Wiadomości Handlowe KONGRES ALKOHOLE I NAPOJE 19 Sytuacja na rynku owoców i warzyw. Jak cena i jakość surowców wpływają na rynek soków i napojów. Julian Pawlak Prezes Zarządu Krajowa Unia Producentów Soków Warszawa, 19 września 2019
ZBIORY OWOCÓW I WARZYW W POLSCE 2014 2019 TYS. TON Owoce Warzywa 6000 5607 4795 5610 5705 5270 5415 5000 4000 3000 2000 4188 4049 4644 3151 5067 3850 1000 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 progn. Źródło: IERiGŻ, GUS
SKORYGOWANE ZBIORY JABŁEK WG ZUŻYCIA (spożycie, eksport, sok NFC, koncentrat, inne) tys. ton 6000 5100 5000 3942 3954 3886 4000 3000 2316 2000 1000 0 2014 2015 2016 2017 2018 Źródło: IERiGŻ, KUPS
ZBIORY TRUSKAWEK, WIŚNI I CZARNYCH PORZECZEK 2014 2019 TYS. TON 250 200 150 100 50 203 205 197 177 174 195 124 119 125 0 2014 2015 2016 2017 2018 2019 progn. 94 178 72 124 196 170 201 100 150 Truskawki Wiśnie Czarne porzeczki Źródło: IERiGŻ Źródło: IERiGŻ, GUS
CENY SKUPU OWOCÓW 2013 2018 ZŁ/KG 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Truskawki Wiśnie Porzeczki czarne Aronia 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Źródło: IERiGŻ Źródło: IERiGŻ
CENY PŁACONE ZA JABŁKA (PLN) Jabłka sokownicze (loco zakład przetwórczy) 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Jabłka do spożycia (kraj i eksport) 1,9 1,88 1,3 1,3 1,15 1,2 1,13 1 0,85 0,65 0,65 0,7 0,78 0,4 0,45 0,37 0,17 0,25 0,25 0,27 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Źródło: IERiGŻ
POZYCJA POLSKIEJ BRANŻY SOKÓW I NEKTARÓW W EUROPIE Rynek soków i nektarów (SN) w Europie 2017 r. 9,2 mld l 2017/2016 r. - 1,1% 2500 2342 Największe rynki (mln l) 2000 1500 1000 1406 1079 820 808 665 500 0 Źródło: AIJN Market Report Źródło: AIJN 2018 Market Report
POZYCJA POLSKIEJ BRANŻY SOKÓW I NEKTARÓW W EUROPIE SPOŻYCIE SN PER CAPITA (L) 30 25 20 30 28,9 28,2 24,9 22,4 21,5 21,4 17,9 15 10 5 0 Źródło: Źródło: AIJN Market AIJN 2018 Report Market Report
Tytuł osi POZYCJA POLSKIEJ BRANŻY SOKÓW W EUROPIE 580 560 540 520 500 480 460 440 420 400 Konsumpcja Soków w Polsce w mln litrów 484 504 4,13% 462-8,33% 449-2,81% 438 456-2,45% 504 4,11% 543 569 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Unia Europejska spadek o 18% (w okresie 2009 2017) 7,74% 10,53% 7500 7000 6500 6000 Konsumpcja Soków w UE w mln litrów 7230 7191 Polska wzrost o 18% (w okresie 2009 2017) 7018 6748-0,54% -2,41% -3,85% 6442 6175 6109 5994-4,53% -4,14% -1,07% -1,65% 5952 5500 Źródło: AIJN Market Report 5000 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
SPOŻYCIE SOKÓW W POLSCE 2010 2017 wzrost/spadek mln l mln l % Soki ogółem 504 569 +12,9 w tym: Soki NFC 42 175 +417 Soki z koncentratu 462 394-14,7 Źródło: AIJN Market Report Źródło: AIJN Market Report
Spożycie soków, nektarów i napojów owocowych i warzywnych (SNN) w l / osobę 40 35 30 25 20 15 10 5 0 31,2 32,2 34,8 36,9 33,4 31 30,6 31,1 24,4 16 17,9 8,1 2,6 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2016 2017 2018 Źródła: GUS, BRE Brokers, AC Nielsen, Canadean
Struktura rynku soków, nektarów i napojów 2018 r. (ilościowo) 38% 50% 12% Soki nektary napoje Źródło: : Nielsen, Total Poland, sales volume in 2018
PREFERENCJE SMAKOWE Preferowane smaki soków i nektarów w Polsce 6,40% 15,00% 24,70% Pomarańczowy 12,70% Jabłkowy Warzywne 14,00% 27,20% Wieloowocowy Grapefruit Pozostałe Źródło: AIJN Market Report 2018
PREFERENCJE SMAKOWE Preferowane smaki soków i nektarów w Europie 3,30% 21,80% 36,50% Pomarańczowy Jabłkowy Wieloowocowy 3,50% 19,20% 15,70% Brzoskwiniowy Ananasowy Pozostałe Źródło: AIJN Market Report 2018
ANALIZA KOSZTU WSADU SUROWCOWEGO W 1 L SOKU Sok jabłkowy Sok jabłkowy: NFC (not from concentrate) Odtwarzany z koncentratu Z różnych odmian jabłek (niesortowane) Z jabłek jednej odmiany (np. antonówka, champion) Z jabłek ze standardowych upraw Z jabłek uprawianych ekologicznie W opakowaniach o pojemności od 150 ml do 5 l (bag in box) szklanych, kartonowych, plastikowych, folia+karton
CENY PŁACONE ZA JABŁKA (PLN) Jabłka sokownicze (loco zakład przetwórczy) 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Jabłka do spożycia (kraj i eksport) 1,9 1,88 1,3 1,3 1,15 1,2 1,13 1 0,85 0,65 0,65 0,7 0,78 0,4 0,45 0,37 0,17 0,25 0,25 0,27 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Źródło: IERiGŻ
KOSZT WSADU SUROWCOWEGO W 1 L SOKU Sok jabłkowy Najniższa przeciętna cena jabłek sokowniczych 0,25 PLN (2016 r.) Najwyższa przeciętna cena jabłek sokowniczych 0,70 PLN (2017 r.) 0,25x1,5 = 0,38 PLN/l soku 0,70x1,5 = 1,05 PLN/l soku Różnica ok. 3x Cena 1 litra soku na półce 2017 r. 2,66 do 6,00 PLN 2018 r. 2,49 do 4,40 PLN Sok bio/eko opakowania 3 5 l 6,86 do 7,80 PLN/l Jaką część ceny stanowi wkład surowcowy?
UDZIAŁ WSADU SUROWCOWEGO W CENIE 1 L SOKU Sok jabłkowy 2017 2018 Wartość wkładu surowcow. w 1 l soku zł Cena detaliczna 1 l soku zł Udział kosztu surowca w cenie detal. % Wartość wkładu surowcow. w 1 l soku zł Cena detaliczna 1 l soku zł Udział kosztu surowca w cenie detal. % 0,38 2,66 14,3 0,41 2,49 16,5 1,05 6,00 17,5 1,05 4,40 23,9 Różnice: Zapasy surowca (półproduktów) z sezonów poprzednich różne ceny Zróżnicowanie producentów / dostawców soków grupy producenckie, firmy lokalne, duże firmy etc. Różne polityki marketingowe producentów Zróżnicowane marże producentów i handlu
% 105,0 104,0 103,0 102,0 101,0 100,0 99,0 98,0 97,0 96,0 95,0 94,0 DYNAMIKA CEN DETALICZNYCH ŻYWNOŚCI I NAPOJÓW BEZALKOHOLOWYCH ORAZ PRZETWORÓW OWOCOWYCH Przetwory owocowe Żywność i napoje bezalkoholowe 2014 2015 2016 2017 2018 2019 I-V Źródło: IERiGŻ Źródło: IERiGŻ, GUS
Ilość, Wartość Rynek SNN Ilościowo i wartościowo 6000 4000 2000 0 3888 4001 4177 1260 1257 1242 2016 2017 2018 Źródło: Nielsen Ilość tys. l Wartość mln PLN
Trendy w wyborach konsumenckich Soki, nektary, napoje owocowe i owocowo warzywne (SNN) Silny wpływ trendu prozdrowotnego na kategorie. Najsilniejszym i najbardziej widocznym trendem w koszyku SNN jest trend prozdrowotny. Według raportu Nielsen Shopper Trends ponad połowa Polaków uważnie czyta etykiety żywieniowe, a 6 na 10 poszukuje produktów z prostą listą składników. Uproszczenie składu produktów poprzez eliminację lub zastąpienie składników postrzeganych jako niezdrowe ich zdrowszymi odpowiednikami. Wzrost znaczenia soków świeżych NFC (nie z koncentratu). Smoothies - nowy i rosnący segment soków gęste przeciery owocowe lub warzywne często wspierane dodatkami superfoods takimi jak np. nasiona chia czy jagody goji. Źródło: Raport Rynek napojów bezalkoholowych Nielsen 2019, Raport KPMG 2016 r.
Trendy w wyborach konsumenckich Soki, nektary, napoje owocowe i owocowo warzywne (SNN) Poszukiwanie przez polskich konsumentów produktów regionalnych. Połowa polskich konsumentów deklaruje, iż kupując nowe produkty, preferuje lokalne marki bardziej niż marki globalnych koncernów. Polscy konsumenci chcą sięgać po SNN z Polski. Wg raportu KPMG 2016 r. co drugi ankietowany przy wyborze napoju z tej kategorii zwraca uwagę na kraj pochodzenia produktu. Również detaliści wspierają rozwój oferty krajowych produktów poprzez organizację akcji tematycznych związanych z polskimi produktami, specjalne oznakowanie półek z produktami regionalnymi, czy akcje promocyjne wspierające lokalnych producentów. Personalizacja produktów. Konsumenci chcą czuć się wyjątkowo i mieć poczucie, że kupują produkt im dedykowany. Szczególną grupą odbiorców SNN są dzieci. Źródło: Raport Rynek napojów bezalkoholowych Nielsen 2019, Raport KPMG 2016 r.
Trendy w wyborach konsumenckich Soki, nektary, napoje owocowe i owocowo warzywne (SNN) Ekologia, dbałość o środowisko naturalne. Rosnąca świadomość ekologiczna konsumenta może przełożyć się na wybór typu opakowania napojów. Wygodna lokalizacja. Możliwość szybkiego i łatwego odnalezienia produktów oraz ich dostępność. Według raportu Nielsen Shopper Trends co trzeci kupujący jest gotowy zapłacić za oszczędność czasu. Niska cena nie jest już pierwszym wyborem. Świadomość cen napojów jest relatywnie wysoka aż 6 na 10 kupujących zna ceny wszystkich lub większości soków, które zazwyczaj kupuje. Ale to nie znaczy, że każdy konsument szuka produktów w najniższych cenach. Według raportu Nielsen Shopper Trends polscy konsumenci coraz częściej szukają lepszych produktów, a ponad połowa jest w stanie zapłacić więcej, otrzymując gwarancję wyższej jakości. Źródło: Raport Rynek napojów bezalkoholowych Nielsen 2019, Raport KPMG 2016 r.
SYSTEM SAMOKONTROLI W BRANŻY SOKOWNICZEJ
System samokontroli w branży sokowniczej Producent owoców i warzyw Przetwórca owoców i warzyw Handlowiec/ Pośrednik Producent półproduktów Producent soków i nektarów Handel Konsument Produkcja zrównoważona
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018* Osiągnięcia DSK (Dobrowolny System Kontroli soków i nektarów) % niezgodności fizykochemicznych 70 60 50 44,2 60 50,6 40 30 20 10 0 32,9 19 16 11 5 8 10 8,5 4 0 3 6 13,1 11,8 7,4 *dane szacunkowe w trakcie oceny Źródło: KUPS/DSK 26
CERTYFIKACJA PRODUKTÓW Z OWOCÓW I WARZYW
Dziękuję za uwagę