I N F O R M A C J A P R A S O W A WARSZAWA, 30 września 2014 r. Raport Coface nt. upadłości firm w Polsce w 3 kwartałach 2014 r. Liczba bankructw nie maleje już tak szybko, jak na początku roku. Poprawa w produkcji i budownictwie, wzrost upadłości w usługach. Prezentowane statystyki są przygotowywane przez ubezpieczyciela należności Coface od 1997 roku w oparciu o daty wydania postanowień sądów o ogłoszeniu upadłości, czyli faktyczne daty upadłości. Wyniki za 3 kwartały 2014 nie są ostateczne i należy się jeszcze spodziewać wzrostu o kilkanaście przypadków. Dane sprzed roku pochodzą jednak także z końca września, co zapewnia rzetelność porównań statystycznych. W pierwszych trzech kwartałach 2014 r. polskie sądy wydały postanowienia o ogłoszeniu upadłości 619 podmiotów (wg danych na 29 września). Chociaż wyniki 3 kwartałów br. są niepełne, ale porównywane są do danych z tego samego okresu sprzed roku, co umożliwia dokonywanie analiz statystycznych. 619 bankructw to liczba niższa o około 9 proc. od wyników na koniec września ub. roku (681 bankructw). Przypomnijmy, że w 2013 r., po 3 kwartałach utrzymywał się wzrost na poziomie 11 proc. Pomimo wyraźnego spadku, 619 upadłości to jednak ciągle blisko dwukrotnie więcej niż w pierwszych trzech kwartałach przedkryzysowego 2008 r. Wyraźny spadek liczby upadłości zanotowano w produkcji (-23 proc.) oraz w budownictwie (-26 proc.) W 2014 roku wzrasta z kolei liczba upadłości w usługach, o 20 proc. Powyższe ma wpływ na zmianę w strukturze branżowej upadających firm. W porównaniu do pierwszych trzech kwartałów ub. r., w ogólnej liczbie bankrutów zmniejszył się udział producentów (z 31,3 do 26,7 proc.) oraz budownictwa (z 25,1 do 20,4 proc.), a wzrósł udział firm handlowych i przede wszystkim pozostałych branż w tym głównie usług (z 16,5 proc. do 21,6 proc.) W pierwszych dziewięciu miesiącach br. odsetek postępowań upadłościowych z możliwością zawarcia układu stanowił zaledwie 14,5 proc. rok temu było to 19 proc. Polska gospodarka nie będzie rozpędzać się tak szybko jak zakładano. Wyniki finansowe firm, zwłaszcza tych ze znaczną ekspozycją eksportową, będą ograniczane przez zahamowane ożywienie w Eurolandzie. 1
Postanowienia upadłościowe w Polsce w I trzech kwartałach lat 2008-2014 rodzaj postępowania upadłościowego 2008 2009 2010 2011 2012 2013 zmiana 2014/13 2014 Upadłości w celu likwidacji majątku 270 429 420 434 521 548 529 Upadłości z możliwością zawarcia układu 47 80 91 87 121 133 90 ogółem 317* 509* 511* 536* 642* 681** -9% 619** * Stan wg wiedzy na koniec każdego roku. ** Stan wg wiedzy na koniec trzeciego kwartału. Postanowienia upadłościowe w Polsce w 3 kwartałach lat 2002-2014 wg Ogólnopolskiego Informatora Upadłościowego Coface Komentuje Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Polsce Statystyki upadłości polskich przedsiębiorstw w pierwszych dziewięciu miesiącach 2014 roku wskazują na kontynuację spadku liczby ogłaszanych bankructw w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Mniejsza skala upadłości wśród krajowych firm zdaje się przeczyć obecnym zawirowaniom na istotnych dla Polski rynkach eksportowych. Jednak zgodnie z naszymi analizami, sytuacja makroekonomiczna znajduje odzwierciedlenie w statystykach upadłościowych z pewnym opóźnieniem, zazwyczaj o jeden lub dwa kwartały. W związku z tym, publikowana liczba upadłości dotyczy w znacznym stopniu sytuacji polskich przedsiębiorstw w pierwszych miesiącach tego roku, gdy główną siłą napędową naszej gospodarki stawał się popyt krajowy. Było to konsekwencją wzrostu konsumpcji prywatnej - dzięki poprawie perspektyw na rynku pracy - ale także zwiększonym inwestycjom przedsiębiorstw. W rezultacie, firmy lepiej oceniały perspektywy swojego rozwoju. Poprawiły się nastrojów konsumentów na rynku krajowym i rynkach eksportowych, zwłaszcza w obliczu rozpoczętego ożywienia w krajach strefy Euro. Dynamika upadłości polskich przedsiębiorstw będzie rysować coraz mniej pozytywny obraz wraz z kolejnymi miesiącami. Wyniki finansowe firm, zwłaszcza tych ze znaczną ekspozycją eksportową, będą ograniczane przez zahamowane ożywienie w Eurolandzie, w tym u głównego odbiorcy polskiego 2
eksportu gospodarki niemieckiej, która zanotowała spadek wzrostu gospodarczego o 0,2% w drugim kwartale 2014 roku. Z kolei spowolnienie gospodarcze w Rosji, uwydatnione dodatkowo poprzez konflikt na linii Rosja-Ukraina oraz wprowadzenie w sierpniu tego roku embarga na wybrane produkty rolno-spożywcze, przyczynia się do zwiększonego ryzyka przedsiębiorstw eksportujących na rynek rosyjski, zwłaszcza tych, specjalizujących się w produkcji lub handlu towarami objętymi restrykcjami. Ryzyko sektora rolno-spożywczego jest potęgowane przez nadpodaż produkcji niemożliwej do pełnego wykorzystania przez rynek krajowy oraz rynki eksportowe. Owa nadpodaż powoduje z kolei konieczność akceptowania niskich lub nawet ujemnych marż. Zawirowania na rynkach eksportowych powodują zwiększone ryzyko sektora transportowego, który zazwyczaj jako jeden z pierwszych odczuwa pogorszenie cyklu obrotu należnościami. Znajduje to potwierdzenie w bieżących statystykach upadłościowych z liczbą bankructw w transporcie większą o 30 proc. niż w 2013 roku. Nasz bazowy scenariusz zakłada stabilizację liczby upadłości polskich przedsiębiorstw do końca tego roku na poziomie zbliżonym do wyniku za cały rok 2013. Jednak eskalacja konfliktu za wschodnią granicą wraz z ewentualnymi kolejnymi sankcjami i kontrsankcjami oraz kontynuacja spowolnienia w strefie Euro, w dłuższym okresie mogą spowodować konieczność zrewidowania tej prognozy na bardziej pesymistyczną. Jednocześnie niskie tempo ożywienia na rynku krajowym nie jest wystarczające do znacznej poprawy sytuacji polskich przedsiębiorstw wraz z relatywnie skromnym wzrostem sprzedaży detalicznej i ujemną dynamiką produkcji przemysłowej i budowlano-montażowej (wg danych z sierpnia tego roku). Upadłości według branż liczba liczba** liczba** branża upadłości. upadłości upadłości zmiana 2008 2013 2014 PRODUKCJA, w tym: 137 213 165-23% Przetwórstwo przemysłowe, w tym m.in.: 130 199 151-24% Produkcja artykułów spożywczych i napojów 25 27 31 +15% Produkcja metali i metalowych wyrobów gotowych 15 42 26-38% Produkcja maszyn, urządzeń i urządzeń elektrycznych 6 21 16-24% Produkcja wyrobów z drewna, z wyłączeniem mebli 7 17 16 porównywalnie Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych 6 10 13 +30% Poligrafia i reprodukcja 8 5 11 +120% Produkcja mebli 9 14 9-35% Produkcja papieru i wyrobów z papieru 6 10 8-20% Produkcja odzieży i wyrobów tekstylnych 19 13 6-54% Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (w tym materiały budowlane) 6 15 5-67% Przetwórstwo przemysłowe pozostałe 23 25 10-60% Handel, w tym m.in.: 71 161 163 porównywalnie Handel hurtowy 52 100 98-2% Handel detaliczny 11 42 52 +24% Budownictwo 48 171 126-26% Transport i gospodarka magazynowa 11 24 31 +30% Pozostałe branże, głównie usługi, w tym m.in.: 50 112 134 +20% Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 4 10 24 +140% ogółem 317 681** 619** -9% 3
Upadłości 3 kw. 2013 r. Upadłości 3 kw. 2014 r. Udział liczby upadłości w poszczególnych branżach w ogólnej liczbie bankructw. Komentuje Marcin Siwa, dyrektor oceny ryzyka w Coface. Polska gospodarka nie rozpędza się tak szybko jak zakładano. Obniżenie tempa wzrostu gospodarczego w drugim kwartale (niższe niż się spodziewano), inwestycje oraz słabe dane jeśli chodzi o produkcję przemysłową, znajdują również swoje odzwierciedlenie w statystykach upadłościowych. Wynik na koniec III kwartału 2014 r. jest co prawda lepszy niż przed rokiem o 9 proc., ale dynamika spadku upadłości nieco osłabła (po półroczu było to 11,5 proc.). Handel Konsumpcja prywatna jest wciąż niska, przeciętny Kowalski nadal boi się wydawać zbyt dużo pieniędzy. Ma na to wpływ niezbyt wysoki wzrost płac i niepewna sytuacja polityczna w regionie. To w sposób widoczny wpływa na sytuację w handlu. Walka o klienta powoduje presję na marże, mniejsi gracze wypadają z rynku, co szczególnie można odczuć w handlu detalicznym. Liderzy rynku przejmują mniejsze podmioty, część nie wytrzymuje trudów walki rynkowej i bankrutuje. Dalsza konsolidacja w sektorze handlu wydaje się nieunikniona i należy oczekiwać dalszych upadłości. Produkcja Poza produkcją artykułów spożywczych, wyrobów z tworzyw sztucznych oraz branżą poligraficzną, sektor produkcyjny notuje całkiem dobre wyniki. Przetwórstwo metali, produkcja mebli, chemia czy branża odzieżowo-tekstylna mają się lepiej niż przed rokiem. Jest to wyraz powolnego, ale jednak widocznego wzrostu gospodarczego i rosnącego popytu na polskie produkty. Sytuacja w najbliższych miesiącach uzależniona będzie od rozwoju sytuacji polityczno-gospodarczej na Ukrainie, a także tempa wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej. Sytuacja na polskim rynku wydaje się być lepsza i stabilniejsza niż na wielu sąsiadujących rynkach, jednak chłonność naszej gospodarki jest wciąż ograniczona. Budownictwo W budownictwie widoczne są pierwsze symptomy ożywienia. Branża wciąż boryka się z problemami płynności finansowej, a liczba upadłości jest nadal duża. Coraz więcej pojawia się jednak nowych przetargów na inwestycje infrastrukturalne, co daje nadzieję, że kolejne kwartały będą lepsze. Póki co jednak bardziej zmienia się klimat wokół budownictwa niż realne cyfry. Rzeczywiste ożywienie nadejdzie zapewne dopiero w roku 2015. Nowa perspektywa unijna daje podstawy do optymistycznego spojrzenia na sytuację branży na następne 2 lata. 4
Upadłości według regionów liczba** liczba** zmiana województwo 2014/2013 upadłości upadłości 2013 2014 mazowieckie 112 100-10% dolnośląskie 111 88-20% małopolskie 59 67 +13% wielkopolskie 49 61 +24% śląskie 84 61-27% zachodniopomorskie 51 43-15% kujawsko-pomorskie 35 38 +10% podkarpackie 24 31 +29% pomorskie 25 29 +16% warmińsko-mazurskie 23 20-13% lubelskie 14 18 +28% lubuskie 19 15-21% łódzkie 32 14-56% świętokrzyskie 15 13-13% opolskie 9 11 +22% podlaskie 19 10-47% ogółem 681** 619** -9% 43 15 88 61 11 29 99 98 38 61 14 20 100 13 67 31 18 10 Województwo mazowieckie znajduje się jak zawsze na pierwszym miejscu, co odzwierciedla największą liczbę zarejestrowanych podmiotów gospodarczych. W tym roku widzimy poprawę, sądy na Mazowszu ogłosiły o 10 proc. mniej postanowień upadłościowych. Na drugim miejscu jest województwo dolnośląskie z 20 proc. spadkiem. W dalszym ciągu rosną upadłości w Małopolsce, o 11 proc. Uwagę zwracają dwa inne województwa z 56 procentowym spadkiem upadłości: łódzkie oraz podlaskie, gdzie bankructw było mniej o 47 proc Upadłości według form prawnych przedsiębiorstw forma prawna liczba upadłości 2008. liczba** upadłości 2013 liczba upadłości ** 2014 zmiana 2014/2013 udział w 3 kw. 2014 Spółka z o.o. 202 400 343-14% 55% Przedsiębiorca 63 157 159 porównywalnie 26% Spółka akcyjna 18 62 52-16% 8% Spółka jawna 12 31 25-20% 4% Spółka komandytowa 3 11 19 +73% 3% Spółdzielnia 10 9 15 +66% 3% Pozostałe formy 9 11 6-45% 1% ogółem 317 681** 619** -9% 100% 5
Analizując upadłości pod kątem form prawnych, zauważamy wzrost na poziomie zbliżonym do średniej krajowej, jeśli chodzi o trzy wiodące formy tj. spółki z o.o., przedsiębiorców i spółki akcyjne. Dotychczas najwięcej upadało spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, tak jest i tym razem, jednak ich udział spadł wyraźnie do 55 proc. (z 65,7 proc. w 2011 r.). Chociaż spadło tempo wzrostu upadłości wśród przedsiębiorców, rośnie udział bankructw w tej grupie w ogólnej liczbie ogłoszonych postanowień. W 2012 stanowiły one 14 proc., w 2012 22 proc., a w ostatni trzech kwartałach już 26 proc. wszystkich przypadków. KONTAKT DLA MEDIÓW: Anna A. GUZIK T. +48 22 465 02 22, M. +48 509 467 531 E. anna.guzik@coface.com Informacje o Coface Grupa Coface, światowy lider w obszarze ubezpieczeń należności, oferuje firmom na całym świecie rozwiązania w zakresie ochrony przed ryzykiem niewypłacalności ich klientów, zarówno w transakcjach krajowych jak i eksportowych. W 2013 r. Grupa osiągnęła skonsolidowany obrót w wysokości 1,44 mld EUR. 4 440 pracowników zapewnia lokalną obsługę 37 tys. klientów z ponad 200 krajów na całym świecie. Coface publikuje co kwartał swoje oceny ryzyka kraju dla 160 państw, w oparciu o unikalną wiedzę nt. zachowań płatniczych przedsiębiorstw i doświadczenie 350 analityków ds. oceny ryzyka, znajdujących się blisko klientów i ich dłużników. We Francji Coface zarządza gwarancjami eksportowymi w imieniu skarbu państwa. W Polsce Coface jest obecny od 1992 roku. Ubezpiecza należności krajowe i eksportowe, oferuje finansowanie poprzez faktoring, a także raporty handlowe o firmach z całego świata i marketingowe bazy danych. Prowadzi monitoring i windykację należności B2B. Więcej informacji o firmie oraz pozostałe komunikaty prasowe dostępne na www.coface.pl Spółka Coface SA jest notowana w indeksie Euronext Paris Compartment A na giełdzie papierów wartościowych w Paryżu pod numerem ISIN: FR0010667147 / Skrót: COFA 6