mgr Magdalena Skiba Program Szkolnego Koła Wolontariatu działającego w Szkole Podstawowej Nr 42 z Oddziałami Integracyjnymi im K.I. Gałczyńskiego w Warszawie Ważny jest rodzaj pomocy, którą się oferuje, ale jeszcze ważniejsze od tego jest serce, z jakim tej pomocy się udziela - Jan Paweł II 1
WSTĘP Podstawowym założeniem programu jest wszechstronny i harmonijny rozwój osobowości ucznia. Niniejszy program Szkolnego Koła Wolontariatu został opracowany w oparciu o znowelizowaną ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Nazywa ona działalność pożytku publicznego działalnością społecznie użyteczną. Program ma właśnie propagować działalność społecznie użyteczną, jaką jest wolontariat, między innymi poprzez działalność charytatywną, podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, działalność na rzecz mniejszości narodowych, integracji cudzoziemców, osób niepełnosprawnych, dzieci i młodzieży, ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego oraz pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych w kraju i za granicą. Program jest zgodny z ustawą o systemie oświaty z lipca 2014 roku, w której znajdujemy zapis, że system oświaty zapewnia warunki do rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów przez organizowanie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych oraz kształtowanie aktywności społecznej i umiejętności spędzania czasu wolnego. Działania podejmowane w ramach programu zakładają również realizację kierunków polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2016/2017, określonych przez Minister Edukacji Narodowej, czyli: 1. Upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród dzieci i młodzieży. 2. Rozwijanie kompetencji informatycznych dzieci i młodzieży w szkołach i placówkach. 3. Kształtowanie postaw. Wychowanie do wartości. CELE GŁÓWNE PROGRAMU Zapoznanie z ideą wolontariatu oraz uwrażliwianie uczniów na potrzeby drugiego człowieka. Kształtowanie aktywności społecznej i umiejętności spędzania czasu wolnego. CELE SZCZEGÓŁOWE Uwrażliwienie na cierpienie, samotność oraz potrzeby innych. Rozwijanie empatii i zrozumienia. Wskazanie na naukę Jezusa: Cokolwiek uczyniliście jednemu z braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili (Mt 25,40). 2
Działalność charytatywna na rzecz środowiska lokalnego. Angażowanie się w działania na rzecz społeczności szkolnej i lokalnej, tworzenie więzi ze środowiskiem. Wzbogacanie tradycji szkoły zgodnie z założeniami programu wychowawczego. Inspirowanie do aktywnego spędzania czasu wolnego. Zawieranie głębokich, wartościowych przyjaźni. Kształtowanie umiejętności działania zespołowego. Współdziałanie z organizacjami społecznymi i młodzieżowymi. TEMATYKA Aby jak najlepiej zorganizować działania wolontariuszy, konieczne jest właściwe wprowadzenie uczniów. Posłużą temu zajęcia przedstawione niżej: Wolontariat co to takiego? Poznanie idei wolontariatu. Dostrzeganie uboższych w swoim otoczeniu. Otwartość serca na krzywdę drugiego człowieka. Moje wyrzeczenie - dla innych. Jestem wolontariuszem szukam możliwości pomocy potrzebującym, zachęcam do tego innych. Troszczę się o przyrodę, która jest moim domem. Praca w bibliotece szkolnej. Gry i zabawy w świetlicy szkolnej. Starszy kolega, starsza koleżanka gry i zabawy w świetlicy szkolnej. Wykonanie ozdób choinkowych na kiermasz szkolny. Cicha noc, święta noc spotkanie wigilijne, wspólne kolędowanie. OBSZARY DZIAŁANIA Aktywność wolontariuszy ukierunkowana jest na dwa zasadnicze obszary: a) ŚRODOWISKO SZKOLNE Organizowanie gier i zabaw w świetlicy szkolnej Starszy kolega, koleżanka, 3
Działania na rzecz społeczności szkolnej, współpraca z Samorządem Uczniowskim, Praca w bibliotece szkolnej. b) ŚRODOWISKO POZASZKOLNE Kontynuowanie programu Adopcja serca. Współpraca ze schroniskiem dla zwierząt. Utrzymywanie przyjaznych kontaktów ze środowiskiem lokalnym. Akcje charytatywne wspierające instytucje, fundacje, stowarzyszenia i osoby prywatne. SYSTEM REKRUTACJI Celem zaproszenia do Szkolnego Koła Wolontariatu jak najliczniejszej grupy uczniów, podjęte zostaną następujące działania: Wywieszanie plakatów zachęcających młodzież do włączenia się w pracę Wolontariatu. Zachęcanie uczniów do działań w Szkolnym Kole Wolontariatu podczas rozmów prowadzonych przez nauczycieli i doświadczonych wolontariuszy. Lekcje wychowawcze poświęcone idei wolontariatu. Lekcje religii poświęcone miłości bliźniego. ZEBRANIA CZŁONKÓW SZKOLNEGO KOŁA WOLONTARIATU Realizacja zaplanowanych działań będzie efektywniejsza, jeżeli wolontariusze będą mogli spotykać się regularnie ze sobą i opiekunem. Kilka pierwszych spotkań to będą spotkania organizacyjne. Celem ich jest: Przybliżenie młodzieży idei wolontariatu. Umożliwienie rozpoznania własnych motywacji do pracy. Poznanie obszarów wymagających pomocy. Poznanie zasad pracy i etyki działalności woluntarystycznej. Zapoznanie z prawami i obowiązkami wolontariuszy. Potem regularnie raz w tygodniu odbywać się będą spotkania, na których wolontariusze będą: pogłębiać motywację, tworzyć projekty, uzupełniać mapę potrzeb środowiska szkolnego i lokalnego, 4
wymieniać się doświadczeniami, pod kierownictwem opiekuna organizować działania. Opiekun będzie monitorował działalność wolontariuszy. OCZEKIWANE REZULTATY Działalność w Szkolnym Kole Wolontariatu ma pomóc wolontariuszom w rozwoju osobistym. Wolontariusz: zdobędzie wiedzę oraz doświadczenie życiowe, nauczy się pracować w zespole, nauczy się opieki nad dziećmi, osobami starszymi, pozna siebie, przygotuje się do prawdziwej pracy, będzie umiał organizować zarówno czas pracy, jak i czas wolny, zdobędzie konkretne umiejętności, pozna swoje mocne i słabe strony, stanie się odważnym, otwartym i empatycznym człowiekiem, będzie mógł wzmocnić lub wypracować w sobie odpowiedzialność, życzliwość, chęć do współpracy, optymizm, motywację do niesienia pomocy potrzebującym oraz systematyczność. SPOSOBY EWALUACJI Aby założenia niniejszego planu zrealizować jak najlepiej potrzebna będzie ewaluacja podjętych działań. Dokona się poprzez: podsumowanie pracy Szkolnego Koła Wolontariatu w każdym okresie, rejestr akcji charytatywnych, instytucji, w których są obecni wolontariusze, potwierdzenia wpłat na konta fundacji oraz przekazania darów, dokumentację fotograficzną, podziękowania od osób i instytucji, obserwacje, rozmowy z rodzicami ankietę przeprowadzoną wśród wolontariuszy, rodziców, w świetlicy szkolnej oraz w środowisku szkolnym. 5
DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNA Działalność Szkolnego Koła Wolontariatu oprócz aspektu rozwoju osobistego jego członków, ma również aspekt zaistnienia w społeczności szkolnej i poza nią. Będzie to możliwe poprzez: informacje na stronie internetowej szkoły i dzielnicy Targówek m. st. Warszawy, artykuły (informacje i reportaże) w prasie lokalnej, plakaty okazjonalne na terenie szkoły. PRAWA WOLONTARIUSZA Wolontariusz ma prawo do zgłaszania własnych propozycji i inicjatyw. Wolontariusz ma prawo do podejmowania pracy w wymiarze nieutrudniającym nauki w szkole i pomocy w domu. Wolontariusz ma prawo do wsparcia ze strony koordynatora. Wolontariusz nie powinien wykonywać prac objętych polityką etatową, czyli zastępować pracownika. Wolontariusz ma prawo do otrzymania pisemnego zaświadczenia o wykonanej pracy. Wolontariusz ma prawo być poinformowany o trudnościach, kosztach przejazdu związanych z wykonywaną pracą. Wolontariusz ma prawo do rezygnacji z pracy w Szkolnego Koła Wolontariatu uprzedzając odpowiednio wcześniej opiekuna koła. OBOWIĄZKI WOLONTARIUSZA Niepełnoletni członkowie Szkolnego Koła Wolontariatu muszą przedstawić pisemną zgodę rodziców lub opiekunów na działanie w Wolontariacie. Wolontariusz ma obowiązek prowadzenia Karty Aktywności. Wolontariusz ma obowiązek uczestniczyć w spotkaniach i szkoleniach Szkolnego Koła Wolontariatu. Wolontariusz ma obowiązek respektować regulamin Szkolnego Koła Wolontariatu. 6