Ogólne warunki ubezpieczenia mienia od wszystkich ryzyk

Ogólne warunki ubezpieczenia mienia od wszystkich ryzyk ustalone uchwałą Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej nr UZ/383/2007 z dnia 17 lipca 2007 r. ze zmianami ustalonymi uchwałą nr UZ/430/2010 z dnia 8 grudnia 2010 r. oraz uchwałą nr UZ/411/2011 z dnia 22 grudnia 2011 r. Postanowienia ogólne 5) dym i sadza zawiesina cząsteczek w powietrzu będąca 1. bezpośrednim skutkiem spalania, która nagle wy- dobyła się ze znajdujących się w miejscu ubezpiecze- 1. Ogólne warunki ubezpieczenia mienia od wszystkich nia urządzeń, eksploatowanych zgodnie z przeznaczeryzyk (zwane dalej OWU), stosuje się do umów ubez- niem i przepisami technicznymi, przy sprawnym funkcjopieczenia zawieranych pomiędzy Powszechnym nowaniu urządzeń wentylacyjnych i oddymiających; Zakładem Ubezpieczeń Spółką Akcyjną (zwanym dalej 6) eksplozja gwałtowna zmiana stanu równowagi PZU SA) a osobami prawnymi, jednostkami organiza- układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pycyjnymi nie będącymi osobami prawnymi lub osobami łów lub pary, wywołanym ich właściwością rozprzefizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą (zwa- strzeniania się. W odniesieniu do naczyń ciśnienionymi dalej Ubezpieczającym). wych i innych tego rodzaju zbiorników, warunkiem 2. W porozumieniu z Ubezpieczającym do umowy ubez- uznania szkody za spowodowaną eksplozją jest, aby pieczenia mogą być wprowadzone postanowienia do- ściany tych naczyń i zbiorników uległy rozdarciu datkowe lub odmienne od ustalonych w OWU. w takich rozmiarach, iż wskutek ujścia gazów, pyłów, 3. PZU SA zobowiązany jest przedstawić Ubezpiecza- pary lub cieczy nastąpiło nagłe wyrównanie ciśnień. jącemu różnicę między treścią umowy a OWU w formie Za spowodowane eksplozją uważa się również szkopisemnej przed zawarciem umowy. W razie niedopeł- dy powstałe wskutek implozji polegającej na uszkonienia tego obowiązku PZU SA nie może powoływać dzeniu zbiornika lub aparatu próżniowego ciśnieniem się na różnicę niekorzystną dla Ubezpieczającego lub zewnętrznym; Ubezpieczonego. Postanowienia tego nie stosuje się do 7) franszyza redukcyjna ustalona w umowie ubezumów ubezpieczenia zawieranych w drodze negocjacji. pieczenia wartość kwotowa lub procentowa w odniesieniu do wartości przedmiotu ubezpieczenia, pomniej- szająca wysokość odszkodowania; Definicje 8) grad opad atmosferyczny składający się z bryłek lodu; 2. 9) huk ponaddźwiękowy fala uderzeniowa wytworzona przez statek powietrzny poruszający się z prędkością W rozumieniu OWU użyte niżej określenia oznaczają: większą od prędkości dźwięku; 1) akty terroryzmu indywidualne lub grupowe nie- 10) huragan wiatr o prędkości nie mniejszej niż 24 m/sek, legalne akcje organizowane z pobudek ideologi- ustalanej przez Instytut Meteorologii i Gospodarki cznych, politycznych, ekonomicznych czy socjal- Wodnej (IMiGW), którego działanie wyrządza masonych, skierowane przeciwko osobom lub obiektom we szkody. W uzasadnionych przypadkach lub braku w celu wprowadzenia chaosu, zastraszenia ludności możliwości uzyskania opinii IMiGW wystąpienie hulub dezorganizacji życia publicznego przy użyciu siły raganu stwierdza się na podstawie stanu faktycznego lub przemocy; i rozmiaru szkód w miejscu ich powstania bądź w bez- 2) budowle trwale związane z gruntem obiekty bu- pośrednim sąsiedztwie; dowlane inne niż budynki wraz z instalacjami i urzą- 11) kradzież z włamaniem zabór mienia w celu przydzeniami stanowiącymi całość techniczną i użytkową; właszczenia dokonany: 3) budynki obiekty budowlane trwale związane z grun- a) z zamkniętego lokalu (w przypadku wartości pietem, wydzielone z przestrzeni za pomocą przegród niężnych z zamkniętego urządzenia do przechobudowlanych, posiadające fundamenty i dach, wraz wywania wartości pieniężnych znajdującego się z wbudowanymi instalacjami oraz zainstalowanymi w zamkniętym lokalu) po usunięciu przy użyciu sina stałe elementami wykończeniowymi, stanowiący- ły i narzędzi istniejących zabezpieczeń lub otwomi całość techniczną i użytkową. Za budynki uważa rzeniu zabezpieczenia kluczem oryginalnym, zdosię również tymczasowe obiekty budowlane nie bytym przez kradzież z włamaniem z innego lopołączone trwale z gruntem (np. kioski, strzelnice, ba- kalu lub w wyniku rabunku, rakowozy); b) przez sprawcę, który ukrył się w lokalu przed jego 4) deszcz nawalny opad deszczu o współczynniku zamknięciem, jeżeli pozostawił ślady, które mogą wydajności co najmniej 4, który ustala Instytut być użyte jako dowód ukrycia; Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMiGW); w przy- 12) lawina gwałtowne osuwanie się lub staczanie mas padku braku stacji pomiarowej IMiGW, bierze się śniegu, lodu, skał, kamieni lub błota ze zboczy górskich; pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu 13) nakłady adaptacyjne koszty adaptacyjnych robót ich powstania świadczące wyraźnie o działaniu budowlanych i wykończenia wnętrz poniesione przez deszczu nawalnego; Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego na dostoso- Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna, Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy, KRS 9831, NIP 526-025-10-49, kapitał zakładowy: 86 352 300,00 zł wpłacony w całości, al. Jana Pawła II 24, 00-133 Warszawa, www.pzu.pl, infolinia: 801 102 102

wanie najmowanych przez niego pomieszczeń lub wego nie należącego do Ubezpieczającego lub Ubezbudynków do rodzaju prowadzonej działalności; pieczonego i nie będącego pod jego kontrolą; 14) napór śniegu lub lodu bezpośrednie działanie cię- 26) upadek statku powietrznego katastrofa albo przyżaru śniegu lub lodu na przedmiot ubezpieczenia musowe lądowanie samolotu silnikowego, bezsilnialbo przewrócenie się pod wpływem ciężaru śniegu kowego lub innego obiektu latającego, a także upalub lodu mienia sąsiedniego na mienie ubezpieczone; dek ich części lub przewożonego ładunku; 15) następstwa szkód wodociągowych szkody w ubez- 27) wartości pieniężne krajowe i zagraniczne pieczonym mieniu powstałe wskutek bezpośredniego znaki pieniężne (gotówka), czeki, weksle i inne działania wody lub innych cieczy, jeżeli przyczyną tych dokumenty zastępujące w obrocie gotówkę oraz szkód było: złoto, srebro i wyroby z tych metali, kamienie a) spowodowane awarią wydostanie się wody, pary szlachetne i perły, a także platyna i inne metale lub innych płynów ze znajdujących się wewnątrz z grupy platynowców; budynku lub na posesji objętej ubezpieczeniem prze- 28) wartość księgowa brutto księgowa wartość powodów, zbiorników i urządzeń wodociągowych, czątkowa z uwzględnieniem przeszacowań wynikacentralnego ogrzewania i innych instalacji, jących z przepisów ogólnych; b) cofnięcie się wody lub ścieków z publicznych urzą- 29) wartość odtworzeniowa wartość odpowiadająca dzeń kanalizacyjnych, o ile zabezpieczenie połą- kosztom przywrócenia mienia do stanu nowego czenia z nimi nie należało do obowiązków Ubez- lecz nie ulepszonego tj.: pieczającego lub Ubezpieczonego, a) w przypadku budynku lub budowli wartość c) samoczynne otworzenie się główek tryskaczo- odpowiadająca kosztom odbudowy w tym sawych z innych przyczyn niż wskutek ognia, mym miejscu, z uwzględnieniem dotychczasod) nieumyślne pozostawienie otwartych kranów lub wej technologii, konstrukcji i standardu wyinnych zaworów; kończenia przy zastosowaniu dotychczasowych 16) ogień ogień, który przedostał się poza palenisko albo wymiarów i materiałów, powstał bez paleniska i rozszerzył się o własnej sile; b) w przypadku maszyn, urządzeń i aparatów 17) osuwanie się ziemi nie spowodowany działalnością technicznych, środków transportu i wyposażeludzką ruch ziemi na stokach; nia wartość odpowiadająca kosztom zakupu 18) powódź zalanie terenów w następstwie: lub wytworzenia nowego przedmiotu tego saa) podniesienia się poziomu wody w korytach wód mego rodzaju, typu oraz o tych samych parapłynących lub stojących wskutek np. nadmiernych metrach z uwzględnieniem kosztów (jeżeli wyopadów atmosferycznych, topnienia kry lodowej, stępują) transportu, montażu oraz cła i innych tworzenia się zatorów lodowych, tego typu opłat; b) sztormu i podniesienia się poziomu morskich wód 30) wartość rzeczywista wartość odtworzeniowa przybrzeżnych, pomniejszona o zużycie techniczne; c) spływu wód po zboczach i stokach na terenach 31) wypadek ubezpieczeniowy niezależne od woli górskich i falistych; Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego określone 19) przepięcie nagły wzrost napięcia w sieci elektry- w OWU zdarzenie przyszłe i niepewne o charaktecznej spowodowany wyładowaniami atmosferycznymi; rze nagłym; 20) rabunek zabór mienia w celu przywłaszczenia 32) zapadanie się ziemi obniżenie się terenu z powodokonany: du zawalenia się naturalnych podziemnych pustych a) z zastosowaniem przemocy fizycznej wobec Ubez- przestrzeni w gruncie. pieczającego lub Ubezpieczonego lub osób u nie- go zatrudnionych albo działających w jego imieniu lub na jego rzecz bądź groźby natychmiastowego Przedmiot ubezpieczenia użycia takiej przemocy albo z doprowadzeniem do nieprzytomności lub bezbronności dla pokonania 3. ich oporu przed wydaniem ubezpieczonego mienia, 1. Z zastrzeżeniem postanowień 5 przedmiotem ubezb) przez sprawcę z zastosowaniem przemocy fizy- pieczenia mogą być ewidencjonowane i określone cznej bądź groźby użycia przemocy fizycznej, który w umowie ubezpieczenia: doprowadził do objętego ubezpieczeniem lokalu lub 1) stanowiące własność Ubezpieczonego; urządzenia do przechowywania wartości pieniężnych a) budynki i budowle, osobę posiadającą klucze i zmusił ją do otworze- b) mienie ruchome, nia albo sam je otworzył kluczami zrabowanymi; 2) nakłady adaptacyjne. 21) trzęsienie ziemi naturalne gwałtowne wstrząsy 2. Mienie ruchome stanowią: skorupy ziemskiej; 1) techniczne urządzenia, maszyny, aparaty i narzę- 22) Ubezpieczający podmiot zawierający umowę ubez- dzia, wyposażenie sklepów, biur, magazynów i innych pieczenia; pomieszczeń oraz środki transportowe; 23) Ubezpieczony podmiot, na rachunek którego zo- 2) środki obrotowe tj. towary, surowce, półprodukty, stała zawarta umowa ubezpieczenia; wyroby gotowe lub w toku produkcji, materiały po- 24) uderzenie pioruna gwałtowne wyładowanie elek- mocnicze, opakowania, części zapasowe maszyn tryczne w atmosferze działające bezpośrednio na i urządzeń; ubezpieczony przedmiot, pozostawiające bezpośred- 3) wartości pieniężne. nie ślady tego zdarzenia na ubezpieczonym mieniu, 3. Ubezpieczeniem objęte może być także mienie stanoz wyłączeniem przepięcia; wiące własność osób trzecich: 25) uderzenie pojazdu bezpośrednie uderzenie w ubez- 1) jeżeli przekazane zostało Ubezpieczającego lub pieczony przedmiot pojazdu drogowego lub szyno- Ubezpieczonemu w celu wykonania usługi (napra- 2

wy, remontu, przeróbki, czyszczenia, farbowania, prania lub innej usługi dotyczącej tego mienia), do Wyłączenia odpowiedzialności używania (w ramach dzierżawy, najmu, leasingu, użyczenia lub innej podobnej formy korzystania 7. z cudzej rzeczy), przechowywania bądź sprze- 1. Ubezpieczenie nie obejmuje: daży; 1) przedmiotów o charakterze zabytkowym, artysty- 2) mienie osobiste pracowników zatrudnionych przez cznym i unikalnym lub przedmiotów o wartości ko- Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego tj. przed- lekcjonerskiej, chyba że zostały konkretnie wymiemioty osobistego użytku pracowników, które zwy- nione w umowie ubezpieczenia; wówczas są objęte czajowo bądź na żądanie pracodawcy znajdują ochroną na warunkach szczegółowo określonych się w miejscu pracy (z wyłączeniem wartości pie- w załączniku do umowy ubezpieczenia; niężnych). 2) dokumentów, rękopisów, ksiąg handlowych, akt, 4. Przedmiotem ubezpieczenia może być także inne zdjęć, nośników danych łącznie z danymi, wzorów, mienie, nie wymienione w ust. 13, jeżeli umowa ubez- modeli, planów, projektów, prototypów i eksponapieczenia tak stanowi. tów; 3) sprzętu elektronicznego (stacjonarnego i przenośnego) i jego oprzyrządowania, chyba że szko- Ubezpieczone koszty da została spowodowana przez ogień, uderzenie 4. pioruna, eksplozję, upadek statku powietrznego, huragan, deszcz nawalny, powódź, grad, lawinę, 1. PZU SA pokrywa wynikłe z zajścia wypadku ubezpie- napór śniegu lub lodu, trzęsienie ziemi, osuwanie czeniowego poniesione przez Ubezpieczającego lub i zapadanie się ziemi, uderzenie pojazdu, huk Ubezpieczonego uzasadnione i udokumentowane koszty ponaddźwiękowy, dym i sadzę, następstwa szkód związane z uprzątnięciem pozostałości po szkodzie wodociągowych oraz akcję ratowniczą prowałącznie z kosztami rozbiórki i demontażu części niezda- dzoną w związku z tymi zdarzeniami; wyłączenie tnych do użytku. niniejsze nie dotyczy sprzętu elektronicznego 2. Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1, następuje stanowiącego środki obrotowe; w granicach sum ubezpieczenia określonych w umo- 4) dopuszczonych do ruchu pojazdów drogowych, wie ubezpieczenia dla poszczególnych dotkniętych szko- pojazdów szynowych, statków wodnych, statków dą przedmiotów ubezpieczenia. powietrznych, chyba że stanowią środki obrotowe 3. W przypadku gdy koszty, o których mowa w ust. 1, lub mienie stanowiące własność osób trzecich dotyczą mienia ubezpieczonego i nieubezpieczonego, rozumiane zgodnie z 3 ust. 3 pkt. 1; PZU SA pokrywa poniesione przez Ubezpieczającego 5) wartości pieniężnych w trakcie transportu, chyba lub Ubezpieczonego koszty w takiej proporcji, w jakiej że zostały konkretnie ubezpieczone a wówczas są pozostaje wartość mienia ubezpieczonego do łącznej objęte ochroną w zakresie i na warunkach szczewartości mienia ubezpieczonego i nieubezpieczonego. gółowo określonych w załączniku do OWU; Jeżeli ustalenie proporcji nie jest możliwe, PZU SA 6) mienia w trakcie przewozu transportem drogowym, pokryje 50% poniesionych kosztów. kolejowym, powietrznym lub wodnym oraz w trakcie załadunku lub wyładunku; 7) mienia w trakcie budowy lub montażu, rozbiórki lub Miejsce ubezpieczenia demontażu; 5. 8) mienia którego uszkodzenie nastąpiło bezpośrednio w toku jego produkcji, przetwarzania, naprawy, re- Jeżeli nie umówiono się inaczej, mienie objęte jest ubez- montu lub testowania; nie dotyczy to szkód powpieczeniem na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, w miejscu stałych w pozostałym mieniu będącym przedmiookreślonym w umowie ubezpieczenia, a mienie osobiste tem ubezpieczenia; pracowników ponadto w każdym miejscu pracy zawodo- 9) drzew, krzewów, upraw roślin, w tym upraw roślin wej pracownika, wykonywanej na polecenie Ubezpie- w szklarniach, namiotach foliowych i inspektach, czającego lub Ubezpieczonego, z wyłączeniem, gdy znaj- zbiorów oraz zwierząt; dują się w ich pomieszczeniach mieszkalnych. 10) gleby, naturalnych wód powierzchniowych i podziemnych, mienia znajdującego się na pełnym morzu; 11) dróg, chodników, linii kolejowych, tam, zbiorników Zakres ubezpieczenia wodnych, kanałów, studni, urządzeń wiertniczych, 6. odwiertów, rurociągów, kabli, tuneli, mostów, doków, basenów portowych, mól, falochronów, na- 1. PZU SA odpowiada za szkody polegające na nagłej brzeży, mienia znajdującego się pod ziemią, chyba i nieprzewidzianej utracie, zniszczeniu lub uszkodze- że szkoda powstała w wyniku ognia, uderzenia niu przedmiotu ubezpieczenia, wynikające z przy- pioruna, eksplozji lub upadku statku powietrznego, czyn niezależnych od Ubezpieczającego lub Ubez- huraganu, deszczu nawalnego, powodzi, gradu, lapieczonego powstałe w okresie ubezpieczenia i miejscu winy, naporu śniegu lub lodu, trzęsienia ziemi, osuubezpieczenia oraz które nie zostały wyraźnie wy- wania i zapadania się ziemi, uderzenia pojazdu, łączone w niniejszych OWU lub postanowieniach huku ponaddźwiękowego, dymu i sadzy, następstw dodatkowych stanowiących integralną część umowy szkód wodociągowych oraz akcji ratowniczej proubezpieczenia. wadzonej w związku z tymi zdarzeniami; 2. Szkody, których wartość nie przekroczy kwoty fran- 12) budowli, maszyn, aparatów, urządzeń technicznych, szyzy redukcyjnej nie są objęte ubezpieczeniem. surowców i innego mienia związanego bezpośrednio 3

z produkcją wydobywczą (kopalnictwem węgla ka- b) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością miennego, brunatnego, soli, ropy naftowej i gazu i spółkach akcyjnych członków zarządu lub ziemnego, rud żelaza i metali nieżelaznych oraz prokurentów, torfu); c) w spółkach komandytowych i komandytowo-akcyj- 13) szkód w maszynach z tytułu awarii elektrycznych nych komplementariuszy lub prokurentów, i mechanicznych; d) w spółkach jawnych wspólników lub proku- 14) szkód w instalacjach elektrycznych spowodowa- rentów, nych uderzeniem pioruna, śniegiem i szadzią; e) w spółkach partnerskich partnerów lub człon- 15) szkód w sieciach energetycznych spowodowanych ków zarządu lub prokurentów, uderzeniem pioruna, przepięciem, śniegiem i sza- f) w spółkach cywilnych wspólników, dzią; g) w spółdzielniach, fundacjach i stowarzyszeniach 16) szkód pośrednich; członków zarządu 17) szkód w danych lub oprogramowaniu powstałych lub innych osób wskazanych w umowie, wskutek ich utraty, uszkodzenia, zniekształcenia 3) w ubezpieczeniu mienia PZU SA nie odpowiada za lub niedostępności, w szczególności polegających szkody wyrządzone umyślnie lub wskutek rażącego na jakiejkolwiek niekorzystnej zmianie w danych, niedbalstwa przez pracowników Ubezpieczającego oprogramowaniu lub programach komputerowych, lub Ubezpieczonego, którym Ubezpieczający lub Ubezspowodowanych zniszczeniem, uszkodzeniem lub pieczony powierzył pieczę nad ubezpieczonym mieinną deformacją ich oryginalnej struktury oraz wszel- niem, chyba że w razie rażącego niedbalstwa zapłata kich szkód będących następstwem tych zdarzeń, odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach polegających na niedziałaniu lub nieprawidłowym względom słuszności. Wyłączenie to nie dotyczy działaniu sprzętu elektronicznego, nośników informa- ubezpieczenia mienia od ognia i innych żywiołów. cji lub wbudowanych układów scalonych; chyba że 4. PZU SA nie ponosi odpowiedzialności za szkody w ubezw następstwie tego wystąpił pożar lub eksplozja, pieczonym mieniu spowodowane lub zwiększone przez: wówczas PZU SA ponosi odpowiedzialność wy- 1) kradzież, z wyjątkiem szkód powstałych w wyniku łącznie za skutki tych zdarzeń; kradzieży z włamaniem lub rabunku, jeżeli Ubezpie- 18) szkód powstałych w wyniku nagłego wzrostu na- czający lub Ubezpieczony spełnił wymogi dotycząpięcia w sieci elektrycznej spowodowanego inną ce środków bezpieczeństwa przeciwkradzieżowego przyczyną niż wyładowania atmosferyczne. określone w załączniku Nr 1 do OWU, a jeżeli Ubez- 2. PZU SA nie ponosi odpowiedzialności za utratę, pieczający lub Ubezpieczony nie spełnił tych wyzniszczenie, uszkodzenie mienia lub koszty spowodo- mogów tylko wtedy, gdy spełnione są przesłanki, wane, będące wynikiem lub zwiększone przez: o których mowa w 13 ust. 13; 1) działania wojenne, wojnę domową, rozruchy, wpro- 2) usiłowanie lub dokonanie oszustwa, wyłudzenie, wywadzenie stanu wojennego, stanu wyjątkowego, muszenie lub szantaż, wprowadzenie w błąd lub powstanie zbrojne, rewolucję, konfiskatę lub innego pozostawanie w błędzie, poświadczenie nieprawdy, rodzaju przejęcie przedmiotu ubezpieczenia przez fałszerstwo lub podstęp, niedobory ujawnione dowładze kraju, sabotaż, akty terroryzmu, strajki, piero podczas przeprowadzania inwentaryzacji, niedolokaut, blokady, zamieszki cywilne i wojskowe; bory i braki spowodowane błędami księgowymi; 2) działanie promieniowania jonizującego lub ska- 3) elektryczną lub mechaniczną awarię maszyn, apażenie radioaktywne pochodzące z jakiegokolwiek ratów lub urządzeń technicznych, w tym awarię urząźródła, a w szczególności z paliwa jądrowego lub dzenia, w którym czynnikiem roboczym była woda odpadów promieniotwórczych powstałych w wy- lub para wodna (np. kocioł, turbina, pompa, zbiornik, niku reakcji rozpadu albo syntezy jądrowej; podgrzewacz), jeśli awaria nastąpiła jako rezultat 3) skażenie i zanieczyszczenie środowiska (gleby, niewłaściwego ciśnienia czynnika wewnątrz urząpowietrza, wody), w tym również odpadami prze- dzenia, którego kontrola należała do Ubezpieczamysłowymi; jącego lub Ubezpieczonego; 4) samowolne przerwanie wykonywania pracy przez 4) następujące przyczyny działające stopniowo: pracowników Ubezpieczającego lub Ubezpieczo- a) zużycie, korozję, erozję, pleśnienie, utlenianie, zanego lub nie przystąpienie do wykonywania pracy, grzybienie, gnicie, stopniowe psucie się, ukryte do której osoby te były zobowiązane. wady, wady naturalne, powolne odkształcanie lub 3. PZU SA nie odpowiada za szkody: deformację, działanie owadów, robaków, bakterii 1) wyrządzone umyślnie lub wskutek rażącego i wirusów, stopniowe pogarszanie się jakości, niedbalstwa przez Ubezpieczającego lub Ubezpie- b) fermentację, odparowanie, utratę wagi, zmianę czonego, chyba że w razie rażącego niedbalstwa smaku, zapachu, koloru, faktury lub wykończezapłata odszkodowania odpowiada w danych oko- nia, działanie światła, szkody spowodowane norlicznościach względom słuszności; malnym ogrzewaniem lub wysuszeniem, 2) wyrządzone umyślnie przez osobę, z którą Ubez- c) zmianę temperatury lub wilgotności, brak lub niepieczający lub Ubezpieczony pozostaje we wspól- odpowiednie działanie klimatyzacji, systemów nym gospodarstwie domowym; grzewczych lub chłodzących wskutek pomyłki przy czym za winę umyślną lub rażące niedbalstwo operatora, Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego będącego d) zawalenie się budynków, budowli lub ich eleosobą prawną lub jednostką organizacyjną nie mentów tj. fundamentów, ścian, podłóg, sufitów, posiadającą osobowości prawnej uważa się winę jak również ich zapadnięcie się, wyniesienie, umyślną lub rażące niedbalstwo następujących osób: pękanie, skurczenie się, chyba że szkoda zostaa) w przedsiębiorstwach państwowych dyrektora ła spowodowana bezpośrednio przyczyną nie lub jego zastępców, wyłączoną w OWU; 4

5) wadliwe projekty, materiały lub wykonanie; gowych oraz akcji ratowniczej prowadzonej w związ- 6) brak dostaw wody, gazu, prądu i innych mediów do ku z tymi zdarzeniami; lokalizacji, w której znajduje się ubezpieczone mie- 17) kradzież z włamaniem lub akty wandalizmu powstanie, chyba że szkoda powstała wskutek przyczyny łe po upływie 30 dni od chwili rozpoczęcia przerwy nie wyłączonej niniejszymi warunkami ubezpieczenia; w prowadzeniu działalności w obiektach lub mieniu 7) osiadanie lub pękanie, osunięcie się gruntu, osu- znajdującym się w nich, w przypadkach kiedy ubeznięcie lub zapadnięcie się ziemi spowodowane pieczone obiekty zostały opuszczone i pozostają działaniem człowieka oraz wodę podziemną; niewykorzystywane, chyba że ten fakt został zgło- 8) wyciek stopionego materiału, szony do PZU SA i w porozumieniu z Ubezpie- 9) w mieniu przechowywanym lub magazynowanym czającym lub Ubezpieczonym uzgodniono dodatna wolnym powietrzu, jeżeli jest to sprzeczne z prze- kowe środki zabezpieczenia mienia; pisami, zaleceniami producenta lub właściwością 18) manipulacje genami; przedmiotu ubezpieczenia, chyba że przechowy- 19) w mieniu składowanym na wysokości niższej niż wanie lub magazynowanie na wolnym powietrzu 12 cm nad podłogą w pomieszczeniach usytuowanie miało wpływu na powstanie lub zwiększenie nych poniżej poziomu gruntu. szkody; 5. PZU SA nie odpowiada ponadto za koszty: 10) spowodowane działaniem opadu atmosferycznego 1) normalnego utrzymania lub produkcji, konserwacji, w postaci gradu, śniegu, deszczu, deszczu na- remontu; walnego, jeżeli do powstania szkody doszło na 2) wynikające z umieszczania na wyrobach fałszyskutek złego stanu technicznego dachu i innych wych informacji, fałszywego etykietowania lub reklaelementów budynku, a obowiązek konserwacji mowania, użytkowania nielicencjonowanego oprodachu i innych elementów budynku należał do gramowania, umyślnego i nieumyślnego skasowa- Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego, chyba że nia informacji lub wyzbycia się nośników danych niedopełnienie tego obowiązku nie miało wpływu i wynikające z utraty danych na skutek działania na zajście wypadku ubezpieczeniowego lub na wirusów komputerowych lub pola magnetycznego; skutek niezabezpieczenia otworów dachowych, 3) wymiany lub naprawy wadliwych materiałów, wadliokiennych i drzwiowych, a obowiązek zabezpie- wego wykonawstwa, wadliwego projektu, planu, naczenia tych otworów należał do Ubezpieczającego prawy wady ukrytej lub naturalnej. lub Ubezpieczonego, chyba że niedopełnienie te- go obowiązku nie miało wpływu na zajście wypadku ubezpieczeniowego; nie dotyczy to szkód Suma ubezpieczenia w mieniu znajdującym się w pomieszczeniach najętych, jeżeli Ubezpieczony do dnia szkody nie 8. wiedział o istniejących zaniedbaniach w tym zakre- 1. W zależności od rodzaju mienie może być ubezsie lub też o nich wiedział i posiada dowody, że pieczone: występował do wynajmującego z żądaniem ich usu- 1) na sumy stałe środki trwałe, środki obrotowe, nięcia; mienie osób trzecich; 11) szkody górnicze w rozumieniu prawa górniczego; 2) na sumy zmienne środki obrotowe; 12) przypalenie lub osmalenie, jeżeli nie było ognia 3) na pierwsze ryzyko: oraz poddanie ubezpieczonego mienia działaniu a) wartości pieniężne, mienie osobiste pracowniognia albo ciepła dla obróbki lub w innym celu np. pra- ków, nakłady adaptacyjne, sowania, wędzenia, gotowania, suszenia; b) określone co do rodzaju mienie wymienione w 3 13) eksplozję wywołaną przez Ubezpieczającego lub ust. 2 i 3 od ryzyka kradzieży z włamaniem i rabunku. Ubezpieczonego w celach produkcyjnych, eksploata- 2. Sumę ubezpieczenia określa Ubezpieczający. Suma cyjnych lub innych oraz w silnikach spalinowych ubezpieczenia środków trwałych (budynków i budowli, lub wybuchowych, gdy eksplozja związana jest z ich maszyn, aparatów i urządzeń technicznych, środków naturalną funkcją lub gdy eksplozja spowodowana transportu, narzędzi, wyposażenia sklepów, biur, mazostała normalnym ciśnieniem zawartych w nich gazynów i innych pomieszczeń), z zastrzeżeniem postagazów; nowień ust. 3 i 4, powinna odpowiadać: 14) działanie prądu elektrycznego, w tym również szko- 1) wartości odtworzeniowej na dzień zawarcia umowy dy elektryczne powstałe w czasie wyładowań atmo- (w odniesieniu do mienia o zużyciu technicznym sferycznych na skutek przepięcia lub wzbudzania nie przekraczającym 50%); się niszczących sił elektromagnetycznych w obwo- 2) wartości rzeczywistej na dzień zawarcia umowy dach elektrycznych odbiorników, chyba że w ich (w odniesieniu do mienia o zużyciu technicznym następstwie powstał pożar; przekraczającym 50%). 15) uszkodzenie części składowej maszyny, urządze- 3. Jeżeli zużycie techniczne środków trwałych jest niższe nia lub aparatu z powodu zwarć, samonagrzania, niż 50%, na wniosek Ubezpieczającego ubezpieczenie upływów prądu elektrycznego, przeciążenia lub prze- może zostać zawarte według wartości wynikającej kroczenia dopuszczalnych w tej części naprężeń; z ewidencji księgowej brutto. Jeżeli wynikająca z ewi- 16) zanieczyszczenie lub skażenie, chyba że powstały dencji księgowej wartość brutto będzie niższa od warw następstwie ognia, uderzenia pioruna, eksplozji, tości odtworzeniowej mienia, odszkodowanie z tytułu upadku statku powietrznego, huraganu, deszczu szkody w ubezpieczonym mieniu podlega zmniejszenawalnego, powodzi, gradu, lawiny, naporu śniegu niu zgodnie z postanowieniami 15 ust. 3. lub lodu, trzęsienia ziemi, osuwania i zapadania 4. W przypadku ubezpieczenia mienia w wartości ewisię ziemi, uderzenia pojazdu, huku ponaddźwię- dencyjnej brutto sumą ubezpieczenia jest wartość kowego, dymu i sadzy, następstw szkód wodocią- poszczególnego przedmiotu określona w danej po- 5

zycji ewidencji środków trwałych a w przypadku towych w dniu szkody, nie wyższej jednak niż 120% ubezpieczenia w wartości odtworzeniowej lub rze- sumy ubezpieczenia, o której mowa w ust. 9. czywistej wartość określona w danej pozycji wykazu 12. Przy ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko wysokość stanowiącego integralną część umowy ubezpiecze- sumy ubezpieczenia lub limity odpowiedzialności nia. ustala Ubezpieczający oddzielnie dla każdej gru- 5. Suma ubezpieczenia dla mienia przyjętego od osób py mienia wymienionego w ust. 1 pkt. 3, kierując trzecich powinna odpowiadać najwyższej (maksymal- się przewidywaną wysokością maksymalnej stranej) wartości rzeczywistej tego mienia przewidzianej ty jaka może zaistnieć w okresie ubezpieczenia, w okresie ubezpieczenia; w przypadku sprzedaży z tym że sumę ubezpieczenia dla mienia osobistekomisowej wartość ta powinna być pomniejszona o go pracowników stanowi iloczyn liczby zatrudnioprowizję komisową. nych i przeciętnej zadeklarowanej wartości rzeczy- 6. Sumą ubezpieczenia dla mienia ruchomego innego wistej mienia przypadającego na jednego pracowniż wymienione w ust. 2, ust. 5 i ust. 7 jeżeli nie nika. umówiono się inaczej jest wartość rzeczywista tego 13. Dodatkowo, w umowie ubezpieczenia, dla poszczególmienia przewidziana w okresie ubezpieczenia. nych szkód danego rodzaju mogą zostać ustalone 7. Sumą ubezpieczenia środków obrotowych jest maksy- limity odpowiedzialności, niższe niż sumy ubezpiemalna wartość przewidywana w okresie ubezpie- czenia ustalone zgodnie z powyższymi ustępami. czenia odpowiadająca kosztom ich wytworzenia lub W takim przypadku górną granicę odpowiedzialności nabycia, nie większym jednak niż osiągalna cena PZU SA w odniesieniu do szkód danego rodzaju, sprzedaży gotowego wyrobu. których limit dotyczy, stanowi wskazany w umowie 8. Środki obrotowe mogą być ubezpieczone na sumy ubezpieczenia limit odpowiedzialności. zmienne pod warunkiem, że średnia ich wartość ustalona według stanów zapasów na ostatni dzień każdego 9. miesiąca w roku poprzedzającym zawarcie umo- 1. Jeżeli w okresie ubezpieczenia nastąpi wzrost war- wy, wynosi co najmniej 300.000 złotych polskich. tości przedmiotu ubezpieczenia, Ubezpieczający mo- 9. Suma ubezpieczenia środków obrotowych ubezpie- że w porozumieniu z PZU SA podwyższyć sumę czonych na sumy zmienne powinna odpowiadać prze- ubezpieczenia. Podwyższenie sumy pociąga za sobą widywanej w okresie ubezpieczenia maksymalnej opłatę dodatkowej składki począwszy od dnia następnedziennej wartości środków obrotowych w miejscu go po zgłoszeniu przez Ubezpieczającego podwyżubezpieczenia, ustalonej według kosztów ich nabycia szenia sumy ubezpieczenia. lub wytworzenia. 2. PZU SA ponosi odpowiedzialność do wysokości pod- 10. Za ubezpieczenie środków obrotowych na sumy wyższonej sumy ubezpieczenia począwszy od nazmienne oblicza się i pobiera składkę według na- stępnego dnia po zapłaceniu dodatkowej składki. stępującej zasady: 3. Jeżeli w okresie ubezpieczenia nastąpi spadek war- 1) na początku okresu ubezpieczenia Ubezpieczający tości ubezpieczonego mienia, Ubezpieczający może opłaca składkę zaliczkową w uzgodnionej z PZU SA żądać odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpiewysokości, ale nie mniej niż 50% składki obliczo- czenia. Zmniejszenia sumy ubezpieczenia może nej od sumy ubezpieczenia określonej w ust. 9; z tej samej przyczyny dokonać jednostronnie PZU SA, 2) składka ostateczna za cały okres ubezpieczenia zawiadamiając o tym jednocześnie Ubezpieczajązostaje rozliczona po upływie bieżącego okresu cego. ubezpieczenia na podstawie średniej wartości środ- 4. Zmniejszenie sumy ubezpieczenia pociąga za sobą ków obrotowych w okresie ubezpieczenia. W tym odpowiednie zmniejszenie składki począwszy od dnia celu Ubezpieczający obowiązany jest najpóźniej pierwszego tego miesiąca, w którym Ubezpieczający w ciągu 30 dni po upływie bieżącego okresu ubez- zażądał zmniejszenia sumy ubezpieczenia lub w którym pieczenia podać PZU SA stany zapasów (rema- PZU SA zawiadomił Ubezpieczającego o jednostronnentów) z poszczególnych miesięcy. Za stan zapa- nym zmniejszeniu tej sumy. sów (remanentów) z poszczególnych miesięcy przyj- muje się wartość księgową (koszty nabycia lub wytworzenia) ubezpieczonego mienia z ostatniego Zawarcie umowy ubezpieczenia dnia danego miesiąca; 3) składkę ostateczną za ubezpieczenie otrzymuje 10. się z przemnożenia średniej arytmetycznej wartości 1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na wniosek Ubezstanów zapasów przez przyjętą stawkę; pieczającego na okres roczny bądź okres krótszy od 4) PZU SA rozlicza składkę i przesyła Ubezpiecza- roku (ubezpieczenie krótkoterminowe). jącemu rachunek w ciągu 14 dni licząc od dnia 2. Wniosek stanowiący integralną cześć umowy ubezotrzymania przez PZU SA danych, o których mo- pieczenia, powinien zawierać między innymi następuwa w pkt. 2; jące dane: 5) jeżeli składka ostateczna przekracza składkę za- 1) nazwę i dokładny adres Ubezpieczającego i Ubezliczkową Ubezpieczający obowiązany jest do opła- pieczonego; cenia powstałej różnicy w ciągu 14 dni od dnia 2) miejsce ubezpieczenia; otrzymania od PZU SA rachunku; 3) rodzaj prowadzonej działalności; 6) w przypadku gdy składka zaliczkowa przekracza 4) przedmiot i zakres ubezpieczenia; składkę ostateczną, jeżeli nie umówiono się ina- 5) sumę ubezpieczenia i sposób jej ustalania; czej, PZU SA dokonuje zwrotu nadpłaty składki. 6) okres ubezpieczenia; 11. W ramach ubezpieczenia na sumy zmienne PZU SA 7) liczbę i wielkość szkód w okresie ostatnich trzech lat ponosi odpowiedzialność do wartości środków obro- z rozbiciem na poszczególne lata. 6

3. Z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w ust. 4 i 5, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą Początek i koniec odpowiedzialności z chwilą doręczenia Ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia. 12. 4. Jeżeli w odpowiedzi na złożoną ofertę PZU SA doręcza 1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność Ubezpieczającemu dokument ubezpieczenia zawierają- PZU SA rozpoczyna się od dnia następującego po cy postanowienia, które odbiegają na niekorzyść Ubez- zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż dnia napieczającego lub Ubezpieczonego od treści złożonej stępnego po zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty. przez niego oferty, PZU SA zobowiązany jest zwrócić 2. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres Ubezpieczającemu na to uwagę na piśmie przy do- dłuższy niż 6 miesięcy, Ubezpieczający ma prawo ręczeniu tego dokumentu, wyznaczając mu co najmniej odstąpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, 7 dniowy termin do zgłoszenia sprzeciwu. W razie nie- a w przypadku gdy Ubezpieczający jest przedsiębiorwykonania tego obowiązku zmiany dokonane na nie- cą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpiekorzyść Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego nie nie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia Ubezpiesą skuteczne, a umowa jest zawarta zgodnie z wa- czającego z obowiązku zapłacenia składki za okres, runkami oferty. w jakim PZU SA udzielał ochrony ubezpieczeniowej. 5. W braku sprzeciwu umowa dochodzi do skutku zgod- 3. W razie zbycia przedmiotu ubezpieczenia prawa z umonie z treścią dokumentu ubezpieczenia następnego wy ubezpieczenia mogą być przeniesione na nadnia po upływie terminu wyznaczonego do złożenia bywcę przedmiotu ubezpieczenia. Przeniesienie praw sprzeciwu. wymaga zgody PZU SA, z zastrzeżeniem przypadku, 6. Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia o którym mowa w ust. 7. na cudzy rachunek (na rachunek Ubezpieczonego). 4. W razie przeniesienia praw z umowy ubezpieczenia na nabywcę przedmiotu ubezpieczenia przechodzą także obowiązki, jakie ciążyły na zbywcy, jednak Składka ubezpieczeniowa zbywca odpowiada solidarnie z nabywcą za zapłatę 11. składki przypadającej za czas do chwili przejścia przedmiotu ubezpieczenia na nabywcę. 1. Składkę oblicza się za czas trwania odpowiedzialności 5. Ustalenie innych zasad przejścia obowiązków, o których PZU SA na podstawie obowiązującej w dniu zawarcia mowa w ust. 3, wymaga zgody PZU SA. umowy taryfy, uwzględniającej rodzaj prowadzonej 6. Przepisy ust. 35 nie mają zastosowania do przedziałalności, rodzaj przedmiotu ubezpieczenia, sumy noszenia wierzytelności, jakie powstały lub mogą ubezpieczenia oraz podwyżek i obniżek wynikających powstać wskutek zajścia przewidzianego w umowie z oceny ryzyka za zastosowanie zabezpieczenia prze- wypadku. ciwpożarowego lub przeciwkradzieżowego. Jeżeli nie 7. W razie przeniesienia własności przedmiotu ubezpieumówiono się inaczej, składka powinna być zapłacona czenia w okresie ubezpieczenia na bank (przewłaszczejednocześnie z zawarciem umowy ubezpieczenia. Na- nie na zabezpieczenie) przeniesienie prawa z umowy leżna składka roczna może być na wniosek Ubezpie- ubezpieczenia nie wymaga zgody PZU SA. czającego rozłożona na raty. 8. Ochrona ubezpieczeniowa wygasa: 2. Obowiązek zapłaty składki ubezpieczeniowej ciąży na 1) z upływem okresu ubezpieczenia wskazanego Ubezpieczającym. w dokumencie ubezpieczenia; 3. W przypadku wygaśnięcia ochrony ubezpieczeniowej 2) z chwilą przejścia przedmiotu ubezpieczenia na przed upływem okresu na jaki została zawarta umowa, nabywcę, jeżeli prawa wynikające z umowy ubezubezpieczającemu przysługuje zwrot składki za okres pieczenia nie zostały przeniesione na nabywcę niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej. przedmiotu ubezpieczenia; 4. W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego, jeżeli 3) z dniem złożenia przez PZU SA oświadczenia odszkodowanie lub suma tego odszkodowania i odszko- o wypowiedzeniu umowy ze skutkiem natychmiastodowań dotąd wypłaconych powoduje wyczerpanie wym w przypadku, gdy PZU SA ponosi odpowiewszystkich sum ubezpieczenia określonych w umowie dzialność jeszcze przed zapłaceniem składki lub ubezpieczenia, raty składki, których termin płatności jej pierwszej raty, a składka lub jej pierwsza rata przypada po dniu wypłaty odszkodowania, stają się na- nie została zapłacona w terminie; tychmiast wymagalne i płatne w dniu wypłaty odszko- 4) z upływem 7 dni od dnia otrzymania od PZU SA dowania. pisma z wezwaniem do zapłaty kolejnej raty 5. Zapłata składki następuje w formie gotówkowej lub składki wysłanego po upływie terminu jej płatności w porozumieniu z PZU SA w formie bezgotówkowej. z zagrożeniem, że brak zapłaty w terminie 7 dni 6. Jeżeli zapłata składki albo raty składki dokonywana spowoduje ustanie odpowiedzialności; jest w formie przelewu bankowego, za datę zapłaty 5) w przypadkach określonych w ust. 2, 10 i 11 oraz uważa się datę złożenia zlecenia zapłaty w banku na w 13 ust. 7. właściwy rachunek PZU SA pod warunkiem, że na ra- 9. W ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko odpowiedzialchunku Ubezpieczającego znajdowała się wystarcza- ność PZU SA kończy się wraz z wyczerpaniem sumy jąca ilość wolnych środków, w innym przypadku za ubezpieczenia, o którym mowa w 15 ust. 7. datę zapłaty uważa się datę, w której pełna kwota 10. W razie ujawnienia okoliczności, która pociąga za składki lub jej pierwszej raty znalazła się na rachunku sobą istotną zmianę prawdopodobieństwa wypadku, PZU SA. Jeżeli zapłata składki albo raty składki do- każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany konywana jest w formie przekazu pocztowego, za datę wysokości składki, z uwzględnieniem taryfy składek zapłaty uważa się datę stempla bankowego. obowiązującej w PZU SA dla OWU, poczynając od 7. Składka nie podlega indeksacji. chwili, w której zaszła ta okoliczność, nie wcześniej 7

jednak niż od początku bieżącego okresu ubezpie- wiązany jest także w terminie zastosować właściczenia. W razie zgłoszenia takiego żądania druga we środki ochronne w celu zabezpieczenia przed strona może w terminie 14 dni wypowiedzieć umowę mrozem przewodów i urządzeń służących do rozze skutkiem natychmiastowym. prowadzania wody, jak również zamknąć, opróżnić 11. Niezadziałanie z przyczyn zawinionych przez Ubez- z wody i utrzymywać opróżnione instalacje i urząpieczonego lub Ubezpieczającego w razie zajścia dzenia wodociągowe w obiektach nie używanych wypadku ubezpieczeniowego środków zabezpiecze- lub nie dozorowanych; to samo odnosi się do nia mienia przed szkodą, stanowi ważny powód wy- urządzeń czasowo unieruchomionych; powiedzenia w rozumieniu art. 812 5 Kodeksu cy- 3) kontrolować urządzenia w których czynnikiem robowilnego i PZU SA może wówczas wypowiedzieć umo- czym jest woda lub para wodna w celu zapewniewę ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym. nia właściwego ciśnienia wewnątrz urządzenia. 6. PZU SA w każdym czasie ma prawo dokonać lustracji ubezpieczonego mienia. Prawa i obowiązki stron 7. Nieprzestrzeganie obowiązków określonych w ust. 5 13. stanowi ważny powód wypowiedzenia przez PZU SA umowy ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym. 1. Przed zawarciem umowy Ubezpieczający obowiąza- 8. W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego Ubezny jest podać do wiadomości PZU SA wszystkie pieczający ma obowiązek: znane sobie okoliczności, o które PZU SA zapytuje 1) zawiadomienia PZU SA o wypadku ubezpieczew formularzu oferty albo przed zawarciem umowy niowym w terminie 3 dni od jego zajścia; w innych pismach. Jeżeli Ubezpieczający zawiera umo- 2) użyć dostępnych mu środków w celu ratowania wę przez przedstawiciela, obowiązek ten ciąży również przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkona przedstawicielu i obejmuje ponadto okoliczności dzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, zawiadomić jemu znane. W razie zawarcia przez PZU SA umowy policję o każdym wypadku kradzieży z włamaniem ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi na poszczegól- lub rabunku; ne pytania, pominięte okoliczności uważa się za nie- 3) zabezpieczyć możność dochodzenia roszczeń istotne. odszkodowawczych wobec osób odpowiedzial- 2. W czasie trwania umowy ubezpieczenia Ubezpiecza- nych za szkodę. jący obowiązany jest zgłaszać zmiany okoliczności 9. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rawymienionych w ustępie poprzedzającym. Ubezpie- chunek: czający obowiązany jest zawiadamiać o tych zmia- 1) obowiązek, o którym mowa w ust. 8 pkt 1 obciąża nach PZU SA niezwłocznie po otrzymaniu o nich również Ubezpieczonego, chyba że Ubezpieczony wiadomości. nie wie o zawarciu umowy na jego rachunek; 3. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy ra- 2) obowiązki, o których mowa w ust. 8 pkt 2 i 3 chunek obowiązki określone w ustępach poprzedza- obciążają również Ubezpieczonego. jących spoczywają zarówno na Ubezpieczającym, jak 10. W razie naruszenia z winy umyślnej lub z rażącego i na Ubezpieczonym, chyba że Ubezpieczony nie niedbalstwa obowiązku, o którym mowa w ust. 8 pkt. 1, wiedział o zawarciu umowy na jego rachunek. PZU SA może odpowiednio zmniejszyć odszkodo- 4. PZU SA nie ponosi odpowiedzialności za skutki oko- wanie, jeżeli naruszenie przyczyniło się do zwiększeliczności, które z naruszeniem ustępów poprzedza- nia szkody lub uniemożliwiło PZU SA ustalenie okojących nie zostały podane do jego wiadomości. Jeżeli liczności i skutków wypadku. do naruszenia ustępów poprzedzających doszło z wi- 11. Skutki braku zawiadomienia PZU SA o wypadku nie ny umyślnej, w razie wątpliwości przyjmuje się, że wy- nastąpią, jeżeli PZU SA w terminie, o którym mowa padek przewidziany umową i jego następstwa są skut- w ust. 8 pkt. 1, otrzymał wiadomość o okolicznościach, kiem okoliczności, o których mowa w zdaniu poprze- które należało podać do jego wiadomości. dzającym. 12. Jeżeli Ubezpieczający lub Ubezpieczony umyślnie lub 5. Ubezpieczający lub Ubezpieczony obowiązany jest: wskutek rażącego niedbalstwa nie zastosował środków 1) przestrzegać powszechnie obowiązujących lub do- określonych w ust. 8 pkt 2, PZU SA jest wolny od datkowo zastrzeżonych w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu. przepisów bezpieczeństwa mających na celu zapo- 13. W razie naruszenia z winy umyślnej lub wskutek bieganie powstaniu szkody, przepisów o ochronie rażącego niedbalstwa obowiązków, o których mowa przeciwpożarowej, o budowie i eksploatacji urzą- w ust. 5, PZU SA jest wolny od odpowiedzialności za dzeń technicznych, o wykonywaniu dozoru techni- szkody powstale z tego powodu, chyba że w razie cznego nad tymi urządzeniami oraz postanowień rażącego niedbalstwa zapłata odszkodowania odpodotyczących zabezpieczenia mienia przed kra- wiada w danych okolicznościach względom słuszności. dzieżą z włamaniem lub rabunkiem określonych 14. W przypadku szkody Ubezpieczający lub Ubezpieczow załączniku Nr 1 do OWU; ny obowiązany jest: 2) dbać o konserwację przewodów i urządzeń dopro- 1) wraz z zawiadomieniem o wypadku ubezpieczewadzających i odprowadzających wodę lub inne niowym, jednakże nie później niż w ciągu 3 dni od płyny (wodociągowych, kanalizacyjnych, central- chwili uzyskania wiadomości o szkodzie, powiadonego ogrzewania i innych). Wszelkie inwestycje mić PZU SA o jej wystąpieniu, podając co najmniej i przeróbki niezbędne w ocenie rzeczoznawców jej przyczynę i rozmiar. Jeżeli koniec terminu do lub w świetle obowiązujących przepisów do wykonania czynności przypada na dzień ustawowo właściwej konserwacji i prawidłowego działania wolny od pracy, termin upływa dnia następnego; przewodów i urządzeń, muszą być wykonane nie- 2) zawiadomić jednostkę policji o każdym wypadku zwłocznie. Ubezpieczający lub Ubezpieczony obo- pożaru o większych rozmiarach w ubezpieczonym 8

mieniu, a także szkodzie powstałej w ubezpieczo- o których mowa w pkt. 4, na ich żądanie, w postaci nym mieniu wskutek przestępstwa; elektronicznej; 3) pozostawić miejsce szkody bez dokonywania 6) na żądanie Ubezpieczającego, Ubezpieczonego zmian do czasu oględzin przez przedstawiciela lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia, do PZU SA, chyba że zmiana jest niezbędna w celu udostępnienia posiadanych przez siebie informacji zabezpieczenia mienia pozostałego po szkodzie związanych z wypadkiem lub zdarzeniem będąlub zmniejszenia szkody. PZU SA nie może po- cym podstawą ustalenia odpowiedzialności PZU SA woływać się na ten zakaz, jeżeli nie rozpoczął oraz ustalenia okoliczności wypadków i zdarzeń czynności likwidacyjnych w terminie 5 dni od za- losowych, jak również wysokości odszkodowania. wiadomienia o szkodzie lub innym uzgodnionym 17. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia na cuz Ubezpieczonym; dzy rachunek (na rachunek Ubezpieczonego) zarzut 4) udzielić przedstawicielowi PZU SA pomocy i wy- mający wpływ na odpowiedzialność PZU SA, może jaśnień w ustalaniu okoliczności powstania szkody, on podnieść również przeciwko Ubezpieczonemu. jej przedmiotu i wysokości; 18. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia na cu- 5) sporządzić i przedstawić w uzgodnionym przez dzy rachunek, Ubezpieczony może żądać by PZU SA strony terminie oraz formie i na własny koszt, ra- udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej chunek szkody wraz z dokumentcją źródłową sta- umowy oraz OWU w zakresie, w jakim dotyczą praw nowiącą podstawę jego sporządzenia; i obowiązków Ubezpieczonego. 6) w przypadku szkody, która wymaga sporządze- 19. W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego PZU SA nia ekspertyzy rzeczoznawców udostępnić mienie, obowiązany jest zwrócić poniesione przez Ubezpieczaw którym powstała szkoda i dokumenty mające jącego lub Ubezpieczonego koszty wynikłe z zastozwiązek ze szkodą PZU SA lub wyznaczonemu sowania dostępnych Ubezpieczającemu lub Ubezpieprzez niego ekspertowi. czonemu środków w celu ratowania przedmiotu ubez- 15. Wykonanie obowiązków, o których mowa w ust. 14, nie- pieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszezbędne jest do ustalenia odpowiedzialności PZU SA. niu jej rozmiarów, jeżeli środki te były celowe cho- 16. PZU SA jest zobowiązany: ciażby okazały się bezskuteczne. Dobrowolne świad- 1) po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia czenia Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego na losowego objętego ochroną ubezpieczeniową, w ter- rzecz osób trzecich, które brały udział w zabezpieminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomie- czaniu mienia lub akcji ratowniczej podlegają zwrotonia, do poinformowania o tym Ubezpieczającego wi tylko wówczas, jeżeli PZU SA wyraził na to zgodę. lub Ubezpieczonego, jeżeli nie są oni osobami 20. Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 19, następuje występującymi z tym zawiadomieniem, oraz do w granicach sum ubezpieczenia określonych w umopodjęcia postępowania dotyczącego ustalenia sta- wie ubezpieczenia dla poszczególnych przedmiotów nu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszo- ubezpieczenia. Ograniczenie to nie dotyczy sytuacji, nych roszczeń i wysokości odszkodowania, a tak- gdy koszty te zostały poniesione przez Ubezpieczaże do poinformowania osoby występującej z roszcze- jącego lub Ubezpieczonego na polecenie PZU SA. niem pisemnie lub w inny sposób, na który osoba ta wyraziła zgodę, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności PZU SA lub wyso- Ustalenie wysokości szkody kości odszkodowania, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania; 14. 2) jeżeli w terminach określonych w 17 ust. 1 i 2 nie 1. Jako wysokość szkody przyjmuje się: wypłaci odszkodowania, do zawiadomienia pisem- 1) przy ubezpieczeniu w wartości odtworzeniowej nie osoby zgłaszającej roszczenie o przyczynach (także księgowej brutto): niemożności zaspokojenia jej roszczeń w całości a) dla budynków i budowli wartość kosztów lub w części, a także do wypłacenia bezspornej odbudowy lub remontu potwierdzonych kosztoczęści odszkodowania; rysem przedłożonym przez poszkodowanego, 3) jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysłu- określonych zgodnie z zasadami kalkulacji guje w innej wysokości, niż określona w zgłoszo- i ustalania cen robót budowlanych stosowanymi nym roszczeniu, do poinformowania o tym pisemnie w budownictwie przy uwzględnieniu dotychosoby występującej z roszczeniem, w terminach czasowych wymiarów, konstrukcji, materiałów określonych w 17 ust.1 i 2, wskazując na okoli- i wyposażenia budynku, czności oraz na podstawę prawną uzasadniającą b) dla maszyn, urządzeń i aparatów technicznych, całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszko- środków transportu i wyposażenia wartość dowania oraz do pouczenia tej osoby o możliwości kosztów zakupu tego samego rodzaju, typu i modochodzenia roszczeń na drodze sądowej; cy produkcyjnej nowej maszyny, aparatu, urzą- 4) do udostępniania osobom, o których mowa w pkt. 1, dzenia, środka transportu albo wartość kosztów oraz uprawnionemu, informacji i dokumentów gro- naprawy, z uwzględnieniem kosztów (jeżeli wymadzonych w celu ustalenia odpowiedzialności stępują) transportu, demontażu i montażu oraz PZU SA lub wysokości odszkodowania; osoby te cła i innych tego typu opłat. Wartość kosztów mogą żądać pisemnego potwierdzenia przez PZU SA naprawy lub wymiany powinna być udokumenudostępnionych informacji, a także sporządzenia towana fakturą lub rachunkiem, na swój koszt kserokopii dokumentów i potwier- 2) przy ubezpieczeniu w wartości rzeczywistej wardzenia ich zgodności z oryginałem przez PZU SA; tość kosztów określonych w pkt.1, z uwzględnie- 5) do udostępniania osobom, o których mowa w pkt. 1, niem stopnia technicznego zużycia do dnia szkody oraz uprawnionemu, informacji i dokumentów, zniszczonego lub uszkodzonego mienia. 9

2. Jako wysokość szkody w towarach, surowcach, ma- pieczone mienie stanowią suma ubezpieczenia lub teriałach w przerobie, półfabrykatach, wyrobach goto- limit odpowiedzialności podane w dokumencie ubezwych przyjmuje się wartość kosztów ich zakupu lub pieczenia (polisie), z tym że górną granicę odpowytworzenia według cen z dnia szkody, udokumento- wiedzialności PZU SA za: waną rachunkiem zakupu lub kalkulacją kosztów 1) środki trwałe stanowi suma ubezpieczenia dla wytworzenia. poszczególnego środka trwałego podana w przed- 3. Jako wysokość szkody w mieniu przyjętym od osób stawionym przez Ubezpieczającego lub Ubezpietrzecich w celu wykonania usługi przyjmuje się war- czonego wykazie lub w ewidencji środków trwatość kosztów zakupu tego mienia pomniejszonych łych lub limit odpowiedzialności podany w polisie, o stopień technicznego zużycia (wartość rzeczywistą) w przypadku jeśli jest niższy niż suma ubezpielub wartość kosztów naprawy uszkodzonego mienia czenia; według cen z dnia szkody, powiększonych o udo- 2) inne mienie stanowi suma ubezpieczenia dla wodnioną wartość nakładów Ubezpieczającego lub określonego rodzaju ubezpieczonego mienia w posz- Ubezpieczonego, a w przypadku sprzedaży komiso- czególnej pozycji polisy lub limit odpowiedzialności wej z potrąceniem prowizji komisowej. podany w polisie, w przypadku jeśli jest niższy niż 4. Jako wysokość szkody przyjmuje się: suma ubezpieczenia. 1) dla krajowych i zagranicznych znaków pieniężnych 3. W przypadku zaniżenia przez Ubezpieczającego sumy (gotówki) ich wartość nominalną (wartość nomi- ubezpieczenia (niedoubezpieczenie) dla danego mienia: nalną waluty obcej przelicza się na złote według 1) w przypadku szkody częściowej odszkodowanie średniego kursu NBP z dnia szkody); zmniejsza się w takim stosunku, w jakim zadekla- 2) dla dokumentów zastępujących w obrocie gotówkę rowana przez Ubezpieczającego suma ubezpiecze- osiągalną cenę sprzedaży z dnia szkody; nia danego przedmiotu ubezpieczenia dotkniętego 3) dla złota, srebra i wyrobów z tych metali, kamieni szkodą pozostaje do wartości odtworzeniowej albo szlachetnych i pereł, a także platyny i innych metali rzeczywistej mienia, z zastrzeżeniem 8 ust. 3 i 4. z grupy platynowców wysokość kosztów zakupu W takim samym stosunku zmniejszane są koszty, lub wytworzenia według cen z dnia szkody. o których mowa w 4. W przypadku szkody cał- 5. Wysokość szkody w mieniu osobistym pracowników kowitej odszkodowanie ogranicza się do sumy zatrudnionych przez Ubezpieczającego lub Ubezpie- ubezpieczenia mienia będącego przedmiotem czonego ustala się odpowiednio do stopnia uszko- szkody; dzenia przedmiotu w granicach do 70% jego wartości 2) zmniejszenie odszkodowania, o którym mowa w pkt. 1, według cen zakupu z dnia szkody. nie ma zastosowania: 6. Jako wysokość szkody w nakładach adaptacyjnych a) w ubezpieczeniu na sumy zmienne i na pierwsze przyjmuje się wysokość kosztów niezbędnych do przy- ryzyko, wrócenia stanu przed szkodą, w granicach zadekla- b) jeżeli wysokość szkody nie przekracza 20% rowanej przez Ubezpieczającego sumy ubezpieczenia. sumy ubezpieczenia danego składnika mienia 7. W przypadku ubezpieczenia mienia w wartości odtwo- dotkniętego szkodą, rzeniowej, szkoda będzie wyliczana według wartości c) jeżeli wartość przedmiotu ubezpieczenia w dniu odtworzenia pod warunkiem przystąpienia w uza- szkody nie przekracza 110% sumy ubezpieczesadnionym okolicznościami terminie do odbudowy lub nia tego przedmiotu. naprawienia mienia i faktycznego poniesienia kosztów 4. Jeżeli suma ubezpieczenia przewyższa wartość odtwoprzez Ubezpieczonego. Jeżeli Ubezpieczony zrezygnu- rzeniową lub wartość rzeczywistą mienia (ubezpieje z odkupienia lub odstąpi od odbudowy bądź na- czenie powyżej wartości), PZU SA wypłaca odszkoprawienia mienia, o czym ma obowiązek powiadomić dowanie w wysokości odtworzeniowej albo rzeczy- PZU SA, odszkodowanie zostanie wypłacone w kwocie wistej wartości przedmiotu szkody. odpowiadającej wartości rzeczywistej. 5. Odszkodowanie ustala się w kwocie odpowiadającej 8. Przy ustalaniu wysokości szkody uwzględnia się ra- wysokości szkody, z tym że: chunek szkody sporządzony przez Ubezpieczonego 1) wysokość odszkodowania ustalona według kosztów oraz stan faktyczny szkody i okoliczności jej powstania remontu, naprawy lub wymiany nie może przestwierdzone protokółem szkody przez przedstawiciela kroczyć sumy ubezpieczenia tego przedmiotu; PZU SA przy współudziale Ubezpieczonego. Jeżeli wy- 2) rachunek kosztów odbudowy, remontu, naprawy sokość szkody podana przez Ubezpieczonego w ra- lub wymiany przedstawiony przez Ubezpieczająchunku szkody w istotny sposób różni się od ustaleń cego lub Ubezpieczonego podlega weryfikacji dokonanych przez PZU SA, podstawę ustalenia wy- przez PZU SA; sokości szkody stanowi stwierdzony stan faktyczny. 3) jeżeli odbudowa, remont, naprawa lub wymiana jest Koszty związane z ustaleniem szkody Ubezpieczony wykonywana we własnym zakresie przez Ubezpiei PZU SA ponoszą każdy we własnym zakresie. czającego lub Ubezpieczonego, PZU SA zwraca udokumentowany koszt materiałów i płac oraz uzasadnioną kwotę na pokrycie kosztów ogólnych. Ustalenie wysokości odszkodowania Koszt odbudowy, remontu, naprawy lub wymiany 15. nie powinien być wyższy od średniego kosztu, jaki byłby poniesiony w przypadku odbudowy, remontu, 1. PZU SA wypłaca należne odszkodowanie z tytułu ubez- naprawy lub wymiany dokonywanej przez firmę pieczenia mienia w kwocie odpowiadającej wysokości zewnętrzną; szkody, nie większej jednak od kwoty stanowiącej 4) jeżeli odbudowa, remont, naprawa lub wymiana górną granicę odpowiedzialności PZU SA. wykonywana jest przez firmę zewnętrzną i jej koszt 2. Górną granicę odpowiedzialności PZU SA za ubez- w istotny sposób różni się od ustaleń dotyczących 10

wysokości szkody, dokonanych przez PZU SA na określone zgodnie z postanowieniami 4 oraz 13 podstawie analizy cen rynkowych usług oferowa- ust. 19 i 20. nych przez inne firmy zewnętrzne, PZU SA może 3. W razie rozbieżności w opiniach rzeczoznawców stroprzedstawione przez daną firmę zewnętrzną ra- ny mogą powołać rzeczoznawcę opiniującego, który na chunki kosztów odbudowy, remontu naprawy lub podstawie przedłożonych do wglądu ekspertyz i wławymiany odpowiednio zweryfikować do średnich snej oceny stanu faktycznego wydaje wiążącą opinię. cen osiągalnych na rynku; 4. Każda ze stron ponosi koszty rzeczoznawcy, którego 5) przy ustalaniu wysokości szkody nie uwzględnia się: powołała. Koszty trzeciego rzeczoznawcy (opiniująa) dodatkowych kosztów wynikających z braku części cego) ponoszą obie strony po połowie. zamiennych lub materiałów potrzebnych do przy- wrócenia stanu istniejącego przed szkodą, b) kosztów poniesionych na odkażenie pozostałości Wypłata odszkodowania po szkodzie, usunięcie zanieczyszczeń gleby, wody i powietrza oraz rekultywację gruntów, z zastrzeżeniem 17. 7 ust. 4 pkt. 16; 1. PZU SA wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni c) kosztów wszelkich modernizacji lub ulepszeń licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. przedmiotu szkody, 2. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności d) marży naliczonej przez Ubezpieczonego oraz koniecznych do ustalenia odpowiedzialności PZU SA wartości ubytków w granicach obowiązujących albo wysokości odszkodowania okazało się niemożlinorm; ubytków tych nie odlicza się jednak w razie we, odszkodowanie powinno być wypłacone w ciągu ustalenia wysokości szkody na podstawie stanu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej faktycznego i okoliczności jej powstania, staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możli- 6) wysokość odszkodowania zmniejsza się o wartość we. Jednakże bezsporną część odszkodowania PZU SA pozostałości, które mogą być przeznaczone do powinien wypłacić w terminie przewidzianym w ust. 1. dalszego użytku, przeróbki lub odbudowy; 7) wysokość odszkodowania zwiększa się o udokumentowane przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczo- Zabezpieczenie praw regresowych nego koszty określone w 4 oraz 13 ust. 19 i 20. 6. Od wartości ustalonego odszkodowania potrąca się 18. franszyzę redukcyjną określoną w dokumencie ubez- 1. Z dniem wypłaty przez PZU SA odszkodowania roszczepieczenia. nia Ubezpieczonego przeciwko osobie trzeciej odpo- 7. W ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko, z chwilą wypłaty wiedzialnej za szkodę przechodzą z mocy prawa na odszkodowania suma ubezpieczenia, o której mowa PZU SA do wysokości zapłaconego odszkodowania. w 8 ust. 12 zostaje pomniejszona o wysokość wy- Jeżeli PZU SA pokrył tylko część szkody, Ubezpiepłaconego odszkodowania (zasada wyczerpywania su- czonemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeńmy ubezpieczenia). Ubezpieczający może podwyż- stwo zaspokojenia przed roszczeniami PZU SA. szyć tę sumę przez zapłacenie uzupełniającej składki. 2. Nie przechodzą na PZU SA roszczenia Ubezpieczo- W przeciwnym wypadku w razie następnej szkody nego przeciwko osobom, z którymi Ubezpieczony popowstałej w bieżącym okresie ubezpieczenia górną zostaje we wspólnym gospodarstwie domowym. granicę odpowiedzialności PZU SA stanowi suma 3. Ubezpieczający lub Ubezpieczony obowiązany jest zaubezpieczenia, która pozostała po wypłacie odszkodo- bezpieczyć możność dochodzenia roszczeń odszkowania za wcześniejszą szkodę. W razie podwyższenia dowawczych wobec osób odpowiedzialnych za szkosumy ubezpieczenia w ciągu okresu ubezpieczenia, dę, w tym udzielić PZU SA wszelkiej pomocy dopodwyższona suma stanowi podstawę ustalenia grani- starczając informacji oraz dokumentów niezbędnych do cy odpowiedzialności PZU SA począwszy od dnia na- skutecznego dochodzenia roszczeń regresowych. Jestępnego po zapłaceniu uzupełniającej składki. żeli Ubezpieczony bez zgody PZU SA zrzekł się roszczenia przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę, PZU SA może odmówić odszkodowania lub Postępowanie rzeczoznawców je zmniejszyć. Jeżeli zrzeczenie się lub ograniczenie 16. roszczenia zostanie ujawnione po wypłaceniu odszkodowania PZU SA może zażądać od Ubezpieczone- 1. Ubezpieczający i PZU SA mogą uzgodnić w umowie go zwrotu całości lub części wypłaconego odszkodolub Ubezpieczony i PZU SA po zajściu wypadku może wania. uzgodnić, by przyczyny i wysokość szkody zostały 4. W razie uzyskania informacji o przedmiotach zaginionych ustalone przez rzeczoznawców. lub skradzionych, Ubezpieczony obowiązany jest zawia- 2. Ekspertyzy rzeczoznawców powinny zawierać co naj- domić o tym niezwłocznie policję i PZU SA oraz uczestnimniej: czyć w czynnościach zmierzających do rozpoznania 1) ustalenie przyczyn albo ustalenie przypuszczalnych i odzyskania tych przedmiotów. Jeżeli Ubezpieczony przyczyn szkody; odzyskał przedmioty w stanie niezmienionym, PZU SA 2) wykaz będących przedmiotem szkody budynków wolny jest od obowiązku wypłaty odszkodowania, a w razie i mienia ruchomego wraz z ich wartością określoną gdy odszkodowanie zostało wypłacone, Ubezpieczony zgodnie z postanowieniami 8; jest obowiązany niezwłocznie zwrócić PZU SA wypłaco- 3) koszty odbudowy, naprawy lub nabycia takiego ną kwotę. W razie odzyskania przedmiotów w stanie samego mienia; uszkodzonym lub niekompletnym, zwrotowi podlega kwo- 4) ewentualne koszty zabezpieczenia przed szkodą ta odpowiadająca wartości przedmiotu w dniu odzyslub zmniejszenia szkody w ubezpieczonym mieniu, kania. 11

Ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy ubezpie- Podwójne ubezpieczenie czenia. 19. 1. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym Postanowienia końcowe czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka u dwóch lub więcej ubezpieczycieli na sumy, które 21. łącznie przewyższają jego wartość ubezpieczeniową, 1. Ubezpieczającemu, Ubezpieczonemu i uprawnionemu Ubezpieczony nie może żądać świadczenia przeno- z umowy ubezpieczenia przysługuje prawo do wnieszącego wysokość szkody. Między ubezpieczycielami sienia pisemnej skargi lub zażalenia, dotyczących realikażdy z nich odpowiada w takim stosunku, w jakim zacji przez PZU SA umowy ubezpieczenia. Z zastrzeprzyjęta przez niego suma ubezpieczenia pozostaje do żeniem ust. 2 adresatem skargi lub zażalenia oraz łącznych sum wynikających z podwójnego lub wie- właściwym do ich rozpatrzenia jest jednostka organizalokrotnego ubezpieczenia. cyjna nadzorująca jednostkę, której skarga dotyczy lub 2. Jeżeli w którejkolwiek z umów ubezpieczenia, o jakich inna jednostka wskazana przez PZU SA. Skargę lub mowa w ust. 1 uzgodniono, że suma wypłacona przez zażalenie składa się na piśmie za pośrednictwem ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia może być jednostki, której skarga dotyczy. wyższa od poniesionej szkody, zapłaty świadcze- 2. W przypadku skargi lub zażalenia dotyczących likwinia w części przenoszącej wysokość szkody Ubez- dacji szkód, jednostką właściwą do ich rozpatrzenia pieczony może żądać tylko od tego ubezpieczycie- jest Regionalne Centrum Likwidacji Szkód właściwe ze la. W takim przypadku dla określenia odpowiedzial- względu na miejsce likwidacji szkody. ności między ubezpieczycielami należy przyjąć, że 3. PZU SA udziela odpowiedzi na skargę lub zażalenie na suma ubezpieczenia równa jest wartości ubezpie- piśmie w terminie 30 dni od dnia otrzymania skargi lub czeniowej. zażalenia. 4. Niezależnie od uprawnień, o których mowa w ust. 1 i 2, Ubezpieczającemu, Ubezpieczonemu i uprawnionemu z umowy ubezpieczenia przysługuje prawo wniesienia Właściwość sądu skargi do Rzecznika Ubezpieczonych. 20. 5. W sprawach nieuregulowanych OWU mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego oraz inne stosowne Powództwo o roszczenia wynikające z umów ubez- przepisy prawa polskiego. pieczenia można wytoczyć albo według przepisów 6. OWU w niniejszym brzmieniu mają zastosowanie do o właściwości ogólnej albo przed sąd właściwy dla umów ubezpieczenia, w których okres ochrony ubezpiemiejsca zamieszkania lub siedziby Ubezpieczającego, czeniowej rozpoczyna się od dnia 1 lipca 2012 r. 12

Załącznik nr 1 do ogólnych warunków ubezpieczenia mienia od wszystkich ryzyk ustalonych uchwałą Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej nr UZ/383/2007 z dnia 17 lipca 2007 r. ze zmianami ustalonymi uchwałą nr UZ/430/2010 z dnia 8 grudnia 2010 r. oraz uchwałą nr UZ/411/2011 z dnia 22 grudnia 2011 r. Środki bezpieczeństwa przeciwkradzieżowego przeszkodę w sforsowaniu zabezpieczonego otworu, 1. stwierdzoną na podstawie stosownego atestu/certyfikatu lub innego dokumentu wydanego przez upo- Budynek, w którym znajduje się ubezpieczone mienie ważnioną jednostkę bądź oględzin i opisu dokonanych powinien posiadać odpowiednio trwałą konstrukcję. Przez przez przedstawiciela PZU SA. odpowiednio trwałą konstrukcję rozumie się budynek 4. Mechaniczne zabezpieczenia oszklonych otworów zewwykonany z materiałów i w technologii właściwej dla jego nętrznych nie są wymagane jeśli: przeznaczenia użytkowego zgodnie z przepisami prawa 1) ustanowiono poza godzinami urzędowania dozór, budowlanego, w którym pokonanie poszczególnych ele- przez który rozumie się ochronę lokalu/budynku, mentów konstrukcji (ścian, podłóg, stropów) nie jest moż- w którym znajduje się ubezpieczone mienie, wykoliwe bez ich równoczesnego uszkodzenia lub zniszczenia nywaną w zorganizowany sposób przez co najmniej przy użyciu narzędzi. jedną osobę dorosłą spośród personelu ubezpieczającej 2. jednostki lub przez pracowników koncesjo- nowanego przedsiębiorstwa ochrony osób i mienia; 1. Zabezpieczenia wszystkich otworów zewnętrznych 2) lokal lub budynek, w którym znajduje się ubezpielokalu, w którym znajduje się ubezpieczone mienie czone mienie, wyposażono w elektroniczny system powinny być w należytym stanie technicznym oraz wizualno-dźwiękowy o działaniu miejscowym ze statak osadzone i zamknięte aby ich otwarcie, wyłama- łym adresatem (odbiorcą) alarmu; przez stałego nie lub wyważenie nie było możliwe bez pozosta- adresata alarmu rozumie się Ubezpieczającego lub wienia śladów stanowiących dowód użycia siły i na- Ubezpieczonego bądź osobę wyznaczoną przez rzędzi. Ubezpieczonego jako odpowiedzialną za odbiór 2. Drzwi zewnętrzne do lokalu z ubezpieczonym mieniem sygnału alarmu i podjęcie działań interwencyjnych; winny posiadać dwa zamki, z których przynajmniej 3) lokal lub budynek, w którym znajduje się mienie, wyjeden powinien spełniać wymogi zamka o podwyższo- posażono w elektroniczny system przeciwwłamanej odporności na włamanie, potwierdzone atestem lub niowy i włączono do systemu monitorowania alarcertyfikatem, świadectwem kwalifikacji jakości lub mów policji bądź koncesjonowanego przedsiębiorstwa innym dokumentem wydanym przez upoważnioną jed- ochrony osób i mienia; nostkę. Zamki mechaniczne powinny posiadać więcej 4) oszklenia lokalu lub budynku, w którym znajduje się niż jedną ruchomą zastawkę. Ilość zastawek w zamku ubezpieczone mienie, wykonane są ze szkła warmożna ustalić na podstawie nacięć profilowanych w stwowego o zwiększonej odporności na rozbicie co kluczu. Za równorzędne zabezpieczenie uznaje się najmniej klasy P3, stwierdzonej stosownym atestem zamek wielopunktowy o podwyższonej odporności na lub certyfikatem lub innym dokumentem wydanym włamanie. Zamkiem wielopunktowym jest taki zamek, przez upoważnioną do tego jednostkę. którego zamknięcie powoduje jednostronne lub wielo- 5. Równoległe stosowanie zabezpieczeń wymienionych stronne ryglowanie płata drzwi w kilku odległych od w ust. 13 i zabezpieczeń wymienionych w ust. 4 może siebie miejscach. stanowić podstawę do udzielenia obniżki składki. Główne zamki w drzwiach nie mogą być zaopatrzone w mechanizmy umożliwiające otwarcie zamka od wewnątrz 3. bez użycia oryginalnego klucza. Samochody oraz inne pojazdy mechaniczne, stanowiące W przypadku ustanowienia ochrony fizycznej wewnątrz środki obrotowe Ubezpieczającego lub mienie osób trzeubezpieczonego budynku lub lokalu dopuszcza się cich mogą być przechowywane poza lokalem, na terenie zamknięcie drzwi zewnętrznych na jeden zamek ates- (parkingu) ogrodzonym stałym parkanem, zamkniętym towany. i oświetlonym w porze nocnej i całodobowo dozorowa- 3. Oszklenia otworów zewnętrznych lokalu winny być nym. Pojazdy te nie mogą mieć kluczyków przy staosadzone w ramach w taki sposób, aby wyjęcie szyby cyjkach zapłonowych, a wszystkie drzwi w pojazdach krynie było możliwe bez jej rozbicia. tych powinny być zamknięte na zamek fabryczny. Brama Oszklone okna, drzwi i inne zewnętrzne otwory, do na teren, na którym parkowane są pojazdy powinna być których jest dostęp z ulic, bram, dachów, przybudówek, zabezpieczona w sposób uniemożliwiający wyjazd samobalkonów i tarasów powinny być zabezpieczone prze- chodem przez osobę nieuprawnioną. ciwwłamaniową osłoną mechaniczną w postaci krat wykonanych z prętów stalowych, żaluzji, okiennic bądź 4. rolet. Wartości pieniężne powinny znajdować się w lokalu Kraty, żaluzje, okiennice powinny być takiej konstrukcji, zabezpieczonym w sposób określony w 1 i 2 a potak założone i zamknięte, aby przedostanie się do nadto powinny być zamknięte w urządzeniach lub pownętrza lokalu nie było możliwe bez uprzedniego ich mieszczeniach do przechowywania wartości pieniężnych uszkodzenia przy pomocy narzędzi, zaś ruchome osło- odpowiadających wymaganiom określonym w 7. ny mechaniczne powinny być zamknięte co najmniej Urządzenia i pomieszczenia o wadze do 1000 kg zabezna jedną kłódkę wielozastawkową. pieczające wartości pieniężne powinny być trwale przymo- Inne zabezpieczenia mechaniczne winny stanowić istotną cowane do podłoża lub ściany lokalu, w którym się znajdują. 13

5. Klucze do lokalu z ubezpieczonym mieniem oraz do samochodów i innych pojazdów mechanicznych a także do urządzeń i pomieszczeń zabezpieczających wartości pieniężne powinny być przechowywane w sposób chroniący je przed kradzieżą i dostępem do nich osób nieuprawnionych. 6. PZU SA może, na podstawie oceny wielkości ryzyka zagrożenia szkodą, określić indywidualne warunki w zakresie wymaganych środków bezpieczeństwa. 7. 1. Odpowiedzialność za szkody w wartościach pieniężnych powstałe wskutek kradzieży z włamaniem ograniczona jest, w granicach limitów odpowiedzialności określonych w polisie, do kwot podanych w poniższej tabeli: Klasa odporności 1) System alarmowy co najmniej klasy SA3 System alarmowy klasy niższej niż SA3 z przekazywaniem sygnałów alarmu 2) do ochrony zewnętrznej System alarmowy klasy niższej niż SA3 3) z pracownikiem ochrony lub tylko pracownik ochrony Brak systemu alarmowego i pracownika chrony lub tylko system alarmowy wizualno-akustyczny o działaniu miejscowym 1 2 3 4 5 Urządzenia do przechowywania wartości pieniężnych I II 3 III 6 IV 10 V 15 VI 20 VII 30 VIII 40 IX 60 X 100 1,3 4) jednostka obliczeniowa (j.o.) 5) Pomieszczenia do przechowywania wartości pieniężnych I 1,3 II 3 III 6 IV 10 V 15 0,5 1,5 3 5 8 12 16 20 0,5 1,5 3 5 8 0,3 0,8 1 2 3 5 6 9 0,3 0,8 1 2 3 0,1 0,3 0,6 1 2 3 4 6 0,1 0,3 0,6 1 2 1 2 3 4 5 Urządzenia lub pomieszczenia bez określonej klasy odporności (szafy i pojemniki stalowe oraz pomieszczenia skarbcowe) 1. Zamykane pojemniki o prostej konstrukcji lub szafy jednopłaszczowe z co najmniej jednym zamkiem 2. Stare lub nieokreślone szafy wielopłaszczowe o wadze do 300 kg drzwi z co najmniej dwoma zamkami 3. Stare lub nieokreślone szafy wielopłaszczowe o wadze wyższej niż 300 kg drzwi z co najmniej dwoma zamkami 4. Nieokreślone skarbce (ściany i stropy z betonu nie zbrojonego lub o grubości do 30 cm drzwi z co najmniej dwoma zamkami) 5. Nieokreślone skarbce (ściany i stropy z betonu zbrojonego o grubości powyżej 30 cm do 60 cm drzwi z co najmniej dwoma zamkami) 6. Nieokreślone skarbce (ściany i stropy z betonu zbrojonego o grubości powyżej 60cm drzwi z co najmniej dwoma zamkami) 0,5 1 2 10 20 40 1) Jakość systemu określona w Polskiej Normie Systemy Alarmowe. 2) Przez ochronę zewnętrzną rozumie się policję lub przedsiębiorstwo ochrony osób i mienia. 3) Przez pracownika ochrony rozumie się osobę odpowiedzialną za realizację ochrony posiadającą odpowiednie uprawnienia zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, kwalifikacje i wyposażenie pozwalające na podjęcie skutecznych działań w ochronie mienia. 4) Przez jednostkę obliczeniową (j.o.) rozumie się jednostkę określającą wartość limitu, wynoszącą 120-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ubiegły kwartał, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski. 5) Przez pomieszczenie do przechowywania wartości pieniężnych rozumie się urządzenie zabezpieczające przed włamaniem, którego ściany wewnętrzne we wszystkich kierunkach w pozycji gdy pomieszczenie to jest zamknięte są dłuższe niż 1 m. 0,3 0,8 1,5 5 10 20 0,2 0,4 0,5 1,5 5 8 0,05 0,2 0,4 VI 20 12 VII 30 16 VIII 40 20 IX 60 30 X 100 40 XI 150 60 XII 200 XIII 300 5 6 9 3 4 6 2. Podstawę do określenia klasy urządzeń, pomieszczeń oraz systemów alarmowych zabezpieczających wartości pieniężne stanowią świadectwa badań jakościowych lub kwalifikacyjnych, certyfikaty lub inne dokumenty bądź tabliczki znamionowe wydane przez upoważnioną jednostkę i potwierdzające ich zgodność z obowiązującymi normami. 3. Limity dla pomieszczeń klasy XI, XII i XIII podane w ust. 1 w kolumnie 2 tabeli, mogą być podwyższone w drodze indywidualnej oceny ryzyka. 14

8. a) 0,1 j.o. brak zabezpieczeń przeciwrabun- 1. Odpowiedzialność za szkody w wartościach pieniężnych kowych, powstałe w wyniku rabunku w lokalu ograniczona jest, b) 0,2 j.o. system sygnalizacji napadu, w ramach limitów określonych w polisie, najwyżej do c) 0,3 j.o. system sygnalizacji napadu włąkwot podanych w pkt. 13: czany automatycznie (np. kontakt 1) limit na jedno stanowisko kasowe dla wartości pie- magnetyczny), niężnych z wyjątkiem złota, srebra i wyrobów z tych d) 0,15 j.o. system nadzoru video, metali, kamieni szlachetnych i pereł a także platyny e) 0,15 j.o. kamera TV lub inna forma utrwalai innych metali z grupy platynowców w zależności nia obrazu włączana automatyod zastosowanych środków bezpieczeństwa: cznie przez system sygnalizacji naa) 0,1 j.o. brak zabezpieczeń przeciwrabun- padu, kowych, f) 0,2 j.o. przedmioty wartościowe w zamknięb) 0,2 j.o. system sygnalizacji napadu, tych gablotach lub meblach, c) 0,3 j.o. system sygnalizacji napadu włącza- g) 0,125 j.o. minimum dwóch pracowników stany automatycznie (np. przycisk ban- le obecnych, knotowy, kontakt magnetyczny), h) 0,4 j.o. dostęp przez zamykane drzwi z sysd) 0,15 j.o. system nadzoru video, temem identyfikacji (system kontroe) 0,15 j.o. kamera TV lub inna forma utrwala- li dostępu), nia obrazu włączana automatycznie i) 0,2 j.o. ochrona przez uzbrojonych pracowniprzez system sygnalizacji napadu, ków ochrony stale obecnych podczas f) 0,25 j.o. system znaczenia banknotów (np. godzin otwarcia (limit na jednego Security Pack ), pracownika ochrony), g) 0,125 j.o. stanowisko kasowe wydzielone prze- 3) dla wartości pieniężnych przechowywanych w zamknięgrodą o wysokości 2,40 m, drzwi tych urządzeniach i pomieszczeniach zabezpieczazamknięte na klucz, jących te wartości odpowiedzialność PZU SA ogranih) 0,15 j.o. stanowisko kasowe wydzielone prze- czona jest do limitów określonych w 7 ust. 1. grodą o wysokości 2,40 m odpor- 2. Przez system sygnalizacji napadu, o którym mowa ną na przestrzelenie, drzwi zamknię- w pkt 1 lit b i pkt 2 lit. b rozumie się system znajdujący te na klucz, się w ciągłej gotowości do sygnalizowania zagrożenia i) 0,4 j.o. dostęp przez zamykane drzwi z sys- poprzez tzw. ''cichy alarm'' uruchamiany za pomocą temem identyfikacji (system kontro- zainstalowanych urządzeń wraz z transmisją sygnału li dostępu), alarmowego do policji lub przedsiębiorstwa ochrony j) 0,2 j.o. ochrona przez uzbrojonych pra- osób i mienia bądź wewnętrznych służb ochrony. cowników ochrony stale obecnych Przyciski alarmowe powinny być zainstalowane na stapodczas godzin otwarcia (limit na nowiskach pracy w obszarze obsługi klientów, w pojednego pracownika ochrony), mieszczeniach dla służb ochrony, w każdym stanok) 0,4 j.o. bankomat lub automat kasjerski, wisku kasowym oraz innych pomieszczeniach, w których l) 0,4 j.o. kasa centralna poza strefą dostępną mogą wystąpić zagrożenia napadem. dla klientów z dostarczaniem gotówki 3. W przypadku równoległego zastosowania kilku zabezza pomocą zamkniętego systemu pieczeń przeciwrabunkowych limity odpowiedzialności przesyłowego (np. poczta pneuma- wyznacza suma jednostek obliczeniowych przyporządkotyczna), wanych tym zabezpieczeniom. 2) limit na ubezpieczoną lokalizację dla złota, srebra 4. Wartości pieniężne przewyższające limity, o których moi wyrobów z tych metali, kamieni szlachetnych i pereł, wa w ust. 1 pkt 1 i 2, należy zabezpieczyć w zamknięa także platyny i innych metali z grupy platynowców tych urządzeniach lub pomieszczeniach do przechoeksponowanych w lokalu w czasie jego otwarcia w za- wywania tych wartości z uwzględnieniem limitów określoleżności od zastosowanych środków bezpieczeństwa: nych w 7 ust. 1. 15

Załącznik nr 2 do ogólnych warunków ubezpieczenia mienia od wszystkich ryzyk ustalonych uchwałą Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej nr UZ/383/2007 z dnia 17 lipca 2007 r. ze zmianami ustalonymi uchwałą nr UZ/430/2010 z dnia 8 grudnia 2010 r. oraz uchwałą nr UZ/411/2011 z dnia 22 grudnia 2011 r. Klauzule dodatkowe na się z chwilą przyjęcia lokalizacji do użytku (np. podpisania umowy najmu), pod warunkiem, że adresy 1. Klauzula ubezpieczenia kosztów usunięcia pozo- wraz z wartością znajdującego się tam mienia stałości po szkodzie zostaną podane do wiadomości PZU SA w ciągu 30 dni Z zachowaniem pozostałych nie zmienionych niniejszą od chwili przyjęcia ich do użytku. klauzulą postanowień OWU oraz pod warunkiem opłace- 2) Ochroną ubezpieczeniową nie jest objęte mienie nia przez Ubezpieczającego dodatkowej składki, ustala w transporcie, na wystawach, pokazach i targach. się że: 3) Składka będzie naliczana za okres ubezpieczenia 1) PZU SA pokrywa do ustalonego limitu powyżej su- proporcjonalnie do składki rocznej od dnia, w którym my ubezpieczenia, uzasadnione i udokumentowane przyjęto do użytkowania przedmiot ubezpieczenia koszty uprzątnięcia pozostałości po szkodzie ponie- w nowej lokalizacji. sione przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego w związku ze szkodą objętą umową ubezpieczenia. 2) Powyższe koszty, niezależnie od sumy ubezpiecze- 3. Klauzula inwestycyjna nia przedmiotu szkody nie mogą przewyższyć limitu Z zachowaniem pozostałych nie zmienionych niniejszą odpowiedzialności na jedno i wszystkie zdarzenia, klauzulą postanowień OWU oraz pod warunkiem opłacepodanego w polisie. nia przez Ubezpieczającego dodatkowej składki, ustala 3) Limit odpowiedzialności ulega pomniejszeniu o kwo- się że: tę odszkodowania wypłaconego z tytułu ubezpie- 1) Ochrona ubezpieczeniowa zostaje rozszerzona na: czenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli. Ubez- a) nowo pozyskane (nabyte) środki trwałe tj. bupieczający może uzupełnić wysokość limitu odpo- dynki i budowle, maszyny, aparaty, urządzenia wiedzialności opłacając składkę uzupełniającą. i wyposażenie, b) adaptacje, dodatki i ulepszenia środków trwałych znajdujące się we wszystkich ubezpieczonych 2. Klauzula miejsca ubezpieczenia lokalizacjach w okresie ubezpieczenia z chwilą Z zachowaniem pozostałych nie zmienionych niniejszą ich wpisu do rejestru środków trwałych. klauzulą postanowień OWU oraz pod warunkiem opła- 2) Ubezpieczeniem objęte zostaje mienie określone cenia przez Ubezpieczającego dodatkowej składki, ustala w pkt 1 pod warunkiem, że Ubezpieczający w ciągu się że: 30 dni od daty wpisu przybyłych środków trwałych 1) Ochrona ubezpieczeniowa zostaje rozszerzona na do rejestru poinformuje o tym PZU SA. mienie znajdujące się we wszystkich przybyłych lo- 3) Składka za zgłaszane do ubezpieczenia inwestycje kalizacjach (miejscach ubezpieczenia) użytkowa- będzie naliczana proporcjonalnie do składki rocznej nych i administrowanych przez Ubezpieczającego od dnia, w którym inwestycje te zostały wpisane do na terenie RP. Ochrona ubezpieczeniowa rozpoczy- rejestru środków trwałych. 4-38-PZU SA-6192/III