Tradycje. mjr Henryk BYTTON ( ); mjr Czesław DROZDOWSKI ( ); płk Wincenty KLUPIŃSKI ( ); kmdr. por. Stefan PAWLIK ( );

Transkrypt

1 Tradycje Historia administracji wojskowej na Podlasiu sięga początków odrodzonego w 1918 r. państwa polskiego. Dnia 17 lutego 1919 r. przybył do Białegostoku płk Stanisław Dziewulski pierwszy polski komendant miasta. W Białymstoku rozpoczęto organizować okręg wojskowy na czele z gen. Wacławem Iwaszkiewiczem. Utworzone wówczas służby wojskowe istnieją do dziś, chociaż na przestrzeni lat nadawano im różne nazwy. W czasach II Rzeczypospolitej Podlasie pozostawało ważnym obszarem w systemie obrony państwa. Po wyzwoleniu z okupacji niemieckiej w latach na terenie województwa białostockiego utworzono Rejonowe Komendy Uzupełnień w Augustowie, Białymstoku i Bielsku-Podlaskim. W 1949 r. powołano Wojskową Komendę Wojewódzką w Olsztynie, obejmującą swoim zasięgiem województwo białostockie. W terenie utworzono 13 Wojskowych Komend Uzupełnień. Wojskową Komendę Wojewódzką w Białymstoku utworzono w 1952 r. Istniała do 1965 r. Jej Komendantami byli: mjr Henryk BYTTON ( ); mjr Czesław DROZDOWSKI ( ); płk Wincenty KLUPIŃSKI ( ); kmdr. por. Stefan PAWLIK ( ); ppłk Karol ANDRZEJEWSKI ( ); płk Feliks RUDNICKI ( ). W 1963 r. powstał w Białymstoku Wojewódzki Sztab Wojskowy (WSzW). Szefem WSzW do 1975 r. był płk dypl. Zbigniew KOTOWSKI. WSzW podlegał Miejski Sztab Wojskowy (MSzW) w Białymstoku, 12 Powiatowych Sztabów Wojskowych (PSzW) oraz pułk Obrony Terytorialnej (pot) w Ełku. Po reformie administracji w 1975 roku Szefami WSzW byli: płk dypl. Leon SIEMIOŃCZYK ( ); ppłk Artur MUCHA (cz.p.o ); płk dypl. Stanisław IWAŃSKI ( ); gen. bryg. pilot Michał POLECH (1991); płk dypl. Stanisław BRYNDZA ( ). Strona 1

2 W terenie powołano Wojskowe Komendy Uzupełnień (WKU) w Białymstoku, Bielsku Podlaskim i Sokółce. WKU w Sokółce rozwiązano w 1994 r. 1 lipca 1996 r., wyprzedzając reformę administracji państwowej, utworzono Regionalny Sztab Wojskowy Białystok (RSzW) obejmujący swoim zasięgiem obszary WSzW Łomża i Suwałki oraz WKU: Białystok, Bielsk Podlaski, Ełk, Giżycko, Łomża, Suwałki, Zambrów. Szefami RSzW następnie WSzW Białystok byli kolejno: płk dypl. Stanisław BRYNDZA ; płk dypl. Eugeniusz NIKULIN - cz.p.o (X VII. 1997). Następnie Wojewódzki Sztab Wojskowy w Białymstoku oraz podległe Wojskowe Komendy Uzupełnień, funkcjonowały na podstawie rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 grudnia 1998 r. w sprawie utworzenia oraz ustalenia siedzib i terytorialnego zasięgu działania wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komend uzupełnień. Minister w swoim rozporządzeniu utworzył 16 wojewódzkich sztabów wojskowych oraz ustalił ich siedziby i terytorialny zasięg działania. Na jego mocy w województwie podlaskim powstał Wojewódzki Sztab Wojskowy w Białymstoku, któremu podporządkowano pięć Wojskowych Komend Uzupełnień: Wojskowa Komenda Uzupełnień w Białymstoku, dla miast i gmin objętych zasięgiem działania powiatów: białostockiego, monieckiego, sokólskiego i miasta Białystok; Wojskowa Komenda Uzupełnień w Bielsku Podlaskim, dla miast i gmin objętych zasięgiem działania powiatów: bielskiego, hajnowskiego i siemiatyckiego; Wojskowa Komenda Uzupełnień w Łomży, dla miast i gmin objętych zasięgiem działania powiatów: łomżyńskiego, kolneńskiego, grajewskiego i miasta Łomża; Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach, dla miast i gmin objętych zasięgiem działania powiatów: suwalskiego, augustowskiego, sejneńskiego i miasta Suwałki; Wojskowa Komenda Uzupełnień w Zambrowie, dla miast i gmin objętych zasięgiem działania powiatów: zambrowskiego i wysokomazowieckiego. Aktualnie Wojewódzki Sztab Wojskowy w Białymstoku znajduje się w budynku przy ul. Kawaleryjskiej 70/3. Budynek nr 3 kompleksu koszarowego przy ul. Kawaleryjskiej 70 został zbudowany w 1897 r. jako trzy kondygnacyjny blok mieszkalny dla wyższej kadry dowódczej armii rosyjskiej. Posiadał dwa szczytowe, szerokie klatki schodowe służące mieszkańcom i środkową wąską, przeznaczoną dla obsługi. W okresie międzywojennym mieszkała tu kadra 10 pułku ułanów. Jednym z mieszkańców był płk Witosław Porczyński - dowódca pułku. Parter budynku zajmowało przedszkole. Po II Wojnie Światowej w latach w budynku tym mieszkały rodziny kadry zawodowej. W 1976 r. budynek poddany został kapitalnemu remontowi i adaptacji na potrzeby Wojskowego Rejonowego Zarządu Kwaterunkowo-Budowlanego (WRZKB). W ramach remontu nadbudowano jedną kondygnację, wykonano płaski dach, zlikwidowano główne wejście, wymieniono stolarkę, ceglaną elewację pokryto tynkiem. Powstał czteropiętrowy, nie podpiwniczony budynek o wymiarach: długość - 41,83 m, szerokość - 15,37 m, wysokość, 17,22 m. Główni użytkownicy: WRZKB ; WSzW od 1998; Kasyno wojskowe od Po reformie administracji w 1998 roku Szefami WSzW byli: płk dypl. Stanisław BRYNDZA (VII ); płk dypl. Stanisław KULESZA ( VI. 2006); płk dypl. Roman ALIJEWICZ (VII XII. 2010). Strona 2

3 W świetle rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 marca 2010 r. sprawie wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komend uzupełnień z dniem 1 stycznia 2011 r. struktura Terenowych Organów Administracji Wojskowej została zmieniona. Na mocy tego dokumentu rozformowano WKU w Zambrowie oraz zlikwidowano stanowiska podoficerskie oraz zmniejszono liczbę pracowników wojska stosownie do wprowadzonych nowych kategorii WKU. Po tych zmianach Szefem WSzW byli: płk Ireneusz PROKOCKI (XII I. 2013); płk Sławomir KOŁODZIEJSKI (II IV 2015); płk mgr. inż. Jan GÓRNIAK (V III 2017). Obecnie Szefem WSzW jest płk dr inż. Zbigniew REDZIAK. Wojskowe komendy uzupełnień na Podlasiu Wojskowa Komenda Uzupełnień w Białymstoku została powołana 18 sierpnia 1944 roku przez Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego. Głównym jej zadaniem było powołanie osób podlegających służbie wojskowej do tworzącej się na terenie Białegostoku i pobliskich miejscowości 9 Dywizji Piechoty oraz 4 Zapasowego Pułku Piechoty. Od maja 1948 roku siedzibą WKU jest budynek przy ul. Lipowej 35. WKU w Białymstoku mieści się w dawnym pałacyku, zaliczanym do grupy obiektów powstałych pod wpływem modernizmu i secesji. Budynek usytuowany jest w centrum miasta, jako skrajny w zabudowie ciągłej ulicy Lipowej. Jest budynkiem murowanym, 2-piętrowym, częściowo podpiwniczonym, nakrytym dwuspadowym dachem i wieżą z bogatym wystrojem architektonicznym na elewacjach, założony na planie w kształcie litery "L";. Od strony południowo-wschodniej fasada budynku jest asymetryczna. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Bielsku Podlaskim została powołana rozkazem Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego z dnia r. Swoim zasięgiem objęła dwa powiaty: Bielsk Podlaski i Wysokie Mazowieckie. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Bielsku Podlaskim jest spadkobierczynią dorobku i tradycji Rejonowej Komendy Uzupełnień okresu przedwojennego jak też Wojskowej Komendy Rejonowej oraz Powiatowego Sztabu Wojskowego po II Wojnie Światowej. Mieści się w budynku przy ul. Dubiażyńskiej 2. WKU w Bielsku Podlaskim mieści się w dawnym budynku koszarowym wojsk rosyjskich, wybudowanym przed 1900 rokiem. Do 1915 r. W koszarach stacjonował Suzdalski Pułk Uderzeniowy. Po odzyskaniu niepodległości koszary stały się własnością władz miejskich. Do 1936 r. Koszary zostały całkowicie rozebrane. Pozostały jeden budynek przekazano na potrzeby Wojska Polskiego. W okresie okupacji sowieckiej tj. od września 1939 r. do czerwca 1941 r. w budynku mieścił się "Wojenkomat", a pod okupacją niemiecką utworzono tu magazyn drobnicowych materiałów wybuchowych niemieckiej firmy Chlupka". W kolejnych latach budynek był wielokrotnie remontowany. Aktualny wygląd przybrał po ostatnim remoncie w 2000 r. Strona 3

4 Dzieje Wojskowej Komendy Uzupełnień w Łomży sięgają 1945 roku. Rozkazem Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z dnia r. została sformowana Rejonowa Komenda Uzupełnień w Łomży o zasięgu terytorialnym obejmującym powiat łomżyński z największymi miastami: Łomża, Kolno i Grajewo oraz miasta Zambrów, Łapy i Wysokie Mazowieckie. Od dnia r. Wojskowa Komenda Uzupełnień w Łomży zostaje podporządkowana pod WSzW w Białymstoku. Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach zaczyna się w połowie 1919 r. wtedy utworzona została Powiatowa Komenda Uzupełnień Suwałki. PKU Suwałki, z tymczasową siedzibą w Grodnie obejmowała swoim zasięgiem powiaty: Suwalski, Sejneński i Augustowski. Podporządkowana została Dowództwu Okręgu Generalnego Warszawa. Po II Wojnie Światowej rozpoczyna się w 1944 r, kiedy to po wyzwoleniu suwalszczyzny spod okupacji hitlerowskiej Rozkazem Naczelnego Dowódcy WP gen. Michała Roli-Żymierskiego Nr 010/Org. z dnia r. powołano Rejonową Wojskową Komendę Augustów z siedzibą w Lipsku. W dniu r. Rejonową Komendę Uzupełnień wraz z całym personelem przeniesiono do Suwałk, gdzie obrała siedzibę w budynku przy ul. Kościuszki 132 obok szpitala powiatowego. Decyzją Państwowego Tymczasowego Zarządu Suwałk w dniu r. Rejonowa Komenda Uzupełnień przeniesiona została do budynku przy ul. Kościuszki 64 gdzie stacjonowała do r. W maju 1950 r. po wejściu Ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rejonową Komendę Uzupełnień przemianowano na Wojskową Komendę Rejonową Suwałki. Rozkazem personalnym Dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego z dnia r. Wojskowym Komendantem Rejonowym Suwałki mianowany został mjr Wiktor Paluch. W tym okresie w latach WKR Suwałki otrzymała miano "przodującej WKR". W dniu r. rozkazem MON powołany został Powiatowy Sztab Wojskowy Suwałki, w skład którego weszła Wojskowa Komenda Rejonowa. Szefem PSzW mianowano ppłk Wiktora Palucha, a Wojskowym Komendantem Rejonowym mianowano kpt. Lucjana Guzowskiego. W tym czasie PSzW Suwałki obejmował swym zasięgiem administracyjnym powiat suwalski, sejneński i część powiatu augustowskiego oraz miasta Suwałki i Sejny. Po kolejnej reformie administracyjnej kraju w 1975 r. został rozformowany Powiatowy Sztab Wojskowy, a w jego miejsce powołano w dniu r. Wojskową Komendę Uzupełnień. Jednocześnie zmieniło się podporządkowanie z WSzW Białystok pod WSzW Suwałki. Zmieniły się granice administracyjne WKU Suwałki, która teraz swym zasięgiem obejmowała Urzędy Rejonowe Sejny, Suwałki wraz z gminą Dubeninki oraz Augustów z gminą Lipsk. Zgodnie z rozkazem Dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego na stanowisko Wojskowego Komendanta Uzupełnień powołany został ppłk dypl. Witold Rejterada, który poprzednio był dowódcą 80 pułku artylerii przeciwpancernej Suwałki. W dniu r. WKU Suwałki zmieniła dyslokację z ul. Kościuszki 64 na ul. Pułaskiego 24. W budynku tym w okresie międzywojennym mieścił się Sztab 2 pułku ułanów grochowskich i 2 Suwalskiej Brygady Kawalerii. Po wojnie siedzibę obrał Sztab 80 pułku artylerii przeciwpancernej. Po rozformowaniu WOW w 1997 roku Wojskowa Komenda Uzupełnień wraz z Wojewódzkim Sztabem Wojskowym Suwałki przeszła w podporządkowanie Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Po kolejnej reformie administracyjnej kraju i utworzeniu nowych województw WKU w Suwałkach zmienia swoje podporządkowanie pod WSzW Białystok. Pod koniec 2014 roku, w 95 rocznicę jej utworzenia, Wojskowa Komenda Uzupełnień w Suwałkach ponownie zmieniła swoją siedzibę. Obecne miejsce dyslokacji to ul. Wojska Polskiego 21a. Strona 4

5 Historia Wojskowej Komendy Uzupełnień w Zambrowie sięga 1956 r., kiedy Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP nr 075 z dnia r. powołano do życia Wojskową Komendę Rejonową w Zambrowie. Jej siedziba mieściła się w bloku Nr 18 przy Alei Wojska Polskiego. Gospodarczo WKR podlegała 33 Szkolnemu Batalionowi Traktorów stacjonującemu w Zambrowie. WKR swoim zasięgiem objęła powiat zambrowski (rejony Kołaki, Rutki, Zawady, Szumowo, Puchały - Gać i czywiście Zambrów). Dowódcą grupy organizacyjnej został por. Stefan Świeżak. Na podstawie Zarządzenia Organizacyjnego Nr 05 z r. Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego Białystok, z dniem r. zostaje rozformowana WKR i na jej bazie sformowano PSzW (Powiatowy Sztab Wojskowy). Od 1975 r, zgodnie z Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 033 (Org r.), obowiązuje nazwa Wojskowa Komenda Uzupełnień. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie wojewódzkich sztabów wojskowych i wojskowych komend uzupełnień z dniem 1 stycznia 2011 r. struktura Terenowych Organów Administracji Wojskowej na terenie województwa podlaskiego uległa następującej zmianie. Z dniem 31 grudnia 2010 roku zlikwidowano Wojskową Komendę Uzupełnień w Zambrowie. Strona 5