Pracownicze Plany Kapitałowe PFR Portal PPK Sp. z o.o. www.mojeppk.pl
Wybrane trendy społeczne i gospodarcze w Polsce źródło: kurier.pap.pl Źródło: http://www.zzit.org.pl/szybko-rosnie-liczbaemerytow/ 2
Wybrane trendy społeczne i gospodarcze w Polsce Stopa obciążenia systemu emerytalnego w Polsce (liczba osób w wieku 15-64 względem osób w wieku 65+) Oczekiwane stopy zastąpienia w wybranych państwach OECD dla 20-latka, który zaczął pracę w 2016 i będzie pracował do ustawowego wieku emerytalnego obowiązującego w danym państwie 125 100 75 50 25 2018 2025 2030 2035 2040 2045 2049 Źródło: wyliczenia PFR na podstawie danych i prognoz ONZ 0 GBR POL (68) (65) AUS IRL (67) (68) SVN (60) NOR CZE (67) (65) LVA BEL EST (65) (65) (65) GRC (62) SWE FIN (65) (68) HUN FRA SVK (65) (64) (68) ISL (67) TUR ESP PRT (61) (65) (68) LUX (60) AUT ITA (65) (71) DNK NLD (74) (71) Źródło: dane OECD, Pensions at a Glance 2017
Workplace Pension w Wielkiej Brytanii Kapitałowy, pracowniczy program emerytalny z automatycznym zapisem wprowadzono w 2008 r. (The Pensions Act 2008). Wprowadzono ustawowy obowiązek wpłat pracodawcy na rachunek uczestnika, o ile pracownik nie zrezygnuje z uczestnictwa. 84% Partycypacji w programie Workplace Pensions NEST (National Employment Savings Trust) otwarty dla wszystkich przedsiębiorców fundusz rządowy również oferujący zarządzanie programem. Całkowite koszty zarządzania pobierane przez instytucje na poziomie do 0,75% od wartości aktywów rocznie. 17,7 mln Osób uprawnionych uczestniczy w programie Workplace Pension Wdrożenie systemu Workplace Pensions zakończyło się dużym sukcesem wysoki poziom uczestnictwa pracowników.
Pracownicze Programy Oszczędnościowe na świecie 3 Zelandia, państwa OECD wprowadziły pracowniczy program emerytalny z automatycznym zapisem: Nowa Wielka Brytania i Turcja 2 lip. 2007 Nowa Zelandia jako pierwsza na świecie wdrożyła dobrowolny pracowniczy program kapitałowy z automatycznym zapisem o nazwie KiwiSaver Wzrost liczby oszczędzających w wieku 18-65 lat po wprowadzeniu KiwiSaver 2016r. 2007r.
Pracownicze Programy Kapitałowe Kluczowe informacje o PPK 6
Pracownicze Plany Kapitałowe Co jest celem PPK? Systematyczne gromadzenie oszczędności przez uczestnika PPK z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu przez niego 60. roku życia. Środki gromadzone w PPK uczestnik może w każdej chwili wypłacić lub skorzystać z nich w przypadku zakupu mieszkania/budowy domu lub w sytuacji poważnego zachorowania. 7
Pracownicze Plany Kapitałowe Schemat wpłat na PPK PODMIOT ZATRUDNIAJĄCY PAŃSTWO OSOBA ZATRUDNIONA 1,5% + 2,5% 250 zł + 240 zł 2,0% + 2,0% wpłata podstawowa dobrowolna wpłata dodatkowa wpłata powitalna dopłata roczna wpłata podstawowa lub od 0,5% dla osób o niższych dochodach dobrowolna wpłata dodatkowa 10
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) Czy to jest opłacalne? Przykładowe wynagrodzenie brutto 2700 pracodawca wpłata podstawowa 1,5% miesięcznie rocznie Po roku: Ile zgromadziłaś/eś na rachunku PPK? Ile pobrano Tobie z wynagrodzenia? Ile zyskałaś/eś? Ile w procentach zyskałaś/eś? wpłata podstawowa 2% pracownik podatek dochodowy 18% państwo dopłata roczna 11
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) Czy to jest opłacalne? Przykładowe wynagrodzenie brutto 2700 pracodawca pracownik państwo wpłata wpłata podatek dopłata podstawowa 1,5% podstawowa 2% dochodowy 18% roczna miesięcznie 40,5 54 7,29 - rocznie Po roku: Ile zgromadziłaś/eś na rachunku PPK? Ile pobrano Tobie z wynagrodzenia? Ile zyskałaś/eś? Ile w procentach zyskałaś/eś? 12
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) Czy to jest opłacalne? Przykładowe wynagrodzenie brutto 2700 pracodawca pracownik państwo wpłata wpłata podatek dopłata podstawowa 1,5% podstawowa 2% dochodowy 18% roczna miesięcznie 40,5 54 7,29 - rocznie 486 648 87,48 240 Po roku: Ile zgromadziłaś/eś na rachunku PPK? Ile pobrano Tobie z wynagrodzenia? Ile zyskałaś/eś? Ile w procentach zyskałaś/eś? 13
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) Czy to jest opłacalne? 2700 pracodawca wpłata państwo dopłata roczna podstawowa 1,5% podstawowa 2% dochodowy 18% miesięcznie 40,5 54 7,29 - rocznie 486 648 87,48 240 Po roku: Ile zgromadziłaś/eś na rachunku PPK? Ile pobrano Tobie z wynagrodzenia? Ile zyskałaś/eś? Ile w procentach zyskałaś/eś? pracownik wpłata podatek 1374 735,48 638,52 87% 14
Zasady działania programu - przykład Uczestnik PPK (ur. 1970) OSOBA ZATRUDNIONA PODMIOT ZATRUDNIAJĄCY PAŃSTWO KNF INSTYTUCJE FINANSOWE Fundusz Zdefiniowanej Daty 2025 Fundusz Zdefiniowanej Daty 2030 Fundusz Zdefiniowanej Daty 2035 Fundusz Zdefiniowanej Daty 15
Uczestnicy osoby zatrudnione Kto z osób zatrudnionych może uczestniczyć w systemie PPK i jak do niego przystąpić? Ukończon e 18 lat do 55 lat Ukończon e 55 lat do 70 lat Ukończon e 70 lat przystępują automatycznie (tzw. automatyczny zapis) przystępują na swój wniosek 16
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) Osoby zatrudnione uczestnicy programu Pracownicy (w rozumieniu Kodeksu Pracy) z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodocianych. Osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia. Członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych. Osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług. Osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778, z późn. zm.). Członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji. 17
Pracodawca wobec uczestnika PPK 18
Czego możesz dowiedzieć się od pracodawcy? jakie masz prawa i obowiązki jako uczestnik PPK; z którą instytucją finansową, zatrudniająca Ciebie firma, podpisała umowę o prowadzenie PPK dla wszystkich pracowników; od którego miesiąca będą naliczane i odprowadzane wpłaty na Twoje konto PPK; ile procent dodatkowej wpłaty dołoży Ci pracodawca; ile dokładnie z Twojego wynagrodzenia zostanie potrącone na poczet PPK; o prawie do obniżenia wpłaty podstawowej; o prawie do rezygnacji z udziału w PPK jak i tego, że w dowolnej chwili możesz do PPK powrócić. 19
Instytucje Finansowe 20
Instytucja finansowa Wpis do ewidencji PPK Oszczędnościami uczestników PPK będzie mogła zarządzać tylko instytucja, która spełnia następujące warunki: Posiada co najmniej trzyletnie doświadczenie w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi, funduszami emerytalnymi lub otwartymi funduszami emerytalnymi typu otwartego, W przypadku zakładów ubezpieczeń co najmniej trzyletnie doświadczenie w zakresie oferowania ubezpieczeń z UFK; Posiada kapitał własny, a w przypadku zakładów ubezpieczeń dopuszczone środki własne, w wysokości co najmniej 25 000 000zł (w tym 10 mln w środkach płynnych); Zarządza odpowiednią liczbą funduszy lub subfunduszy zdefiniowanej daty. 21
Fundusz Zdefiniowanej Daty Polityka inwestycyjna Część udziałowa odnosi się do aktywów inwestowanych w instrumenty o charakterze udziałowym, np. akcje, prawa poboru, prawa do akcji czy tytuły uczestnictwa instytucji wspólnego inwestowania. Część dłużna to aktywa inwestowane w instrumenty o charakterze dłużnym, np. obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, certyfikaty depozytowe. Reguły inwestowania środków w odniesieniu do wieku uczestnika PPK od utworzenia funduszu część udziałowa część dłużna do 20 lat przed 60 r.ż. 60-80% 20-40% Część inwestycji będzie mogła być lokowana w papiery wartościowe w walucie innej niż PLN, umożliwiając tym samym ograniczenie ryzyka koncentracji - udział inwestycji w walucie innej niż PLN to maksymalnie 30%. 20 lat przed 60 r.ż. 10 lat przed 60 r.ż. 5 lat przed 60 r.ż. 40-70% 30-60% 25-50% 50-75% 10-30% 70-90% osiągnięcie 60 r.ż. max 15% min. 85% 23
Instytucja finansowa wobec uczestnika Czego dowiesz się od instytucji finansowej, która prowadzi Twój rachunek PPK? Niezwłocznie po zawarciu, przez Twój zakład pracy, umowy o prowadzenie PPK otrzymasz z instytucji informację o zawarciu tej umowy. Wskazane zostaną m. in.: określenie wysokości wpłat podstawowych, wpłat dodatkowych finansowanych przez pracodawcę; określenie wysokości możliwej do zadeklarowania przez uczestnika wpłaty dodatkowej; opisy zasad wypłaty, wypłaty transferowej, zwrotu środków, trybu składania deklaracji. Do ostatniego lutego każdego roku, instytucja przekaże Ci roczną informację o wysokości środków zgromadzonych na Twoim rachunku oraz o wszystkich transakcjach zrealizowanych na tym rachunku w poprzednim roku kalendarzowym. W pierwszym kwartale roku kalendarzowego, w którym osiągniesz 60 rok życia, otrzymasz informację o warunkach wypłaty środków z Twojego rachunku PPK. 24
Uczestnik wobec instytucji finansowej Co zgłaszasz bezpośrednio do instytucji prowadzącej Twój rachunek PPK? Każdą zmianę swoich danych identyfikacyjnych - nie później niż w terminie 30 dni od zaistnienia zmiany. Dotyczy to również sytuacji po ustaniu zatrudnienia u danego pracodawcy. Swoją wolę, dotyczącą podziału środków na rachunku PPK po Twojej śmierci. Wnioski, m. in: o dokonanie konwersji lub zamiany; o wypłatę środków (po osiągnięciu 60 roku życia); o zawarcie umowy o wypłatę środków na poczet wkładu własnego przy kredycie hipotecznym; o wypłatę świadczenia małżeńskiego; o wypłatę środków w związku z poważnym zachorowaniem uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka uczestnika PPK; o zwrot lub wypłatę transferową środków gromadzonych na Twoim rachunku. 25
Zasady korzystania ze środków zgromadzonych w PPK 26
Zasady zwrotów/wypłat środków z PPK przed 60 r. życia uczestnika Pamiętaj! Środki gromadzone w PPK stanowią Twoją prywatną własność. Ustawa określa ogólne zasady dysponowania tymi środkami. Uczestnik PPK, może w trakcie oszczędzania w PPK: wycofać środki w dowolnym momencie (zwrot) wypłacić środki w sytuacji dokonać wypłaty transferowej na inny rachunek PPK Oszczędności będą pomniejszone o: Podatek od zysków kapitałowych; 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy (wpłaty te były zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne pobrane 30% zapisywane jest pracownikowi jako jego składka na ubezpieczenia emerytalne w ZUS); Poważnej choroby uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków bez obowiązku zwrotu); Pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego dla osób przed ukończeniem 45 lat (do 100 % środków z obowiązkiem zwrotu w okresie 15 lat). Bez żadnych kosztów dla uczestnika PPK Środki pochodzące z dopłat ze strony Państwa
Wypłata po 60 roku życia Po Najkorzystniejsza forma wypłaty (bez konieczności zapłaty podatku od zysków kapitałowych) 25% zgromadzonych środków wypłaca się jednorazowo; pozostałe 75% środków w co najmniej 120 ratach (10 lat) 60 roku życia Alternatywnie, uczestnik PPK Alternatywnie, po ukończeniu uczestnik 60 r.ż. może: PPK po ukończeniu 60 r. ż. może: 1. kontynuować oszczędzanie w PPK, 2. całość zgromadzonych środków wypłacać w dowolnej liczbie rat. Jednym z wariantów jest dokonanie jednorazowej wypłaty 100% środków (1 rata). Wypłata środków w mniej niż 120 ratach wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych. 3. dokonać wypłaty transferowej: a) na polisę w zakładzie ubezpieczeń z prawem do świadczenia okresowego lub dożywotniego, b) na rachunek terminowej lokaty z założeniem, że wypłata tych środków może odbyć się na zasadach opisanych w ustawie, c) wypłacić środki w formie świadczenia małżeńskiego. 28
Podział środków na skutek rozwodu Podział środków w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa Środki zgromadzone w PPK, przypadające byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków, są przekazywane w formie wpłaty transferowej na rachunek PPK byłego małżonka. Jeśli były małżonek nie posiada rachunku PPK, środki przypadające mu w wyniku podziału majątku podlegają zwrotowi w formie: Instytucja finansowa prowadząca rachunek byłego małżonka dokonuje zwrotu lub wypłaty transferowej w terminie 3 miesięcy. Jeżeli były małżonek ma więcej niż jeden rachunek PPK, wypłaty dokonuje się na rachunek wskazany przez niego, we wniosku. pieniężnej (z potrąceniami analogicznymi jak w przypadku zwrotu) wypłaty transferowej na rachunek terminowej lokaty, na warunkach wskazanych w ustawie 29
Podział środków w przypadku śmierci uczestnika Zasady Jeśli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim Instytucja finansowa dokonuje wypłaty transferowej połowy zgromadzonych środków (w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) na rachunek PPK, IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) lub PPE (Pracowniczy Program Emerytalny) małżonka. Na wniosek małżonka zmarłego uczestnika instytucja finansowa dokonuje zwrotu tych środków w formie pieniężnej (bez potrąceń). Zgromadzone środki, które nie zostaną przekazane małżonkowi, trafią do osób uprawnionych wskazanych przez Uczestnika, a jeśli takich nie wskazał, do jego spadkobierców. W zależność od wniosku osoby uprawnionej, środki podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE tej osoby lub są zwracane w formie pieniężnej (bez potrąceń). 30
Oficjalny Portal Informacyjny www.mojeppk.pl 31
32
Podsumowanie PPK Korzyści UCZESTNIK Możliwość gromadzenia prywatnych i dziedziczonych środków finansowych. Wpłaty od pracodawcy, możliwość otrzymania wpłaty powitalnej i dopłat rocznych ze strony państwa. Uczestnik nie musi wykonywać żadnych czynności. Do programu automatycznie zostanie zapisana każda osoba zatrudniona, która ukończyła 18 lat, a nie ukończyła 55 roku życia, o ile nie zrezygnowała z uczestnictwa w systemie. Możliwość rezygnacji z wpłat do PPK i zwrotu środków w dowolnym momencie. Wypłata w szczególnych sytuacjach życiowych uczestnika: poważna choroba uczestnika PPK lub osoby bliskiej; pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego na zakup 33