Historia RYS HISTORYCZNY WOJSKOWEJ KOMENDY UZUPEŁNIEŃ W CZESTOCHOWIE Instytucje zajmujące się administracją specjalną istniały na terenach polskich już podczas zaborów. Fakt ten stał się punktem wyjścia dla jej ewolucji w czasach II Rzeczypospolitej. Pierwsze działania organizacyjne związane z tworzeniem administracji dla potrzeb Wojska Polskiego zostały podjęte jeszcze prze ukształtowaniem się niepodległego państwa polskiego. W przeciwieństwie do administracji ogólnej, administracja specjalna korzystała z odrębnych, niezależnych podziałów terytorialnych i struktur organizacyjnych. Resortami, które należały do tej formy administracji były np.: resorty Spraw Wojskowych, Sprawiedliwości i Skarbu, Opieki Społecznej. Tworzenie podstaw Wojska Polskiego zapoczątkował Sztab Generalny z gen. dyw. Tadeuszem Rozwadowskim na czele. W pierwszym etapie wojsko, powstawało głównie w oparciu o zaciąg ochotniczy, dopiero w późniejszym okresie w wyniku powoływania rekruta. 27 października 1918 roku ukazał się dekret Rady Regencyjnej, podpisany przez Marszałka Józefa Piłsudskiego, o przystąpieniu do formowania narodowej armii na podstawie Tymczasowej Ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej. Działalność organizacyjną Wojska Polskiego prowadziły władze terytorialne dowództw okręgów generalnych, które były odpowiedzialne za organizację Powiatowych Komend Uzupełnień, utworzonych zgodnie z postanowieniami Tymczasowej Ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej na podstawie Rozkazu z dnia 28 listopada 1918 roku Kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych opublikowanego w dniu 30 listopada 1918 roku w Dzienniku Rozporządzeń Ministra Spraw Wojskowych Nr 7. Rozkaz ten określa, że również w Częstochowie ma zostać utworzona Powiatowa Komenda Uzupełnień, obejmująca swym zasięgiem powiaty częstochowski i wieluński. PKU w Częstochowie podporządkowana została pod Okręgową Komendę Uzupełnień w Kielcach. Do czasu ukazania się rozkazu o utworzeniu Powiatowych Komend Uzupełnień na terenie Częstochowy działał Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego z siedzibą przy obecnej III Alei Najświętszej Marii Panny 56. Działaniami ówczesnego Głównego Urzędu Zaciągu do Wojska Polskiego kierował porucznik STRÓZIK, który objął obowiązki Komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień w Częstochowie. Etat Powiatowej Komendy Uzupełnień wynosił wówczas: oficer jako komendant, sierżant sztabowy jako zastępca komendanta, dwóch podoficerów jako pisarzy, dwóch szeregowych jako ordynansów kancelaryjnych i kurierów. Do podstawowych kompetencji Powiatowych Komend Uzupełnień należało: - przyjmowanie wszystkich zgłaszających się do wojska żołnierzy, - agitacja werbunkowa i przyjmowanie zgłoszeń ochotników, - przyjmowanie podań do wojska byłych oficerów i żołnierzy, - przyjmowanie podań o przyjęcie do szkoły oficerskiej i podoficerskiej, - przyjmowanie podań do służby w żandarmerii, - przyjmowanie podań o zasiłki dla rodzin żołnierzy polskich i inwalidów. Strona 1
W zbiorach WKU znajdują się zdjęcia składu osobowego pierwszej polskiej Powiatowej Komendy Uzupełnień z 1919 r. oraz kopia karty powołania wydanej w dniu 13.05.1919 r. Strona 2
W okresie powojennym wojskowa komenda uzupełnień również ulegała transformacji. Rozkazem Ministra Obrony Narodowej Nr 105 z dnia 24 grudnia 1953 r. nastąpiła reorganizacja dotychczasowej Wojskowej Komendy Rejonowej Częstochowa z następującym podziałem: Częstochowa Miasto, Częstochowa Powiat. Zgodnie z rozkazem Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego Katowice Nr 0-3 z dnia 02.01.1963 r. z dniem 23.12.1964 r. nastąpiło przeformowanie WKR Częstochowa i utworzenie Miejskiego Sztabu Wojskowego. Na podstawie Zarządzenia Ministra Obrony Narodowej Nr 40/MON z dnia 19.07.1971 r. przeprowadzona została ponowna reorganizacja struktur administracyjnych wojska. W miejsce Miejskiego Sztabu Wojskowego został utworzony Powiatowy Sztab Wojskowy Częstochowa, działający do 31.07.1975 r., który swoim zasięgiem objął teren całego powiatu oraz miasta Częstochowa. Od 01.08.1975 r. zaczęła działać nowoutworzona Wojskowa Komenda Uzupełnień w Częstochowie. W 1976 r., w miarę napływu nowych zadań i rozszerzenia obowiązków poszczególnych WKU zaczęła podlegać nowopowstałemu Wojewódzkiemu Sztabowi Wojskowemu w Częstochowie. Obszar województwa został podzielony na dwa terenowe organy administracji wojskowej; WKU Częstochowa, WKU Lubliniec. Strona 3
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 04.03.2010 r. w sprawie wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komend uzupełnień nastąpiła kolejna reorganizacja administracji wojskowej. Na podstawie niej z dniem 1 stycznia 2011 roku obowiązki rozformowanej WKU w Lublińcu przejęła Wojskowa Komenda Uzupełnień w Częstochowie, która objęła swoim terytorialnym zasięgiem teren miasta Częstochowy oraz cztery powiaty: częstochowski, myszkowski, kłobucki i lubliniecki. SIEDZIBY WKU Pierwszą siedzibą WKU, do wybuchu II wojny światowej, był gmach obecnego IV Liceum Ogólnokształcącego im. H. Sienkiewicza przy Al. N.M.P. 56. Od 1954 r. Wojskowa Komenda Uzupełnień mieściła się w obecnym Muzeum Pielgrzymowania w Częstochowie - Al. N.M.P. 47. Strona 4
W 1956 r. przy ul. Kościuszki 18 WKU następnie zajęła budynek ówczesnej jednostki wojskowej przy ul. Manifestu Lipcowego (obecnie Legionów) 58. Strona 5
W połowie lat 80-tych XX wieku przeniesiono ją do obecnej siedziby w budynku przy ul. Legionów 20, który po przeprowadzonym remoncie uzyskał nowy wizerunek. Strona 6
ODZNAKA PAMIĄTKOWA Odznaka pamiątkowa Wojskowej Komendy Uzupełnień w Częstochowie została wprowadzona decyzją Nr 579/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 31 grudnia 2008 r. w sprawie wprowadzenia odznaki pamiątkowej Wojskowej Komendy Uzupełnień w Częstochowie. Odznaka Pamiątkowa Wojskowej Komendy Uzupełnień w Częstochowie jest symbolem wyróżniającym WKU w Częstochowie spośród innych instytucji wojskowych. Jej otrzymanie jest wyrazem uznania dla służby i pracy na rzecz WKU, a także wyrazem wdzięczności Komendanta WKU dla osób wspomagających działalność i utożsamiających się z naszą instytucją. ŚWIĘTO WKU W 2012 roku Minister Obrony Narodowej ustanowił dzień 27 października świętem wszystkich Terenowych Organów Administracji Wojskowej. Datę obchodów ustalono dla upamiętnienia dnia podpisania Tymczasowej Ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej z 1918 roku. I właśnie zgodnie z Zarządzeniem Nr 110/ Strona 7
MON z dnia 05.10.2012 r. wszystkie organy administracji wojskowej w tym dniu obchodzą swoje święto. Starszy Referent wydziału rekrutacji Małgorzata BORKOWSKA-KUBIAK tel 261 101 632 Strona 8