dlatego też szpital, który rozpoczyna po raz pierwszy proces akredytacyjny musi stale podnosić jakość usług i doskonalić funkcjonowanie. Akredytację posiada 234 spośród 800 szpitali funkcjonujących w Polsce (wg stanu z końca lutego 2016 r.). SPSK im. prof. Adama Grucy CMKP w Otwocku jest jednym z 21 polskich szpitali klinicznych posiadających certyfikację. * * * * * 10

STREFA PACJENTA Uwaga: zmiana numerów telefonów Przypominamy, że nastąpiła zmiana numerów telefonów punktu zapisów na konsultacje lekarskie. Przypominamy, że zapisy telefoniczne są jedną z trzech możliwych form zapisu do lekarzy konsultujących w Przychodni Specjalistycznej SPSK im. prof. Adama Grucy CMKP w Otwocku. Zapisu można dokonać: telefoniczne od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30-15.00 dzwoniąc pod nowy numer telefonu: dla dorosłych 22 431 30 30 i dla dzieci 22 431 30 29; osobiście, od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30-15.00 dorośli w rejestracji zapisów, która mieści się w łączniku między Przychodnią Specjalistyczną a budynkiem głównym Szpitala (poziom -1, pok. 18), dzieci w okienku nr 5 zapisów w rejestracji w Przychodni Specjalistycznej (parter); on-line przez całą dobę za pośrednictwem formularza dostępnego na www.spskgruca.pl w zakładce Dla pacjenta. * * * * * Z kart historii otwockiego ośrodka ortopedycznego W końcu lat 50. zmalała zachorowalność na gruźlicę dziecięcą, a wzrosła wśród osób dorosłych. Dzięki staraniom Ministerstwa Zdrowia, Instytut Gruźlicy przy aktywnym udziale dyrekcji Sanatorium Gruźlicy Kostno-Stawowej im. Janka Krasickiego w Otwocku otrzymał w 1958 roku budynki w Świdrze i przeznaczył je na 180-łóżkowy oddział dla dorosłych z własnym traktem operacyjnym. Sanatorium osiągnęło w ten sposób poziom 930 łóżek i zajęło się leczeniem pacjentów ze wszystkich grup wiekowych. Mimo pozyskania nowych obiektów, warunki pracy sanatorium były bardzo trudne ze względu na dużą odległość między obiektami, brak zaplecza szpitalnego w poszczególnych budynkach, nieprzystosowanie do potrzeb chorych z ograniczoną możliwością poruszania się oraz zagrożenie pożarowe. Już wcześniejsze dyrekcje zabiegały o budowę nowego gmachu sanatorium. Sprawa nabrała realnych kształtów, gdy z inicjatywy konsultanta ds. gruźlicy kostno-stawowej, doc. dr. Stefana Malawskiego, Rada Naukowa Instytutu Gruźlicy skierowała do naczelnika Wydziału do Walki z Gruźlicą wniosek o jego budowę. Został on zaakceptowany przez Ministerstwo Zdrowia i prace przy budowie sanatorium ruszyły w 1959 roku. * * * * * 11

SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITALKLINICZNY IM. PROF. ADAMA GRUCY CMKP W OTWOCKU Klinika Ortopedii, Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej CMKP Sekretariat Kliniki tel. 22 788 91 97 Oddział IA Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej tel. 22 779 40 31 wew. 462 Oddział (IB) Ortopedii Dorosłych tel. 22 779 40 31 wew. 465 Klinika Ortopedii CMKP Sekretariat Kliniki tel. 22 779 54 18 Oddział (II) Ortopedii Dorosłych tel. 22 779 40 31 wew. 456 Oddział (VI) Zapaleń Kości tel. 22 779 40 31 wew. 478 Oddział (VII) Uszkodzeń i Patologii Miednicy tel. 22 779 40 31 wew. 453 Oddział (XII) Chirurgii Kręgosłupa tel. 22 779 40 31 wew. 335 Klinika Chirurgii Urazowej Narządu Ruchu i Ortopedii CMKP Sekretariat Kliniki tel. 22 788 56 75 Oddział (III) Traumatologii Ogólnej tel. 22 779 40 31 wew. 470 Oddział (IV) Urazów Kończyny Górnej tel. 22 779 40 31 wew. 486 Oddział (V) Uszkodzeń Kolana i Chirurgii Artroskopowej tel. 22 779 40 31 wew. 467 Pododdział Chirurgii Barku tel. 22 779 40 31 wew. 470, 486 Klinika Ortopedii i Reumoortopedii CMKP Sekretariat Kliniki tel. 22 788 91 95 Oddział (XIV) tel. 22 779 40 31 wew. 384 Oddział (VIII) Rehabilitacji tel. 22 779 40 31 wew. 324, 454 Oddział (IX) Pooperacyjny tel. 22 779 40 31 wew. 327, 457 Przychodnia Specjalistyczna Rejestracja dorosłych tel. 22 788 56 95, 22 779 75 90, Rejestracja dzieci tel. 22 779 70 01 Zakład Rehabilitacji Leczniczej Rejestracja tel. 22 779 40 31 wew. 382 Zakład Diagnostyki Obrazowej Sekretariat tel. 22 779 40 31 wew. 388 Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej Sekretariat: tel. 22 779 40 31 wew. 392 Apteka tel. 22 779 40 31 wew. 258 Centralna Sterylizatornia tel. 22 779 40 31 wew. 426 WYDAWCA: SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITALKLINICZNY IM. PROF. ADAMA GRUCY CMKP 05-400 Otwock ul. Konarskiego 13, centrala: 22 779 40 31 e-mail: sekretariat@spskgruca.pl Tekst i opracowanie: Halina Guzowska Copyright SPSK im. prof. Adama Grucy CMKP, Otwock 2016. 12