Kod pracy Liczba uzyskanych punktów Podpisy członków komisji Konkurs tematyczny: Bronią czy piórem? Postawy Polaków wobec zaborców w okresie Powstania Styczniowego dla uczniów gimnazjów województwa małopolskiego w roku szkolnym 2012/2013 Patronat Honorowy: Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Organizator: IV Liceum Ogólnokształcące im. K. K. Baczyńskiego w Olkuszu na zlecenie Małopolskiego Kuratora Oświaty Etap rejonowy Dane ucznia proszę wpisać lub przypiąć tzw. metryczkę po rozkodowaniu pracy: Imię i nazwisko... Nazwa szkoły... Imię i nazwisko opiekuna naukowego... 1
Szanowny Gimnazjalisto! Konkurs tematyczny Bronią czy piórem? Przed Tobą znajduje się test zawierający XII zadań konkursowych poświęconych Powstaniu Styczniowemu. Zanim przystąpisz do udzielania pisemnej odpowiedzi przeczytaj uważnie pytania. Wykonuj zadania zgodnie z poleceniami. Pamiętaj, pisz wyraźnie oraz nie używaj korektora i ołówka. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. Czas trwania testu 90 minut Maksymalna liczba punktów do zdobycia 56 Powodzenia Zadanie I. Wskaż jedną prawidłową odpowiedź na poniższe pytania. (0-10 punktów) 1. W momencie wybuchu Wojny Krymskiej carem Rosji był: A. Piotr I B. Aleksander I C. Mikołaj I 2. Państwem, które nie uczestniczyło w Wojnie Krymskiej była: A. Wielka Brytania B. Austria C. Francja 3. Jednym z dyktatorów Powstania Styczniowego był: A. Ludwik Mierosławski B. Piotr Wysocki C. Nikołaj Nowosilcow 2
4. Miejsce straceń powstańców styczniowych w Warszawie to: A. Plac Zamkowy B. Cytadela Warszawska C. więzienie Pawiak 5.Główny organ prasowy (gazeta) wydawany z inicjatywy Rządu Narodowego nosił tytuł: A. Trzeci Maj B. Gazeta Warszawska C. Niepodległość 6. Papieżem w okresie Powstania Styczniowego był: A. Grzegorz XVI B. Pius IX C. Leon XIII 7. W bitwie pod Igołomią uczestniczyli ochotnicy z: A. Krakowa B. Poznania C. Opola 8. W momencie nadawania Galicji autonomii cesarzem imperium habsburskiego był: A. Franciszek I B. Ferdynand I C. Franciszek Józef I 9. Kanclerz Rzeszy Niemieckiej, który zapoczątkował Kulturkampf to: A. Otto von Bismarck B. Leo von Caprivi C. Bernhard von Bülow 3
10.Nurt w kulturze i sztuce, który zapanował na ziemiach polskich po upadku Powstania Styczniowego to: A. Romantyzm B. Pozytywizm C. Młoda Polska Zadanie II. Wskaż autorów poniższych słów, wybierając spośród podanych niżej nazwisk. (0-2 punkty) 1. Żadnych marzeń, panowie.. 2. Walka nasza z Polską trwa. Przechodzi teraz z lasów i z naszych sądów wojennych do departamentów administracji cywilnej. Muszę się tu posłużyć tą samą rozwag, energią i wytrwałością, chcąc osiągnąć końcowe zwycięstwo... Fiodor Berg, Aleksander II, Wilhelm I Zadanie III. Uszereguj chronologicznie poniżej wymienione wydarzenia, zaczynając od tego, które miało miejsce najwcześniej. (0-5 punktów) WYDARZENIA: uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim, śmierć cara Mikołaja I, Branka, objęcie dyktatury przez Romualda Traugutta, wybuch Powstania Krakowskiego Kolejność Wydarzenie 1. 2. 3. 4. 5. 4
Zadanie IV. Wyjaśnij pojęcia. (0-6 punktów) Pojęcie Wyjaśnienie rabacja galicyjska rugi pruskie Stańczycy Zadanie V. Poniższe fotografie przedstawiają znane postacie z okresu Powstania Styczniowego. Podaj ich nazwiska oraz sprawowaną funkcję. (0-6 punktów) Fot. 1. Nazwisko: Sprawowana funkcja: 5
Fot. 2. Nazwisko: Sprawowana funkcja: Fot. 3. Nazwisko: Sprawowana funkcja: 6
Zadanie VI. Oceń prawdziwość poniższych zdań wstawiając w wolne pole odpowiednią literę: F oznaczającą fałsz lub P oznaczającą prawdę. (0-4 punktów) Jednym z przedstawicieli polskiego pozytywizmu był Adam Mickiewicz W Powstaniu Styczniowym brał udział św. Brat Albert Polscy pozytywiści uważali, że Polska może odzyskać niepodległość tylko w sposób stopniowy, poprzez pracę u podstaw i pracę organiczną. Pożegnanie powstańca to obraz Artura Grottgera Zadanie VII. Scharakteryzuj sytuację Polaków w zaborze austriackim po 1867 roku. (0-4 punkty).................................... 7
Zadanie VIII. Jakie wydarzenia sprzed i z czasów Powstania Styczniowego zostały przedstawione na Fot. 1. poniższych obrazach? (0-3 punkty) Wydarzenie:... Fot. 2. Wydarzenie:... 8
Fot. 3. Wydarzenie:... Zadanie IX. Wymień 2 tytuły utworów literackich, nawiązujących w swojej tematyce do Powstania Styczniowego i podaj ich autorów. (0-4 punkty).... Zadanie X. Zapoznaj się z poniższym tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania zamieszczone pod nim. (0-3 punkty) Nie masz to wiary, jak w naszym znaku, Na bakier fezy, do góry wąsy? Śmiech? i manierek brzęk na biwaku, W marszu się idzie jak gdyby w pląsy; Lecz gdy bój zawrze, to nie na żarty, Znak i karabin do ręki bierzem, A Polak w boju, kiedy uparty, Staje od razu starym żołnierzem. Marsz, marsz Żuawy! Na bój, na krwawy, 9
Święty, a prawy? Marsz Żuawy? marsz! Pamięta Moskwa, co Żuaw znaczy, Drżąc sołdat jego wspomina imię; Sporo, bo nakłuł carskich siepaczy Brat nasz, francuski Żuawek w Krymie. Miechów, Sosnówkę, Chrobrz, Grochowiska, Dzwoniąc też w żęby, wspomni zbój cara? Krwią garstka doszła mężnych nazwiska, Garstka się biła jak stara wiara. Marsz, marsz Żuawy... Źródło: Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, opr. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998, s. 236-237. 1. O jakiej formacji wojskowej traktuje utwór?... 2. Wymień dwa wydarzenia historyczne, o których wzmiankuje utwór:..... 10
Zadanie XI. Zapoznaj się z poniższym tekstem źródłowym i odpowiedz na pytania zamieszczone pod nim. (0-3 punkty) I do waszego uczucia miłości Ojczyzny odzywamy się, bracia Izraelici, przemawiając w języku świętej Biblii, ażebyście nas wszystkich zrozumieć mogli. Jakkolwiek postanowienie Rządu Narodowego z dnia 22 stycznia r.b. nie zna żadnej różnicy pomiędzy wyznaniami, i w krajach polskich odtąd nie pytają się, czy Żyd, czy chrześcijanin, bo jedno miano Polaka wystarcza; niechaj was jednak to osobne odezwanie nie dziwi, nie czynimy tego bowiem w celu odróżnienia was, lecz owszem, dla okazania wam naszej braterskiej miłości i szczerych dla was chęci [...] A teraz bracia Izraelici, odzywamy się do was słowami Mojżesza: Więc bracia wasi pójdą na wojnę, a wy tu siedzieć będziecie? [...] Więc oni będą przelewać krew swoją na ołtarzu Ojczyzny i nie będą oszczędzać swego mienia na potrzeby wojenne, a wy siedzieć będziecie spokojnie po miastach, nie troszczą się o świętą sprawę naszą? Znajdują się wprawdzie miedzy bohaterami walczącymi o wolności niepodległość i wasi współwyznawcy, ale w szczupłej bardzo liczbie i wcale nie w stosunku do ludności. I dlaczego nie powstajecie na głos wzywający kraj do świętej walki za wolność i niepodległość? Źródło: Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, opr. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998, s. 241-242. 1. Kto jest nadawcą powyższego dokumentu?... 2. Do kogo adresowany jest powyższy tekst?... 3. Jaki był cel wydania cytowanego dokumentu?...... 11
Zadanie XII. Poniższa mapa konturowa przedstawia współczesne terytorium Polski. Wykonaj poniższe zadania, przy wykorzystaniu zamieszonej w tekście mapy. (0-6 punktów) 1. Obecnie Polska sąsiaduje z siedmioma państwami. Wymień tylko 3, na obszarze, których toczyły się w latach 1863-1864 działania powstańcze (nie dotyczy Rosji)... 2. Wpisz ich nazwy we właściwe rubryki na poniższej mapie. Gdańsk Poznań Warszawa Kraków 12