Podręcznik bezpiecznego zbierania i usuwania cieczy niebezpiecznych dla wód EKOLOGIA & BEZPIECZEŃSTWO Plan akcji ratunkowej Szkolenie pracowników Działania w nagłym wypadku Oznaczenie sorbentów kolorami Zastosowanie sorbentów DENSORB w razie awarii DENIOS Sp. z o.o. ul. Słoneczna 26 05-816 Michałowice Te l. + 4 8 2 2 2 7 9 4 0 0 0 Fa k s + 4 8 2 2 2 7 9 4 0 0 1 w w w. d e n i o s. p l
Przed wypadkiem - plan akcji ratunkowej W celu zabezpieczenia się i przygotowania na nagłe wypadki powinniśmy sporządzić plan akcji ratunkowej. Pozwoli to zredukować ryzyko urazów wywołanych u naszych pracowników, jak też potencjalnych szkód w wyposażeniu zakładu pracy. Musimy też wyeliminować lub ograniczyć negatywne skutki dla naturalnego środowiska, które mogą się wiązać z awariami i wypadkami. Dziewięć etapów przygotowania dobrego planu akcji ratunkowej: 1. Przeprowadzamy inwentaryzację wszystkich cieczy składowanych i wykorzystywanych w danym zakładzie. Skłądają się na nią dokumentacja ilości poszczególnych cieczy przypadających na każdą strefę roboczą lub wydział, jak też dokumentacja dotycząca rodzajów i rozmiarów wykorzystywanych pojemników. 2. Ustalamy maksymalną ilość cieczy, jaka może się rozlać w przypadku wycieku. Obliczamy, ile litrów cieczy może się wydostać do momentu zatamowania wycieku. 3. Identyfikujemy strefy robocze, które mają podwyższone ryzyko lub są podatne na wycieki, a także potencjalne źródła zanieczyszczenia kanalizacji i wód. 4. Wszędzie rozmieszczamy aktualne arkusze 7. Przygotowujemy odpowiednie dla danej danych bezpieczeństwa dla składowanych cieczy zestawy ratunkowe, osobiste lub wykorzystywanych cieczy. wyposażenie ochronne, pokrywy wlotów kanałów, beczki ratunkowe i dalsze środki 5. Ustalamy najlepsze drogi dostępu do miejsc pomocnicze. Dokumentujemy miejsca ich potencjalnych wypadków, przy uwzględnieniu składowania. wszelkich czynników mogących mieć wpływ, jak np. warunki pogodowe. 8. W regularnych odstępach czasu kontrolujemy zestawy ratunkowe, osobiste 6. Planujemy i testujemy możliwe działania wyposażenie ochronne i środki pomocnicze. Zapewniamy kompletność wyposażenia. zaradcze. Notujemy te, które są najbardziej przydatne i spisujemy listy kontrolne na wypadek awarii, które zagwarantują szybką, ale zarazem kompletną akcję. 9. W regularnych odstępach czasu sprawdzamy przygotowany plan akcji ratunkowej, żeby na bieżąco uwzględniać ewentualne zmiany. 2
Szkolenia Regularne trenowanie działań w ramach akcji ratunkowej w połączeniu z wymianą poglądów na temat best practices oraz metod kontroli i usuwania wycieków może zminimalizować potencjalne zagrożenia, skrócić czas reakcji i utwierdzić pracowników w zaufaniu do planu akcji ratunkowej. Ustawa z dnia 13.04.2001 Prawo ochrony środowiska Każdy, kto prowadzi zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii przemysłowej w skutek złej gospodarki substancjami niebezpiecznymi, jest zobowiązany do zapewnienia, aby zakład ten był zaprojektowany, wykonany, prowadzony i likwidowany w sposób zapobiegający owym awariom i ograniczający ich skutki dla ludzi oraz środowiska. Trzy kroki do sukcesu w treningu: 1. Podstawy teoretyczne przekazujemy w ramach zorganizowanych szkoleń. Wprowadzamy jasne zasady obiegu sprawozdawczości i odpowiedzialności indywidualnej. 2. Ćwiczymy akcję ratunkową i zdefiniowane działania zaradcze za pomocą zaaranżowanych awarii. 3. Wykrywamy przy tym utajone zagrożenia i znajdujemy to, co można poprawić. W razie potrzeby dopasowujemy plan akcji ratunkowej lub też przygotowane materiały. Bezpieczeństwo z włókniną chłonną DENSORB Wycieki mogą zagrozić bezpieczeństwu na każdym stanowisku pracy. Włókniny chłonne DENSORB wykorzystujemy do minimalizowania negatywnych skutków wycieków, a w szczególności: dla uniknięcia szkód osobowych dla uniknięcia zanieczyszczenia środowiska i szkód w środowisku dla uniknięcia szkód w nieruchomościach, nawierzchniach placów i terenie 3
W razie awarii - działania zaradcze w uproszczeniu* 1. Oceniamy powstałe zagrożenie i ewakuujemy personel. Oceniamy wyciek i identyfikujemy rozlaną ciecz oraz potencjalną jej ilość, o ile to możliwe. Informujemy ewentualnie Straż Pożarną oraz dalszy personel pomocniczy. Bezpieczeństwo jest przy tym zawsze na pierwszym miejscu. 2. Wybieramy odpowiednie osobiste wyposażenie ochronne w celu zagwarantowania bezpieczeństwa w trakcie akcji. Ewentualnie zasięgamy informacji w arkuszach danych bezpieczeństwa. Jeśli rozlana ciecz nie jest nam znana, to przyjmujemy najgorszą możliwą ewentualność. 3. Ustalamy, w którym miejscu nastąpił wyciek. Otamowujemy wyciek, zapobiegając dalszemu rozlewaniu się cieczy. Do ograniczenia zasięgu wycieku wykorzystujemy węże chłonne DENSORB, zapory przeciwolejowe lub/i bariery uszczelniające. 4. Zatrzymujemy wyciek u źródła. W przypadku, gdy uszkodzona jest beczka, może okazać się niezbędne jej prawidłowe ustawienie albo tymczasowe uszczelnienie. 5. Oceniamy sytuację. Jeśli wyciek jest już pod kontrolą, to trzeba określić działania konieczne dla usunięcia rozlanej cieczy. 6. Zbieramy otamowaną uprzednio ciecz za pomocą mat i poduszek chłonnych DENSORB. Zużyte włókniny chłonne należy usuwać zgodnie z przepisami prawa. Sposób ich usunięcia zależy od rodzaju wchłoniętej cieczy. Informacji na ten temat udzielają wszystkie certyfikowane zakłady usuwania odpadów. Do tymczasowego zbierania np. zaolejonych sorbentów można wykorzystywać pojemniki ASP. 7. Odkażamy miejsce wypadku, personel biorący udział w akcji i ekwipunek. 8. 9. Dokumentujemy przeprowadzoną akcję w pełnym sprawozdaniu. Informujemy kierownictwo firmy i ew. władze. Uzupełniamy wykorzystane elementy zestawów ratunkowych DENSORB i wymieniamy użyte osobiste wyposażenie ochronne, bariery itp. 10. Powiadamiamy personel, którego dotyczy zaistniała awaria, i umożliwiamy wyciągnięcie wniosków z zebranych doświadczeń. Dokładamy starań, aby odkryć przyczynę wycieku, a dzięki temu skorygować przebieg procesów dla zapobieżenia powtórzeniu się awarii. *Uwaga: Przedstawiony plan akcji ratunkowej jest jedynie standaryzowanym zaleceniem. Prowadzący zakład jest zobowiązany sporządzić swój indywidualny plan akcji ratunkowej uwzględniający warunki na miejscu. 4
Podział produktów DENSORB na trzy dziedziny zastosowań Włókniny chłonne DENSORB są optymalnie przygotowane do danego zastosowania. W zależności od składowanych lub wykorzystywanych cieczy mamy do wyboru wersję Universal, Olej i Spezial. W wyborze odpowiedniego dla danej awarii materiału pomogą nam różne kolory. DENSORB Universal Szybko i bezpiecznie wchłania oleje, płyny chłodzące, smary, rozpuszczalniki, środki przeciw zamarzaniu, emulsje olejowo-wodne i inne ciecze wodniste, jak również nieagresywne kwasy i ługi. W czasie awarii wykorzystuje się włókniny chłonne DENSORB Universal w formie mat, rolek, węży i poduszek. Włókniny chłonne Universal rozpoznamy po szarym kolorze. DENSORB Olej Odznacza się zdolnością wchłaniania olejów, nafty, rozpuszczalników przy jednoczesnym odpychaniu wody. Olej pływający na wodzie zostaje wchłonięty bez choćby jednej kropli wody. Do użytku na akwenach i do zbierania olejów i paliw wykorzystuje się włókniny chłonne DENSORB Olej w formie zapór przeciwolejowych, pochłaniaczy oleju, kurtyn przeciwolejowych, mat, rolek, węży i poduszek. Użycie odpychających wodę włóknin chłonnych do oleju może być celowe także podczas deszczu. Włókniny chłonne Olej rozpoznamy po białym kolorze. DENSORB Spezial Powinien być stosowany do kwasów, ługów, cieczy agresywnych i nieznanych. Do użytku w przypadku substancji agresywnych wykorzystuje się włókniny chłonne DENSORB Spezial w formie mat, rolek, węży i poduszek. Włókniny chłonne Spezial rozpoznamy po żółtym kolorze. 5
Lista zgodności sorbentów z chemikaliami Chemikalia Olej Universal Spezial Aldehyd octowy Aceton Chlorek acetylu Kwas akrylowy Alkohol allilowy Kwas aminobenzoesowy Amoniak (bezwodny) Fluorek amonowy Wodorotlenek amonu Alkohol pentylowy Anilina Eter Aldehyd benzoesowy Benzyna Kwas benzoesowy Benzen Alkohol benzylowy Kwas pruski Kwas borowy Płyn hamulcowy Brom Octan butylu Butanol Glikol butylowy Wodorotlenek wapnia Cellosolve acetate Chlorobenzen Naftalen chlorowany Chloroform Chlorothene Kwas solny Kwas chromowy (50 %) Cykloheksan Ftalan dibutylu Dwuetyloamina Eter dietylowy Dwumetyloformamid Sulfotlenek dimetylu Ftalan dioktylu Kwas octowy Octan etylowy Alkohol etylowy (etanol) Benzen etylowy Chlorek etylowy Dwuchlorek etylenu Glikol etylenowy Eter etylowy Propionian etylu Benzyna lotnicza Kwas fluorowodorowy Kwas fluorowodorowy Formaldehyd Freon Furfural Olej przekładniowy Gliceryna Olej opałowy Heksan Hydrazyna Hydrochinon Octan izoamylu Chemikalia Olej Universal Spezial Alkohol izobutylowy Izooktan Octan izopropylu Alkohol izopropylowy Wodorotlenek potasu Fenol Nafta świetlna Ketony Krezol Kwas linolowy Olej lniany Methylcellosolve Alkohol metylowy Metyloamina Chlorek metylu Bromek metylenu Eter metylu Metyloetyloketon Keton metylowo-izobutylowy Metakrylan metylu Olej mineralny Monoetanoloamina Morfolina Olej silnikowy Nafta Naftalen Wodorowęglan sodu Chlorek sodu, sól kuchenna Wodorotlenek sodu Podchloryn sodu Azotan sodu Ług sodowy Nitrometan Oktan Parafina Perchloretylen Fenol Kwas fosforowy Propanol Kwas propionowy Propanol Glikol propylenowy Rezorcyna Kwas azotowy Kwas solny Olej smarowy Dwusiarczek węgla Kwas siarkowy Azotan srebra Olej silikonowy Styren Terpentyna Czterochlorek węgla Toluen Olej transformatorowy Trójchloroetylen Glikol trietylenowy Nadtlenek wodoru Ksylen Kwas cytrynowy Uwaga: Niniejsza lista zgodności z chemikaliami obowiązuje dla wszystkich włóknin chłonnych z polipropylenu. Włókniny chłonne DENSORB zostały przetestowane pod tym kątem w odniesieniu do różnych chemikaliów. Z uwagi na wpływ czynników zmiennych DENIOS nie może w 100% zagwarantować chłonności. Dla Państwa bezpieczeństwa zalecamy przed zakupem przeprowadzenie testu zgodności i chłonności Waszych chemikaliów dla włóknin chłonnych DENSORB. Jeśli mają Państwo pytania to nasz zespół specjalistów chętnie udzieli informacji. Zapraszamy do kontaktu telefonicznego: 22 279 40 00 luba mailowego: info@denios.pl 6
Wskazówki odnośnie zastosowania produktów DENSORB w nagłym wypadku na lądzie DENSORB węże DENSORB poduszki DENSORB maty i rolki Wężami DENSORB ograniczamy powstały wyciek. W ten sposób zapobiegamy dalszemu rozlewaniu się cieczy. Na końcach węże powinny być ułożone na zakładkę. Przy pomocy poduszek DENSORB możemy skutecznie zebrać większą ilość cieczy. Poduszki mogą być także stosowane do zatykania nieszczelności. Maty lub fragmenty materiału DENSORB oderwane z rolki możemy kłaść wprost na rozlaną ciecz. Proces wchłaniania może być obserwowany bezpośrednio. 7
Wskazówki odnośnie zastosowania produktów DENSORB w nagłym wypadku na wodzie DENSORB zapory przeciwolejowe DENSORB pochłaniacze oleju DENSORB maty i rolki Zaporami przeciwolejowymi DENSORB ograniczamy zasięg rozlanego na wodzie oleju. W ten sposób zapobiegamy dalszemu rozprzestrzenianiu się oleju i zanieczyszczaniu wód. Poszczególne segmenty o długości 3 m mogą być łączone karabińczykami w jedną zaporę przeciwolejową o dowolnej długości, z zakładkami bezpieczeństwa w miejscach połączeń. Kiedy materiał zapory jest bliski nasycenia musimy w porę ją wymienić, żeby mogła nadal gwarantować spełnianie swojej funkcji bariery. DENSORB kurtyny przeciwolejowe Kurtyną przeciwolejową DENSORB możemy usunąć cienką warstwę oleju z wody. Kurtynę o długości 30 m możemy przyciąć do potrzebnej długości. Pochłaniaczem oleju DENSORB możemy zbierać olej rozlany na wodzie. Możemy go stosować zarówno na akwenach, jak i w trudno dostępnych zbiornikach wody, kanałach i szybach. Na jednym końcu pochłaniacza oleju znajduje się pętla, do której możemy zamocować linę. W ten sposób można łatwo unieruchomić pochłaniacz oleju i/lub usunąć go z powrotem z wody. DENSORB poduszki Poduszkami DENSORB możemy zebrać z wody większą ilość oleju. Dzięki korzystnym wymiarom i elastycznej formie mogą być stosowane w trudno dostępnych miejscach. Maty lub fragmenty materiału DENSORB oderwane z rolki możemy kłaść wprost na rozlany olej. Olej zostaje wchłonięty szybko i bez problemu. Maty również po nasyceniu pływają po powierzchni wody i można je łatwo zebrać. 8
Zestaw ratunkowy w skrzynce transportowej można szybko przewieźć na miejsce wypadku. Wyposażenie ratunkowe Zestawy ratunkowe sorbentów Zestaw podręczny w torbie podróżnej Doskonały do wożenia z transportem materiałów niebezpiecznych. Odporna na deszcz torba ratunkowa na drogę Zestaw ratunkowy w wózku transportowym Zestaw ratunkowy w kontenerze na kółkach Doskonała do użytku na drodze i w terenie. Wytrzymały wózek transportowy z urozmaiconą zawartością można szybko przewieźć na miejsce wycieku. Szczególnie bogata zawartość sorbentów do użytku mobilnego i do ustawiania na otwartej przestrzeni. Zestaw podręczny w skrzynce transportowej Szafa bezpieczeństwa Skrzynka bezpieczeństwa Poręczny zestaw, idealny dla stołów warsztatowych i pojazdów monterskich. Obszerna szafa ze zintegrowanym uchwytem na rolki włókniny chłonnej, opcjonalnie do zamocowania na ścianie. Stacjonarny zestaw szczególnie licznych sorbentów w przejrzyście ułożonej, odpornej na niepogodę skrzynce. 9
Bariera przeciwolejowa do profesjonalnego ograniczenia wycieków oleju na akwenach. Wyposażenie ratunkowe Tamowanie wycieków Przejezdna pokrywa wlotu kanału Elastyczne uszczelnienie kanału Elastyczna bariera odcinająca Wanna do wycieków Mocna pokrywa wlotu kanału z płyty stalowej o grubości 10 mm dzięki specjalnej uszczelce dopasowuje się do nierówności podłoża. Odporne na chemikalia i łatwe do czyszczenia uszczelnienie kanału idealnie dopasowuje się do nieregularnej geometrii. Bariery odcinające wyposażone są w praktyczne uchwyty do bezpiecznego i wygodnego użytku. Płachta ochronna do wycieków Uszczelnienie drzwi/bramy Mata uszczelniająca Składana wanna do wycieków umożliwia szybką reakcję przy cieknącej beczce. Płachty ochronne bezpiecznie przechwytują ściekające kroplami ciecze i pozwalają w ten sposób utrzymać czyste i suche hale, maszyny i wyroby. Szybko gotowe do użytku uszczelnienie drzwi/bramy do zatrzymywania wody gaśniczej i ochrony przeciwpowodziowej. Maty uszczelniające zapobiegają przenikaniu cieczy niebezpiecznych dla wód do gruntu albo kanalizacji. 10
Prysznice do oczu i ciała do szybkiego udzielenia pierwszej pomocy po wypadkach. Wyposażenie ratunkowe Tamowanie wycieków Beczka ratunkowa Beczka ratunkowa Bandaż do beczek Odsysacz cieczy Beczka ratunkowa z dopuszczeniem UN do zabezpieczania i transportu uszkodzonych beczek. Beczka zabezpieczająca z odpornego na chemikalia polietylenu. Bandaż do beczek do tymczasowego uszczelniania uszkodzonych beczek. Odsysacz cieczy do opróżniania zbiorników i wanien albo do czyszczenia podłogi. Pojemniki na odpady Pojemnik Oily Waste Can z przewietrzaniem przydennym do zabrudzonych olejem szmat do czyszczenia. Pojemnik Oily Waste Can z odpornego na chemikalia tworzywa sztucznego do codziennego użytku. Bezpieczny pojemnik zbiorczy do materiałów zaolejonych, wł. z króćcem spustu oleju. Zbiornik ASP z dopuszczeniem UN do zbierania i transportu materiałów stałych i półstałych. 11