Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Zarządzania Turystyka i Rekreacją Zakład: Hotelarstwa Prawo w turystyce i rekreacji Osoby prowadzące przedmiot: 1. Adamowicz Magdalena dr, radca prawny 2. Paśko Maksymilian mgr, adwokat, max@mecenasi.org
Temat zajęć Wzorce Umowne Wzorzec umowny to jednostronnie z góry przygotowane przez przedsiębiorcę przed zawarciem umowy klauzule umowne. Wzorce są przeznaczone do masowego, wielokrotnego, powtarzalnego stosowania w obrocie gospodarczym. Wzorce są stosowane najczęściej w umowach adhezyjnych tzn. zawieranych poprzez przystąpienie. Druga strona umowy nie ma moŝliwości negocjacji jej warunków. Przedsiębiorca (inaczej nazywany proponentem wzorca umownego) przedstawia wzorzec, a rola klienta (konsumenta) jest w zasadzie ograniczona do podjęcia decyzji czy zawrzeć umowę, czy teŝ nie.
Tytuł slajdu W 1 art. 384 k.c. wskazano jedynie przykładowo, iŝ wzorcami umownymi są w szczególności: ogólne warunki umów, wzory umów, regulaminy. Podstawową przesłanką związania drugiej strony wzorcem umownym jest jego doręczone najpóźniej przed zawarciem umowy. Warunek ten musi być przestrzegany przez proponenta, inaczej co do zasady wzorzec umowny nie będzie mógł być stosowany.
Kodeks cywilny w art. 384 2 statuuje wyjątek od powyŝszej zasady wskazując, iŝ w razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąŝe on takŝe wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści, jednakŝe nie dotyczy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieŝących sprawach Ŝycia codziennego.
Art. 384 1 k.c. wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym wiąŝe drugą stronę, jeŝeli zostały zachowane wymagania określone w art. 384, a strona nie wypowiedziała umowy w najbliŝszym terminie wypowiedzenia. Stosunki umowne o charakterze ciągłym np.: najem, dzierŝawa, umowa ubezpieczenia (w niektórych przypadkach), umowa rachunku bankowego, umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych (telefon, internet)
Ustawodawca oprócz obowiązku doręczenia wzorca umownego w przewidziany sposób nałoŝył na proponenta w art. 385 2 kc obowiązek sformułowania wzorca w sposób jednoznaczny oraz zrozumiały. Zrozumiałość dotyczy zarówno samego przekazu, jego formy co odnosi się do czytelności druku, rozmiarów czcionki, kompletności drukowanej informacji, moŝliwości jej odczytania z uwagi na miejsce umieszczenia
Przesłanki uznania klauzuli za niedozwolone postanowienie umowne (tzw. klauzula abuzywna): - umowa zawarta z konsumentem - nie została uzgodniona indywidualnie z konsumentem, co oznacza, Ŝe konsument nie miał rzeczywistego wpływu na treść umowy poprzez indywidualne uzgodnienie poszczególnych postanowień umowy.
- kształtuje prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami; dobre obyczaje są to reguły postępowania niesprzeczne z etyką, moralnością i aprobowanymi społecznie obyczajami Interesy konsumenta naleŝy rozumieć szeroko, nie tylko jako interes ekonomiczny, a mianowicie mogą tu wejść w grę aspekty: zdrowia konsumenta (i jego bliskich), jego czasu zbędnie traconego, dezorganizacji toku Ŝycia, przykrości, zawodu itp.
Regulamin hotelowy Regulamin hotelowy NaleŜy podkreślić, iŝ nie kaŝdy zwrot, który zawiera w sobie słowo regulamin będzie automatycznie podpadał pod pojecie wzorca umownego. Aby uznać dany regulamin za wzorzec umowny waŝne jest, aby znajdowały się w nim postanowienia, które stosuje się do zawieranej umowy pomiędzy hotelarzem a konsumentem. Czyli chodzi tutaj o sformułowania odnoszące się do np. zasad odpowiedzialności hotelarza, zakończenia i rozpoczęcia usługi, zasad realizacji umowy.
Regulamin porządkowy jak sama nazwa wskazuje odnosi się do kwestii związanych z dyscypliną wszystkich osób przebywających na terenie obiektu. Czyli zarówno osób posiadających status gości jak i osób postronnych lub przebywających jako osoby zatrudnione w obiekcie hotelarskim.
W regulaminie znajdą się przede wszystkim kwestie związane z wyznaczeniem okresu ciszy nocnej, określenia obszaru, w którym mogą przebywać poszczególne osoby, zasad dotyczących ochrony przeciwpoŝarowej obiektu (w tym określania zasad ewakuacji), obowiązku pozostawiania kluczy w momencie wyjścia poza teren obiektu, ale równieŝ określenie czasu dostępności miejsc rekreacyjnych takich jak basen lub kort tenisowy.
KONTROLA INCYDENTALNA A KONTROLA ABSTRAKCYJNA WZORCÓW UMOWNYCH Przez wiele lat wzorce umowne były poddane jedynie kontroli incydentalnej. Jej istotą jest konieczność powstania sporu sądowego pomiędzy stronami umowy, podczas którego istnieje moŝliwość podniesienia zarzutu in concerto, iŝ dana klauzula umowna jest tzw. klauzulą abuzywną (niedozwoloną klauzulą umowną, niedozwolonym postanowieniem umownym, klauzulą naduŝycia prawa).
ODPOWIEDZIALNOŚĆ, PRAWO ZASTAWU I PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ UTRZYMUJĄCYCH HOTELE I PODOBNE ZAKŁADY Utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład jest odpowiedzialny za utratę lub uszkodzenie rzeczy wniesionych przez osobę korzystającą z usług hotelu lub podobnego zakładu, zwaną dalej "gościem", chyba Ŝe szkoda wynikła z właściwości rzeczy wniesionej lub wskutek siły wyŝszej albo Ŝe powstała wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby, która mu towarzyszyła, była u niego zatrudniona albo go odwiedzała.
Rzeczą wniesioną jest rzecz, która w czasie korzystania przez gościa z usług hotelu lub podobnego zakładu znajduje się w tym hotelu lub podobnym zakładzie albo znajduje się poza nim, a została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym.
PRZYKŁADY KLAUZUL ABUZYWNCH W TURYSTYCE (analiza orzecznictwa Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów) właściwość sądowa, oferty specjalne typu last minute, odpowiedzialność za agentów, cena imprezy, wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności organizatora za niewykonanie lub nienaleŝyte wykonanie umowy, dokonanie jednostronnej zmiany umowy, odstąpienie klienta od umowy, składanie reklamacji przez klientów i dochodzenie przez nich roszczeń
Bibliografia Cybula P. (red.): Prawo w praktyce biur podróŝy, LexisNexis Warszawa 2006r. Łętowska E.: Zarys Prawa, Prawo umów konsumenckich, Wydawnictwo C.H. Beck, 2 wydanie, 2002 r. Skory M.: Klauzule abuzywne w polskim prawie ochrony konsument, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2005r. Nestorowicz M.: Prawo turystyczne, wydawnictwo Wolters Kluwer wydanie 2, 2006r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów: Raport z Kontroli wzorców umownych stosowanych przez organizatorów turystyki, Warszawa 2005 r.